Yaratıcı Drama Kavramı, Bileşenleri ve Aşamaları

Yıl 2006, Cilt: 1 Sayı: 1, 17 - 31, 19.01.2016

Ömer Adıgüzel

Öz

Yaratıcı drama kavramı, dran, drama, dramatik, dramatik oyun, dramatizasyon,  kavramları ile birlikte açıklanmalıdır. Yaratıcı drama alanı özellikle tiyatro alanından farklı ancak ilişkili olarak çeşitli bileşenlerden oluşmaktadır. Bu bileşenler aynı zamanda  yaratıcı dramanın tanımını da oluştururlar. Buna göre eğitimde yaratıcı drama, her hangi bir konuyu, doğaçlama, rol oynama gibi  tekniklerden yararlanarak, bir grupla  ve grup üyelerinin birikimlerinden, yaşantılarından  yola çıkarak  canlandırmalar yapmaktır. Bu canlandırma süreçlerinde oyunun genel özelliklerinden yararlanılır ve bir lider, drama öğretmeni/eğitmeni eşliğinde ve yapılacak çalışmanın amacına, grubun yapısına göre önceden belirlenmiş mekanda  yaratıcı drama süreci gerçekleştirilir.  Bu kavramlar tiyatro alanı ile karşılaştırıldığında da bir yönüyle yaratıcı dramanın bileşenlerini oluşturur. Yaratıcı Drama yaşantıları belli aşamaları izlemek durumundadır. Bu aşamalar yine liderin yapacağı çalışmaya göre biçimlendirilebilir, değiştirilebilir. Türkiye’de yaratıcı drama eğitimi alıp, bir drama dersini yapılandırma, tasarlama ya da planlama çalışmalarında lider/eğitmen adaylarının kendileri  ile yapılan bir araştırma sonuçlarına göre çeşitli zorluklar yaşadıkları sonucuna ulaşılmıştır (araştırma Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Yaratıcı Drama Programı’ndan 34, Çağdaş Drama Derneği Yaratıcı Drama Eğitmenliği/Liderliği Programı’ndan 40 lider adayı ile yapılmıştır). Adı geçen bu adaylar kendilerine yöneltilen açık uçlu sorulara verdikleri yanıtlarda yaratıcı dramanın aşamaları arasında oyun, doğaçlama ve  oluşum gibi kavramlar arasında çeşitli karışıklar yaşadıklarını belirtmişlerdir.  Buna göre geliştirilen ve önerilen aşamalar Hazırlık-Isınma, Canlandırma ve Değerlendirme-Tartışma’dır.

Anahtar Kelimeler

Dran; Drama; Dramatik; Dramatik Oyun; Eğitimde Yaratıcı Drama; Yaratıcı Dramanın Bileşenleri; Yaratıcı Drama’da Aşamalar;

Kaynakça

• Adıgüzel, H. Ö. (1993). “Oyun ve Yaratıcı Drama İlişkisi”. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Adıgüzel, H. Ö. (1994). “Eğitimde Yeni Bir Yöntem ve Disiplin: Yaratıcı Drama” Adana:Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi. 1. Eğitim Bilimleri Kongresi Bildirileri.Cilt: 2, 522-532.
• Adıgüzel, H. Ömer (1999). "Türk Eğitim Sisteminde Yaratıcı Drama Öğretmeni Yetiştirme Sorunsalı", 8.Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, Trabzon:KATÜ Yayınları, C.1, 612-621.
• Adıgüzel, H. Ömer (23-26 Ekim 2002). Eğitim Bilimlerinde ve Sanat Eğitiminde Yöntem, Disiplin ve Sanatsal Boyutlarıyla Yaratıcı Drama”. 11.Eğitim Bilimleri Kongresinde sunulmuş bildiri. Lefkoşa.
• Adıgüzel, H. Ö. (2006). Eğitimde Yaratıcı Drama (baskıda), Ankara: Natürel Yayınları.
• Akar, R. (2000). “Temel Eğitimin İkinci Aşamasında Drama Yöntemi İle Türkçe Öğretimi: Dorothy Heathcote’un ‘Uzman Rolü Yaklaşımı’”, Adana: Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• And, M. (1974). Oyun ve Bügü, Ankara: İş Bankası Yayınları.
• Aslan, N.. (2001). “Drama Sözcüğü Üzerine Etimolojik Bir İnceleme”, Dramaya Çok Yönlü Bakış (Edt. N.Aslan), Ankara:Oluşum Tiyatrosu ve Drama Atölyesi Yayınları.
• Büyük Yunan Ansiklopedisi (1929). Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδει), Phoenix İkinci Baskı, Atina.
• Bowell P.ve Heap, S. B. (2001). Planning Process Drama, Londra: David Fulton Publishers,.
• Domi Ansiklopedisi (Yıl Belirtilmemiş). “Εγκυκλοπαίδεια Δομή”), Atina.
• Lehmann, H.T.(1986). “Drama” İn Theaterlexikon, Brauneck-Schneilin (Derl.), Hamburg.
• Nutku, Ö. (1983).Gösterim Sanatları Terimleri Sözlüğü, Ankara:Sevinç Matbaası.
• Nutku, Ö. (1990). Dram Sanatı. Kabalcı Yay. (2.Baskı), İstanbul.
• Nutku, Ö. (1998).Oyun, Çocuk, Tiyatro. Özgür Yayınları, İstanbul.
• Pollisini, J.K. (1994). The Creative Drama Book; Three Aproaches, Anch Orage Pers. New Orleans. Usa.
• Püsküllüoğlu, A. ( 2004). Arkadaş Türkçe Sözlük (8. Baskı), Ankara: Arkadaş Yayınevi.
• Sağlam, T. (1997). “Eğitimde Drama ve Türk Çocuklarının Ritüel Nitelikli Oyunlarının Eğitimde Dramada Kullanımı” Yayımlanmamış doktora tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• San, İ. (1985). “Sanat ve Yaratıcılık Eğitimi Olarak Tiyatro”, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 18 (1-2),99-112.
• San, İ. (1990). “Eğitimde Yaratıcı Drama”. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi. C: 23, S: 2, Ss.573-582, Ankara.
• San, İ. (1991). “Eğitim-Öğretimde Yaşayarak Öğrenme Yöntemi ve Estetik Süreç Olarak Yaratıcı Drama” Eğitimde Nitelik Geliştirme Sempozyumu, Kültür Koleji Yayınları, Ss.261-266, İstanbul.
• San, İ. (1991b). “Yaratıcı Drama. Eğitsel Boyutları”. I.İzmir Eğitim Kongresi. İzmir:Dokuz Eylül Üniversitesi Yayınları, 558-564.
• San, İ. (1998). Yaratıcı Drama Çalışmalarının Dünü ve Bugünü, 2.Ulusal Çocuk Kültürü Kongresi Bildirileri (Edt.Bekir Onur), Ankara.
• Şener, S.. (1982). Dünden Bugüne Tiyatro Düşüncesi, Adam Yayıncılık, İstanbul.
• Şener, S. (1997). Yaşamın Kırılma Noktasında Dram Sanatı. Yapı Kredi Yay. İstanbul.
• Umar, B.(1998). Türkiye Halkının Ortaçağ Tarihi, İstanbul: İnkılap Kitapevi.
• Üstündağ, T. (1996). “Yaratıcı Dramanın Üç Boyutu”. Yaşadıkça Eğitim Dergisi. Sayı 49, S.19-22, İstanbul.
• Üstündağ, T. (1997).”Vatandaşlık ve İnsan Hakları Eğitimi Dersinin Öğretiminde Yaratıcı Dramanın Erişiye ve Derse Yönelik Öğrenci Tutumlarına Etkisi”, Yayımlanmamış doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Üstündağ, T. (2004). Yaratıcı Drama Öğretmenimin Günlüğü (6. Baskı) Pegem A Yayınları, Ankara.
• (Www.Seedrama.Com/Drama..Htm).