İŞ SIRRI VE TİCARİ SIR BAĞLAMINDA SADAKAT YÜKÜMLÜLÜĞÜ KAPSAMINDA ANONİM ŞİRKETLERDE YÖNETİM KURULU ÜYELERİNİN REKABET YASAĞI SORUMLULUĞU

Yıl 2022, , 1293 - 1334, 12.09.2022

Atanur Karaahmetoğlu

https://doi.org/10.33432/ybuhukuk.1059192

Öz

İş sırrı ve ticari sır niteliğinde bilgiler ticari yaşamda büyük öneme sahiptir. Bu nedenle işletmeler birbiriyle rekabet içine girmektedir. Rekabet, rakiplerin aynı alanda yarışması ve mücadele etmesi anlamına gelmektedir. Ancak, rekabetin dürüstlük ve iyi niyet kuralları çerçevesinde yapılması gerekir. Aksi halde haksız rekabet söz konusu olacaktır. Zira birçok alanda rekabetçi bir ortam bulunmaktadır. Özellikle, ticari yaşamda şirketler her geçen gün daha fazla rekabet içine girmektedir. Rekabet içine giren şirketler daha iyi ve daha güçlü bir konuma yükselmeyi amaçlamaktadır. Hatta her ticaret şirketi kendi faaliyet alanında birçok rakip şirketle mücadele etmektedir. Anonim şirketler de ticaret yaşamında birçok şirketle rekabet içine girmekle birlikte, şirket yönetim kurulu üyeleri de söz konusu anonim şirketle rekabet edebilmektedir. Ancak, yönetim kurulu üyelerinin, yönetim kurulunda bulunduğu bir şirketle rekabet içinde olması hukuka uygun değildir. Zira anonim şirket yönetim kurulu üyelerinin sadakat yükümlülüğü bulunmaktadır. Buna karşın, şirket genel kurulu izin verdiği takdirde yönetim kurulu üyeleri izin kapsamında anonim şirketle rekabet içine girebilmektedir. Bu çalışmada anonim şirketin yönetim kurulu üyelerinin rekabet yasağının kapsamı, hüküm ve sonuçları ve rekabet yasağının kalkmasının mümkün olup olmadığı üzerine bir değerlendirme yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler

İş Sırrı, Ticari Sır, Anonim Şirket, Rekabet, Rekabet Yasağı, Sadakat Yükümlülüğü, Yönetim Kurulu, Hukuki Sorumluluk

Teşekkür

Sayın Hocam, Gerekli bilgilendirmeler ve açıklamalar için teşekkür ederim. Saygılar, Hürmetler..

THE RESPONSIBILITY OF BOARD MEMBERS OF BOARD OF DIRECTORS IN JOINT COMPANIES WITHIN THE CONTEXT OF BUSINESS SECRET AND LOYALTY OBLIGATION IN THE CONTEXT OF TRADE SECRETS

Öz

Business secret and trade secret information has great importance in business life. Therefore, businesses are competing with each other. Competition means that competitors compete and struggle in the same field. However, competition must be made within the framework of honesty and goodwill. Otherwise, there will be unfair competition. Because there is a competitive environment in many areas. In particular, companies are becoming more and more competitive in commercial life. Competing companies aim to rise to a better and stronger position. In fact, every trading company is struggling with many rival companies in its field of activity. While joint stock companies compete with many companies in the business life, the board members of the company may compete with the joint stock company in question. However, it is not lawful for the members of the board of directors to compete with a company on the board of directors. Because the members of the board of directors of joint stock companies have a duty of loyalty. However, the board of directors may compete with the joint stock company within the scope of the permit if the general assembly of the company gives permission. In this study, an assessment was made on the scope, terms and consequences of the prohibition of competition of the members of the board of directors of the joint stock company and whether it is possible to lift the prohibition of competition

Anahtar Kelimeler

Business Secret, Trade Secret, Joint Stock Company, Competition, Prohibition of Competition, Loyalty Obligation, Board of Directors, Legal Responsibility

Kaynakça

• Aktepe, Gökhan (2017), "Limited Ortaklıklarda Ortakların ve Müdürlerin Sır Saklama Yükümlülüğü", Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. XXI, S. 3, s. 137-166.
• Akyiğit, Ercan (2021), İş Hukuku, 13. Baskı, Ankara, Seçkin Yayıncılık.
• Alper, Yusuf/ Kılkış, İlknur (2017), İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku, 3. Baskı, Bursa, Dora Yayıncılık.
• Altaş, Soner (2016), "Yönetim Kurulu Üyeleri Şirketle İşlem Yapma ve Rekabet Etme Kararlarında Oy Kullanabilir Mi?", Mali Çözüm, Temmuz-Ağustos 2016, s. 145-151.
• Arslan Ertürk, Arzu (2010), Türk İş Hukukunda İşçinin Sadakat Borcu, 1. Baskı, İstanbul, On İki Levha Yayıncılık.
• Arslanlı, Halil (1960), Anonim Şirketler II-III (Anonim Şirketin Organizasyonu ve Tahviller), İstanbul, Fakülteler Matbaası.
• Aslan, İsmail Yılmaz (2020), Rekabet Hukuku Dersleri, 7. Baskı, Ankara, Seçkin Yayıncılık Aşık, Pınar (2017), "Anonim Şirketlerde Rekabet Yasağı," Ankara Barosu Dergisi, C. 75, S. 4, s. 163-202.
• Ateş, Mustafa (2009), "AB ve Uyum Bağlamında Türk Rekabet Hukuku ve Politikasına Genel Bir Bakış", FMR, C. 9, S. 1, s. 55-92.
• Aydın, Hüseyin (2008), Türk Ticaret Kanunu'nda Haksız Rekabet Suçları, 1. Baskı, Ankara, Yetkin Yayıncılık. Aydın, Sema/ Kaplan, Hasan Ali (2014), "Bağlı Tacir Yardımcılarının Rekabet Yasağı", Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. XVII, S. 3-4, s. 165-204.
• Aydınlı, İbrahim (2005), "İşçinin Kişiliğinin Korunmasına Yönelik Düzenlemeler ve Borçlar Kanunu Tasarısının Konuyla İlgili Düzenlemelerinin Değerlendirilmesi", TÜHİS, İş Hukuku ve İktisat Dergisi, C. 19, S. 6, s. 21-42.
• Bağrıaçık, Safiye Nur (2017), Üretim ve İş Sırlarının Korunması, 1. Baskı, İstanbul, On İki Levha Yayıncılık.
• Bahtiyar, Mehmet (2019), Ortaklıklar Hukuku, 13. Baskı, İstanbul, Beta Yayıncılık.
• Baskan, Ş. Esra (2012), "6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu Hükümleri Çerçevesinde Rekabet Yasağı Sözleşmesi", Hacettepe Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 2, S. 2, s. 116-125.
• Bilge, Mehmet Emin (2005), Ticari Sırların Korunması, 1. Baskı, Ankara, Seçkin Yayıncılık.
• Bilgili, Fatih/ Demirkapı, Ertan (2013), Şirketler Hukuku, 9. Baskı, Bursa, Dora Yayıncılık.
• Bozkurt Yüksel, Armağan Ebru (2017), Ticari Sırların Dijital Ortamda Korunması, TAAD, Y.9, S. 33, s. 143-182. Büyük Doğan, Sevil (2019), İşçinin Rekabet Yasağı-İş Sırrının Korunması, 2. Baskı, Ankara, Seçkin Yayıncılık.
• Can, Ozan (2011), 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanununa Göre Acentelikte Rekabet Yasağı Anlaşması, 1. Baskı, Ankara, Turhan Kitabevi Yayınları.
• Can, Mustafa (2007), Türk Ticaret Kanunu Tasarısına Göre Haksız Rekabet, TBB Dergisi, S. 69, s. 151-126.
• Çamoğlu, Ersin (1972), Anonim Ortaklık Yönetim Kurulu Üyelerinin Hukuki Sorumluluğu, Ankara, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü.
• Çelik, Nuri/ Caniklioğlu, Nurşen/ Canbolat, Talat (2020), İş Hukuku Dersleri, 33. Baskı, İstanbul, Beta Yayıncılık.
• Çetin, Müge (2017), Anonim Şirketlerde Kurucuların Hukuki Sorumluluğu, 1. Baskı, Ankara, Bilge Yayınevi.
• Çetiner, Selma / Bozkurt Yüksel, Armağan Ebru (2021), Ticari İşletme ve Şirketler Hukuku, 5. Baskı, Ankara, Seçkin Yayıncılık.
• Çınar Karadağ, Nihal (2019), Haksız Rekabet ve Yaptırımları, 2. Baskı, Ankara, Seçkin Yayıncılık.
• Çiftçioğlu, Cengiz Topel (2017), Ticari Sır Bankacılık Sırrı veya Müşteri Sırrının Açıklanması Suçu, 1. Baskı, Ankara, Seçkin Yayıncılık.
• Çil, Şahin (2014), İş Hukuku Yargıtay İlke Kararları, 6. Baskı, Ankara, Yetkin Yayınevi.
• Dedeağaç, Ender/ Saran, Oğuzhan (2013), Anonim Şirketlerde Yönetim Kurulu ve Sorumluluğu, Ankara, Ankara Barosu Eğitim Merkezi.
• Demir, Fevzi (2006), Sorularla Bireysel İş Hukuku, 1. Baskı, Ankara, Türkiye Barolar Birliği Yayınları.
• Demir, Fevzi/ Demir, Gönenç (2009), "İşçinin Sadakat Borcu ve Uygulaması", Kamu İş, C. 11, S. 1, s. 149-180. Demircioğlu, Murat/ Centel, Tankut (2016), İş Hukuku, 19. Baskı, İstanbul, Beta Yayıncılık.
• Dinç, Serhan (2021), Anonim Şirketlerde Yönetim Kurulu Üyelerinin Hukuki Sorumluluğu, 3. Baskı, Ankara, Seçkin Yayıncılık.
• Dinç, Serhan (2017), Haksız Rekabet Halleri ve Buna İlişkin Davalar, 1. Baskı, Ankara, Seçkin Yayıncılık.
• Domaniç, Hayri (1988), Anonim Şirketler Hukuku ve Uygulaması (TTK Şerhi II), İstanbul, 1. Baskı, Temel Yayınları.
• Donay, Süheyl (1978), Meslek Sırrının Açıklanması Suçu, 1. Baskı, İstanbul, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları.
• Dursun, Hasan (2009), "Ticari Sır Banka Sırrı İle Müşteri Sırrının Açıklanması Suçlarına Genel Bir Bakış", Kamu İş, C. 11, S. 1, s. 199-235.
• Erdil, Engin (2020), Haksız Rekabet Hukuku, 2. Baskı, Ankara, Seçkin Yayıncılık.
• Eren, Fikret (2020), Borçlar Hukuku Özel Hükümler, 8. Baskı, Ankara, Yetkin Yayınları.
• Erem, F. (1943), "Ceza Hukukunda Meslek Sırrı", Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 1, S. 1, s. 35-72.
• Ergun, Ömer (2018), Borçlar Hukuku (Özel Hükümler) Ders Notları, 1. Baskı, Ankara, Seçkin Yayıncılık.
• Ergüney, Halit Kaan (2014), Türk Vergi Hukukunda Vergi Muafiyeti ve Banka Sırrı İle Karşılaştırılması, İstanbul Üniversitesi Mali Hukuk Anabilim Dalı Mali Hukuk Bilim Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Eriş, Gönen (2017), Ticari İşletme ve Şirketler, 3. Baskı, Ankara, Seçkin Yayıncılık.
• Ersen Perçin, Gizem (2011). "Alternatif Uyuşmazlık Çözüm Yöntemlerinden Arabuluculuğun Hukuksal Düzenlemelerdeki Yeri". Milletlerarası Hukuk ve Milletlerarası Özel Hukuk Bülteni, C. 31, S. 2, s. 177-201.
• Esen, Ahmet (2014), Türk Ticaret Kanununa Göre Ticaret Şirketleri, 2. Baskı, Ankara, Maliye Postası.
• Eyrenci, Ömer/ Taşkent, Savaş/ Ulucan, Devrim (2017), Bireysel İş Hukuku, 8. Baskı, İstanbul, Beta Yayınevi.
• Gezmiş, Şeyma/ Başaran, Mustafa, (2013), Anonim Şirketler Rehberi, 2. Baskı, Ankara, Bilge Yayınevi.
• Göksoy, Yaşar Can (2017), "Ortaklıklar Hukukunda Rekabet Yasaklarının Kapsamı", Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 9, Özel Sayı, s. 633-681.
• Güleryüz, M. Tarık (2015), "İş Hukukunun Emredici Yapısı Işığında Rekabet Yasağı Sözleşmesi", TBB Dergisi, S.118, s. 313-344.
• Günay, Cevdet İlhan (2010), İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku, 2. Baskı, Ankara, Yetkin Yayınevi. https://kgm.adalet.gov.tr/Tasariasamalari/Tbmmkms/Tbmmkom/ticarisir.pdf.
• İçel, Kayhan (2010), "Ticari Sır Bankacılık Sırrı veya Müşteri Sırrı Niteliğindeki Bilgi veya Belgelerin Açıklanması Suçları-Bu Tür Sırlarla İlgili Bilgi İstenmesinin Sınırları", İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, C. 9, S. 18, s. 35-49.
• İpekel Kayalı, Ferna (2014), Türk Ticaret Kanununa Göre Birleşmeler, 1. Baskı, İstanbul, Vedat Kitapçılık.
• Kalpsüz, Turgut (1972), "Anonim Şirketlerde İdare Meclisi Üyelerinin Şirketle Rekabet Teşkil Eden Davranışları", Hüseyin Cahit Oğuzoğlu'na Armağan, Ankara.
• Kandıralıoğlu, Pınar Çağla (2011), Türk Hukukunda Bankaların Sır Saklama Yükümlülüğü, 1. Baskı, İstanbul, On iki Levha Yayıncılık.
• Karaman, Coşgun Özlem (2015), Anonim Şirketlerin Tasfiyesi, 1. Baskı, Ankara, Seçkin Yayıncılık.
• Karasu, Rauf (2004), "Anonim Şirket Yönetim Kurulu Üyelerinin Ortaklık Sıfatı Sona Erdikten Sonra Şirketle Rekabet Etme Yasağı", Rekabet Dergisi, S. 20, s. 1-36.
• Karasu, Rauf (2016), "Limited Şirket Esas Sözleşmesi İle Ortakların Diğer Ortaklarla Rekabet Etme Yasağı Öngörülebilir Mi?", Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C.XX, S.2, s. 61-72.
• Karauz, Agah Kürşat / Işık, Halil Alperen (2016), "Rekabet Kurallarının Yer Bakımından Uygulanması", YBHD, S. 1, 283-298.
• Kayasoylu, Damla (2020), Haksız Rekabet Hükümlerine Göre Üretim ve İş Sırlarının Korunması, 1. Baskı, Ankara, Seçkin Yayıncılık.
• Kayırgan, Hasan (2014), "İş Hukukunda Sadakat Borcunun Genel Bir Görünümü" Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, C. 20, S. 1, s. 469-470.
• Kervankıran, Emrullah (2015), Anonim Şirketlerin Tasfiyesi, 1. Baskı, Ankara, Seçkin Yayıncılık.
• Kılıçoğlu, Ahmet (2018) Medeni Hukuk Temel Bilgiler, 6. Baskı, Ankara, Turhan Kitabevi.
• Kılıçoğlu, Mustafa/ Kılıçoğlu Ada, İlayda (2018), Şerhli İş Kanunu Yorumu ve Yargıtay Uygulaması, 5. Baskı, Ankara, Bilge Yayınevi.
• Kırca, İsmail/ Şehirali Çelik, Feyzan Hayal/Manavgat, Çağlar (2013) Anonim Şirketler Hukuku Cilt I, Temel Kavram ve İlkeler, Kuruluş, Yönetim Kurulu, 1. Baskı, Ankara, Banka ve Ticaret Hukuku Enstitüsü.
• Kia Akkaya, Rukiye (2013), "Devlet Sırrı Kimin Sırrı?", Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, C. 19, S. 2, s. 749-755.
• Kovancı, Nuray (2017), Türk İş Hukukunda Rekabet Yasağı Sözleşmesi, TAAD, Y. 8, S. 3, s. 769-800.
• Kortaş, Arda (2021), Hizmet Sözleşmelerinde Rekabet Yasağı Sözleşmesi, 1. Baskı, Ankara, Seçkin Yayıncılık.
• Maral, Maşallah (2018), "TCK Madde 239 "Ticari Sır Bankacılık Sırrı veya Müşteri Sırrı Niteliğindeki Bilgi veya Belgelerin Açıklanması" Suçunun İncelenmesi", İstanbul Barosu Dergisi, C. 2, S. 92, s. 116-138.
• Manav, A. Eda (2010), "İş Hukukunda Rekabet Yasağı Sözleşmesinin Geçerlilik Koşulları", TBB Dergisi, S. 87, s. 322-364.
• Mollamahmutoğlu, Hamdi (2004), "4857 Sayılı Yeni İş Kanunu'nun Getirdiği Bazı Önemli Yenilikler", Kamu İş, C. 7, S. 4, s. 7, s. 1-37.
• Mimaroğlu, Sait Kemal (1967), Anonim Şirketlerde İdare Meclisi Azalarının Hukuki Mes’uliyeti, Ankara, Ankara Üniversitesi.
• Nomer, N. Füsun (1999) Anonim Ortaklıkta Pay Sahibinin Sadakat Yükümlülüğü, 1. Baskı, İstanbul, Beta Yayınevi.
• Nomer Ertan, N. Füsun (2018), Haksız Rekabet Hukuku, 1. Baskı, İstanbul, On İki Levha Yayıncılık.
• Özcan, Durmuş (2013), İş Hukukunda Fesih ve İş Güvencesi, 1. Baskı, Ankara, Adalet Yayınevi.
• Özcan, Durmuş (2016), Uygulamalı İş Davaları, 3. Baskı, Ankara, Adalet Yayınevi.
• Özer, Suna (2009), Rekabet Hukuku Açısından Rekabet Yasakları, Kadir Has Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Özel Hukuk Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Özel, Çağlar/ Özdemir, Sırrı (2017), "Türk Hukukunda Haksız Rekabete İlişkin Düzenlemeler", D.E.Ü. Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 19, Özel Sayı, s. 189-216.
• Öztürk, Sezin (2009), Ticari Sır Bankacılık Sırrı ve Müşteri Sırrı Niteliğindeki Bilgi ve Belgelerin Açıklanması Suçu (TCK M. 239), Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Hukuku Anabilim Dalı, Kamu Hukuku Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir.
• Poroy Reha/ Tekinalp Ünal/ Çamoğlu Ersin (2021), Ortaklıklar Hukuku I, 15. Baskı, İstanbul, Vedat Yayıncılık.
• Poyraz, Ercan (2016), İş Hukuku Şemalı Anlatımlı, 7. Baskı, Ankara, Seçkin Yayıncılık.
• Pulaşlı, Hasan (2018), Şirketler Hukuku Şerhi C. I, 3. Baskı, Ankara, Adalet Yayınevi.
• Sarıhasan Arkun, Büşra (2010), İş Hukukunda İşçinin Sır Saklama Yükümlülüğü, İstanbul Bilgi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Hukuk Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Soyer, M. Polat (2001), Olay ve Görüş: İşverenin Değişmesi-Rekabet Yasağı Sözleşmesi, Prof. Dr. Mahmut Tevfik Birsel’e Armağan, İzmir, DEÜ Yayını.
• Sulu, Muhammed (2016), "Rekabet Yasağı Sözleşmeleri", MÜHFHAD, C.22, S.2, s. 575-600.
• Süzek, Sarper (2014), "Yeni Türk Borçlar Kanunu Çerçevesinde İşçinin Rekabet Etmeme Borcu", İÜHFM, C. LXXII, S. 2, s. 457-467.
• Süzek, Sarper, (2020), İş Hukuku, 20. Baskı, İstanbul, Beta Yayıncılık.
• Şener, Oruç, Hami, (2019), Ortaklıklar Hukuku, 4. Baskı, Seçkin Yayıncılık.
• TDK, Büyük Türkçe Sözlük, (Çevrimiçi) http://esgici.net/012_sozluk%20kamus /Buyuk%20Turkce %20Soz luk%20(TDK)%20(PDF,%209.9%2 0MB).pdf.
• TDK Sözlüğü, https://sozluk.gov.tr/
• Tekben, Tuğçe (2021), Vekalet İlişkilerinde Vekalet Verenin Talimatı ve Hukuki Sonuçları, 1. Baskı, İstanbul, On İki Levha Yayıncılık.
• Tekinalp, Ünal (2011), Yeni Anonim ve Limited Ortaklıklar ile Tek Kişi Ortaklığın Esasları, 2. Baskı, İstanbul, Vedat Kitapçılık.
• Tekinalp, Ünal (2015), Sermaye Ortaklıklarının Yeni Hukuku, 4. Bası, İstanbul, Vedat Kitapçılık.
• Temur, Fatih/Göksu, Bekir Reha (2018), "Application of Noncompetition Obligation With Respect to the Partners and Company Directors", GSI, Summer 2018, s. 133-144.
• Teoman, Ömer/ Kendigelen, Abuzer (2019), Ticaret Hukuku Uygulamalı Ders Örnekleri, 6. Baskı, İstanbul, On İki Levha Yayıncılık.
• Tunçomağ, Kenan/ Centel, Tankut (2018), İş Hukukunun Esasları, 9. Baskı, İstanbul, Beta Yayınevi.
• Uşan, M. Fatih (2003), İş Sırrının Korunması (Sır Saklama ve Rekabet Yasağı), 1. Baskı, Ankara, Seçkin Yayıncılık. Uşan, M. Fatih, (2006), Eski İşçinin Sır Saklama Borcu (Karşılaştırmalı Bir İnceleme), Sicil İş Hukuku Dergisi, Y.1., S.1.
• Uşan M. Fatih (2011), "Rekabet Yasağı Sözleşmesinin Taşıması Gereken Şartlar ve Bunun Geçerliliği Meselesi (Yargıtay 9. Hukuk Dairesinin Bir Kararı Üzerine Değerlendirme)", Sicil İş Hukuku Dergisi, Y. 5, S. 21, s. 53-71.
• Uysal, Levent (2009), "6762 Sayılı Türk Ticaret Kanunu ve Türk Ticaret Kanunu Tasarısı Kapsamında Anonim Şirketlerde Yönetim Kurulu ve Yönetim Kurulu Üyelerinin Hukuki Sorumluluğu-I", TBB Dergisi, S. 80, s. 315-366. Uysal Tuna, Büşra (2019), Rekabet Yasağı Sözleşmeleri, 1. Baskı, Ankara, Seçkin Yayıncılık.
• Ülgen, Hüseyin/ Helvacı, Mehmet/ Kaya, Arslan/ Nomer Ertan, N. Füsun (2021), Ticari İşletme Hukuku, 7.Baskı, İstanbul, On İki Levha Yayıncılık.
• Yasaman, İbrahim Hamdi (2021), Haksız Rekabet ve Rekabet Yasağı, 2. Baskı, Ankara, Seçkin Yayıncılık. Yavuz, Nihat (2013), Türk Borçlar Kanunu Şerhi, 1. Baskı, Ankara, Adalet Yayınevi.