THE OFFENSE ON BREACH OF TAX PRIVACY

Yıl 2022, Cilt: Prof. Dr. M. Fatih UŞAN'a Dekanlıkta 10. Yıl Anısına Teşekkür Armağanı Sayı: 2022-2, 582 - 624, 12.09.2022

Mehmet Küçükkaya

https://doi.org/10.33432/ybuhukuk.1104065

Öz

Taxation, as a rule, requires interference with the fundamental rights and
freedoms of the individual. Therefore, individuals should have certain
assurances and protection measures against the state that has a monopoly on
imposing and collecting taxes under the law is a requirement of the state of law.
Resulting in the tax process in a correct, effective, and efficient manner depends
on accessing and recording information and documents affecting this process.
Reach for this situation is either by the taxpayers' formal and material duties or
by the tax audits carried out by the tax administration within the tax legislation.
The use and disclosure of certain personal and commercial information that is
accessed and considered confidential by those for purposes other than taxation
may cause material or moral damages and even lead to a decrease in trust in the
tax administration and deterioration of public order. Provisions of the breach
of tax privacy -rank among the taxpayers' rights and constitute a shield of
protection on relevant- are regulated as a crime in the Tax Procedure Law (TPL
art. 362), and its sanction is left to the Turkish Criminal Law (TCL art. 239).
This study determines and evaluates the scope of tax privacy, those who have
to comply with this obligation, forms of breaches, elements of this crime, and
its unique appearance within the general theory of crime as it constitutes a
crime by considering it within the scope of the relevant law provisions and
doctrine.

Anahtar Kelimeler

Tax Privacy, Tax Crime, Elements of Crime, Disclosure and Use of Secret, Sanction

VERGİ MAHREMİYETİNİ İHLAL SUÇU

Öz

Vergilendirme, kural olarak bireyin temel hak ve özgürlüklerine
müdahaleyi gerektirir. Vergi salma ve alma tekelini kanunlar çerçevesinde
elinde bulunduran devlet karşında bireylerin de birtakım güvencelere ve
koruma önlemlerine sahip olması, hukuk devleti olmanın bir gereğidir.
Vergilendirme sürecinin doğru, etkin ve verimli bir biçimde neticelenebilmesi,
bu sürece tesir eden bilgi ve belgelere ulaşılmasına ve kayıt altına alınmasına
bağlıdır. Buna ise vergi mevzuatı çerçevesinde ya vergi ödevlilerinin şekli ve
maddi ödevlerini yerine getirmesiyle ya da vergi idaresinin yaptığı denetimlerle
ulaşılmaya çalışılır. Ulaşılan ve ilgiler açısından mahrem kabul edilen kimi
kişisel ve ticari bilgilerin, vergilendirme amacı dışında kullanılması, ifşa
edilmesi, sahipleri açısından maddi veya manevi zararlara sebebiyet
verebileceği gibi, vergi idaresine olan güvenin azalmasına ve kamu düzeninin
de bozulmasına neden olabilir. Mükellef hakları arasında sayılan ve ilgililer
açısından bir koruma kalkanı oluşturan vergi mahremiyetinin ihlali hükümleri,
Vergi Usul Kanunu’nda (VUK md.362) suç olarak düzenlenmiş, yaptırımını ise
yaptığı atıf ile Türk Ceza Kanunu’na (TCK md.239) bırakmıştır. Bu çalışma,
vergi mahremiyetinin kapsamını, bu yükümlüğe uymak zorunda olanları, ihlal
biçimlerini, suç oluşturması hasebiyle suç genel teorisi çerçevesinde bu suçun
unsurlarını ve özel görünüş şekillerini ilgili kanun hükümleri ve öğreti
kapsamında ele alarak tespit etmek ve değerlendirmelerde bulunmaktır.

Anahtar Kelimeler

Vergi Mahremiyeti, Vergi Suçu, Suçun Unsurları, Sırrın İfşası ve Kullanma, Yaptırım

Kaynakça

• Ağar, Serkan (2012) “Vergi Mahremiyeti vs. Bilgi Edinme Hakkı”, Ankara Barosu Dergisi, S:2, s.362-392.
• Akdeniz, Demet (2021) “Türk Vergi Hukukunda Mahremiyet Hakkı” (Doktora), Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Arslan, Çetin (2013) “Vergi Mahremiyetini İhlal Suçu (VUK md. 362), Hacettepe Hukuk Fakültesi Dergisi, C:3, S:2, s.15-30.
• Ateşağaoğlu, Erdem (2019) “Vergi Mahremiyetinin İhlali veya Sırrın İfşası İşleyenler Hakkında Uygulanması Gereken Ceza Hukuku Hükümlerinin Değerlendirilmesi”, Maliye Araştırmaları Dergisi, C:5, S:1, s.21-38.
• Başaran Yavaşlar, Funda (2013) “Vergi Mahremiyetinin İhlali Suçu”, Vergi Yaptırım Hukuku Sisteminin Sorunları ve Yeniden Yapılandırılması Sempozyumu, İstanbul, <https://silo.tips/download/vergmahremyetnn- hlal-suu#> s.e.t. 24.02.2022.
• Başaran Yavaşlar, Funda (2008) “Vergi Suç ve Kabahatleri Hukuku’nda Son Durum”, İstanbul Barosu Dergisi, Cilt:82, Sayı:6, s.2854-2855, <https://www.fundabasaran.com/pdf/vergi-suc-ve-kabahatlerhukukunda- son-durum.pdf.> s.e.t.17.03.2022.
• Batı, Murat (2021) Vergi Hukuku, Ankara, Seçkin Yayıncılık. Bayraklı, Hasan Hüseyin (2011) Vergi Suç ve Kabahatleri, 2. Baskı, Afyonkarahisar, Celepler Matbaacılık.
• Candan, Turgut (2019) Vergisel Kabahatler ve Suçlar, 4. Baskı, Ankara, Yetkin Yayınları.
• Çağan, Nami (1982) Vergilendirme Yetkisi, İstanbul, Kazancı Hukuk Yayınları.
• Donay, Süheyl (2008) Ceza Mahkemesinde Yargılanan Vergi Suçları, İstanbul, Beta Yayıncılık.
• Duman, Buminhan (2016) “Ceza Hukuku Bağlamında Vergi Mahremiyetinin İhlali Suçu ve Atıf Problemi”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, S:4, s.1577-1601.
• Durdu, Muhammed (2019) “Mükellef Verilerinin Korunması ve Vergi Mahremiyeti” Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C:27, S:3, s.589-623.
• Edizdoğan, Nihat/Taş. Metin/Çelikkaya, Ali (2007) Vergi Ceza ve Yargılama Hukuku, 1. Baskı, Bursa, Ekin Yayınları.
• Erdem, Tahir (2005) “Vergi Mahrem mi?”, E-Yaklaşım Dergisi, Sayı: 27. Erman, Sahir (1988) Vergi Suçları Ticari Ceza Hukuku-VI, İstanbul, İ.Ü. Fen Fakültesi DSİ İşletmesi Prof. Dr. Nazım Terzioğlu Basım Atölyesi.
• Gelir İdaresi Başkanlığı (2014) Mükellef Hakları ve Ödevleri Rehberi, Yayın No:185, Ankara, Mükellef Hizmetleri Daire Başkanlığı.
• Göktürk, Neslihan/Özgenç, İzzet/Üzülmez, İlhan (2012) Ceza Hukukuna Giriş, T.C. Anadolu Üniversitesi Yayını No: 2476, Eskişehir, Açıköğretim Fakültesi Yayını No: 1447.
• Güneş Kurt, Ayşan (2020) “Türk Hukukunda Vergi Mahremiyeti”, (Yüksek Lisans), İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Hakeri, Hakan (2013) Ceza Hukuku Genel Hükümler Temel Bilgiler, 9. Baskı, Ankara, Seçkin Yayınları.
• Kaneti, Selim/Ekmekci, Esra/Güneş, Gülsen/Kaşıkcı, Mahmut (2019) Vergi Hukuku, İstanbul, Filiz Kitabevi.
• Kara, Seyfettin (2017) “Vergi Mahremiyeti Kapsamına Giren Hususların Yargı Kararları Bağlamında Değerlendirilmesi”, Türkiye Adalet Akademileri Dergisi (TAAD), S: 32, s.269-281.
• Karakoç, Yusuf (2019a) Vergi Ceza Hukuku, 2. Baskı, Ankara, Yetkin Yayınları.
• Karakoç, Yusuf (2019b) Genel Vergi Hukuku, 2. Baskı, Ankara, Yetkin Yayınları.
• Karataş Durmuş, Neslihan (2017) “Ticari Sırların ve Kişisel Verilerin Korunması Kapsamında Vergi Mahremiyeti”, Türkiye Adalet Akademisi Dergisi (TAAD), S:31, s.371-409.
• Katoğlu, Tuğrul (2012) “Ceza Hukukunda Suçun Mağduru Kavramının Sınırları”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Sayı:2, s.657- 693.
• Kocahanoğlu, Osman Selim (1983) Vergi Suçları Vergi Cezaları ve Kurtulma Yolları, İstanbul, Yaylacık Matbaası.
• Kocatepe, Metin (2019) “Türk Vergi Hukukunda Mükellefin Vergi Mahremiyeti Hakkı”, (Yüksek Lisans), Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Kuzucu Yapar, Burcu (2021) “Bir Suç Olarak Vergi Mahremiyetinin İhlali”, Maliye Çalışmaları Dergisi, S: 65, s.71-89.
• Oktar, S. Ateş (2017) Vergi Hukuku, 12. Baskı, İstanbul, Türkmen Kitabevi. Öncel, Mualla/Kumrulu, Ahmet/Çağan Nami/Göker, Cenker (2019) Vergi Hukuku, 28. Baskı, Ankara, Turhan Kitabevi.
• Özcan, Onur (2014) “Türk Hukukunda Vergi Suçları”, (Doktora), Yeditepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Özen, Mustafa (2018) Vergi Suçları ve Kabahatleri, 2. Baskı, Ankara, Adalet Yayınevi.
• Özyer, Mehmet Ali (2018) Vergi Usul Kanunu Uygulaması, 8. Baskı, İstanbul, Maliye ve Hesap Uzmanları Derneği.
• Saban, Nihal (2019) Vergi Hukuku, 9. Baskı, İstanbul, Beta Basım Yayım. Solak Akman, İnci (2012) “Vergi Mahremiyetini İhlal”, (Doktora), Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Sonsuzoğlu, Elif (2000) “Çeşitli Yasalar Açısından Vergi Mahremiyetine İlişkin Düzenlemelerin Değerlendirilmesi”, Vergi Sorunları Dergisi, S:141, s.116-134.
• Şenyüz, Doğan (2011) Vergi Ceza Hukuku, 5. Baskı, Bursa, Ekin Yayınevi.
• Şenyüz, Doğan/Yüce, Mehmet/Gerçek, Adnan (2022) Vergi Hukuku, 13. Baskı, Bursa, Ekin Yayınevi.
• Taş, Fatma (2007) “Vergi Mahremiyetini İhlal Suçu ve Değerlendirilmesi”, (Doktora), Uludağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Turan, Salih (1993) Vergi Teorisi ve Politikası, 5. Baskı, İstanbul, Filiz Kitabevi.
• Ünsal, Hilmi (2003) “Türk Vergi Hukukunda Vergi Mahremiyeti, Sağladığı Yararlar ve Uygulamada Karşılaşılan Güçlükler”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, C:8, S:3, s.27-48.
• Ürel, Gürol (2014) Güncel Vergi Usul Kanunu Uygulaması, 4. Baskı, Ankara, Seçkin Yayınları.
• Yiğit, Uğur (2004) Vergi Usul Kanununda Hürriyeti Bağlayıcı Suç ve Cezalar Vergi Kaçakçılığı Suçları ve Diğer Hürriyeti Bağlayıcı Vergi Suç ve Cezaları, İstanbul, Beta Yayıncılık.
• <https://sozluk.gov.tr/> s.e.t. 23.02.2022.