İDARİ USUL VE DİNLENİLME HAKKI

Yıl 2016, YBHD 2016/1, 25 - 46, 19.02.2016

Melike Özge Çebi Buğdaycı

Öz

İdarenin tesis edeceği işlem ve alacağı kararlarında genel idari usul kurallarına bağlı hareket etmesi, demokratik hukuk devletinin bir gereği ola- rak kabul görmektedir. Bu şekilde bireyin, kamu gücü ile donatılmış olan idare karşısında korunması ve idare ile yakınlaşması sağlanır. En önemli idari usul ilkelerinden biri olan dinlenilme hakkı gereğince de, hakkında tesis edilen ida- ri işlem ve kararlardan etkilenecek ilgililere, idare tarafından kendini savunma ve görüşünü açıklama imkânı verilmesi gerekir. Böylece işlemin ilgilisi, hak- kında tesis edilecek olan işlem hakkında önceden bilgi sahibi olup işlemin te- sisi sürecine katılabilir ve kendini ifade etme imkânı bulur. Bu şekilde idarenin de doğru bilgilenmesi sağlanarak, yargı aşamasından önce, bireyin haklarının korunmasına hizmet edilir. Savunma hakkı boyutu ile mevzuatta dağınık ve sınırlı bir biçimde düzenlenmiş olan dinlenilme hakkının, genel bir idari usul kanununda düzenlenmesi, hukuk devleti ilkesinin gerçekleştirilmesi bakımın- dan daha etkili olacaktır. 

Anahtar Kelimeler: İdari usul, dinlenilme hakkı, idari usul kanunu, savunma hakkı, hukuk devleti. 

ABSTRACT

As the necessity of rule of law, administrative authorities are bound with procedural rules. e persons can be protected against administrative authorities and they get closer one another by these procedural rules. anks to the right to be heard, which is one of the most important principles of administrative procedure, the persons a ected by administrative actions or decisions, can be heard and given the chance to express their point of view. By this way, they can be aware of the administrative decisions relating themselves. us, they can enlighten the administrative bodies and disputes can be solved before judicial process. It will be more e ective for rule of law if the right to be heard is regulated in an administrative procedure act.

Keywords: Administrative procedure, right to be heard, administrative procedure act, right of defense, rule of law. 

Anahtar Kelimeler

İdari usul, dinlenilme hakkı, idari usul kanunu, savunma hakkı, hukuk devleti

Kaynakça

• Akıllıoğlu, Tekin (1988), ‘Kamu Yararı Kavramı Üzerine Düşünceler’, İHİD, Prof. Dr. Lütfi Duran’a Armağan, S:1-3, C:9, 11-22.
• Akyılmaz, Bahtiyar (2000), İdari Usul İlkeleri Işığında İdari İşlemin Yapılış Usulü, 1. Baskı, Ankara, Yetkin Yayınları.
• Akyılmaz, Bahtiyar & Sezginer, Murat & Kaya, Cemil (2014), Türk İdare Hukuku, 5. Baskı, Ankara, Seçkin Yayınevi.
• Alan, Nuri (2000), ‘İdari Usul ve İdari Yargı’, Ankara Barosu Dergisi, S:2, 9-24.
• Çağlayan, Ramazan (2006), İdari Yaptırımlar Hukuku - Kabahatler Kanunu Yorumu, 2. Baskı, Ankara, Asil Yayınevi.
• Ergül, Ergin (2012), Anayasa Mahkemesi ve Avrupa İnsan Hakları Mah- kemesine Bireysel Başvuru ve Uygulaması, 1. Baskı, Ankara, Yargı Yayınevi.
• Evren, Çınar Can (2010), ‘İdari Usul İlkelerinin Yönetim Hukukumuz Açısından Değeri’, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, S:91, 110-145.
• Gözler, Kemal (2009), İdare Hukuku, 2. Baskı, Bursa, C:1, Ekin Yayınevi.
• Gözübüyük, Şeref & Gölcüklü, Feyyaz (2011), Avrupa İnsan Hakla- rı Sözleşmesi ve Uygulaması, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi İnceleme ve Yargılama Yöntemi, 9. Baskı, Ankara, Turhan Kitabevi.
• Günday, Metin (2011), İdare Hukuku, 10. Baskı, Ankara, İmaj Yayınevi.
• Harlow, Carol (2006), ‘Global Administrative Law: The Quest for Prin- ciples and Values’, The European Journal of International Law, Vol:17, No:1, 187-214.
• Koç, Emin (2012), ‘4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Ka- nun’da Düzenlenen İdari Para Cezaları İçin Öngörülen İdari Usul’, TBB Der- gisi, S:98, 231-282.
• Kuntbay, İhsan (1978), çev. ‘İdarenin İşlemleri Karşısında Bireyin Ko- runması Hakkında Karar’, AİD, S:4, C:11, 3-11.
• Kunter, Nurullah & Yenisey, Feridun & Nuhoğlu, Ayşe (2010), Muhake- me Hukuku Dalı Olarak Ceza Muhakemesi Hukuku, 18. Baskı, İstanbul, Beta.
• Odyakmaz, Zehra (1997), ‘Hazırlanmakta Olan İdari Usul Kanunu Açı- sından Demokratikleşme Sürecinde Şeffaflaşma ve Bireye Tanınan Haklar’, GÜHFD, S:2, C:1, 2-21.
• Odyakmaz, Zehra (1998), ‘İdari Usulden Beklediklerimiz’, T.C. Başba- kanlık İdari Usul Kanunu Hazırlığı Uluslararası Sempozyumu Bildiriler, 17-18 Ocak 1998, T.C. Başbakanlık Basımevi, Ankara,1-16.
• Oğurlu, Yücel (2005), ‘İdari Usul Kanunu Neden Acil ve Zorunludur?’, AÜEHFD, S:1-2, C:IX, 73-88.
• Özay, İl Han (2004), Günışığında Yönetim, 2. Baskı, İstanbul, Filiz Ki- tabevi.
• Özdek, Yasemin (2004), İnsan Hakları Hukuku, Avrupa ve Türkiye- AİHS Sistemi ve AİHM Kararlarında Türkiye, 2. Baskı, İstanbul, Kırmızıkalem Yayınları.
• Özkan, Gürsel (1998), ‘İdarî Usul Kanununda Düzenlenmesi Gereken Genel İdari Usul İlkeleri’, T.C. Başbakanlık İdari Usul Kanunu Hazırlığı Ulus- lararası Sempozyumu Bildiriler, 17-18 Ocak 1998, Ankara, T.C. Başbakanlık Basımevi.
• Ponce, Juli (2005), ‘Good Administration and Administrative Procedu- re’, Indiana Journal of Global Legal Studies, Vol:12, No:2, 551-588.
• Sancakdar, Oğuz (2014), İdare Hukuku Teorik Çalışma Kitabı, 4. Baskı, Ankara, Seçkin Yayıncılık.
• Schmitz, Thomas, ‘The Administrative Procedure in German Administ- rative Law’ (2013), German Law Centre, <http://www.thomas-schmitz-hanoi. vn/Downloads/ZDR-Conference_admin-decision_Schmitz1-en.pdf>.
• Schwarze, Jürgen (2004), ‘Judicial Review of European Administrative Procedure’, Law and Contemporary Problems, The Administrative Law of the European Union, Vol:68, No:1, 85-105.
• T.C. Başbakanlık İdari Usul Kanunu Hazırlığı Uluslararası Sempozyu- mu Bildiriler (1998), Ankara, T.C. Başbakanlık Basımevi.
• Turan, Hüseyin (2009), ‘Adil Yargılanma Hakkının İnsan Hakları Avru- pa Sözleşmesi’ndeki Yeri Ve Önemi’, TBB Dergisi, S:84, 213-230.
• Ulusoy, Ali D. (2013), İdari Yaptırımlar, 1. Baskı, İstanbul, On İki Levha Yayıncılık.