ASSESSMENT AND PROBLEMS ABOUT THE SEZIURE OF HYPOTHEC

Yıl 2019, Sayı: 2, 233 - 258, 31.07.2019

Uğur Bulut

https://doi.org/10.33432/ybuhukuk.599162

Öz

It is arguable to seize the right of hypothec, which is accepted widely in Turkish law practice, with regard to characteristics of hypothec that is constructed in substantive law. Then, according to substantive law regulations, the right of hypothec is not independent from the principal claim and can not be subject to legal transactions exclusively. Likewise, the rules of seizure in enforcement law are not actually independent from the fundamentals of substantive law. Therefore, it is not accepted to seize rights that cannot be transferred to others exclusively according to substantive law. This rule is a general recognition based on the aim of the seizure along with the special provisions about the non-distrainable goods and rights regulated in Turkish Code of Execution and Bankruptcy. Hence, to be transferable is a prior condition in order to be seizable for any rights and goods. Therefore, law practice about the seizure of the right of hypothec should also be reviewed under the characteristics of this right accepted in substantive law and general limitations about the non-distrainable goods and rights; and, it should not be accepted to seize a right of hypothec exclusively.

Anahtar Kelimeler

Seizure, Hypothec, Transferrable, Right to Claim, Accessory Rights

İPOTEK HAKKININ HACZİ İLE İLGİLİ SORUNLAR VE DEĞERLENDİRME

Öz

Türk hukuk uygulamasında kabul gören ipotek hakkının haczi müessesesi, ipotek hakkının maddî hukukta düzenlenen nitelikleri bakımından tartışmaya açıktır. Zira, maddî hukuk kurallarına göre ipotek hakkının asıl alacak hakkından bağımsız bir niteliği ve asıl alacaktan ayrı olarak tek başına hukukî işlemlere konu edilebilmesi söz konusu değildir. Yine esasen icra hukukunda haciz müessesesi bakımından da maddî hukuk kurallarından tamamen bağımsız bir uygulama söz konusu değildir. Bu çerçevede, maddî hukuka göre tek başına başkasına devri mümkün olmayan hakların haczi kabul görmemektedir. Bu kural, İcra ve İflâs Kanunu’nda düzenlenen haczi caiz olmayan mal ve haklar haricinde, haczin amacından hareketle ortaya çıkan genel bir kural niteliğindedir. Bu nedenle, devredilebilir olma herhangi bir mal veya hakkın haczedilebilir olmasının bir ön koşuludur. O hâlde, ipotek hakkının haczi bakımından da bu hakkın maddî hukukta kabul gören özellikleri ile haczedilebilir mal ve hakların genel kuralları çerçevesinde bir değerlendirme yapılmalı ve ipotek hakkının münhasıran haczi mümkün olmamalıdır.

Anahtar Kelimeler

Haciz, İpotek, Devredilebilir, Alacak Hakkı, Fer’î Hak

Kaynakça

• Acar, Faruk (2015) Rehin Hukuku Dersleri, İstanbul, Vedat.
• Akipek, Jale G. (1974) Türk Eşya Hukuku (Aynî Haklar), Üçüncü Kitap Mahdut Aynî Haklar, Ankara, Sevinç.
• Akipek, Jale G./Akıntürk, Turgut (2009) Eşya Hukuku, İstanbul, Beta. Aktepe, Sezin (2007) ‘İpoteğin Alacağa Bağlı Hak Olması ve Diğer Özel-likleri’ İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, S:12, s. 177-193.
• Altay, Sümer/Eskiocak, Ali (2007) Türk Medeni Hukukunda Taşınmaz Rehni, İstanbul, Vedat.
• Ansay, Sabri Şakir (1954) Hukuk İcra ve İflâs Usulleri, 3. Baskı, Ankara, Yeni Cezaevi.
• Ayan, Mehmet (2017) Eşya Hukuku III Sınırlı Aynî Haklar, 8. Baskı, An-kara, Seçkin.
• Aybay, Aydın/Hatemi, Hüseyin (2012) Eşya Hukuku, 3. Baskı, İstanbul, Vedat.
• Ayiter, Nuşin (1977) Eşya Hukuku, Ankara, Sevinç.
• Balkan, Yavuz (2009) Haczedilmezlik ve Benzer Müesseseler, Ankara, Seçkin.
• Barlas, Nami (2003) ‘Yeni Medenî Kanunun Aynî Teminatlara İlişkin Düzenlemeleri’, Bilgi Toplumunda Hukuk, Ünal Tekinalp’e Armağan, C:2, İs-tanbul, Beta, s. 569-588.
• Belgesay, Mustafa Reşit (1948) İcra ve İflâs Kanunu Şerhi, 2. Baskı, İs-tanbul, Cumhuriyet.
• Berkin, Necmeddin M. (1957) ‘Haczi Caiz Olmayan Eşya ve Alacaklar’, İstanbul Barosu Dergisi, C:31, S:5.
• Bertan, Suad (1976) Aynî Haklar, C:2, Ankara, Balkan.
• Budak, Ali Cem (2010) İpoteğin Paraya Çevrilmesi Yoluyla Takip, 3. Baskı, İstanbul, Oniki Levha.
• Bulut, Uğur (2013) İcra Hukukunda Ödeme Yerine Alacakların Devri (İİK m. 120), Ankara, Adalet.
• Çetiner, Bilgehan (2016) ‘Geniş Kapsamlı Teminat Amacı Açıklamala-rının Geçerliliği Sorunu’, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araş-tırmaları Dergisi, C:22, S:3, s. 803-826.
• Çetiner, Bilgehan (2015) Taşınmaz Teminatı, İstanbul, Filiz.
• Dişel, Buse (2014) İcra Hukukunda Takip Arkadaşlığı, İstanbul, Oniki Levha.
• Erel, Şafak N. (1982) Eşyaya Bağlı Borç, Ankara, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi.
• Ernst, Wolfgang/Zogg, Samuel ‘Die Grundpfandverschreibung’: Hon-sell, Heinrich/Vogt, Nedim Peter/Geiser, Thomas (Editörler) (2011) Bundesgesetz über Schuldbetreibung und Konkurs I, 2. Auflage, Basel, Helbing & Lich-tenhahn.
• Esener, Turhan/Güven, Kudret (2015) Eşya Hukuku, 6. Baskı, Ankara, Yetkin.
• Gödde, Walter (1980) Grundpfandrechte, Wiesbaden, Springer.
• Gürsoy, Kemal T./Eren, Fikret/Cansel, Erol (1984) Türk Eşya Hukuku, 2. Baskı, Ankara, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi.
• Karslı, Abdurrahim (2014) İcra Hukuku Ders Kitabı, 3. Baskı, İstanbul, Filiz.
• Kindl, Johann/Meller-Hannich, Caroline/Wolf, Hans-Joachim (2015) Zwangsvollstreckung Handkommentar, 3. Auflage, Baden-Baden, Nomos.
• Köprülü, Bülent/Kaneti, Selim (1982) Sınırlı Aynî Haklar, 2. Baskı, İs-tanbul, Fakülteler.
• Kren Kostkiewicz, Jolanta (2014) Schuldbetreibungs- und Kon-kursrecht, 2. Auflage, Genf, Schulthess.
• Kren Kostkiewicz, Jolanta ‘Unpfändbare Vermögenswerte’ : Hunkeler, Daniel (Editör) (2014) Kurzkommentar SchKG, 2. Auflage, Basel, Helbing Lichtenhahn.
• Kuntalp, Erden (1995) ‘Teminat Kavramı, Teminat Türleri ve Bunlar-dan Doğan Sorumluluk’, Reha Poroy’a Armağan, İstanbul, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi, s. 263-299.
• Kuru, Baki (1988) İcra ve İflâs Hukuku, C:1, 3. Baskı, İstanbul, Alfa.
• Kuru, Baki (1993) İcra ve İflâs Hukuku, C:3, 3. Baskı, İstanbul, Alfa. Kuru, Baki (2013) İcra ve İflâs Hukuku El Kitabı, 2. Baskı, Ankara, Ada-let.
• Kuru, Baki (1962) ‘Haczi Caiz Olmayan Şeyler’, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C:19, S:1-4, s. 277-326.
• Lüke, Wolfgang (2018) Sachenrecht, 4. Auflage, München, C.H.Beck. Musielak, Hans-Joachim/Voit, Wolfgang/Becker, Udo (2018) Zivilp-rozessordnung, 15. Auflage, München, Vahlen.
• Muşul, Timuçin (2015) İcra ve İflâs Hukuku, 5. Baskı, Ankara, Adalet. Muşul, Timuçin (2013) İcra ve İflâs Hukuku, C:1, 6. Baskı, Ankara, Ada-let.
• Nomer, Haluk Nami/Ergüne, Mehmet Serkan (2016) Eşya Hukuku, C: II Rehin Hukuku, İstanbul, Oniki Levha.
• Oğuzman, M. Kemal/Seliçi, Özer/Oktay-Özdemir, Saibe (2018) Eşya Hukuku, 21. Baskı, İstanbul, Filiz.
• Özbay, İbrahim (2005) ‘İcra ve İflâs Hukukumuzda Haczedilmezlikten Feragat’ Erzincan Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C:9, S:1-2, 543-567.
• Özçelik, Ş. Barış (2017) ‘İpoteğin Alacağa Bağlılığı’, Banka ve Ticaret Hukuku Dergisi, C:33, S:4, s. 157-188.
• Özen, Burak (2017) Kefalet Sözleşmesi, 4. Baskı, İstanbul, Vedat. Özen, Burak (2008) Türk Medeni Hukukunda Eşya Üzerinde İntifa Hakkı, İstanbul, Vedat.
• Özekes, Muhammet (2009) İcra Hukukunda Temel Haklar ve İlkeler, Ankara, Adalet.
• Pekcanıtez, Hakan/Atalay, Oğuz/Sungurtekin Özkan, Meral/Özekes, Muhammet (2011) İcra ve İflâs Hukuku, 9. Bası, Ankara, Yetkin.
• Postacıoğlu, İlhan E./Altay, Sümer (2010) İcra Hukuku Esasları, 5. Baskı, İstanbul, Vedat.
• Saymen, Ferit H./Elbir, Halid K. (1954) Türk Eşya Hukuku (Aynî Hak-lar), İstanbul, Akgün.
• Schmid, Jörg/Hürlimann-Kaup, Bettina (2012) Sachenrecht, 4. Auf-lage, Zürich-Basel-Genf, Schulthess.
• Serozan, Rona (2006) ‘Taşınmaz Rehni’, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, C:64, S:2, s. 301-324.
• Sirmen, A. Lâle (2018) Eşya Hukuku, 6. Baskı, Ankara, Yetkin. Sirmen, Lale (2006) ‘İpotekli Alacağın Devredilmesi ile İlgili Bazı Sorun-lar’, Ticaret Hukuku ve Yargıtay Kararları Sempozyumu XXII, 15 Aralık 2006, s. 213-223.
• Spühler, Karl (2014) Shuldbetreibungs- und Konkursrecht, 6. Auflage, Genf, Schulthess.
• Studer, Josef/Zöbeli, Markus (2015) Shuldbetreibungs- und Kon-kursrecht, 4. Auflage, Freiburg, Orell Füssli.
• Şeker, Hilmi (2008) ‘Sürdürülebilir Yaşam, Sağlıklı Yaşlanma ve Hacze-dilmezlik’, Legal Hukuk Dergisi, C:6, S:70, s. 3379-3392.
• Şener, Yavuz Selim (2010) Türk Hukukunda İpotek ve Uygulaması, 3. Baskı, Ankara, Adalet.
• Tekinay, Selâhattin Sulhi (1994) Menkul Mülkiyeti ve Sınırlı Aynî Hak-lar, İstanbul, Filiz.
• Ulukapı, Ömer (1995) ‘Haczedilmezlik ve Haczedilmezliğin ‘4046 Sayılı Özelleştirme Kanunu’ Kapsamındaki Uygulaması’, Banka ve Ticaret Hukuk Dergisi, C:18, S: 1-2, s. 137-150.
• Uyar, Talih (1974) ‘Haczi Caiz Olmıyan Mallar ve Haklar’, Recaî Seç-kin’e Armağan, Ankara, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi.
• Uyar, Talih (1990) İcra Hukukunda Haciz, 2. Baskı, Manisa, Feryal. Ünlütepe, Mustafa (2012) ‘Banka Teminat Mektubundan Doğan Alacağın Devri ve Haczi’ İstanbul Barosu Dergisi, C:86, S:3, s. 181-200.
• Ünlütepe, Mustafa (2012) ‘İpoteğin Alacak Hakkı Bakımından Kap-samı’, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, S:102, s. 173-218.
• Üstündağ, Saim (2004) İcra Hukukunun Esasları, 8. Baskı, İstanbul. Sav, Atilâ (1967) ‘Banka Teminat Mektuplarının Haczi’, Ankara Barosu Dergisi, S:1, s. 48-50.
• Vonder Mühll, Georges ‘Unpfändbare Vermögenswerte’ : Staehelin, Adrian/Bauer, Thomas/Staehelin, Daniel (Editörler) (2010) Basler Kommentar Bundesgesetz über Schuldbetreibung und Konkurs I, 2. Auflage, Basel, Helbing & Lichtenhahn.
• Vorwerk, Volkert/Wolf, Christian (2018) BeckOK ZPO, 31. Auflage, München, C.H.Beck (BeckOK ZPO/Yazar).
• Wieland, Carl Albert (1909) Das Sachenrecht des schweizerischen Zi-vilgesetzbuchs, Zürich, Schulthess (Çeviren: Karafaki, İ. Hakkı (1946) Aynî Haklar, Ankara, Yeni Cezaevi).
• Winkler, Thomas ‘Fortsetzung der Betreibung’ : Hunkeler, Daniel (Edi-tör) (2014) Kurzkommentar SchKG, 2. Auflage, Basel, Helbing Lichtenhahn.
• Wolf, Manfred/Wellenhofer, Marina (2018) Sachenrecht, 33. Auflage, München, C.H.Beck.
• Yıldırım, M. Kâmil/Deren-Yıldırım, Nevhis (2012) İcra Hukuku, 5. Baskı, İstanbul, Beta.
• Zeren, Yıldırım (1966) ‘Banka Teminat Mektuplarının Hukukî Mahiyeti ve Hacizlerinin Caiz Olup Olmadığı Meselesi’, Ankara Barosu Dergisi, S:5, s. 869-871.