ABSOLUTE REFUSAL GROUNDS IN TRADEMARK APPLICATION IN FASHION AND TEXTILE SECTOR

Yıl 2021, Sayı: 1, 365 - 414, 31.01.2021

Atanur Karaahmetoğlu

https://doi.org/10.33432/ybuhukuk.806088

Öz

Fashion is a phenomenon with a complex structure that changes according to time and place. Innovations in the form of clothing played an important role in the development of fashion. The idea of having a different style of clothing and being liked more paved the way for the emergence of fashion trends. Therefore, the importance of trademark image in the fashion sector has increased gradually. While consumers prefer the fashion trademark, they are more influenced by the trademark image. For this reason, trademark has become very important for businesses in the fashion sector. However, in order to become a trademark owner in the fashion sector, enterprises and undertakings should not have absolute refusal grounds at the time of trademark application. The absolute refusal grounds are related to public order and are therefore protected by international and national regulations. The absolute refusal grounds in our country have been prepared in Article 5 of Industrial Property Law No. 6769 in line with the European Union Directives and the agreements signed within the European Union. In this study, the absolute refusal grounds are discussed within the scope of Article 5 of Industrial Property Law No. 6769. In this direction, an evaluation was made in line with the recommendations of the European Court of Justice and the decisions of the Court of Cassation. In addition, the absolute refusal grounds were examined and examples from fashion and textile sectors were given.

Anahtar Kelimeler

Fashion, Fashion Sector, Trademark, Fashion Trademark, Trademark Application, Absolute Refusal Grounds

MODA VE TEKSTİL SEKTÖRÜ ÖZELİNDE MARKA BAŞVURUSUNDA MUTLAK RET NEDENLERİ

Öz

Moda, zamana ve mekana göre değişen, karmaşık bir yapısı bulunan bir olgudur. Moda olgusunun gelişiminde giysi biçimlerindeki yenilikler önemli rol oynamıştır. Farklı bir giyim tarzına sahip olma ve daha çok beğenilme düşüncesi moda akımlarının ortaya çıkmasına zemin hazırlamıştır. Bu nedenle, moda sektöründe marka imajının önemi giderek artmıştır. Tüketiciler de moda markasını tercih ederken marka imajından daha fazla etkilenmeye başlamıştır. Bu nedenle, moda sektöründe de işletmeler açısından markalaşmak oldukça önemli hale gelmiştir. Ancak, işletme ve teşebbüslerin moda sektöründe marka sahibi olması için marka başvurusu sırasında mutlak ret nedenlerinin bulunmaması gerekmektedir. Mutlak ret nedenleri kamu düzenine ilişkindir ve bu nedenle gerek uluslararası düzenlemelerle gerek ulusal düzenlemelerle koruma altına alınmıştır. Ülkemizde de mutlak ret nedenleri 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu'nun 5. maddesinde, Avrupa Birliği Direktifleri ve Avrupa Birliği bünyesinde imzalanan sözleşmeler doğrultusunda hazırlanmıştır. Bu çalışmada 6769 sayılı SMK m. 5 hükmü kapsamında mutlak ret sebeplerinin neler olduğu konusu üzerinde durulmuştur. Bu doğrultuda, Avrupa Birliği Adalet Divanı tavsiye kararları ve Yargıtay kararları doğrultusunda bir değerlendirme yapılmıştır. Bunun yanında, mutlak ret nedenleri incelenirken moda ve tekstil sektöründen örnekler verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Moda, Moda Sektörü, Mutlak Ret Nedeni, Marka Başvurusu, Marka, Moda Markası

Kaynakça

• Akdemir, Nihan (2017) "Moda Sektöründe Toplumsal Cinsiyet Kavramının Varlığı", The Journal of Social Science / Y. 4, S. 12.
• Akın, Lemi (2014) "Jenerik Marka İsimlerinin Oluşumu ve TDK Sözlüğüne Giriş Şekilleri", Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, C. 7, S. 31.
• Bağırlar, Mehmet (2015) "TRTPS Anlaşması Kapsamında Marka Hakkının Korunması", Uzmanlık Tezi, TC. Türk Patent Enstitüsü Markalar Dairesi Başkanlığı, Ankara.
• Bahadır, Zeynep (2018) Markanın Hükümsüzlüğü ve İptali, 1. Baskı, Ankara, Turhan Kitapevi.
• Başbüyük, İsa (2018) Marka Haklarının İhlalinden Doğan Cezai Sorumluluk, 2. Baskı, Ankara, Adalet Yayınevi.
• Balık İfakat/Bektaş, İbrahim (2019), "Markanın Koruma Kapsamının Belirlenmesinde Ayırt Edicilik Gücünün Etkisi ve Tanınmış Markanın Zayıf Unsurunun Durumu -Mcdonald's Kararları Yönünden Bir İnceleme", TFM Dergisi, C. 5, S. 1, s. 1-17.
• Bat, Mikail (2008) Moda Oluşturma Sürecinde Stratejik Planlama ve Halkla İlişkilerin Rölü, Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Halkla İlişkiler ve Tanıtım Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, İzmir.
• Can, Mücella Yurtoğlu (2016) Marka Hukukunda Sessiz Kalmak Suretiyle Hak Kaybı, 1. Baskı, Ankara, Turhan Kitabevi. Chamine, Ramune/ Milila, Vienazindiene (2014) "Management of Contemporary Fashion in Industry: Characteristics and Challenges", 19th International Scientific Conference: Economics and Manegement 2014, ICEM 204, Riga, Laivia.
• Çolak, Uğur (2018) Türk Marka Hukuku, 4. Baskı, İstanbul, On İki Levha Yayıncılık.
• Doğan, Beşir Fatih (2006), "Türk Alman ve Avrupa Birliği Hukukuna Göre Marka Olamayacak İşaretlerin Kullanım Sonucu Ayırt Edici Nitelik Kazanarak Tescil Edilebilirliği Sorunu", EMR Dergisi, S. 3, s. 17-42.
• Eren, Fikret (2020) Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 25. Baskı, Ankara, Yetkin Yayınları.
• Gençtürk-Hızal, G.Senem (2003) "Bir iletişim Biçimi Olarak Moda: "Modusuun Sınırları", İletişim Araştırmaları Dergisi, C. 1, S. 1.
• Gezer, Hale Tuncay (2016) Tasarımın Tescili ve Hükümsüzlük Hallerinin Değerlendirilmesi, 1. Baskı, Ankara, Seçkin Yayıncılık.
• Giritli İsmet/ Bilgin, Pertev/ Akgüner, Tayfun/ Berk, Kahraman (2017) İdare Hukuku, 8. Baskı, İstanbul, Dur Yayınları.
• Güneş, İlhami (2017) Marka Haksız Rekabet ve Telif Suçları, 3. Baskı, Ankara, Adalet Yayınevi.
• Güzeloğlu, Can (2014) "Türkiye’de Moda Markalarının Göstergelerle Anlatıları: Ödüllü Moda Reklamlarının Görsel İletişim Tasarımına Yönelik Çözümleme", Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, C. 7, S. 33.
• Fernando, H.S.M./ Kumara H.H.S.N./ Mendis H.I.A./ Wettawa W.M.B.S./ Samarasinghe H.M.U.S.R. (2018) "Effects of "Brand Experience on Consumer Brand Loyalty in Fashion Retail Industry: Moderating the Role of Gender", Global Journal of Management and Business Research: E Marketing, Volume 18 Issue 7.
• İmirlioğlu, Dilek (2018) Marka Hukukunda Ayırt Edicilik ve Markanın Ayırt Ediciliğinin Zedelenmesi, 2. Baskı, Ankara, Adalet Yayınevi.
• Kılıçoğlu, Ahmet (2018) Medeni Hukuk Temel Bilgiler, 6. Baskı, Ankara, Turhan Kitabevi.
• Koç, Fatma/ Saatçıoğlu, Kenan / Çelik, Raziye/ Nadasbaş, Serdar Egemen (2016) "Moda Tüketicilerinin Giysi Seçiminde Trendleri (Eğilim) Kullanma Durumları ve Giysi Sitillerinin Belirlenmesine İlişkin Davranış Analizi", Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, C. 9 S. 43.
• Kumar, Maurya Upendra (2012) "What is a brand? A Perspective on Brand Meaning", European Journal of Business and Management, Vol 4, No.3.
• Meran, Necati (2015) Marka Hakları ve Korunması, 4. Baskı, Ankara, Seçkin Yayıncılık.
• Mehraali, Nuray (2015) Moda Akımlarının, Giysi Koleksiyonu Oluşum Sürecine Etkisinin Araştırılması, İstanbul Arel Üniversitesi Sosyal Bilimler Ensititüsü Moda ve Tekstil Tasarımı Programı, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Mutluoğlu, Tarık (2010) Markanın Kullanım Sonucu Ayırt Edicilik Kazanması, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Özel Hukuk (Ticaret Hukuku) Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• Noyan, Erdal/Güneş, İlhami (2015) Marka Hukuku, 5. Baskı, Ankara, Adalet Yayınevi.
• Noyan, Erdal (2015) Patent Hukuku, 2. Baskı, Ankara, Adalet Yayınevi.
• Ozkök Gökmen, Başak (2015) Tanınmış Markanın Kullanılması Zorunluluğu Kullanılması Nedeniyle Kısmen İptali, 1. Baskı, Ankara, Seçkin Yayıncılık.
• Özel, Çağlar (2015) Marka Lisans Sözleşmesi, 2. Baskı, Ankara, Seçkin Yayıncılık.
• Popo, Juha Pekka (2009) Brand Management and Branding: Creating a Brand Strategy for ADcode, Tamperrren Ammattıkorkeakoulu University of Applıed Sciences Business School, Degree Programme in International Business.
• Puzakova, Marına/ Aggarwal, Pankaj (2018) "Brands as Rivals: Consumer Pursuit of Distinctiveness and the Role of Brand Anthropomorphism", Published by Oxford University Press on behalf of Journal of Consumer Research, Vol. 0.
• Sevil, Bengü (2006) Moda Sektöründe Küresel Marka Yaratılması: Markalaşma Çalışmaları Üzerine Bir Uygulama, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı Pazarlama Pazarlama Programı Yüksek Lisans Tezi, İzmir.
• Sekmen, Orhan (2013) Markanın Hükümsüzlüğü ve Hukuki Sonuçları, 1. Baskı, Ankara, Bilge Yayıncılık.
• Selvarajah, Dilashenyi Devi (2018) "The Factor Influencing Brand Loyalty in Fashion Industry among Generation Y in Malaysia", International Journal of Business and Management; Vol. 13, No. 4.
• Sonja, LahtInen (2014) Meanings for Luxury Fashion Brads Among Young Women in Fınland and China, University of Tampere School of Management, Master’s Thesis.
• Suluk, Cahit/ Kenaroğlu, Yasemin (2012) Türk Fikri Mülkiyet Hukukunda Güncel Gelişmeler, İstanbul, İstanbul Ticaret Odası.
• Suluk, Cahit/ Karasu, Rauf/ Nal, Temel (2020) Fikri Mülkiyet Hukuku, 4. Baskı, Ankara, Seçkin Yayıncılık.
• Tekinalp, Ünal (2012) Fikri Mülkiyet Hukuku, 5. Baskı, İstanbul, Vedat Kitapçılık.
• Türk Patent Enstitüsü, (2015), Marka İnceleme Kılavuzu.
• Ülgen, Hüseyin/ Helvacı, Mehmet/ Kendigelen, Abuzer/ Kaya, Arslan/ Nomer Ertan, N. Füsun (2015), Ticari İşletme Hukuku, 4. Baskı, İstanbul, On İki Levha Yayıncılık.
• Yıldız, Burçak (2018) "Avrupa Birliği Adalet Divanı Kararları Işığında Pozisyon Markaları", Banka ve Ticaret Hukuku Dergisi, C. XXXIV, S. 3, s. 63-95.
• Yılmaz, A. Lerzan (2017) Marka Olabilecek İşaretler ve Mutlak Tescil Engelleri, 2. Baskı, İstanbul, Aristo Yayınları.
• Yılmaz, Hüseyin (2015) Marka Tescilinden Doğan Hakların Kapsamında İstisna, Türk Patent Enstitüsü Markalar Dairesi Başkanlığı, Uzmanlık Tezi, Ankara.