ENJOYMENT OF LOST PROPERTY OR PROPERTY OBTAINED BY MISTAKE

Yıl 2018, YBHD 2018/2, 1 - 36, 27.08.2018

Ahmet Kılıç

Öz

The conditions for the acquisition and loss of the right of property are
regulated in the Turkish Civil Code. Without these conditions, acts leading to
dominance over property will be illegal, as they will violate the right of
property. Various sanctions are envisaged for these acts that violate the property
right, but some of these acts have been criminalized as they are deemed worthy
of punishment. “Enjoyment of lost property or property obtained by mistake” is
one of the types of criminal penalties for interfering with the right of
property. The concepts of lost property or property obtained by mistake that
constitute the subject of this crime, as well as the obligation of return and
notification, are directly related to the provisions of the private law. For
this reason, in addition to the provisions of criminal law, the provisions of
private law are also important in determining the material elements of
typicality. On the other hand, the closeness between other types of crimes
committed against property, mainly theft, and the crime concerned, may cause one
to be uncertain in terms of which crime the committed act is typical of and may
cause the perpetrator to be identified falsely. For this reason, it is
necessary to examine the elements of enjoyment of lost property or property
obtained by mistake and to determine the consequences of the mistake as a
criminal justice institution in terms of this crime.    

Anahtar Kelimeler

Lost property, property obtained by mistake, mislaid goods, enjoyment, property right, theft, mistake

KAYBOLMUŞ VEYA HATA SONUCU ELE GEÇMİŞ EŞYA ÜZERİNDE TASARRUF SUÇU

Öz

Mülkiyet
hakkının kazanılması ve kaybına ilişkin şartlar Türk Medeni Kanunu’nda
düzenlenmektedir. Bu şartlar sağlanmaksızın eşya üzerinde hakimiyet kurmaya yönelen
fiiller mülkiyet hakkını ihlal edeceği için hukuka aykırı nitelikte olacaktır. Mülkiyet
hakkını ihlal eden bu fiillere karşı çeşitli yaptırımlar öngörülmekle birlikte
bu fiillerin bazıları ceza yaptırımına layık görüldüğü için suç olarak
düzenlenmiştir. Kaybolmuş veya hata sonucu ele geçmiş eşya üzerinde tasarruf
suçu da mülkiyet hakkına müdahale niteliğindeki fiillere ceza yaptırımı öngören
suç tiplerinden biridir. Bu suç tipinin konusunu oluşturan kaybolmuş ve hata
sonucu ele geçmiş eşya kavramları ile iade ve bildirim yükümlülüğü özel hukuk
hükümleriyle doğrudan irtibatlıdır. Bu nedenle tipikliğin maddi unsurlarını
belirlemede ceza hukuku hükümlerinin yanı sıra özel hukuk hükümleri de önem arz
etmektedir. Diğer yandan hırsızlık başta olmak üzere malvarlığına karşı işlenen
diğer suç tipleri ile söz konusu suç arasındaki yakınlık, gerçekleştirilen
fiilin hangi suç bakımından tipik olduğu tereddüdüne veya failin yanılgı içinde
bulunmasına sebep olabilir. Bu nedenle kaybolmuş veya hata sonucu ele geçmiş
eşya üzerinde tasarruf suçunun unsurlarının irdelenmesi ve bir ceza hukuku
kurumu olan hatanın bu suç bakımından meydana getireceği sonuçların tespit
edilmesi gerekmektedir.    

Anahtar Kelimeler

Kaybolmuş eşya, hata sonucu ele geçmiş eşya, unutulmuş eşya, tasarrufta bulunma, mülkiyet hakkı, hırsızlık

Kaynakça

• Akbulut, Berrin (2016) Ceza Hukuku Genel Hükümler, 3. Baskı, Ankara, Adalet.
• Arslan, Çetin/Azizağaoğlu, Bahattin (2004) Yeni Türk Ceza Kanunu Şerhi, Ankara, Asil.
• Artuk, Mehmet Emin/Gökcen, Ahmet/Alşahin, M. Emin/Çakır, Kerim (2017) Ceza Hukuku Genel Hükümler, 11. Baskı, Ankara, Adalet.
• Artuk, Mehmet Emin/Gökcen, Ahmet/Alşahin, M. Emin/Çakır, Kerim (2017) Ceza Hukuku Özel Hükümler, 16. Baskı, Ankara, Adalet.
• Artuk, Mehmet Emin/Gökcen, Ahmet/Yenidünya, A. Caner (2014) Türk Ceza Kanunu Şerhi 4. Cilt, 2. Baskı, Ankara, Adalet.
• Bakıcı, Sedat (2008) 5237 Sayılı Yasa Kapsamında Ceza Hukuku Özel Hükümler, Ankara, Adalet.
• Centel, Nur/Zafer, Hamide/Çakmut, Özlem (2016) Kişilere Karşı İşlenen Suçlar Cilt:1, 3. Bası, İstanbul, Beta.
• Donay, Süheyl (2007) Türk Ceza Kanunu Şerhi, İstanbul, Beta.
• Dönmezer, Sulhi (2004) Kişilere ve Mala Karşı Cürümler, 17. Bası, İstanbul, Beta.
• Dönmezer, Sulhi/Erman, Sahir (1997) Nazari ve Tatbiki Ceza Hukuku Cilt II, 11. Baskı, İstanbul, Beta.
• Ekinci, Mustafa/Esen, Sinan (2005) 5237 Sayılı Türk Ceza Kanununda Yer Alan Hırsızlık, Yağma Güveni Kötüye Kullanma, Dolandırıcılık, Hileli ve Taksirli İflas, Karşılıksız Yararlanma, Belgelerde Sahtecilik Ve Bilişim Alanında Suçlar, Ankara, Adalet.
• Erem, Faruk (1957) ‘Türk Kanunu Bakımından Lukata ve Enkaz’, Mukayeseli Hukuk Dergisi, Y:2, s.7-11.
• Eren, Fikret (2012) Mülkiyet Hukuku, 2. Baskı, Ankara, Yetkin.
• Erman, Sahir/Özek, Çetin (1992) Ceza Hukuku Özel Bölüm: Kamu İdaresine Karşı İşlenen Suçlar, İstanbul, Dünya.
• Göktürk, Neslihan (2016) Haksızlık Yanılgısının Ceza Sorumluluğuna Etkisi, 1. Baskı, Ankara, Seçkin.
• Gözübüyük, Abdullah Pulat (1989) Türk Ceza Kanunu Şerhi Cilt:4, 5. Bası, İstanbul, Kazancı.
• Hafızoğulları, Zeki/Özen, Muharrem (2016) Türk Ceza Hukuku Özel Hükümler Kişilere Karşı Suçlar, 5. Baskı, Ankara, US-A.
• Jescheck, Hans Heinrich/Weigend, Thomas (1996) Lernbuch des Strafrechts, Allgemeiner Teil, 5. Auflage, Berlin.
• Jeßberger, Florian/Sander, Camill (2006) ‘Der Dolus Alternativus’, Juristische Schulung, C:12, s.1065-1067.
• Koca, Mahmut/Üzülmez, İlhan (2017) Türk Ceza Hukuku Özel Hükümler, 4. Baskı, Ankara, Adalet.
• Koca, Mahmut/Üzülmez, İlhan (2017) Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, 10. Baskı, Ankara, Seçkin.
• Meran, Necati (2011) Hırsızlık Yağma ve Malvarlığına Karşı Suçlar, Ankara, Seçkin.
• Oğuzman, Kemal/Seliçi, Özer/Oktay-Özdemir, Saibe (2013) Eşya Hukuku, 16. Bası, İstanbul, Filiz.
• Önder, Ayhan (1994) Şahıslara ve Mala Karşı Cürümler ve Bilişim Alanında Suçlar, İstanbul, Filiz.
• Özbek, Veli Özer (2007) ‘Banka veya Kredi Kartlarının Kötüye Kullanılması Suçu (TCK m.245)’, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi Prof. Dr. Ünal NARMANLIOĞLU’na Armağan, C:9, Özel Sayı, s.1019-1063.
• Özbek, Veli Özer (2008) ‘Türk Ceza Kanununda Hata’, Ceza Hukuku Dergisi, S.:7, s.83-99.
• Özbek, Veli Özer/Doğan, Koray/Bacaksız, Pınar/Tepe, İlker (2016) Türk Ceza Hukuku Özel Hükümler, 10. Baskı, Ankara, Seçkin.
• Özbek, Veli Özer/Doğan, Koray/Bacaksız, Pınar/Tepe, İlker (2016) Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, 7. Baskı, Ankara, Seçkin.
• Özgenç, İzzet (2016) Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, 12. Bası, Ankara, Seçkin.
• Öztürk, Bahri/Erdem, Mustafa Ruhan (2016) Uygulamalı Ceza Hukuku, 16. Baskı, Ankara, Seçkin.
• Parlar, Ali/Hatipoğlu, Muzaffer (2008) 5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu Yorumu Cilt 3, Ankara, Seçkin.
• Savaş, Vural/Mollamahmutoğlu, Sadık (1999) Türk Ceza Kanunu’nun Yorumu, Ankara, Seçkin.
• Selçuk, Sami (1986) Dolandırıcılık Cürmünün Kimi Suçlardan Ayrımı ve Çeklerle İlgili Suçlar, Ankara.
• Soyaslan, Doğan (2016) Ceza Hukuku Özel Hükümler, 11. Baskı, Ankara, Yetkin.
• Şahbaz, İbrahim (2016) Açıklamalı ve İçtihatlı Türk Ceza Kanunu 2. Cilt, Ankara, Yetkin.
• Taner, Fahri Gökçen (2007) ‘Banka veya Kredi Kartlarının Kötüye Kullanılması Suçu Bir Bileşik Suç Mudur?’, AÜHFD, C:56, S:2, s.75-81.
• Taşdemir, Kubilay/Özkepir, Ramazan (1993) Mala Karşı Suçlar, Ankara, Gen.
• Ünal, Mehmet/Başpınar, Veysel (2012) Şekli Eşya Hukuku, 6. Baskı, Ankara, Yetkin.
• Wessels, Johannes (1996) Stragrecht Allgemeiner Teil, 26. Auflage, Heidelberg.
• Yaşar, Osman/Gökcan, Hasan Tahsin/Artuç, Mustafa (2014) Türk Ceza Kanunu 4. Cilt, 2. Baskı, Ankara, Adalet.
• Yazıcıoğlu, R. Yılmaz (2013) ‘Hırsızlık Suçunun Malvarlığına Karşı İşlenen Bazı Benzer Suçlardan Ayrımı’, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi Prof. Dr. Nur Centel’e Armağan, C:19, S:2, s.757-797.
• Yenidünya, Ahmet Caner (2013) Yargıtay Kararları Işığında Hırsızlık Suçu, Ankara, Adalet.
• Yerdelen, Erdal (2014) ‘Ceza Hukukunda Yorum Hatası (Der Subsumtionsirrtum)’ Ceza Hukuku Dergisi, S:25.
• Zafer, Hamide (2015) Ceza Hukuku Genel Hükümler, 5. Baskı, İstanbul, Beta.
• <https://mevzuatvekararlar.legalbank.net>