Türkiye’de Hemşirelikte Yaratıcı Drama Kullanılarak Yapılan Lisansüstü Tezlerin İncelenmesi: Sistematik Derleme

Yıl 2022, Cilt: 17 Sayı: 1, 103 - 112, 15.01.2022

Günseli Uzunhasanoğlu Birgül Özkan

Öz

Bu sistematik derlemenin amacı Türkiye’de hemşirelik alanında yapılan lisansüstü tezlerde bir eğitim yöntemi olarak yaratıcı dramanın kullanıldığı çalışmaların incelenmesi ve ulaşılan sonuçların ortaya konulmasıdır. Yüksek Öğretim Kurulu (YÖK) Başkanlığı Ulusal Tez Merkezi veri tabanı kullanılarak “yaratıcı drama” ve “hemşirelik” anahtar kelimeleri ile lisansüstü tezler taranmış, tarama kriterlerine uyan tüm tezler çalışmaya dâhil edilmiştir. Bu sistematik derlemede yedi lisansüstü tez incelenmiştir. Tüm tezler deneysel desende olup, müdahale gruplarına yaratıcı drama yöntemiyle hazırlanmış eğitim programları uygulanmış ve sonuçlar 5 tezde niceliksel, 2 tezde karma(yöntem) kullanılarak değerlendirilmiştir. Bir çalışma dışında tüm çalışmalarda yaratıcı drama yoluyla yapılan uygulamalar, çalışma gruplarının ölçek puanlarında kontrol gruplarına göre anlamlı artma veya azalma sağlamıştır. Yaratıcı drama, hemşirelik eğitimi ve sağlık eğitimi uygulamalarında etkili bir yöntemdir. Yaratıcı drama, hemşirelik kuramlarına temellendirilebilir ve kuramların alanda aktif olarak kullanılmasını kolaylaştırabilir. Deneyimleyerek öğrenmeyi sağlayan yaratıcı drama yöntemi, hemşirelik alanında yeni kavramaların ve modellerin ortaya konmasına yardımcı olabilir.

Anahtar Kelimeler

Hemşirelik, Lisansüstü eğitim, Yaratıcı drama

Kaynakça

• Adıgüzel, H.Ö. (2006). Yaratıcı drama kavramı, bileşenleri ve aşamaları. Yaratıcı Drama Dergisi, 1(1), 17-31.
• Adıgüzel Adıgüzel, Ö. (2013). Eğitimde yaratıcı drama. (4. Baskı.) Ankara: Pegem Akademi, Ankara.
• Adıgüzel, Ö. (2020). Eğitimde yaratıcı drama. (6. Baskı) Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
• Akdemir, H., ve Karakuş, M. (2016). Yaratıcı drama yönteminin akademik başarı üzerine etkisi: Bir meta-analiz çalışması. International Journal of Active Learning (IJAL), 1(2), 55-67.
• Arveklev, S.H., Wigert, H., Berg, L., Burton, B., ve Lepp, M. (2015). The use and application of drama in nursing education - a holistic review of the literatüre. Nurse Education. Today, 35(7), 12-17. doi:10.1016/j.nedt.2015.02.025
• Arveklev, S.H., Berg, L., Wigert, H., Morrison-Helme, M., ve Lepp, M. (2018). Nursing students experiences of learning about nursing through drama. Nurse Education in Practice 28(January), 60-65. doi:10.1016/j.nepr.2017.09.007
• Aydemir, G.E. (2018). Hemşirelik mesleğinin gelişen rolleri. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi, 5 (2), 253-258. doi: 10.17681/hsp.358458
• Bergdahl, E., ve Berterö, C.M. (2015). The myth of induction in qualitative nursing research. Nursing Philosophy, 16(2), 110-120. doi:10.1111/nup.12073
• Calp, Ş., ve Seçkin, M.G . (2019). Türkiye’de yaratıcı drama alanında yapılmış tezlere yönelik betimsel biranaliz. Turkish Journal of Social Research, 23(2), 365-388
• CASP (Critical Appraisal Skills Programme). (2018). https://casp-uk.b-cdn.net/wp-content/uploads/2018/01/CASP-Systematic-Review-checklist_2018.pdf (erişim 25.04.2021)
• Chan, Z.C.Y. (2013). A systematic review of creative thinking/creativity in nursing education. Nurse Education Today, 33 (11), 1382-1387. doi.org/10.1016/j.nedt.2012.09.005
• Chisari, G. Brown, C., Calkins, M., Echternacht, M., Knopp, B., Jackson, B., ve ark. (2006). Evidence-based nursing education for regulation (EBNER). NCSBN Practice, Regulation and Education Committee, January (18), 1-5 https://www.ncsbn.org/Final_06_EBNER_Report.pdf (erişim 25.04.2021)
• Çınar, M.A., Dinler, E., Bayramlar, K., ve Yakut, Y. (2019). The effect of creatıve drama on empathıc tendencıes, communıcatıon skılls and crıtıcal thınkıng of physıotherapy students, International Conference on Innovations in Science and Education, 20-22, March Prague, Czech Republic, https://ojs. journals. cz/index.php/CBUIC/article/view/1443/1969
• Dökmen, Ü. (2003). Sosyometri ve psikodrama. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
• Dönmez, S. ve Weller, B.K. (2019). Hemşirelik son sınıf öğrencilerinin aldıkları eğitime ilişkin görüşlerinin incelenmesi. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 10 (1), 42-48. doi.org/10.31067/0.2019.105
• Durmuş, H.A. (2016). Türkiye’de hemşirelikte nitel araştırmaların durumu. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 32(1), 90-96.
• Dümenci, S.B., ve Keçeci, N. (2014). Creative drama: Can it be used to nursing education. International Journal of Human Sciences, 11(2), 1320-1326. doi: 10.14687/ijhs.v11i2.2763
• Edmonson, C., McCarthy, C., Trent-Adams, S., McCain, C., ve Marshall, J. (2017). Emerging global health ıssues: A nurse’s role. OJIN: The Online Journal of Issues in Nursing, 22(1), 2-5. doi: 10.3912/OJIN. Vol22No01Man02
• Gökçearslan, E.Ç., ve Altınova, H.H. (2017). Sosyal hizmet eğitiminde yaratıcı drama yöntemiyle iletişim becerisi geliştirme: Ders uygulaması örneği. Elementary Education Online 16(4), 1384-1394. doi: 10.17051/ ilkonline.2017.342961
• Ismaılzadh, S., ve Mahmoudıfar, Y. (2015). Role of information technology in nursing. Cumhuriyet University Faculty of Science Journal (CSJ), 36(3), 2863-2867
• Jefferies, D., Glew, P., Karhani, Z., McNally, S., ve Ramjan, L.M. (2021). The educational benefits of drama in nursing education: A critical literature review. Nurse Education Today 98(March), 104669. doi:10.1016/j.nedt.2020.104669
• Kiah-Ju, O., Ying-Chyi, C., Ding-Yah, Y., ve Chi-Chau, L. (2020). Creative drama in science education: The effects on situational ınterest, career ınterest, and science-related attitudes of science majors and non-science majors. URASIA Journal of Mathematics, Science and Technology Education, 16(4), 3-18. doi:10.29333/ ejmste/115296
• Klunklin, A., Subpaiboongid, P., Keitlertnapha, P., Viseskul, N., ve Turale, S. (2011). Thai nursing students’ adaption to problem-based learning: a qualitative study. Nurse Education in Practice, 11(6), 370-374
• Mitchell, G.J., Dupris, S. ve Jonas-Simpson, C.(2011). Countering stigma with understanding: the role of theater in social change and transformation To be able to. Canadian Theatre Review, 146(Spring), 22-27. doi:10,1353 / ctr.2011.0029
• Moher, D., Liberati, A., Tetzlaff, J., ve Altman, D.G. (2009). The PRISMA group. Preferred reporting ıtems for systematic reviews and metaanalyses: The PRISMA statement. PLoS Medicine, 6(7), e1000097. doi:10.1371/journal.pmed1000097
• Molu, N.G., Ceylan, B., ve Özcan, F.Y. (2019). Drama ile bütünleştirilmiş iletişim becerileri eğitiminin hemşirelik öğrencilerinin iletişim becerileri, öz yeterlik ve empatik eğilim düzeylerine etkisi. Necmettin Erbakan Üniversitesi Genel Sağlık Bilimleri Dergisi, 1(1), 13-26
• Önder, A. (2000). Yaşayarak öğrenme için eğitici drama. İstanbul: Epsilon Yayınları.
• Öztürk, E., Can, Z., Çam, H., ve Karasu, F. (2021). Hemşirelik araştırmalarında nitel çalışmaların önemi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 9(4), 396-401.doı: 10.37989/gumussagbil.753700
• Paré, G., Trudel, M.C., Jaana, M., ve Kitsiou, S. (2015). Synthesizing ınformation systems knowledge: a typology of literature reviews. Information & Management, 52,183–199.
• Sailaxmi, G., Mythili. D., ve Thirumoorthy A. (2015). Nursing students perceptions about traditional and ınnovative teaching strategies– A pilot study. Journal of Krishna Institute of Medical Sciences University, 4(1), 123-129.
• Sarıkaya, H.S., Kanbay, Y., ve Gökaslan, Z.Ç. (2019). Effects of a creatıve drama assısted psychology course on students’socıal anxıety, level of empathıc tendency, communıcatıon and assertıveness skılls. European Journal of Education Studies, 6(8), 50-63. doi:10.5281/zenodo.3533454
• Ulubey, Ö., ve Toraman, Ç. (2015). Yaratıcı drama yönteminin akademik başarıya etkisi: bir meta- analiz çalışması. Mustafa Kemal University Journal of Social Sciences Institute 12(32), 195-220 Vaartio-Rajalin, A.H., Santamäki-Fischer, R., Jokisalo, P., & Fagerström L. (2021). Art making and expressive art therapy in adult health and nursing care: A scoping review. International Journal of Nursing Sciences, 8(1), 102-119 doi: 10.1016 / j.ijnss.2020.09.011
• WHO. (2019). Regional office for europe fact sheet - What is the evidence on the role of the arts in improving health and well-being in the who european region? http://www.euro.who.int/__data/assets/pdf_file/0020/412535/WHO_2pp_Arts_F (erişim 25.04.2021)
• Zuhur, Ş., ve Özpancar, N. (2017). Türkiye’de kronik hastalık yönetiminde hemşirelik modellerinin kullanımı: Sistematik derleme. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi, 19(2), 57-74. http:// hemarge.org.tr/ckfinder/userfiles/files/2017/vol19sayi2/(5).pdf