THE EFFECT OF CIVIL COURT DECISIONS ON CRIMINAL COURT DECISIONS ON THE OFFENCE OF USING A BOND WITHOUT VALUE

Yıl 2021, Sayı: 2, 277 - 310, 31.07.2021

Burak Taş

https://doi.org/10.33432/ybuhukuk.902094

Öz

There is a close relationship between criminal courts and civil courts in the context of the offence of using a bond without value regulated as “any person who uses a bond without value shall be sentenced to a penalty of imprisonment for a term of six months to two years and a judicial fine, upon complaint” in Article 156 of the Turkish Penal Code No. 5237. Within the scope of this study, the effect of the judgments of the civil court on the criminal court, specific to the offence of using a bond without value, was examined. First of all, information was generally given about the prejudicial question and the proportional judgment, and then the bindingness of the decision of the civil court which was deemed to be prejudicial question by the criminal court, was examined. It has been concluded that the decision of the civil court, which is an optional prejudicial question, although it is not mandatory, should bind the criminal court as a rule. Then, various possibilities were evaluated in terms of whether the cases with similar content in the two courts were pending or not. The fact that the decision of the civil court which is an expert in bond trials should be waited in pending cases, is based on the relevant Supreme Court decisions that the proof of the offence of using a bond without value is subject to the proving by deed. It has been concluded that when a civil case is not pending, the criminal court must apply for proportional judgement in accordance with the rule of proving by deed valid in the civil court.

Anahtar Kelimeler

The Offence of Using a Bond without Value, Bond, Phenemenon of Dud, Prejudicial Question, Proportional Judgment

BEDELSİZ SENEDİ KULLANMA SUÇU ÖZELİNDE HUKUK MAHKEMESİ KARARLARININ CEZA MAHKEMESİ KARARLARINA ETKİSİ

Öz

5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 156. maddesinde “bedelsiz kalmış bir senedi kullanan kimseye, şikayet üzerine, altı aydan iki yıla kadar hapis ve adlî para cezası verilir” şeklinde düzenlenen bedelsiz senedi kullanma suçu bağlamında ceza mahkemeleri ile hukuk mahkemeleri arasında sıkı bir irtibat bulunmaktadır. Bu çalışma kapsamında bedelsiz senedi kullanma suçu özelinde hukuk mahkemesi kararlarının ceza mahkemesi üzerindeki etkisi incelenmiştir. Öncelikle bekletici sorun ve nisbi muhakeme hakkında genel olarak bilgi verilmiş ardından ceza mahkemesi tarafından bekletici sorun sayılan hukuk mahkemesi kararının bağlayıcılığı hususu irdelenmiştir. Zorunlu olmadığı halde ihtiyaren bekletici sorun sayılan hukuk mahkemesi kararının ceza mahkemesini kural olarak bağlaması gerektiği sonucuna ulaşılmıştır. Ardından iki mahkemede görülen benzer içerikli davaların derdest olup olmaması noktasında çeşitli ihtimaller değerlendirilmiştir. Derdest olan yargılamalarda senet yargılamalarında uzman olan hukuk mahkemesi kararının beklenmesi gerektiği, bedelsiz senedi kullanma suçunun ispatının senetle ispat kuralına tabi olmasına yönelik ilgili Yargıtay kararları ile temellendirilmiştir. Bir hukuk davasının derdest olmaması ihtimalinde ise ceza mahkemesinin hukuk yargısında geçerli senetle ispat kuralı uyarınca nisbi muhakeme yoluna başvurması gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Bedelsiz Senedi Kullanma Suçu, Senet, Bedelsizlik Olgusu, Bekletici Sorun, Nisbi Muhakeme

Kaynakça

• Akcan, Recep (1988) “Hukuk ve Ceza Mahkemesi Kararlarının Birbirine Etkisi”, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Özel Hukuk Anabilim Dalı, Ankara.
• Akkaş, A. Hulusi (2016) Ceza Muhakemesi Bağlamında Yargı Mercileri Kararlarının Birbirleri Üzerindeki Etkisi, Ankara, Adalet Yayınevi.
• Akkaya, Mustafa (2000) “Vergi Mahkemesi ve Ceza Mahkemesi Kararlarının Etkileşimi Üzerine Bir İnceleme”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C:49, S:1, s. 85-96.
• Aras, Bahattin (2016) “Sahtecilik İddiası Bakımından Hukuk ve Ceza Mahkemesi Kararlarının Birbirine Etkisi”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, C:29, S:124, s. 388-389.
• Arslan, İbrahim (2008) “Kambiyo Senetlerinde Geçersizlik Def’ileri”, Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C:16, S:1, s. 11-28.
• Artuç, Mustafa (2019) Pratik Türk Ceza Kanunu, 5. Baskı, Ankara, Adalet Yayınevi.
• Artuç, Mustafa (2020) Malvarlığına Karşı Suçlar, 4. Baskı, Ankara, Adalet Yayınevi.
• Atalı, Murat/Ermenek, İbrahim (2019) Medenî Usul Hukuku, Ankara, Seçkin Yayıncılık.
• Bayraktar, Köksal/Yıldız, Kemal/Aksoy Retornaz, Eylem/Akyürek, Güçlü/Sonay Evik, Vesie/Evik, Ali Hakan/Kangal, Zeynel T./Memiş Kartal, Pınar/Sınar, Hasan/Altunç, Sinan/Aytekin İnceoğlu, Asuman/Bostancı Bozbayındır, Gülşah/Erman, Barış (2018) Özel Ceza Hukuku, Cilt IV, Malvarlığına Karşı Suçlar, İstanbul, On İki Levha Yayıncılık.
• Belgin Güneş, Derya (2019) “Ceza Mahkemesi Tarafından Ceza Verilmesine Yer Olmadığına İlişkin Kararın Hukuk Mahkemesi Kararlarına Tesiri”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, C:77, S:1, s. 185-216.
• Berkin, Necmettin (1948) “Senetlerde Sahtecilik ve Suçun Kanuni Unsurları”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, C:14, S:3-4, s. 669-699.
• Centel, Nur/Zafer, Hamide (2020) Ceza Muhakemesi Hukuku, 19. Baskı, İstanbul, Beta Yayıncılık.
• Centel, Nur/Zafer, Hamide/Çakmut, Özlem (2017) Kişilere Karşı İşlenen Suçlar, Cilt 1, 4. Baskı, İstanbul, Beta Yayıncılık.
• Çakır, Görkem ve Dalar, Erdinç (2017) “The Exercise of Making The Criminal Case Verdicts Prejudicial Question for Civil Law Cases”, Open Access Journal, Part 14, p. 215-226. <https://www.goksusafiisik.av.tr/Articletter/2017_Summer/GSI_Articletter_2017_Summer_Article14.pdf > s.e.t. 22.03.2021.
• Demirağ, Fahrettin (2018) Örneklerle Ceza Muhakemesi Hukuku İşlemleri ve Adli Yazışmalar, Ankara, Seçkin Yayıncılık.
• Erdem, D. Özge (2018) “Türk Ceza Hukukunda Açığa Atılan İmzanın Kötüye Kullanılması Suçu (TCK m. 209)”, Ceza Hukuku Dergisi, C:13, S:37, s. 171-194.
• Erdönmez, Güray (2016) Adi ve Resmi Senette Sahtelik İddiasının Hukuk Davalarına ve İcra Takiplerine Etkisi, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, C:28, S:123, s. 147-208.
• Erem, Faruk (1973) Ceza Usulü Hukuku, 4. Baskı, Ankara, Sevinç Matbaası.
• Eroğlu, Orhan (2018) Sahtecilik İddiasına Dayalı Menfi Tespit ve İstirdat Davalarında Ceza Mahkemesi Kararlarının Hukuk Mahkemesi Kararına Etkisi. Terazi Hukuk Dergisi, C:13 S:146, s. 14-32.
• Esen, Sinan (2007) Anlatımlı ve İçtihatlı Malvarlığına Karşı Suçlar ve Bilişim Alanında Suçlar, Ankara, Adalet Yayınevi.
• Gedik, Doğan (2019) Ceza Muhakemesinde Hâkimin Delilleri Değerlendirme Serbestliği (CMK m. 217). Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, (Prof. Dr. Durmuş Tezcan’a Armağan), C:21, Özel S., s. 913-963.
• Gökcen, Ahmet/ Balcı, Murat/ Pamuk, Gülfem/ İçer, Zafer/ Çakır, Kerim/ Öztürk, Nurten/ Apiş, Özge/ Ünal, Ertuğrul/ Gültekin Diken, Nil Melek/ Yılmaz, Zahit/ Erdin, Selim/ Şenerdoğan Büşra (2018), Malvarlığına Karşı Suçlar, Ankara, Adalet Yayınevi.
• Gökler, A. Metin (2010) “Senetle İspat ve Senede Karşı Senetle İspat Kuralı ile Bu Kuralın İstisnaları”, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Özel Hukuk Anabilim Dalı, İstanbul.
• Güngör, Devrim/Okuyucu Ergün, Güneş (2009) “Ceza Muhakemesinde Bekletici Sorun Kararının Dava Zamanaşımının Durmasına Etkisi”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, C:22, S:83, s. 68-72.
• Kamışlı, Gani/Taneri, Gökhan (2018) Kişilere Karşı Suçlar, Ankara, Seçkin Yayıncılık.
• Kapancı, Kadir B. (2016) Ceza Mahkemesi Kararlarının Hukuk Mahkemesi Kararlarına Etkisi (TBK m. 74), İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C:7, S:1, s. 511-552.
• Kılıçoğlu, Ahmet M. (1973) “Haksız Fiillerden Sorumlulukta Ceza Hukuku ile Medenî Hukuk İlişkisi”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C:29, S:3, s. 185-225.
• Koçak, Hakan (2009) “Ceza Yargılamasının Hukuk Mahkemelerini Bağlayıcılığı Sorunu”, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Özel Hukuk Anabilim Dalı, Konya.
• Kuru, Baki/Arslan, Ramazan/Yılmaz, Ejder (2011) İcra ve İflas Hukuku, 25. Baskı, Ankara, Yetkin Yayınları.
• Malkoç, İsmail (2013) Açıklamalı Türk Ceza Kanunu, 3. Cilt, Ankara, Yazarın Kendi Yayını.
• Parlar Ali/Hatipoğlu, Muzaffer (2008) 5271 Sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu Yorumu Cilt 1, Ankara, Yazarın Kendi Yayını.
• Pekcanıtez, Hakan (1980) “Bekletici Sorun (Meselei Müstehire)”, Ege Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C:1, S:1-4, s. 249-275.
• Sarsıkoğlu, Şenel (2014) Güveni Kötüye Kullanma Suçu ve Benzer Suçlarla Karşılaştırılması, Ankara, Adalet Yayınevi.
• Selçuk, R. Nurettin (1975) “Ceza Kararlarının Hukuk Hâkimine Etkisi”, Ankara Barosu Dergisi, C:5, S:1, s. 718-725.
• Soydal Çınar, Tuğçe (2019) “Kambiyo Senetlerinde Bedelsizlik”, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Özel Hukuk Anabilim Dalı, İstanbul.
• Soyubelli, Fethullah (2013) Ceza ve Hukuk Mahkemesi Kararlarının Birbirine Etkisi, Ankara, Hâkim Yayınları.
• Şahin, Cumhur (2005) Ceza Muhakemesi Kanunu Gazi Şerhi, Ankara, Seçkin Yayıncılık.
• Tan, Hadi (1951) “Medeni Hukuk Münasebetlerine Müteallik Meselelerde Ceza Mahkemelerinin Yetkisi”, Adalet Dergisi, C:5, s. 659-666.
• Taner, Tahir (1955) Ceza Muhakemeleri Usulü, 3. Baskı, İstanbul, İsmail Akgün Matbaası.
• Taşdemir, Kubilay (2011) Ceza Hukukunda Zamanaşımı, Ankara, Cantekin Matbaacılık.
• Tezcan, Durmuş/ Erdem, M. Ruhan/ Önok, Murat (2020) Teorik ve Pratik Ceza Özel Hukuku, 14. Baskı, Ankara, Seçkin Yayıncılık.
• Toroslu, Nevzat/Feyzioğlu, Metin (2019) Ceza Muhakemesi Hukuku, Ankara, Savaş Yayınevi.
• Ünver, Yener (1996) “Ceza Yargılaması Hukukunda İsbata İlişkin Bir Yargıtay İBK'nın İncelenmesi”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, C: 55, S:1-2, s. 183-218.
• Ünver, Yener/Hakeri, Hakan (2019) Ceza Muhakemesi Hukuku, 3. Cilt, 15. Baskı, Ankara, Adalet Yayınevi.
• Yenisey Feridun/Nuhoğlu Ayşe (2014) Ceza Muhakemesi Hukuku Ders Kitabı, İstanbul, Bahçeşehir Üniversitesi Yayınları.
• Yenisey, Feridun (2019) Ceza Muhakemesi Hukuku, 7. Baskı, Ankara, Seçkin Yayıncılık.