IAN MCEWAN’IN ÇOCUK YASASI ROMANINA ÇOCUĞUN TEDAVİYİ REDDETME HAKKI AÇISINDAN BİR BAKIŞ

Yıl 2022, Cilt: Prof. Dr. M. Fatih UŞAN'a Dekanlıkta 10. Yıl Anısına Teşekkür Armağanı Sayı: 2022-2, 109 - 144, 12.09.2022

Hatice Cemre Akyılmaz

https://doi.org/10.33432/ybuhukuk.1102941

Öz

Türk hukukuna bakıldığında edebiyat ve hukuk çalışmalarının son zamanlarda önem kazanmaya başladığı görülse de edebiyat ve hukuk arasındaki bağlantının çok daha eskiye dayandığını söylemek mümkündür. Bilhassa edebiyat sanatı açısından düşünülecek olduğunda bu iki disiplinin her daim ilişki içinde olduğu söylenebilir. Zira edebiyat tarihinde önemli addedilen, “klasik” olarak nitelendirilebilecek pek çok eserin temelinde çeşitli hukukî problemler ve bu problemlerin bireylerin (karakterlerin) hayatlarını etkileyen sonuçları yer almaktadır. Tıpkı edebiyatın hukukla alakadar olması gibi hukukun da edebiyat ile ilgilenmesi bir hukukçu açısından önem arz etmektedir. Nitekim edebiyat, “cansız metinleri” -normları- “canlı” hale getirebilme özelliğini haizdir. Bu sayede hukukçuyu normun amacını, anlamını ve sonuçlarını düşünmeye teşvik etmektedir. Bu düşünceden hareketle, bu çalışmada Ian McEwan’ın Çocuk Yasası isimli romanı insan ve çocuk hakları çerçevesinde incelenecektir. Romanın odağında İngiltere’de yaşayan on yedi yaşında Yehova Şahidi bir çocuğun inancı sebebiyle kan naklini, dolayısıyla tedaviyi reddetmesi yer almaktadır. Çalışmada da söz konusu olay çocuğun tedaviyi reddetme hakkı Türk hukuku ve İngiliz hukuku bağlamında değerlendirilecektir.

Anahtar Kelimeler

Tıbbî Müdahaleyi Ret, Çocuğun Tıbbî Müdahaleyi Reddi, Ian McEwan, Çocuk Yasası, Edebiyat ve Hukuk, Edebiyattaki Hukuk

AN ANALYSIS OF IAN MCEWANS’ NOVEL “THE CHILDREN ACT” ACCORDING TO MINORS' RIGHT TO REFUSE TREATMENT

Öz

The connection between literature and law goes back much further, although literature and legal studies have become more crucial recently in Turkish legal studies. Especially in terms of literature, it can be said that law and literature have always been in a close relationship. Because when we look at the history of literature, in many classical books, various legal problems and the consequences of these problems are discussed through the lives of individuals (in other words, characters). Just as literature deals with law, it is fundamental for a lawyer to have an interest in literature since literature has the feature of making "inanimate texts" (norms) "alive". Thanks to the literature, a lawyer is encouraged to ponder on the purpose, meaning and consequences of the norms. Based on this thought, this paper will analyse Ian McEwan's novel The Child Law from a legal point of view. The focus of the novel is the refusal of a seventeen-year-old Jehovah's Witness boy living in England to receive a blood transfusion and treatment because of his faith. This paper will discuss minors’ right to refuse medical treatment in the context of Turkish law and English law while analysing the novel.

Anahtar Kelimeler

Ian McEwan, The Children Act, Law and Literature, Law in Literature, The Right to Refuse Medical Treatment, Minors' Right to Refuse Treatment

Kaynakça

• Akal, Cemal Bâli (2015) “Kurgu ve Hukuk”: Akal, Cemal Bâli / Tosun, Yalçın (Editörler), Edebiyat, Hukuk ve Sair Tuhaflıklar, Ankara, Dost Kitabevi Yayınları, s. 72-78.
• Akyüz, Emine (2018) Çocuk Hukuku, 6. Baskı, Ankara, Pegem Akademi.
• Altun, Abdurrahim (2018) “Küçüğün Tıbbi Müdahaleye Rızası”, Necmettin Erbakan Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C: 1, S: 1, s. 37-52.
• Ateş, Zeynep (2010) “Küçüklerin Tıbbi Müdahaleye Rızası”, (Yüksek Lisans Tezi) Kadir Has Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Badur, Emel (2017) Tıbbi Müdahaleye Rızanın Özellik Gösterdiği Haller, Ankara, Seçkin Yayıncılık.
• Bridge, Caroline (1999) “Religious Beliefs and Teenage Refusal of Medical Treatment”, The Modern Law Review, Vol: 62, No: 4, s. 585-594.
• Çebi, Sezgin Seymen (2011) “Sanatsız ve Edebiyatsız Hukuk Omlete Benzer”, Panorama KHAS, S: 4, s. 54-57, <http://panorama.khas.edu.tr/edergi-yazi-458#PDF/1> s.e.t. 12.04.2022.
• Çelik, Behçet (2015) “Hukuk ve Edebiyatın Yakınlığı / Uzaklığı”: Akal, Cemal Bâli / Tosun, Yalçın (Editörler), Edebiyat, Hukuk ve Sair Tuhaflıklar, Ankara, Dost Kitabevi Yayınları, s. 47-57.
• Dede, Emine (2017) Tıp Hukukunda Çocuk Hastaların Hakları, Ankara, Seçkin Yayıncılık.
• Deryal, Yahya (2012) Sağlık Hukuku Problemleri, Ankara, Seçkin Yayıncılık.
• Dunlop, C.R.B. (1991) “Literature Studies in Law Schools”, Cardozo Studies in Law and Literature, Vol: 3, No: 1, s. 63-110.
• Dural, Mustafa / Öğüz, Tufan (2009) Türk Özel Hukuku II. Cilt Kişiler Hukuku, İstanbul, Filiz Kitabevi.
• Freckelton, Ian / McGregor, Simon (2016) “Refusal of Potentialy Life-Saving Treatment for Minors The Emerging International Consensus by Courts”, J Law Med., C: 23, S:4, s. 813-834.
• Gökcan, Hasan Tahsin (2022) Tıbbi Müdahaleden Doğan Tıbbi ve Cezai Sorumluluk, 4. Baskı, Ankara, Seçkin Yayınları.
• Hakeri, Hakan (2022) Tıp Hukuku Cilt I, 25. Baskı, Ankara, Seçkin Yayıncılık.
• High Court of Justice Family Division, “An NHS Trust and Child B. and Mr. B. & Mrs. B.”, [2014] EWHC 3486 (Fam), 01.08.14, http://www.bailii.org/ew/cases/EWHC/Fam/2014/3486.html (Erişim Tarihi: 12.04.2022).
• High Court of Justice Family Division, “Birmingham Children’s NHS Trust and B. & C.”, (2014) EWHC 531 (Fam), 13.02.14, http://www.bailii.org/ew/cases/EWHC/Fam/ 2014/531.html (Erişim Tarihi: 12.04.2022).
• Hilder, Carolyn Hayley Jane, The Role of The Family in Cases of Disputed Medical Decision Making (Doctoral Thesis) Queen Mary University of London, <https://qmro.qmul.ac.uk/xmlui/handle/123456789/474> s.e.t. 12.04.2022.
• House of Lords, “Gillick v West Norfolk and Wisbech Area Health Authority and Another”, 1985, https://www.globalhealthrights.org/wp-content/uploads/2013/01/HL-1985-Gillick-v.-West-Norfolk-and-Wisbech-Area-Health-Authority-and-Anr..pdf (Erişim Tarihi: 12.04.2022).
• Kahraman, Zafer (2016) “Medeni Hukuk Bakımından Tıbbi Müdahaleye Hastanın Rızası”, İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C: 7, S: 1, s. 479-510.
• McEwan, Ian (2014) The Children Act, Londra, Jonathan Cape (Çeviren: Hakmen, Roza (2016) Çocuk Yasası, İstanbul, Yapı Kredi Yayınları).
• Ó Néill, C. (2017) “Jehova’s Witnesses and Blood Transfusions: An Analysis of the Legal Protection Afforded to Adults and Children in European / English Human Rights Contexts”, European Journal of Health Law, Vol: 24, No: 4, s. 368-389.
• Özdemir, Nadire (2017) “Aktif Bir Hâkimlik Pratiğinin Kapsamı ve Sınırları: Hâkim Fiona Örneği”, Hacettepe Hukuk Fakültesi Dergisi, C: 7, S:1, s. 521-532.
• Serozan, Rona (2017) Çocuk Hukuku, 2. Baskı, İstanbul, Vedat Kitapçılık.
• Şenocak, Zarife (2001) “Küçüğün Tıbbî Müdahaleye Rızası”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C: 50, S: 4, s. 65-80.
• Tanrıverdi, Ahmet Turgut / Tanrıverdi Gülşah / Öner Yalçın, Sibel / Torun, Serap (2014) “Yehova Şahitleri’nin Kan ve Organ Nakline Bakış Açısı”, Lokman Hekim Dergisi, C: 4, S: 2, s. 1-7.
• Tosun, Yalçın (2015) “Önsöz”: Akal, Cemal Bâli / Tosun, Yalçın (Editörler), Edebiyat, Hukuk ve Sair Tuhaflıklar, Ankara, Dost Kitabevi Yayınları, s. 9-12.
• Ward, Ian (1995), Law and Literature, Amerika Birleşik Devletleri, Cambridge University Press.
• Yücel Turanlı, Kıvılcım (2014) “Biraz Nefes Almak!”, Hacettepe Hukuk Fakültesi Dergisi, C: 4, S: 2, s. 93-106.
• Zengin, Mehmet Ali (2016) Hekimin Hukuk Rehberi, Ankara, Adalet Yayınevi.