Payları Borsada İşlem Gören Ortaklıkların Sermaye Piyasası Kurulu'nun Basın Duyuruları Kapsamında Kendi Paylarını Edinmeleri

Yıl 2022, Cilt: Prof. Dr. M. Fatih UŞAN'a Dekanlıkta 10. Yıl Anısına Teşekkür Armağanı Sayı: 2022-2, 1511 - 1544, 12.09.2022

Damla Gül Tarhan

https://doi.org/10.33432/ybuhukuk.1103979

Öz

Payları borsada işlem gören ortaklıkların kendi paylarını edinmelerine ilişkin kurallar sermaye piyasası mevzuatında belirlenmiştir. Sermaye Piyasası Kurulu, 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu’nun 22. maddesinde tanınan yetkiyi kullanarak II-22.1 Geri Alınan Paylar Tebliği’ni yayımlamıştır. Ayrıca Kurul, 2016 yılında kurumsal internet sayfasında yaptığı iki adet basın duyurusu ile payları borsada işlem gören ortaklıkların tercih edebileceği, ikincil mevzuat hükümlerindeki düzenlemelerden bir kısmının uygulanmadığı, daha fazla serbestî içeren bir kendi payını edinme sistemini benimsemiştir. 2020 yılında pandemi nedeniyle alınan tedbirler kapsamında, 2016 yılındaki basın duyuruları ile şekillendirilen kendi payını edinme sisteminin yürürlükte olduğu da ortaklıklara hatırlatılmıştır.
Sermaye Piyasası Kurulu’nun ikincil mevzuat hükümlerindeki kendi payını edinme sistemine alternatif ve daha fazla serbestî içeren bir sistemi basın duyuruları ile getirmesi, düzenleme yetkisinin kullanıldığı düzenleme türüne ilişkin tercihin uygunluğu ve kendi payını edinmenin serbestleştirilmesinin konuya ilişkin sistemin bütünü içerisindeki yeri açılarından eleştiriye açıktır. Bu makalede payları borsada işlem gören ortaklıkların kendi paylarını edinmelerine ilişkin güncel sistemin ortaya konulması amaçlanmış olup öncelikle konuya ilişkin pozitif hukuk kuralları belirlendikten sonra basın duyurularının içeriği ortaya konulacaktır. Daha sonra, Kurul’un basın duyuruları ile payları borsada işlem gören ortaklıklar için kendi payını edinme kuralları açısından getirdiği alternatif ve daha fazla serbestî içeren sistem, Kurul’un düzenleme yapma yetkileri ve duyurunun içeriğinin kendi payını edinme uygulamasına etkileri açılarından değerlendirilecektir.

Anahtar Kelimeler

payları borsada işlem gören ortaklıklar, kendi payını edinme, Sermaye Piyasası Kurulu, basın duyuruları, genişletilmiş serbestî.

Acquisition of Own Shares by Corporations Whose Shares Are Traded on the Stock Exchange Within the Framework Shaped by Press Announcements of Capital Markets Board

Öz

The rules for acquisition of own shares by corporations whose shares traded on the stock exchange are specified in capital markets law. Capital Markets Board has enacted II-22.1 Communiqué On Buy-Backed Shares by exercising the power recognised in the Article 22 of Capital Markets Law with the code number 6362. Besides, the Board has adopted two public announcements which render buy-backs applicable in a wider scope for corporations whose shares traded on the stock exchange as an alternative way to buy-backs programs. In 2020, within the measures with respect to capital markets in response to the Covid-19 Outbreak, it is remembered that Board’s public announcements made in 2016 are still in force.
Specifying an alternative system for existing legal framework for buy-backs by rendering particular provisions non-applicable in secondary legislation via public announcements is controversial in terms of the preference regarding the type of regulation and the place of liberalization of buy-backs of corporations whose shares traded on the stock exchange within the system as a whole. In this article, it is aimed to examine the current system regarding the acquisition of own shares by corporations whose shares traded on the stock exchange. The content of the press announcements will be revealed after the positive legal rules on the subject are determined first. After that, the alternative and more liberal system brought by the Board via press announcements and the rules for acquiring of own shares for corporations whose shares are traded on the stock exchange will be evaluated in terms of the Board's regulatory powers and effects of the content of the announcements on the practice of buy-backs.

Anahtar Kelimeler

corporations whose shares traded on the stock exchange, acquisition of own shares, Capital Markets Board, public announcements, expanded freedom.

Kaynakça

• Awad, Rachid/ Ferreira, Caio/ Jociene, Aldona/ Riedweg, Luc, International Monetary Fund (2020) International Monetary Fund, “Restriction of Banks’ Capital Distribution during the COVID-19 Pandemic (Dividends, Share Buybacks, and Bonuses)”, IMF Special Series on Covid-19, <https://www.imf.org/~/media/Files/Publications/covid19-special-notes/en-special-series-on-covid-19-restriction-of-banks-capital-distribution-during-the-covid-19-pandemic.ashx > s.e.t. 13.04.2022, s.1-8.
• Ayan, Özge (2013) “Anonim Şirketin Genel Kurul Kararı ile Kendi Paylarını İktisap Etmesi veya Rehin Almasının Koşulları (TTK 379)”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C: XVII, S: 1-2, s. 185-228.
• Aydın, Alihan (2008) Anonim Ortaklığın Kendi Payını Edinmesi, İstanbul, Arıkan.
• Aytuğar, Bilge (2020) “Anonim Şirketlerde Kâr Payı Ve Kâr Payı Avansı Dağıtımı Hakkında 7244 Sayılı Kanun İle Öngörülen Tedbirler”, İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi –İnÜHFD, C: 11, S: 2, s. 396-410.
• Congress of the United States of America, An Act to amend the Internal Revenue Code of 1986 to repeal the excise tax on high cost employer-sponsored health coverage, <https://www.congress.gov/116/bills/hr748/BILLS-116hr748enr.pdf> s.e.t. 13.04.2022.
• Çakır Çelebi, Fatma Betül (2019) “Payları Borsada İşlem Gören Şirketlerin Kendi Paylarını Edinmesinin Koşulları”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Prof. Dr. Durmuş TEZCAN’a Armağan, C: 21, Özel Sayı, s. 2545- 2581.
• Çelikboya, Kerem (2021) Anonim Şirketlerde Pay Sahibinin Kâr Payı Hakkı, İstanbul, On İki Levha.
• Dittmar, Amy K. (2000) “Why Do Firms Repurchase Stock”, The Journal of Business, V: 73, I: 3, s. 331-355.
• European Central Bank, Official Journal of the European Union, 30 March 2020, C: 102 I/1, <https://eur-lex.europa.eu/legal-,content/EN/TXT/PDF/?uri=CELEX:52020HB0019&from=EN> s.e.t. 13.04.2022.
• Ferran, Eilìs (2008) Principles of Corporate Finance Law, New York, Oxford University.
• Forstmoser, Peter / Meier- Hayoz, Arthur/ Nobel, Peter (1996) Schweizerisches Aktienrecht, Stämpfli.
• Ghebreyesus, Tedros Adhanom, World Health Organization, “DirectorGeneral's opening remarks at the media briefing on COVID-19- 11 March 2020”, <https://www.who.int/directorgeneral/speeches/detail/who-director-general-s-opening-remarks-atthe-media-briefing-on-covid-19---11-march-2020> s.e.t. 20.06.2022
• Gürel, Murat (2020) “Covid- 19 Salgınının Şirketler Hukukunda Yarattığı Sorunlar ve Çözüm Önerileri”, Yaşar Hukuk Dergisi, C:2, S:2, Özel Sayı, s. 1-9.
• Hemel, Daniel J./ Polsky, Gregg D. (2021), “Taxing Buybacks”, Yale Journal on Regulation, V: 38, I: 1, s. 246-310.
• Karacan, Ali İhsan/ Erişir Karacan, Esra (2015) Halka Açık Şirketlerin Kendi Paylarını Geri Alımı, İstanbul, Legal.
• Kendigelen, Abuzer (2016) Türk Ticaret Kanunu Değişiklikler, Yenilikler ve İlk Tespitler, 3. Bası, İstanbul, On İki Levha.
• Manavgat, Çağlar (2013) “Anonim Ortaklığın Kendi Paylarını Edinmesinde ‘Menkul Kıymetler Şirketi’nin Anlamı ve İstisnanın Değerlendirilmesi”, Erdal ONAR’a Armağan, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi, s. 1137-1151.
• Manavgat, Çağlar (2016) Hukuki Bakımdan Halka Açık Anonim Ortaklıklar ve Halka Arz, Ankara, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü.
• Memiş, Tekin/Turan, Gökçen (2020) Sermaye Piyasası Hukuku, Güncellenmiş, 5. Baskı, Ankara.
• Oechsler, Jürgen: Münchener Kommentar zum Aktiengesetz, Band 1 (2016), 4. Aufl., Beck.
• Özdamar, Mehmet (2005) Anonim Ortaklıkların Kendi Payını İktisap Etmesi, Ankara, Yetkin.
• Özkorkut, Korkut (2011) “Sermaye Piyasası Kurulu’nun 10.08.2011 Tarih ve 27/767 Sayılı İlke Kararı ile Tüm Borsa Şirketlerinin Kendi Paylarını İktisap Edebilmeleri Mümkün Hale Gelmiş Midir?”, BATİDER, C: XXVII, S: 3, s. 17-42.
• Poroy, Reha/ Tekinalp, Ünal/ Çamoğlu, Ersin (2021), Ortaklıklar Hukuku I, 15. Bası, İstanbul, Vedat.
• Sermaye Piyasası Kurulu, 1 Eylül 2009 tarih 27/748 sayılı İlke Kararı, 2009/29 sayılı Kurul Bülteni, <https://www.spk.gov.tr/Bulten/Goster?year=2009&no=39> s.e.t. 13.04.2022.
• Sermaye Piyasası Kurulu, 10 Ağustos 2011 Tarih ve 26/767 Sayılı İlke Kararı, 2011/32 sayılı Kurul Bülteni, <https://www.spk.gov.tr/Bulten/Goster?year=2011&no=3210> s.e.t. 13.04.2022.
• Sermaye Piyasası Kurulu, Hisse Geri Alımlarına İlişkin Basın Duyurusu, <https://www.spk.gov.tr/Duyuru/Goster/2011811/0> s.e.t. 13.04.2022.
• Sermaye Piyasası Kurulu, 11 Kasım 2016 tarih 31/108 sayılı İlke Kararı, 2016/30 sayılı Kurul Bülteni, <https://www.spk.gov.tr/Bulten/Goster?year=2016&no=30> s.e.t. 13.04.2022.
• Sermaye Piyasası Kurulu, Basın Duyurusu, <https://www.spk.gov.tr/Duyuru/Goster/20160721/0> s.e.t. 13.04.2022.
• Sermaye Piyasası Kurulu, Geri Alınan Paylara İlişkin Basın Duyurusu Hakkında Ek Açıklama, <https://www.spk.gov.tr/Duyuru/Goster/20160725/0> s.e.t. 13.04.2022.
• Sermaye Piyasası Kurulu, 2020/19 sayılı Kurul Bülteni, <https://www.spk.gov.tr/Bulten/Goster?year=2020&no=19> s.e.t. 13.04.2022.
• Sermaye Piyasası Kurulu, Basın Açıklaması, <https://www.spk.gov.tr/Duyuru/Goster/20200323/0> s.e.t. 13.04.2022.
• Sermaye Piyasası Kurulu, 2014/19 sayılı Kurul Bülteni, <https://spk.gov.tr/Bulten/Goster?year=2014&no=19> s.e.t. 13.04.2022
• Tan, Turgut/Bayazıt, Bahar (2021) İdare Hukuku, 10. Baskı, Ankara, Seçkin.
• Tok, Ahmet (2021) Sermaye Piyasası Kurulunun Halka Açık Şirketleri Denetlemesi, <https://iksadyayinevi.com/wp-content/uploads/2021/07/SERMAYE-PIYASASI-KURULUNUN-HALKA-ACIK-SIRKETLERI-DENETLEMESI.pdf> s.e.t. 13.04.2022.
• Tuğ, Mehmet Arif (2021) “Türk Sermaye Piyasası Hukuku’nu Düzenleyen Normlar Arasındaki İlişki”, Toraman Çolgar, Emek/Kayıklık, Abdurrahman, Ticaret Hukuku Genç Akademisyenler Sempozyumu, 15 Ekim 2020, İstanbul, s. 297- 315.
• Türk, Ahmet (2016) Anonim Ortaklığın Kendi Paylarını Edinmesi, Ankara, Adalet.
• Yanlı, Veliye/ Okutan Nilsson, Gül “Şirketin Kendi Paylarını İktisabına İlişkin 10.08.2011 Tarih ve 26/767 Sayılı SPK İlke Kararının 6762 Sayılı TTK Çerçevesinde Değerlendirilmesi”, Arslanlı Bilim Arşivi, <http://arslanlibilimarsivi.com/sites/default/files/makale/VeliyeYanliGulOkutan.pdf> s.e.t. 13.04.2022, s. 1-15.