Ortaokullardaki Seçmeli Drama Dersinin Uygulama Sürecine Yönelik Görüşler

Yıl 2022, Cilt: 17 Sayı: 2, 191 - 216, 06.09.2022

Sezgin Koçyiğit , Halit Karatay

Öz

Bu araştırmada, drama dersinin ortaokul öğrencilerine sağladığı yararlar ve dersin uygulama sürecinde karşılaşılan sorunlar incelenmiştir. Araştırma, durum çalışması olarak tasarlanmıştır. Çalışma grubu ortaokullarda drama dersini yürüten 20 öğretmen, dersi alan 23 5. ve 6. sınıf öğrencisi, bu öğrencilerin velileri; dersi uygulayan okullarda görev yapan 7 yönetici ve 12 drama uzmanıdır. Çalışma grubunu oluşturan katılımcılara e-posta ile drama dersi görüşme formu gönderilmiş, elde edilen görüşler içerik analiziyle çözümlenmiştir. Katılımcılara göre drama dersi, öğrencilerin bilişsel, duyuşsal ve sosyal becerileri ile yaşam becerilerini geliştirmektedir. Bu ders, öğretmenlerin iletişim kurma becerilerini ve mesleki gelişimlerini desteklemektedir. Bütün bu yararlarına karşın derse ilişkin olarak uzman öğretmen, atölye, bütçe, yasal düzenleme, öğretim araçları ve öğretmen kılavuz kitabı sorunları bulunmaktadır. Drama dersinin okullarda daha verimli olması için öğretmenlerin drama konusunda eğitim alması, okullarda drama atölyeleri oluşturulması, drama dersi için yasal bir düzenleme yapılması, derse bütçe ayrılması, öğretim programının niteliğinin artırılması, öğretmenler için kılavuz kitaplar hazırlanması ve drama bilişim ağının oluşturulması gereklidir.

Anahtar Kelimeler

Bireysel ve sosyal gelişim, Drama dersi, Drama eğitimi, Ortaokul öğrencileriSeçmeli dersler, Ortaokul öğrencileri, Seçmeli dersler

Opinions On The Implementation Process of Elective Drama Course in Secondary Schools

Öz

In this study, the benefits of the drama course for secondary school students and the problems encountered in the application process of the course were examined. The research was designed as a case study. The study group included 20 teachers teaching drama in secondary schools, 23 students taking the course in 5th and 6th grades, their parents; 7 administrators, and 12 drama experts from the schools that implement the course. A drama lesson opinion form was sent by e-mail to the participants in the study group. Obtained opinions were analyzed by content analysis. According to all participants, drama course improves students’ cognitive, affective and social skills, and life skills. This course supports teachers’ communication skills and professional development. Despite all these benefits, the course has problems such as expert teachers, workshops, budget, regulations, teaching tools, and teacher guidebooks. For the drama course to be more productive at schools, it is necessary to train teachers on drama, create drama workshops at schools, make legal arrangements for drama courses, allocate a budget to the course, increase the quality of the curriculum, prepare guidebooks for teachers, and establish a drama informatics network

Anahtar Kelimeler

Drama education, Drama lesson, Elective courses, İndividual and social development, Secondary school students

Kaynakça

• Acarlıoğlu, H. (2020). Sınıf öğretmenlerinin eğitimde drama kullanımına ilişkin yeterlilikleri ve dramaya ilişkin görüşleri Kilis ili örneği. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Kilis.
• Adıgüzel, H. Ö. (2010). Metafor (benzetme) yöntemi ile Türkiye ve Almanya örneklemindeki katılımcıların yaratıcı dramaya ilişkin algılarının belirlenmesi ve karşılaştırılması. Eğitim ve Bilim, 34(153).
• Adıgüzel, Ö. (2012). MEB 2012 güzel sanatlar ve spor liseleri drama dersi öğretim programının değerlendirilmesi. Yaratıcı Drama Dergisi, 7(14), 1-18.
• Adıgüzel, Ö. (2019). Eğitimde yaratıcı drama (6. Baskı). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Arslan, E., Erbay, F. ve Saygın, Y. (2010). Yaratıcı drama ile bütünleştirilmiş iletişim becerileri eğitiminin çocuk gelişimi ve eğitimi bölümü öğrencilerinin iletişim becerilerine etkisinin incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23, 1-8.
• Ay, Z. S. (2022). Ortaokul Matematik öğretmeni Adaylarının Yaratıcı Drama Temelinde Hazırladıkları Ders Planlarının İncelenmesi. Yaratıcı Drama Dergisi, 17(1), 41-58.
• Aykaç, M. (2008). Sosyal bilgiler dersinde yaratıcı dramanın yöntem olarak kullanılmasının öğrenci başarısına etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Baldwin, P. (2019). Drama yoluyla okul gelişimi tüm sınıf ve tüm okulla uygulanabilecek yaratıcı bir yaklaşım (Çev. Ed: Z. Özen ve İ. Metinnam). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Baldwin, P. (2020). İlkokulda drama el kitabı (Çev. Ed: B. Akhun, N. Akkocaoğlu Çayır, P. Özdemir Şimşek). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Bayram, E., Özgül, E., Kaplan, G., Ünal, H. A., Yapağlı, H., Demir, K. ve Ömür, Ü. (1999). İlköğretim drama 1 (öğretmen için). Millî Eğitim Bakanlığı Devlet Kitapları.
• Bertiz, H. (2011). İlköğretim okullarında yaratıcı drama yönteminin kullanılması ve yaygınlaşması sürecinde karşılaşılan engeller ve sorunların müfettişlerin görüşleri ile belirlenmesi. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 40 (3), 34-56.
• Bil, E. (2012). Hizmetiçi eğitiminde drama yönteminin etkililiği. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Bowell, P. ve Heap, B.S. (2019). Süreçsel dramada planlama (G. Sivrikaya, F. Guzey Gürsoy, C. Karadeniz, G. Polatkal, Çev.). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Cengiz, F. B., Şimşek, P. Ö., ve Adıgüzel, Ö. (2020). Drama süreçlerinde uyum-ayna çalışmaları örneği. Yaratıcı Drama Dergisi, 15 (2), 275-304.
• Creswell, J.W. ve Creswell, J.D. (2017). Araştırma tasarımı: Nitel, nicel ve karma yöntem yaklaşımları. Ankara: Eğiten Kitap Yayınları. Çetin, Ş. (2019). Okul müdürlerinin karşılaştığı sorunlar: nitel bir inceleme. Kastamonu Eğitim Dergisi, 27(4), 1637-1647.
• Çiçen, M. E. Değer eğitimi temelli drama programının 6. sınıf öğrencilerinin demokratik değerleri kazanmalarına etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Döş, İ. (2013). Mutlu okul. Eğitim ve Bilim, 38 (170), 266-280.
• Erşan, E. (2014). Beşinci ve altıncı sınıf drama dersi öğretim programının değerlendirilmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul.
• Eşbahoğlu, F. (2015). İlköğretim 5 ve 6. sınıflarda seçmeli derslerin seçim sürecinde karşılaşılan sorunlar ve çözüm önerileri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul Aydın Üniversitesi, İstanbul.
• Fazlıoğlu, Y. (2011). Erken çocukluk gelişimi ve eğitimi. Ankara: Kriter Yayınları.
• Güçlü, N. ve Topses, G. (2001). Ders kitabı inceleme kılavuzu, hayat bilgisi 1-3. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Gündoğan, A. ve Ergenekon, E. (2019). Drama hayattır bir metafor analiz çalışması. Kastamonu Education Journal, 27(4), 1777.
• Güneysu, S. (1991). Eğitimde drama. Okul öncesi eğitim ve yaygınlaştırılması. Ankara: YA-PA Yayınları.
• İlhan, A. Ç. (1997). İlköğretimde sanat eğitimi ve eğitsel yaratıcı drama. Yaşadıkça Eğitim Dergisi, 26(26) 19-23.
• İlhan, A. Ç. (2003). Sınıf öğretmeni yetiştirme programları ve sanat eğitimi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 36(1), 13-24.
• İlhan, A. Ç., Okvuran, A. ve Adıgüzel, H. Ö. (2004). Anadolu güzel sanatlar lisesi drama. Ankara: MEB Yayınları.
• İşyar, Ö. Ö. (2017). Sınıf öğretmenlerinin eğitimde drama kullanımına ilişkin yeterlilik algıları ve drama kavramına yönelik metaforları ile görüşlerinin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Mersin Üniversitesi, Mersin.
• Karaosmanoğlu, G. ve Adıgüzel, Ö. (2021). Bilişim teknolojileri ve yazılım dersinde yaratıcı drama deneyimine öğrenci gözüyle bir bakış. Journal of Qualitative Research in Education, 26, 1-22.
• Karatay, H. ve Koçyiğit, S. (2020). Drama dersinin ortaokul öğrencilerine sağladığı yararlar ve uygulama sorunları. IJLA, 8(3), 463-479.
• Kaya, M. B. (2018). Yaratıcı dramanın stresle baş etmeye etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul Gelişim Üniversitesi, İstanbul.
• Kudak, H. ve Akın E., (2020). 2023 eğitim vizyon belgesiyle oluşturulan drama ve eleştirel düşünce atölyelerinin Türkçe dersi akademik başarısı üzerine etkisi. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 7(6), 58-74.
• Mangır, M. ve Aktaş, Y. (1993). Çocuğun gelişiminde oyunun önemi. Yaşadıkça Eğitim Dergisi, 26(26) 14-18.
• MEB (2014). Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı Öğretmenlik Alanları, Atama ve Ders Okutma Esasları. https://ttkb.meb.gov.tr/dosyalar/80sayili/80_cizelge.pdf adresinden 29.07. 2022 tarihinde alınmıştır.
• Miles, M. B. ve Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook (2nd ed.). Thousand Oaks, CA Sage.
• Ornstein, A. C.,& Hunkins, F. P. (1998). Curriculum foundations, Principles and issues. Allyn and Bacon.
• Ömeroğlu, E. (2006). Yaratıcı drama eğitiminin İngiltere’de okul öncesi eğitiminde kullanılmasıyla ilgili bir inceleme. H. Ö. (Ed.), Yaratıcı Drama içinde (ss. 142-153). Naturel Kitap Yayın Dağıtım.
• Önder, A. (2016). Yaşayarak öğrenme için eğitici drama. Ankara: Nobel Akademi Yayıncılık.
• Özcan, E. (2019). Drama yönteminin öğrencilerin görsel sanatlar dersine yönelik tutumlarına etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Öztürk, A. (2001). Eğitim-öğretimde yeni bir yaklaşım: Yaratıcı drama. Anadolu Üniversitesi Kurgu Dergisi, 18, 251-259.
• Patton, M. Q. (2018). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri. (2. baskıdan çeviri, Çev. Ed.: M. Bütün ve S. B. Demir). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Resmî Gazete, (2020). Kurum açma, kapatma ve ad verme yönetmeliği (Resmî Gazete Tarihi: 02.10.2020). https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2020/10/20201002-1.htm. adresinden 27. 05. 2022 tarihinde alınmıştır.
• Sağlam, T. (2004). Dramatik eğitim: Amaç mı? Araç mı? Tiyatro Araştırmaları Dergisi, 17 (17), 4-21.
• San, İ. (1991). Eğitim-öğretimde yaşayarak öğrenme yöntemi ve estetik süreç olarak yaratıcı drama. Fındıkçı, İ. (Ed.), Eğitimde nitelik geliştirme içinde (ss. 261-265). Kültür Koleji Yayınları.
• San, İ. (1996). Yaratıcılığı geliştiren bir yöntem ve yaratıcı bireyi yetiştiren bir disiplin: Eğitsel yaratıcı drama. Yeni Türkiye Dergisi, 2(7), 148-160.
• Seçgin, M. G. (2019). Öğretmen adaylarının algıladığı özerklik, yeterlik ve ilişkili olma: yaratıcı drama atölyelerinin kullanıldığı bir öz belirleme uygulaması. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi, Erzincan.
• Taş, A. M. (2013). Metaphors: The elementary school teacher candidates come up with relation to the concept of “drama”. Creative Education, 4(7), 440-445.
• TTKB. (2012). İlköğretim kurumları (ilkokul ve ortaokul) haftalık ders çizelgesi. http://nigde.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2012_06/27112918_ttk_69_25062012.pdf. 23.07.2022 tarihinde alınmıştır.
• Turla, A. (2003). Yaratıcı dramada kullanılan materyaller. Okul Öncesi Eğitimde Drama Teoriden Uygulamaya. Ankara: Kök Yayıncılık.
• Tutuman, O. Y. (2011). Türkçe öğretmenlerinin yaratıcı drama uygulama yeterlikler. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Uysal, B. (2015). Ortaokul seçmeli dersler uygulamasının okul yöneticisi, öğretmen ve öğrenci görüşlerine göre değerlendirilmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Woolland, B. (1993). The teaching of drama in the primary school. Third Impression. 1. Baskı. Routledge.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yıldırım, İ. N. (2008). İlköğretim birinci kademe sınıf öğretmenlerinin yaratıcı drama yöntemine ilişkin yeterlilik ve uygulama düzeylerinin belirlenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Fırat Üniversitesi, Elazığ.
• Yıldız, H. (2019). Yaratıcı drama yöntemiyle verilen eğitimin 5-6 yaş çocukların farklılıklara saygı kazanımına etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Eskişehir Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Yüksel, A. Akyol, T. ve Şahin, B. F. (2016). Öğretmen adaylarının dramaya ilişkin algılarının belirlenmesi. The Journal of Academic Social Science Studies, 53, 413-432.