DÜZENLEYİCİ İŞLEMLERE KARŞI BİREYSEL BAŞVURU

Yıl 2017, YBHD 2017/1, 55 - 78, 12.01.2017

Fatma Ebru Gündüz , Alkım Aktaş

Öz

Bireysel başvuru yolu, Anayasamıza 2010 yılında dahil edilmiştir ve Anayasa’nın 148. maddesinde bu yolun tüm kamu gücü eylem ve işlemlerine karşı mümkün olduğu belirtilmiştir. 6216 sayılı Kanun ile yapılan düzenleme ile, bireysel başvuru yoluna ilişkin Anayasa maddesinin kapsamı oldukça daraltılmış, düzenleyici işlemlere karşı doğrudan başvuru yapılamayacağı ifade edilmiştir. Düzenleyici işlemler, idarenin kamu gücünü yoğun şekilde kullandığı işlemleridir. Bu işlemlerin bireysel başvuru kapsamından çıkarılması ise, hak ihlallerinin asıl sebebini oluşturan işlemin denetlenememesine sebep ol-maktadır. Bu yüzden getirilen sınırlamanın Anayasa’ya uygunluğunun değerlendirilmesi gereklilik oluşturmaktadır. 

Anahtar Kelimeler

Düzenleyici işlem, bireysel başvuru, anayasa, hukuk devleti, anayasa mahkemesi

Kaynakça

• Akyılmaz, Bahtiyar& Sezginer, Murat& Kaya, Cemil (2015), İdare Hukuku, 6. Baskı, Seçkin Yayıncılık.
• Atay, Ethem (2012), İdare Hukuku, 3. Baskı, Ankara, Turhan Kitabevi.
• Bozkurt, Tamer (2008), ‘Haklarında Özel Sınırlama Nedeni Öngörülmemiş Temel Hak ve Hürriyetlerin Sınırlandırılması Sorunsalı: Özellikle Sözleşme Hürriyeti Açısından Durum’, Ankara Barosu Dergisi, C: 66, S: 1, s. 134-142, <http://www.ankarabarosu.org.tr/siteler/ankarabarosu/tekmakale/2008-1/7.pdf>, s.e.t. 11.04.2016.
• Can, Osman (2005), ‘Belirlilik İlkesine Anayasal Bakış’, AÜEHFD, C: 9, S: 1-2, <http://www.erzincan.edu.tr/birim/HukukDergi/makale/2005_IX_5.pdf>, s.e.t. 11.04.2016.
• Çağlayan, Ramazan (2015), İdari Yargılama Hukuku, 7. Baskı, Ankara, Seçkin Yayıncılık.
• Erdinç, Tahsin (2015), ‘Karşılaştırmalı Olarak Türk Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru Hakkı (Anayasa Şikâyeti)’, TAAD, C: 6, S: 20, s. 87-138, <http://www.taa.gov.tr/yayin/turkiye-adalet-akademisi-dergisi-sayi-20/>, s.e.t. 03.04.2016.
• Ersoy, Uğur (2016), ‘Anayasa Mahkemesine Yapılacak Bireysel Başvurularda Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı’nın İtiraz Yetkisinin Etkileri ve Sonuçları’, Ankara Barosu Dergisi, Y: 2016, S: 2, s. 125-153, <http://www.ankarabarosu.org.tr/siteler/ankarabarosu/ tekmakale/2016-2/3.pdf>, s.e.t. 15.10.2016.
• Görgün, Emin & Aydın, Yakup (2012), ‘Sayıştay Kararlarına Karşı Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru Yolu’, Sayıştay Dergisi, S: 84, s. 63-88, <http://dergi.sayistay.gov.tr/icerik/der84m4.pdf>, s.e.t. 03.04.2016.
• Gözler, Kemal (2015), Türk Anayasa Hukuku Dersleri, 19. Baskı, Bursa, Ekin Yayıncılık.
• Göztepe, Ece (2011) ‘Türkiye’de Anayasa Mahkemesi’ne Bireysel Başvuru Hakkının (Anayasa Şikâyeti) 6216 Sayılı Kanun Kapsamında Değerlendirilmesi’, TBB Dergisi, S: 95, s. 13-40, <http://tbbdergisi.barobirlik.org.tr/m2011-95-718>, s.e.t. 03.04.2016.
• Gözübüyük, A. Şeref& Gölcüklü, A. Feyyaz (2004), Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Uygulaması, 5. Bası, Ankara, Turhan Kitabevi.
• Güveyi, Nazmiye (2015), Anayasa Mahkemesi’ne Bireysel Başvuruda Kabul Edilebilirlik Aşaması, İstanbul, Oniki Levha Yayıncılık.
• Hakyemez, Yusuf Şevki (2009), Hukuk ve Siyaset Ekseninde Anayasa Mahkemesi’nin Yargısal Aktivizmi ve İnsan Hakları Anlayışı, Ankara, Yetkin Yayıncılık.
• Holzinger, Gerhart (2009), ‘Avusturya Anayasa Hukukunda Anayasa Şikayeti ve Bireysel Başvuru’, Anayasa Yargısı Dergisi, S: 26, <www.anayasa.gov.tr/files/pdf/a nayasa_yargisi/gerhartholzinger.pdf>, s.e.t. 08.04.2016.
• Kanadoğlu, Osman Korkut (2013), ‘Anayasa Şikayetinin Hukuki Temelleri’, Anayasa Mahkemesi’ne Başvuru Hakkı Panel Notları, İstanbul Barosu Yayınları, s. 49-70, <http://www.istanbulbarosu.org.tr/images/haberler/BIREYSELBASVURU.pdf>, s.e.t. 10.04.2016.
• Kanadoğlu, Osman Korkut (2015), Anayasa Mahkemesi’ne Bireysel Başvuru, İstanbul, Oniki Levha Yayıncılık.
• Karan, Ulaş (2015), Anayasa Mahkemesi’ne Bireysel Başvuru Rehberi, İstanbul, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Kılınç, Bahadır (2008), ‘Karşılaştırmalı Anayasa Yargısında Bireysel Başvuru (Anayasa Şikâyeti) Kurumu ve Türkiye Açısından Uygulanabilirliği’, Anayasa Yargısı, C: 25, <www.anayasa.gov.tr/files/pdf/anayasa_yargisi/ bahadir_kilinc.pdf>, s.e.t. 08.04.2016.
• Özbudun, Ergun (2015), Türk Anayasa Hukuku, Ankara, Yetkin Yayınları.
• Özbudun, Ergun, “Yargı Kararları İçin AYM’ye Bireysel Başvuru Zamanı”, <http://www.dunyabulteni.net/yazar/ergun-ozbudun/15457/yargi-kararlari-icin-aymye-bireysel-basvuru-zamani>, s.e.t: 11.04.2016.
• Sabuncu, M. Yavuz & ARNWINE, Selin Esen (2004), Türkiye İçin Anayasa Şikayeti Modeli Tartışma Paneli, Anayasa Yargısı, S: 21, <http://www.anayasa.gov.tr/files/pdf/ anayasa_yargisi/tiasm.pdf>, s.e.t. 10.04.2016.
• Sabuncu, Yavuz, “Federal Almanya’da Anayasa Şikayeti” (1987), AÜSBFD, C: 37, S: 3, http://www.politics.ankara.edu.tr/dergi/pdf/37/3/yavuzsabuncu.pdf>, s.e.t. 08.04.2016.
• Sağlam, Fazıl (2011), ‘Anayasa Şikayetini Bekleyen Sorunlar’, TBB, Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru Paneli, Ankara, 20-30, <tbbyayinlari.barobirlik.org.tr/ TBBBooks/ambb-2011-382.pdf>, s.e.t. 08.04.2016.
• Sağlam, Fazıl (2011), “Anayasa Şikayetini Bekleyen Sorunlar”, TBB, Anayasa Mahkemesine Bireysel BAŞVURU Paneli, Ankara, 20-30, <tbbyayinlari.barobirlik.org.tr/TBBBooks/ambb-2011-382.pdf>, s.e.t. 08.04.2016.
• Sarıgüzel, Hacı (2013), ‘Bireysel Başvuruya Konu Yapılamayacak İşlem ve Kararlar’, Adalet Dergisi, S: 45, 63-88, <http://www.yayin.adalet.gov.tr/adaletdergisi/45.sayi/4_hacisariguzel.pdf>, s.e.t. 03.04.2016.
• Şahbaz, İbrahim (2011), ‘Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru ve Sorunlar’, TBB, Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru Paneli, Ankara, <tbbyayinlari.barobirlik.org.tr/TBBBooks/ambb-2011-382.pdf>, s.e.t. 08.04.2016.
• Şimşek, Tacettin (2011), “İdari Yargı Açısından Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru Hakkı”, TBB, Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru Paneli, Ankara, tbbyayinlari.barobirlik.org.tr/TBBBooks/ambb-2011-382.pdf, s.e.t: 08.04.2016.
• Şirin, Tolga (2015), Anayasa Mahkemesi Kararları Işığında Bireysel Başvuru Hakkı, İstanbul, Oniki Levha Yayınları.
• Turabi, Selami (2015), Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru Rehberi, 2. Baskı, Ankara, Seçkin Yayıncılık.
• Yalçınöz, Bahadır (2013), ‘Bireysel Başvuruya Konu Olamayacak İşlem ve Kararlar’, Uyuşmazlık Mahkemesi Dergisi, S: 2, <http://dergi.uyusmazlik.gov.tr/umd/ 2ikincisayi/bahadiryalcinoz.pdf>, s.e.t: 18.10.2016.
• Yıldırım, Akif (2015), Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru Usulü ve Kabul Edilebilirlik Kriterleri, Ankara, Anayasa Mahkemesi Yayınları.