Drama Dersi Alan Sınıf  Öğretmenliği Adaylarının  Öğretime Yönelik Duyuşsal Farkındalıkları ve Eğitim İnançlarının İncelenmesi

Yıl 2022, Cilt: 17 Sayı: 1, 17 - 40, 15.01.2022

Mustafa Yeler

Öz

Bu çalışma drama dersi alan sınıf öğretmenliği adaylarının duyuşsal farkındalıkları ve eğitim inançlarının incelenmesi amacıyla 2019-2020 öğretim yılı güz döneminde sınıf öğretmenliği 2. ve 3.sınıflarında öğrenim gören 147 öğretmen adayının katılımıyla, ilişkisel tarama modelinde gerçekleştirilmiştir. Veri toplama aracı olarak Yakar ve Duman (2017) tarafından geliştirilen “Öğretime Yönelik Duyuşsal Farkındalık Ölçeği” (ÖYDFÖ)” ile Yılmaz, Altınkurt ve Çokluk (2011)’un geliştirdiği “Eğitim İnançları Ölçeği” (EİÖ) kullanılmıştır. Elde edilen verilerin normal dağılım özelliği göstermemesi nedeniyle analiz işlemlerinde Mann-Witney U ve Kurskal- Wallis testleri, Spearman korelasyonu; aritmetik ortalama, standart sapma, frekans ve yüzde kullanılmıştır. Tüm işlemlerde p<.05 alınmıştır. Analiz sonunda ulaşılan bulgulara göre öğretmen adaylarının öğretime yönelik duyuşsal farkındalığının çok yüksek olduğu, ölçeğin tüm boyutlarında drama derslerine yönelik yüksek oranda olumlu görüşe sahip oldukları ve bu görüşlerin cinsiyet, sınıf düzeyi ve öğretim elemanı değişkenlerine göre anlamlı farklılık göstermediği belirlenmiştir. Katılımcıların eğitim inancı düzeylerinin de yüksek olduğu; “esasicilik” dışındaki diğer eğitim felsefelerinin görüşlerine yüksek oranda katıldıkları gözlenmiştir. Eğitim İnançları Ölçeği puanlarında cinsiyet ve öğretim elemanı değişkenine göre anlamlı fark gözlenirken, sınıf düzeyinde anlamlı fark gözlenmemiştir. Öğretmen adaylarının ÖYDFÖ ve EİÖ puanları arasından pozitif yönde ve orta düzeyde anlamlı ilişki tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

drama, duyuşsal farkındalık, eğitim inancı, öğretim, eğitim felsefesi

Kaynakça

• Abu-Jaber, M., Al-Shawareb, A., & Gheith, E. (2010). Kindergarten teachers’ beliefs toward developmentally appropriate practice in jor- dan. Early Childhood Education Journal, 38(1), 65-74. doi:10.1007/s10643-010-0379-z
• Açıkgöz, K. Ü. (2005). Etkili öğrenme ve öğretme (6 b.). İzmir: Eğitim Dünyası Yayınları.
• Akpınar, B. (2017). Program geliştirmenin felsefi temelleri. B. Oral ve T. Yazar (ed). Eğitimde program geliştirme ve değerlendirme. (ss.43-116) içinde. Ankara: Pegem A yayınları
• Akyıldız, H. (1989). Öğretmen özelliklerinin öğretim sürecine etkisi. Eğitim ve Bilim, 13(74), 43-52.
• Alkın-Şahin, S., Tunca, N., ve Ulubey, Ö. (2014). Öğretmen adaylarının eğitim inançları ile eleştirel düşünme eğilimleri arasındaki ilişki. İlköğretim Online, 13(4), 1473-1492. doi: 10.17051/io.2014.56482
• Altınkurt, Y., Yılmaz, K., ve Oğuz, A. (2012). İlköğretim ve ortaöğretim okulu öğretmenlerinin eğitim inançları. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31 (2), 1-19.
• Andersen, C. (2000), Process drama and classroom inquiry. Üçüncü Uluslararası Drama Eğitimi raştırmaları Enstitüsü Sempozyumunda sunulmuş bildiri 21-25 Temmuz, Columbus, OH.
• Annarella, L. A. (1992). Creative drama in the classroom. Washington D.C.: Office of Educational Research and Improvement
• Arıkız, S., Beştepe, N. (2016). Tasarım sürecinde yaratıcılık “teknoloji ve tasarım dersinin yaratıcı drama yöntemiyle işlenmesi. Yaratıcı Drama Dergisi, 11(2), 47-64. DOI: 10.21612/yader.2016.011
• Aslan, S. (2017). Sınıf öğretmenlerinin eğitim inançlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Kastamonu Üniversitesi Kastamonu Eğitim Dergisi, 25(4), 1453-1458.
• Avcı-Aykaç,E. ve Metinnam, İ. (2019). Farklı disiplinlerde yaratıcı drama temelli uygulamalara ilişkin öğretmen görüşlerinin değerlendirilmesi. Yaratıcı Drama Dergisi, 14(1), 117-136
• Aybek, B. ve Aslan, S. (2017). Öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimleri ile benimsedikleri eğitim felsefelerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 16(2), 373-385.
• Başçı, Z. ve Gündoğdu, K. (2011). The attitudes and opinions of prospective teachers related to dramacourses: The case of Atatürk University. Elementary Education Online, 10(2), 454-467.
• Berkant, H , Özaslan, D . (2019). Öğretmen adaylarının eğitim inançlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi Armağan Özel Sayısı, 923-940. DOI: 10.17494/ogusbd.555081
• Biçer, B., Er, H. ve Özel, A. (2013). Öğretmen adaylarının epistemolojik inançları ve benimsedikleri eğitim felsefeleri arasındaki ilişki. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 9(3), 229-242.
• Bütün, M., Tüzüner, A. ve Duman, N. (2015). Coğrafya öğretmen adaylarının yaratıcı drama yöntemine ilişkin görüşleri. Yaratıcı Drama Dergisi, 10 (1), 1-14. DOI: 10.21612/yader.2015.001
• Çakmakçı, E., ve Özabacı, N. (2014). Drama yolu ile karar verme becerilerinin kazandırılması. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 12 (44), 18-30.
• Çoban, A. (2002). Sınıf öğretmenliği öğretmen adaylarının, eğitim sürecine ilişkin felsefi tercihlerinin değerlendirilmesi. C.Ü. Sosyal Bilimler Dergisi, 26(2), 311-318.
• Demir, K. (2012). Sınıf öğretmeni adaylarına kırsal kesim sosyal yaşam becerilerini kazandırmada yaratıcı dramanın etkisi Millî Eğitim Bakanlığı Özel Doğaç Yaratıcı Drama Eğitmenliği/Liderliği Bitirme Projesi. Ankara.
• Demir, Ö ve Doğanay, A. (2009). Bilişsel farkındalık becerilerinin geliştirilmesinde bilişsel koçluk yaklaşımı. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi 15(60), 601-623
• Demirel, Ö. (2020) Eğitimde program geliştirme kuramdan uygulamaya (27. Baskı). Ankara: Pegem A yayınları
• Doğanay A. ve Sarı, M. (2003). İlköğretim öğretmenlerinin sahip oldukları eğitim felsefelerine ilişkin algıların değerlendirilmesi, öğretmenlerin eğitim felsefeleri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 1(3), 321-337.
• Duman, B. ve Yakar, A. (2017). Öğretime yönelik duyuşsal farkındalık ölçeği. Cumhuriyet International Journal of Education-CIJE 6(1), 200 – 229
• Duman, B., ve Ulubey, Ö. (19-21 Mayıs 2006). Öğretmen adaylarının benimsedikleri eğitim felsefelerinin öğretim teknolojilerini ve interneti kullanma düzeylerine ilişkin görüşleri. VI. Uluslarası Eğitim Teknolojileri Konferansında sunulmuş bildiri, Gazimağusa, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti. Teaching and Teacher Education, 6, 279-290.
• Ergün, M. (2018). Eğitim felsefesi. (6.Baskı). Ankara: Pegem A Yayıncılık
• Fraenkel, Jack R. & Wallen, N. E. (2009). How to design and evaluate research in education. New York. McGraw Hill Companies
• Gürol, M. (1995). Bilgi toplumunun egitim sistemi ve bu sisteme eğiticilerin yetistirilmesi. 1.sistem mühendisligi ve savunma uygulamaları sempozyumu. Ankara: Kara Harp Okulu.
• Haney, J. J., Lumpe, A. T. ve Czerniak, C. M. (2003). Constructivist beliefs about the science classroom learning environment: perspectives from teachers, administrators, parents, community members, and students. School Science and Mathematics, 103(8), 366-377.
• Henry, Mallika (2000). Drama’s Ways of Learning. Research in Drama Education.
• Hurd, B. M. (1991). Teach by the light of the moon, Science and Education. 31(2), 23-24 https://tr.wikipedia.org/wiki/Fark%C4%B1ndal%C4%B1k
• Kaf-Hasırcı, Ö., Bulut, M. S. ve Saban-İflazoğlu, A. (2008). Öğretmen adaylarının yaratıcı drama dersinin bireysel ve akademik kazanımlarına ilişkin görüşleri. Yaratıcı Drama Dergisi, 3 (6), 63-81
• Kahramanoğlu, R., ve Özbakış, G. (2018). Sınıf öğretmenlerinin eğitim inançlarının ve epistemolojik inançlarının belirlenmesi ve aralarındaki ilişkinin incelenmesi. Disiplinlerarası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 2 (3) , 8-27 . https://dergipark.org.tr/tr/pub/jier/issue/39294/434471
• Kaya, Y, Günay, R , Aydın, H . (2016). Okul öncesi eğitimde drama yöntemi ile işlenen değerler eğitimi derslerinin farkındalık düzeyi üzerindeki etkisi. Sakarya University Journal of Education, 6(1), 23-37. DOI: http://dx.doi.org/10.19126/suje.76036
• Kozikoğlu, İ., & Erden, R. Z. (2018). Öğretmen adaylarının eğitim felsefesi inançları ile eleştirel pedagojiye ilişkin görüşleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. İlköğretim Online, 17(3), 1566-1582. doi 10.17051/ilkonline.2018.466392.
• Levin, T., & Wadmany, R. (2006). Teachers’ beliefs and practices in technology- based classrooms: a developmental view. Journal of Research on Technology in Education, 39 (2), 157-181.
• MEB. (2006). 2549 sayılı Tebliğler dergisi, 69, 499-1540.
• MEB. (2017). Öğretmen genel yeterlikleri. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı
• Northcote, M. (2009). Educational beliefs of higher education teachers and students: ımplications for teacher education. Australian Journal of Teacher Education, 34(3). http://dx.doi.org/10.14221/ajte.2009v34n3.3
• Otluoğlu, R. (2002). İlköğretim okulu izlencesinde (programında) duyuşsal alan ve duygu eğitimi. M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi,15, 163-172. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2141
• Özden, Y. (2005). Öğrenme ve öğretme (7 b.). Ankara: PegemA Yay.
• Pajares, F. M. (1992). Teachers’ beliefs and educational research: cleaning up a messy construct. Review of Educational Research, 62, 307-332. Palavan, Ö . (2017). Impact of drama education on the self-confidence and problem-solving skills of students of primary school education. Kastamonu Eğitim Dergisi, 25(1), 187-202.
• Polisini, J. K. (1994). The creative drama book three approaches. Anch Orage Pers. New Orleans. USA.
• San, İnci, (1990). Eğitimde yaratıcı drama. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 23 (2), 573-582.
• Sönmez Ektem, İ. (2019). Öğretmen adaylarının eğitim felsefesi inançları ve demokratik tutumları arasındaki ilişki. Kastamonu Eğitim Dergisi, 27(6), 2391-2402 . DOI: 10.24106/kefdergi.3142
• Sönmez V. (2020) Eğitim felsefesi. (16 Baskı). Ankara: Anı yayıncılık
• Sönmez, V. (2020) Program geliştirmede öğretmen el kitabı. (19. Baskı). Ankara: Anı yayıncılık
• Tanrıseven, I. ve Aykaç, M. (2013). Opinions of the university students related to creative drama’s contribution to their personal and professional lives. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(12), 329-348.
• Tunca, N., Alkın-Şahin, S., ve Oğuz, A. (2015). Öğretmenlerin eğitim inançları ile meslekî değerleri arasındaki ilişki. Kalem Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi, 5 (1), 11-47.
• Üstündağ, T. (1996). Yaratıcı dramanın üç boyutu. Yaşadıkça Eğitim, (49), 19-23.
• Yakar, A. (2012). Duyuşsal farkındalığa dayalı öğretimin akademik başarı ve öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlar üzerine etkisi. (Yayınlanmamış Doktora tezi) Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Muğla.
• Yanpar Yelken T. ve Yavuz -Konokman, G. (2017). Program geliştirmede hedefler. B. Oral ve T. Yazar (ed). Eğitimde program geliştirme ve değerlendirme. (ss.275-298) içinde. Ankara: Pegem A yayınları
• Yeler, M. (2018). İnsan ilişkileri ve iletişim dersinde yaratıcı drama uygulamalarının etkisine ilişkin öğrenci görüşleri. Yaratıcı Drama Dergisi, 13(2), 213-236.
• Yılmaz, K., ve Tosun, M.F. (2013). Öğretmenlerin eğitim inançları ile öğretmen öğrenci ilişkilerine yönelik görüşleri arasındaki ilişki. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 2(4), 205-218.
• Yılmaz, S. (2015). Sosyal bilgiler öğretiminde bir yöntem olarak dramanın kullanımına ilişkin öğretmen adaylarının görüşleri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 14 (2), 123-145
• YÖK. (2007). Türkiye’nin yükseköğretim stratejisi. Ankara: Meteksan.
• YÖK. ve Dünya Bankası. (1998). Fakülte-okul işbirliği milli eğitimi geliştirme projesi. öğretmen eğitimi dizisi. Ankara: Yükseköğretim Kurulu Yayınları
• YÖK. (2018). https://www.yok.gov.tr/Documents/Kurumsal/egitim_ogretim_dairesi/ YeniOgretmenYetistirmeLisansProgramlari