LEGAL REMEDIES TO DEAL WITH PSYCHOLOGICAL HARASSMENT IN THE WORKPLACE

Yıl 2022, Cilt: Prof. Dr. M. Fatih UŞAN'a Dekanlıkta 10. Yıl Anısına Teşekkür Armağanı Sayı: 2022-2, 359 - 396, 12.09.2022

Mehpare Çaptuğ

https://doi.org/10.33432/ybuhukuk.1063489

Öz

The concept of psychological harassment (mobbing), which was first
used in business life in the 1980s, poses an important problem for public
employees as well as for private sector employees. In this study, the concept of
psychological harassment and the legal remedies that can be followed against
psychological harassment by public personnel are examined.

In the context of administrative law, a public officer who is exposed to
psychological harassment may first apply to administrative application
remedies or may file a lawsuit directly in the administrative jurisdiction. If the
act he has been exposed to is a crime, he can also file a complaint with the Office
of the Chief Public Prosecutor. In addition, in case of exhaustion of the judicial
remedies and failure to obtain results, it also has the opportunity to seek rights
through individual application to the Constitutional Court, which has taken its
place in Turkish legal system since 2012, as a domestic legal remedy.

Administrative remedies that can be applied by a public officer before
going to the judiciary are varied and numerous. However, the important thing
is that these remedies should be effective in stopping the psychological
harassment and preventing the recurrence. In practice, the fact that the
decisions of the administrative boards are not binding, often leads individuals
to judicial proceedings. In this context, the jurisprudence of the administrative
courts is increasing day by day. Thus, it would be beneficial to make a separate
legal regulation on mobbing in terms of both increasing social awareness and
ensuring unity in judicial decisions.

Anahtar Kelimeler

Psychological Harassment, Administrative Remedies, Public Personnel, Cases About Mobbing, Administration Responsibility.

İŞ YERİNDE PSİKOLOJİK TACİZE MARUZ KALAN KAMU PERSONELİNİN İZLEYEBİLECEĞİ HUKUKİ BAŞVURU YOLLARI

Öz

Dünyada ilk olarak 1980’li yıllarda iş yaşamında kullanılmaya başlanan
psikolojik taciz (mobbing) kavramı, özel sektör çalışanları için olduğu kadar kamu
personeli için de önemli bir sorun teşkil etmektedir. Bu çalışmada, kamu personeli
bakımından psikolojik taciz ve psikolojik tacize karşı izlenebilecek hukuki başvuru
yolları incelenmektedir.

İdare hukuku bağlamında, psikolojik tacize maruz kalan bir kamu personeli
öncelikle idari başvuru yollarına başvurabileceği gibi doğrudan idari yargıda dava
açabilir ve maruz kaldığı eylem suç niteliğinde ise Cumhuriyet Başsavcılığına şikâyette
de bulunabilir. Ayrıca yargı yollarını tüketip sonuç alamaması durumunda bir iç hukuk
yolu olarak 2012 yılından itibaren hukuk sistemimizde yerini alan Anayasa
Mahkemesine bireysel başvuru yoluyla hak arama imkânına da sahiptir.

Kamu personelinin yargı yoluna gitmeden evvel başvurabileceği pek çok idari
başvuru yolu bulunmaktadır. Ancak önemli olan psikolojik tacizin durdurulması ve bir
daha tekrarlanmamasının sağlanması açısından bu başvuru yollarının etkili olmasıdır.
Uygulamada, başvurulan idari kurulların kararlarının bağlayıcı olmaması çoğu zaman
bireyleri yargı yoluna sevk etmektedir. Bu çerçevede idari yargı yerlerinin içtihatları da
günden güne gelişerek şekillenmektedir. Gerek toplumsal farkındalığın artması gerekse
yargı kararlarında birliğin sağlanması açısından ayrı bir yasal bir düzenlemenin
yapılması faydalı olacaktır.

Anahtar Kelimeler

Psikolojik Taciz, İdari Başvuru Yolları, Kamu Personeli, Mobbing Davaları, İdarenin Sorumluluğu.

Kaynakça

• Akgeyik, Tekin/Güngör Delen, Meltem/Uşen, Şelale (2013) Çalışma Yaşamında Psikolojik Taciz, Ankara, Özyurt Matbaacılık.
• Akyılmaz, Bahtiyar/ Sezginer, Murat/ Kaya, Cemil (2019) Türk İdari Yargılama Hukuku, 2. Baskı, Ankara, Savaş Yayınevi.
• Aslan, Zehreddin (Editör) (2019) Açıklamalı ve İçtihatlı İdari Yargılama Usulü Kanunu, Ankara, Seçkin Yayıncılık.
• Bilge, Selahattin Samet (2016) “Mobbing Terimi ve Türk Hukuk Düzeninde İncelenmesi”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C:4, S:65, s.1245-1290.
• Chappell, Duncan/ DiMartino, Vittorio (2006) “Violence at Work” ILO Report, 3rd edition, <https://www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/@ dgreports/@dcomm/@publ/documents/publication/wcms_publ_92211 08406_en.pdf> s.e.t.01.04.2022.
• Çınarlı, Serkan/Çelik, Selçuk Sinan (2015) “Disiplin Soruşturmaları Açarak Kamu Görevlilerine “Mobbing” Uygulanması”, Mevlana Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C:3, S:1, s.49-98.
• Davenport, Noa/Schwartz, RuthDistler/Elliott, GailPursell (2003) Mobbing Emotional Abuse In The American Workplace, (Çev: Önertoy, Osman Cem), İstanbul Sistem Yayıncılık.
• Duran, Lûtfi (1974) “Türk Kamu Personelinin Mali Sorumluluğu”, Prof. Dr. Tahsin Bekir Balta’ya Armağan, Ankara, s.59-120.
• Düren, Akın (1979) İdare Hukuku Dersleri, Ankara.
• Erdoğan, Gülnur (2009) “Mobbing (İşyerinde Psikolojik Taciz)”, TBB Dergisi, S:83, s.318-352.
• Erkal, Atilla (2015) İdare Hukukunda Mobbing, Ankara, Adalet Yayınevi.
• Gözler, Kemal (2009) İdare Hukuku, Cilt 1, 2. Baskı, Bursa, Ekin Yayınevi.
• Göztepe Çelebi, Ece (2015) “Anayasa Mahkemesi’nin “Mobbing” Başvurularına İlişkin Kararlarının Değerlendirilmesi”, Anayasa Yargısı Dergisi, S:32, s.322-342.
• Günday, Metin (2011) İdare Hukuku, 10. Baskı, Ankara, İmaj Yayınevi.
• Işık, Emre (2007) “İşletmelerde Mobbing Uygulamaları ile İş Stresi İlişkisine Yönelik Bir Araştırma”, (Yüksek Lisans), Yıldız Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Kaplan, Gürsel (2020) İdari Yargılama Hukuku, 7. Baskı, Bursa, Ekin Yayınevi.
• Kasapoğlu Turhan, Mine (2013) “Kamu Görevlileri Bakımından İşyerinde Psikolojik Taciz (Mobbing) ve Hukuki Korunma Yolları”, TBB Dergisi, S:105, s.89-128.
• Leymann, Heinz (1996) “The Content and Development of Mobbing At Work”, European Journal of Work and Organizational Psychology, C:5, S:2, s.165-184.
• Okuyucu Ergün, Güneş (2017) “Ayrımcı Mobbing”, 5. Uluslararası Suç ve Ceza Film Festivali Akademik Program Tebliğleri <http://www.icapff.com/5-Uluslararasi-Suc-veCeza-Film-Festivali- Akademik-Program-Tebligleri.pdf s.e.t. 01.04.2022> s.184-187.
• Onar, Sıddık Sami (1966) İdare Hukukunun Umumi Esasları, C:I, İstanbul.
• Onar, Sıddık Sami (1966) İdare Hukukunun Umumi Esasları, C:III, İstanbul.
• Özay, İl Han (2004) Günışığında Yönetim, İstanbul.
• Pınar, İbrahim/ Çalışkan, Öner (2013) Disiplin Suç ve Cezaları, Ankara, Seçkin Yayınevi.
• Sancakdar, Oğuz/ Önüt, Lale Burcu/ Us Doğan, Eser/ Kasapoğlu Turhan, Mine/ Seyhan, Serkan (2020) İdare Hukuku Teorik Çalışma Kitabı, 9. Baskı, Ankara, Seçkin Yayıncılık.
• Sancakdar, Oğuz /Önüt, Lale Burcu (2022) İdari Yargılama Hukuku Genel Esaslar, 4. Baskı, Ankara, Vadi Grafik Tasarım.
• Sancakdar, Oğuz/ Altınok Çalışkan, Elif/ Dursun, Gizem/ Seyhan, Serkan/ Yağcı, Pınar/Karaca, Egemen (2022) Disiplin Hukuku, 2. Baskı, Ankara, Turhan Kitabevi.
• Solmuş, Tarık (Haziran-2005) “İş Yaşamında Travmalar: Cinsel Taciz ve Duygusal Zorbalık/Taciz /Mobbing”, İş, Güç, Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, C:7, S:2, s.1-14.
• Tan, Turgut (2015) İdare Hukuku, 4. Baskı, Ankara, Turhan Kitabevi. Tınaz, Pınar (2006) “Mobbing: İşyerinde Psikolojik Taciz”, Çalışma ve Toplum Dergisi, S:3, s.11-22.
• Ulusoy, Ali (2019) Yeni Türk İdare Hukuku, Ankara, Yetkin Yayıncılık. Ünver, Yener (2009) “Ceza Hukuku Açısından Mobbing, Stalking ve Cinsel Taciz Eylemleri”, Ceza Hukuku Dergisi, C:4, S:11, s.101-127.
• Yıldız, Selver/Kılkış, İlknur (2010) “Psikolojik Taciz Olgusuna 4857 Sayılı İş Kanunu Açısından Bir Bakış”, Çalışma İlişkileri Dergisi, C: 1, S:1, s.71- 93.