Özel Gereksinimli Birey Farkındalığının 4-6 yaş Çocuklarına Kazandırılması

Yıl 2018, Cilt: 13 Sayı: 1, 101 - 114, 30.01.2018

Fatih Kıvanç Erdoğan Sema Baş

Öz

Bu araştırmada çocuk edebiyatı ürünlerinden faydalanarak 4-6 yaş
çocuklarına yaratıcı drama yöntemiyle özel gereksinimli birey farkındalığının
kazandırılması amaçlanmıştır. Amaç doğrultusunda çocuk edebiyatı
ürünlerinden yaş grubu çocuklarına uygun olan kitaplar belirlenmiş bu
kitaplar içerisinden ortopedik, işitme ve zihin olmak üzere üç yetersizlik
üzerinde çalışılmıştır. Nicel araştırma modellerinden deneme öncesi, tek
grup ön test son test modeliyle ve nitel araştırma modellerinden eylem
araştırmasıyla karma olarak desenlenmiştir. Araştırmada kullanılan veri
toplama aracı uygulayıcı tarafından geliştirilen, 6 uzmanın görüşleriyle
oluşturulmuş bir ölçme aracıdır. Bu ölçme aracı engel ve farklılıklara karşı
genel bilgi ve tutum düzeyini, yetersizlik türüne göre bilgi düzeyini ve özel
gereksinimli bireylere karşı tutum düzeyini ölçmektedir.
Araştırma sosyo ekonomik düzeyi yüksek 11 çocuğun katılımıyla 10 oturum
sürmüş, tüm çocukların son test puanında anlamlı bir artış görülmüştür.
Çocukların tamamı farklılık ve engel durumunu fark etme, yetersizlik
alanlarında bilgi ve farkındalık kazanma, olumlu tutum geliştirmede puan
artışı sağlamıştır.

Anahtar Kelimeler

Okulöncesi eğitim, Yaratıcı drama, Özel gereksinimli birey, Çocuk edebiyatı, Farkındalık

Kaynakça

• Adıgüzel, Ö. (2013). Eğitimde yaratıcı drama. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Aktan, K ve Divrengi, M. (2010). Farkındayım, farklılıklara saygılıyım. Ankara: Eğiten Kitap.
• Akçamete, G. (2009). Özel gereksinimli çocuklar ve özel eğitime giriş. (Ed.: A.Ataman) Ankara: Gündüz Eğitim ve Yayıncılık.
• Aydın Ö. ve Aykaç N. (2017). Yaratıcı drama ile verilen çevre eğitiminin okul öncesi öğrencilerinin çevre farkındalığına etkisi. Yaratıcı Drama Dergisi (11/1), 1-16.
• Budak, S. (2000). Psikoloji Sözlüğü. Ankara: Bilim ve Sanat.
• Büyüköztürk, Ş. (2005). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı İstatistik, Araştırma Deseni, SPSS Uygulamaları ve Yorum. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Diken İ. H. (2010). Sazak-Pınar E. İlköğretimde kaynaştırma. Ankara: Pegem Akademi
• Erbay, F. (2009). Anasınıfına devam eden altı yaş çocuklarına verilen yaratıcı drama eğitiminin çocukların işitsel muhakeme ve işlem becerilerine etkisinin incelenmesi. (Yayımlanmamış doktora tezi), Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Erdal, K. (2008). Çocuk edebiyatı ve çocuk kitapları. Milli Eğitim Dergisi (178), 156- 165.
• Erdoğan K. (2017). Tübitak yayınları erken çocukluk kitaplığında yer alan özel gereksinimli birey içeren kitapların incelenmesi, Uluslararası Katılımlı 27. Ulusal Özel Eğitim Kongresi. Samsun.
• Eripek, S. (). Özel gereksinimli çocuklar ve özel eğitime giriş. (Ed.: A.Ataman). Ankara: Gündüz Eğitim ve Yayıncılık.
• Eripek, S. (2002) Özel eğitim. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Gemalmayan, R. (2011). Çocuğun imgelemi ve görsel dilin önemi. III. Ulusal Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu (537-544). Ankara: Ankara Üniversitesi.
• Gökbulut Ö. (2006). Anne baba olma farkındalığı gelişiminde yaratıcı dramanın yöntem olarak kullanılması, Yaratıcı Drama Dergisi, (1/2), 29-39.
• Gönen, M. ve Veziroğlu, M. (2015). Çocuk edebiyatı. Ankara: Eğiten Kitap.
• Gurian, A. (2010). Siblings of children with special needs. NYU: Child Study Center.
• Gürdal-Ünal A. (2011). Türk çocuk edebiyatında engellilik. İstanbul: Evrensel Basım Yayın
• Hunt, P.(1999). Understanding children’s literature. London: Routledge
• Isenberg, J. P. Ve Jalongo, M. R. (1993). Creative expression and play in the early childhood curriculum. New York: MacMillan Publishing Company.
• Kandır, A. (2003). Okul öncesi eğitimde drama teoriden uygulamaya. Ankara: Kök Yayıncılık.
• Kaya Y. ve Günay R. ve Aydın H. (2016). Okul öncesi eğitimde drama yöntemi ile işlenen değerler eğitimi derslerinin farkındalık düzeyi üzerindeki etkisi. Sakarya University Journal of Education, (6/1) 23-37
• Kıncal, Y.R. (Ed.). (2015). Köse E. Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Kirk, Samuel. (1989). Exceptional children. Boston: Houghtin Mifflin.
• Kobal, G.(2009). Özel gereksinimli çocuklar ve özel eğitime giriş. (Ed. A.Ataman)Ankara: Gündüz Eğitim ve Yayıncılık.
• MEB (2006). Özel eğitim hizmetleri yönetmeliği.
• Ormanoğlu Uluğ M. ve Karadeniz G. (Ed.). (2011). Aktan, E. Okulöncesi çocuk ve... Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Özyürek, M. (2006). Engellilere yönelik tutumların değiştirilmesi. Ankara: Kök yayıncılık.
• Sezgin V. (Ed.). (2013). Çıkılı, Y. Özel eğitim. Ankara: Maya Akademi Yayıncılık.
• Sınar, A. (2006). Türkiye’de çocuk edebiyatı çalışmaları. Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi. (4/7), 175-
• Starko-Alane J. (2004). Creativity in the classroom: schools of curious delight. USA: Lawrence Erlbaum Associates.
• Tekin D. ve Madam R. (2015). Biz engel tanımayız projesi. Hacettepe University Faculty of Health Science Journal. (172), 161-174
• Tür, G. ve Turla, A. (2005). Okul öncesinde çocuk, edebiyat ve kitap. İstanbul: Ya-Pa.