DUTY OF CARE AND LOYALTY WHILE RUNNING JOINT STOCK COMPANIES UNDER THE TURKISH COMMERCIAL CODE

Yıl 2018, YBHD 2018/1, 153 - 176, 20.02.2018

Kamil Abdu Oumer

Öz

ABSTRACT

Duty of care and loyalty are among the general principles regulated under the provisions of the Turkish Commercial Code in relation to joint stock companies.  But, who owes these duties and for whom they are owed is argumentative. The standard of care prescribed in the Turkish Commercial Code is also open for arguments. In addition, their application in the case of controlled and controlling companies which is taken as an exception to the general rule is exposed to divergent views. In this article, the author argues that members of the board of director, managers and any person who has or exercises managerial power owe duty of care and loyalty for the company, shareholders and third party creditors. The standard of care prescribed in the Code is also a slightly different version of the American Business Judgment Rule. And finally, there is a room for the application of the principles in the context of a fully controlled company. To reach these conclusions, the author analyzed Turkish laws and different secondary sources.

Anahtar Kelimeler

Board of Directors, Duty of Care, Loyalty, Standard of Care, Cautious Manager

TÜRK TİCARET KANUNU BAKIMINDAN ANONİM ŞİRKETİN YÖNETİMİNDE ÖZEN VE BAĞLILIK YÜKÜMLÜLÜĞÜ

Öz

ÖZET

Özen ve bağlılık yükümlülükleri, anonim şirketlerle ilgili olarak, Türk Ticaret Kanununda düzenlenen genel ilkeler arasındadır. Ancak, yükümlülüklerin kime karşı ve kimin lehine olduğu tartışmalıdır. TTK'da öngörülen özen derecesi de tartışmalara açıktır. Buna ek olarak, genel kuralın istisnası olarak kabul edilen tam hakimiyet halinde bulunan bir şirkette durumunda bunların uygulaması farklı görüşlere maruz kaldıkları görülmektedir. Bu yazıda, yazar, yönetim kurulu üyelerinin, yöneticilerin ve yönetim yetkisine sahip olan ya da yetkisini kullanan kişinin şirkete, ortaklara ve üçüncü kişi alacaklılara özen ve bağlılık yükümlülüğü altında olduğunu ileri sürmektedir. Kanunda öngörülen özen derecesi de Amerikan Business Judgment Rule'unden biraz farklı olarak öngörülmüştür. Ve, son olarak, tam hakimiyet halinde bulunan bir şirkette prensiplerin uygulanması için alan bulunmaktadır. Bu sonuçlara varmak için, yazar kanunlardan ve farklı ikincil kaynaklardan yararlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Yönetim Kurulu, Özen Yükümlüğü, Bağlılık, Özen Derecesi, Tedbirli Yönetici

Kaynakça

• Altaş, Soner (2011) Yeni Türk Ticaret Kanununa Göre Anonim Şirket Yönetim Kurulunun Yönetim Ve Temsil Yetkisinin Kapsami Ve Devri, <http://archive.ismmmo.org.tr/docs/malicozum/105malicozum/5%20soner%20altas.pdf> l.a.d. 11.03.2017.
• Altaş, Soner (2011) Yeni Türk Ticaret Kanunu Gore Şirketler Hukukunda Neler Değişti, 2. Baskı, Ankara, Seçkin.
• Arkan, Sabah (2005) Türk Ticaret Kanunu Tasarısına İlişkin Değerlendirmeler, Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü, Türk Ticaret Kanunu Tasarısı Konferans Bildirimler-Tartışmalar, Mayıs 13-14, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü.
• Arslan, İbrahim (2004) Şirketler Hukuku Bilgisi, 9 Baskı, Konya, Mimoza Yayınları.
• Bernard S. Black (2001) The Principal Fiduciary Duties of Boards of Directsors: Presentation at third Asian Roundtable on Corporate Governance Singapore, <http://www.oecd.org/daf/ca/corporategovernanceprinciples/1872746.pdf> l.a.d.04.05.2001.
• Bilgili, Fatih/ Demirkapı, Ertan (2017) Şirketler Hukuk Dersler, 5. Baskı, Bursa, Dora Basın Yayın Ltd.
• Brudney, Victor (1997) 'Contract and Fiduciary Duty in Corporate Law', B.C.L. Rev. Vol: 38, p. 595-629.
• Çamoğlu, Ersin (2007) Anonim Ortaklık Yönetim Kurulu Üyelerinin Hukuki Sorumluluğu, 2. Baskı, İstanbul, Vedat Kitapçılık.
• Davies, Pual (2000) The Board of Directors: Composition, Structure, Duties and Powers, <https://www.oecd.org/daf/ca/corporategovernanceprinciples/1857291.pdf> l.a.d. 18.07.2017.
• Dedeağaç, Ender / Sapan Oğuzhan (2013) Anonim Şirketlerde Yönetim Kurulu Ve Sorumluluğu, Ankara, Arcs Ofset Matbaacilik.
• Deryal, Yahya (2005) Ticaret Hukuku, 8. Baskı ,Trabzon.
• Doğanay, Ismael (2004) Türk Ticaret Kanunu Şerhi, 4. Baskı, İstanbul Beta.
• Doğrusöz, Bumin/ Onat, Öznur/ TÖRALP, Funda (2011) Türk Ticaret Kanunu: Gerekçe, Karşılaştırmalı Maddeler, Komisyon Raporları, Önergeler ve Karşılaştırmalı Tabloları ile (Madde 1 - 849), Ankara, Afşaroğlu Matbaası.
• G20/OECD Principles of Corporate Governance: OECD Report to G20 Finance Ministers <https://www.oecd.org/daf/ca/Corporate-Governance-Principles-ENG.pdf>, l.a.d. 05.02.2017.
• Gerner, Carsten/ Peach, Philipp/ Philipp, Edmund, 'Annex to Study on Directors' Duties and Liability' <http://ec.europa.eu/internal_market/company/docs/board/2013-study-reports_en.pdf >, l.a.d. 27.06.2017.
• Griffin, F. William / Davis, Malm / D'Agostine, P.C. (2011) Fiduciary Duties of Officers, Directors, and Business Owners, <http://www.davismalm.com/1BE153/assets/files/News/Griffin_CH8_Fiduciary_Duties.pdf >, l.a.d. 25.06.2017.
• International Finance Corporation (2015) A Guide to Corporate Governance Practices in the European Union, Washington.
• Karaege, Özge (2012) 'Yeni Türk Ticaret Kanunu Çerçevesinde Yönetim Kurulu Üyeliğine Seçilme Koşulları', Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, I: XVI, V: 3, p. 67-94.
• Karahan, Sami (2015) Şirketler Hukuku, 2. Baskı, Konya, Mimoza Yayınları.
• Kervankıran, Emrullah (2007) 'Alman Hukukunda Business Judgement Rule'nın Kodıfıcasıyon, Türk Ve America Hukuku Ile Karşılaştırmalı Bir Değerlendirme' Prof. Dr. Hüseyin Ülgen'e Armağan, I: 2, p. 253-258.
• Kutcher A. Robert, Breach of Fiduciary Duties, <http://apps.americanbar.org/abastore/products/books/abstracts/5310344_chap1_abs.pdf>, l.a.d. 03.14.2017.
• Luputi, Laura, 'Reporting Related Party Transactions and Conflicts Of Interest' <https://www.oecd.org/daf/ca/corporategovernanceprinciples/32387391.pdf>, l.a.d. 05.03.2017.
• Madisson, Karin (2012) 'Duties and Liabilities of Company Directors Under German and Estonian Law: A Comparative Analysis' The Riga Graduate School of Law (RGSL), Research Papers No. 7, <http://www.rgsl.edu.lv/uploads/files/7_Karin_Madisson_final.pdf> l.a.d. 23.02.2017.
• Moroğlu, Erdoğan (2005) Türk Ticaret Kanunu Tasarı Değerlendirme Ve Öneriler, 3. Baskı, Ankara.
• Needles E. Belvered/Turel, Ahmed/SENGUR D.Evren/ Turel, Asli (2012) 'Corporate Governance in Turkey: Issues and Practices of High Performance Companies' Accounting And Management Information Systems, Vol: 11, No:4, p. 510-531.
• Poroy, Reha/ Tekinalp, Ünal, Çamoğlu, Ersin (2014) Ortaklık Hukuku Giriş, Adi Ortaklık, Ticaret Ortaklıklarına İlişkin Genel Hükümler, Kolektif, Komandit, Anonim, Halka Açık Anonim, 13. Baskı, İstanbul, Vedat Kitapçılık.
• Pulaşlı, Hasan (2015) Şirketler Hukuku Genel Esaslar, 3. Baskı, Ankara, Adalet Yayınevi.
• Turanlı, Hüsnü (2016) 'Anonim ortaklıklarda yönetim kurulu üyelerinin basiretli iş adamından tedbirli yöneticiye (business judgement rule) şeklinde değişiklik gösteren sorumluluğu' Ticaret ve Fikri Mülkiyet Hukuku Dergisi, I: 2, V:1, p. 81-89.
• Tekinalp, Ünal (2015) Sermaye Ortaklıklarının Yeni Hukuku, 4. Baskı, İstanbul, Vedat Kitapçılık.
• Turkish Republic Communiqué on corporate governance, (Published in the Official Gazette dated 3 January 2014 and numbered 28871).
• Uysal, Levent (2009) '6762 Sayılı Türk Ticaret Kanunu ve Türk Ticaret Kanunu Tasarısı Kapsamında Anonim Şirketlerde Yönetim Kurulu ve Yönetim Kurulu Üyelerinin Hukuki Sorumluluğu', TBB Dergisi, V:81, p. 1-34.