ÇOCUĞUN KİŞİSEL VERİLERİNİN VELİSİ TARAFINDAN SOSYAL MEDYADA KULLANILMASININ KİŞİLİK HAKKI BAKIMINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2021, Sayı: 2, 513 - 564, 31.07.2021

Meltem Ertuğrul

https://doi.org/10.33432/ybuhukuk.886576

Cited By: 2

Öz

Hayatın bir parçası haline gelen internetin yaygınlaşmasıyla, insanların sosyal medya platformlarını kullanması da giderek artmaktadır. Sosyal medya platformların çoğunluğu kişilerin isim, ses, görüntü gibi kişisel veri içeren bilgilerin paylaşılması esasına dayanmaktadır. İnsanların kendi kişisel verileri dışında, çocuklarının da verilerini sosyal medyada paylaşması sıklıkla görülen bir durumdur. Ancak masumca görülse dahi, geniş bir kitleye sunulan bu bilgiler, resimlerin değiştirilerek pedofili kişilerce kullanılması, çocuğun bilgilerinin öğrenilmesi sayesinde güvenliğinin tehlikeye düşmesi gibi sakıncalarının yanı sıra, çocukların kişilik hakkına saldırı da oluşturabilirler.
Kişilik hakkına yönelik davranışlar rıza, üstün özel veya kamu yararı gibi bazı durumlarda hukuka aykırı sayılmaz. Hukuka uygunluk sebeplerinden rıza, kural olarak velayet hakkına sahip olan veliler tarafından verilebilir. Ancak çocukların kişilik hakkına yönelik müdahalelerde rızanın kimin tarafından verileceği, velilerin velayet hakkına dayanarak kendi davranışlarına rıza gösterip gösteremeyecekleri hususu ayrıca değerlendirilmelidir.
Bu çalışmada velayet altındaki çocukların kişisel verilerinin, velisi olan ebeveynleri tarafından sosyal medyada kullanılmasının, çocuğun kişilik hakkına etkisi ve hakkın Türk Medeni Kanunu, Türk Borçlar Kanunu ile 6698 Sayılı Kanun hükümleri kapsamında korunması incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kişilik Hakkı, Velayet Hakkı, Kişisel Veri, İnternette Kişilik Hakkına Saldırı, Kişilik Hakkının Korunması

EVALUATION OF USING OF CHILD'S PERSONAL DATA ON SOCIAL MEDIA BY THEIR PARENTS IN TERMS OF PERSONALITY RIGHT

Öz

With the widespread of using the internet, which has become a part of our lives, people are increasingly using social media platforms. Most social media platforms are based on the principle of sharing peoples names, sounds and images, which are also people’s personal data. It is common for people to share their childrens data on social media, as well as their personal data. However, even if it seems innocent, this informations are presented to a wide audience and it can be caused inconveniences such as the use of pictures by pedophilia people by changing them and endangering the safety of the child by learning the informations about child. This behavior also create an attack on the personality rights of children.
Behaviors regarding personal rights are not considered illegal in some cases such as consent, superior private or public interest. Consent for legality reasons can, as a rule, be given by parents who have custody rights. However, the issue of who will give consent in interventions regarding children's personal rights, whether the parents can consent to their own behaviors based on the right of custody should be evaluated separately.
In this study, the effect of the using children’s personal data on social media by their parents, on childrens personal right and the protection of the right was examined, within the scope of the provisions of the Turkish Civil Law, Turkish Code of Obligations, and Law No 6698.

Anahtar Kelimeler

Personality Right, Right of Custody, Personal Data, Attack to the Right of Personality on Internet, Protection of Personality Right

Kaynakça

• Aebi-Müller, Regina E. (2016) “Personen- und Familienrecht - Partnerschaftsgesetz Art. 1-456 ZGB – PartG”, Breitschmid, Peter/ Jungo, Alexandra, CHK - Handkommentar zum Schweizer Privatrecht, Auflage 3, Zürich, Schulthess Juristische Medien AG.
• Aka, Beyza (2017) “Sosyal Medyada Kişilik Hakkı İhlalleri ve Korunma Yolları”, İzmir Barosu Dergisi, C: 82, S: 2, s. 231-287.
• Akıntürk, Turgut/Ateş Karaman Derya (2011) Türk Medeni Hukuku Aile Hukuku, İkinci Cilt, 13. Baskı, İstanbul, Beta.
• Akipek, Jale G./Akıntürk, Turgut/Ateş, Derya (2014) Türk Medeni Hukuku Başlangıç Hükümleri Kişiler Hukuku, Birinci Cilt, 12. Baskı, İstanbul, Beta.
• Akkurt, Sinan Sami (2017) “Kişilik Hakkının Sosyal Medya Kullanıcıları Tarafından İhlâli Hâlinde Ortaya Çıkacak Cezaî Sorumluluğa Medenî Hukuk Bağlamında Bir Bakış” SÜHFD, C: 25, S: 2, s. 329-373.
• Akyüz, Emine (2012) Çocuk Hukuku, Genişletilmiş 2. Baskı, Ankara, Pegem Akademi.
• Atasoy, Kemal (2016) “Kişilik Hakkı Kapsamında Sosyal Medyada Kişisel Verilerin Korunması Ve Veri Sahibinin Rızası”, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, C: 22, S: 3, s. 269-301.
• Ayan, Mehmet/Ayan, Nurşen (2007) Kişiler Hukuku, 2. Baskı, Konya, Mimoza.
• Baskın, Onur (2021) Türk Hukuku Bakımından Kişilik Hakkı Kapsamında Kişisel Verilerin Korunması, Ankara, Seçkin.
• Bozkurt, İkbal (2010) “Velinin Velayetten Doğan Hak Görev Ve Yetkileri”, (Yüksek Lisans), İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Büchler, Andrea (2016) “Art 28” Kostkiewicz, Jolanta Kren, Wolf, Stephan, Amstutz, Marc, Fankhauser, Roland, ZGB Kommentar Schweizerisches Zivilgesetzbuch, OFK - Orell Füssli Kommentar 3., überarbeitete Auflage, Zürich, Orell Füssli Verlag AG.
• Çekin, Mesut Serdar (2020) Avrupa Birliği Hukukuyla Mukayeseli Olarak 6698 Sayılı Kanun Çerçevesinde Kişisel Verilerin Korunması Hukuku, 3. Baskı, İstanbul, On İki Levha.
• Davis, Matthew M. / Clark, Sarah J. / Singer, Dianne C./ Matos-Moreno, Amilcar/ Kauffman, Anna Daly/ Hale, Katrease (2015) “Parents on social medis: Likes and dislikes of sharing” Mott Poll Report <https://mottpoll.org/reports-surveys/parents-social-media-likes-and-dislikes-sharenting> s.e.t. 10.01.2021.
• Doğan, Murat (2001) “Şahsiyet Hakkına Tecavüzün Önlenmesi Davası”, Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi (eski adı Erzurum Atatürk Üniversitesi), C: V, S: 1-4, s. 369-420.
• Doğan, Murat (2003) “İnternetteki Yayınla Kişilik Hakkının İhlaline Karşı Durdurma Davası (Yargıtay 4. Hukuk Dairesinin 8.2.2001 Tarihli E., 755/K. 1157 Sayılı Kararı Çerçevesinde), Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi (eski adı Erzurum Atatürk Üniversitesi), C: VII, S: 1-4, s. 387-406.
• Durak, Yasemin (2014) “İnternet Yoluyla Kişilik Haklarına Saldırı Ve Hukuki Korunma” Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C: 22, S:1, s. 101-125.
• Dural, Mustafa/Öğüz, Tufan (2020) Türk Özel Hukuku Cilt II Kişiler Hukuku, 21. Baskı, İstanbul, Filiz.
• Dural, Mustafa/Öğüz,Tufan/Gümüş, Mustafa Alper (2021), Türk Özel Hukuku Cilt III Aile Hukuku, 16. Baskı, İstanbul, Filiz.
• Duygulu, Serap (2019) “Sosyal Medyada Çocuk Fotoğrafı Paylaşımlarının Mahremiyet İhlali ve Çocuk İstismarı Açısından Değerlendirilmesi”, TRT Akademi, C:4, S: 8, s. 428-487.
• Erdemir, İrem (2019) Kişilik Hakkının İnternet Ortamında İhlali (Yüksek Lisans), Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Erdoğan, Canan (2019) “Çocukların Kişisel Verilerinin Korunması (Sosyal Medya Örneği Kapsamında)” D.E.Ü. Hukuk Fakültesi Dergisi, Prof. Dr. Durmuş TEZCAN’a Armağan, C: 21, Özel S., s. 2445-2467.
• Eren, Fikret (2018) Borçlar Hukuku Özel Hükümler, 6. Baskı, Ankara, Yetkin.
• Grassinger, Gülçin Elçin (2009) Türk Medeni Kanunu’nda Yer Alan Velayet Hükümleri Kapsamında Çocuğun Kişi Varlığının Korunması İçin Alınacak Tedbirler (MK. md. 346, md. 347, md. 348), İstanbul, On İki Levha.
• Gümüş, Mustafa Alper (2006) Türk Medeni Hukukunda Kayyımlık, İstanbul, Vedat.
• Gümüş, Mustafa Alper (2012) 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu’na Göre Borçlar Hukuku Özel Hükümler Cilt II, 2. Bası, İstanbul, Vedat.
• Hatemi, Hüseyin/ Kalkan Oğuztürk, Burcu (2018) Aile Hukuku, 6. Baskı, İstanbul, On İki Levha.
• Helvacı, Serap (2001) Türk ve İsviçre Hukuklarında Kişilik Hakkını Koruyucu Davalar, İstanbul, Beta.
• İmre, Zahit (1974) “Şahsiyet Haklarının Şahsın Özel Hayatının ve Gizliliklerinin Korunmasına İlişkin Meseleler”, İÜHFM., C: 39, S: 1 – 4, s. 147-168.
• İşgüzar, Hasan (1990) “3444 Sayılı Kanunla Değiştirilen Borçlar Kanunu’nun 49. Maddesine Göre Kişilik Hakkının İhlali Nedeniyle Manevi Tazminat Davasının Şartları”, ABD, S: 6, s. 855-876.
• Kaya, Mine (2015a) “Elektronik Ortamda Kişilik Hakkı İhlalleri ve Korunması” (Doktora), Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Kaya, Mine (2015b) “Sosyal Medya ve Sosyal Medyada Üçüncü Kişilerin Kişilik Haklarının İhlali”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, S:119, s. 277-306.
• Küzeci, Elif (2020), Kişisel Verilerin Korunması, 4. Baskı, İstanbul On İki Levha.
• Oğuzman, M. Kemal/Seliçi, Özer/Oktay-Özdemir, Saime (2016) Kişiler Hukuku (Gerçek ve Tüzel Kişiler), 16. Baskı, İstanbul, Filiz.
• Özcan Büyüktanır, Burcu G. (2019) Çocuğun Kişilik Hakkı ve Çocuğun Kişilik Hakkının Hukuka Aykırı Fiillere Karşı Korunması, Ankara, Yetkin.
• Özdemir, Hayrünnisa (2008) “ Türk ve İsviçre Medeni Hukukunda Ad Üzerindeki Hak ve Korunması” , AÜHFD, C: 57, S: 3, s. 561-598.
• Özdemir, Hayrünnisa (2009) Elektronik Haberleşme Alanında Kişisel Verilerin Özel Hukuk Hükümlerine Göre Korunması, Ankara, Seçkin.
• Öztan, Bilge (1992) Şahsın Hukuku Hakiki Şahıslar, 4. Baskı, Ankara, Turhan.
• Öztan, Bilge (2015) Aile Hukuku, 6. Baskı, Ankara, Turhan.
• Öztürk, Aslıhan Burcu (2009) “Çocuğun Cinsel İstismarı ve Aileyle Çalışma”, Toplum ve Sosyal Hizmet, C: 20, S: 2, s. 89-98.
• Petek, Hasan (2015) Kişilik Değerlerinin Ölümden Sonra Korunması, Ankara, Yetkin.
• Ruedin, Philippe/Christen, Urs (2002) Das Schweizerische Obligationenrecht OR ausführlich kommentiert und erklart, 3. überarbeitete, Zürich, Beobachter.
• Saka, Rıza/Çağlayan, Ramazan/Koca, Mahmut (2020) Avrupa Birliği Hukuku, İdare Hukuku ve Ceza Hukuku Açısından Kişisel Verilerin İmhası, Ankara, Seçkin.
• Serozan, Rona (1977) “Kişilik Hakkının Korunmasıyla İlgili Bazı Düşünceler”, İstanbul Üniversitesi Mukayeseli Hukuk Araştırmaları Dergisi, C: 11, S: 14, s. 93-112.
• Serozan, Rona (2005) Çocuk Hukuku, İkinci Baskı, İstanbul, Vedat.
• Serozan, Rona (2015) Medeni Hukuk Genel Bölüm / Kişiler Hukuku, 6. Baskı, İstanbul, Vedat.
• Siebert, Wolfgang (1958) NJW 11. Jahrgang Heft 36, (Çeviren: Öztan, Bilge (1969) Şahsiyet Hakları ile İlgili Meseleler, AÜHFD, C: 26, S: 1, s. 217-230.
• Steinberg, Stacey B. (2017) “Sharenting: Children’s Privacy In The Age Of Social Media”, University of Florida Levin College of Law UF Law Scholarship Repository <https://scholarship.law.ufl.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1796&context=facultypub> s.e.t. 7.7.2020, s. 839-884.
• Usta, Sevgi (2012) Çocuk Hakları ve Velayet, İstanbul, On İki Levha.
• Üstün, Özge (2020) “Sosyal Medyada Çocuk Hakları İhlali: Paylaşanebeveynlik” Legal Hukuk Dergisi, C: 18, S: 206, s. 701-724.
• Yücel, Özge (2011) Çocuğun Kayyım Tarafından Temsili, Ankara, Turhan.
• Yünlü, Semih (2021) Görüntü Üzerinde Kişilik Hakkı, Ankara, On İki Levha.
• Yüzer Eltimur, Dilara (2019) Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi Kapsamında Özel Hayatın Ve Aile Hayatının Korunmasında Devletin Pozitif Yükümlülükleri, İstanbul, On İki Levha.
• Yüzer, Dilara (2013) 1982 Anayasası’nda Basın Özgürlüğü Karşısında Kişilik Hakkı ve Korunması, Ankara, Yetkin.
• Zorlu, Süheyla (2010) “İnternet Yoluyla Kişilik Hakkının İhlali ve Korunması” (Yüksek Lisans) Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.