TÜRKİYE’DE BİLİRKİŞİLİK MÜESSESESİ BAĞLAMINDA MUHASEBE MESLEK MENSUPLARININ YAPTIĞI UZMAN TANIKLIK FAALİYETLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİNE YÖNELİK BİR ARAŞTIRMA
Öz
Teknolojinin olumsuz etkileriyle karmaşıklaşan ve mücadelesi artık farklı bir uzmanlık alanını gerektiren mali suçlarla ilgilenecek adli muhasebe olarak adlandırılan, gelişmiş ülkelerde faal olan bir meslek dalı ortaya çıkmıştır. Meslek elemanları ile mali suçların önlenmesi, ortaya çıkarılması ve mahkemeye intikal edenlerle ilgili olarak da adli makamlara hizmet vererek adaletin hızlı ve doğru bir şekilde oluşması hedeflenmektedir. Mesleğin kapsamındaki faaliyetler; dava destek danışmanlığı, uzman tanıklık ve hile denetçiliği olmak üzere üç kategoridedir. Ülkemizde dava destek danışmanlığı kapsamında muhasebe meslek mensuplarından böyle bir hizmet alınmamakta ancak uzman tanıklık kapsamında bilirkişilik hizmetleri alınmaktadır. Çalışmamızda Türkiye’de muhasebe meslek mensuplarının uzman tanıklık hizmetleri, meslek mensupları açısından ve söz konusu hizmetleri alan hakimler açısından değerlendirilerek, adli muhasebeciliğe duyulan ihtiyaç tespit edilmeye çalışılmıştır. Bu amaçla, hazırlanan anket dava yoğunluğu fazla olan iller sıralamasına göre ilk üç il olarak İstanbul, Ankara ve İzmir’de çalışan toplam 190 hakime ve 204 SMMM’ye yüzyüze mülakatlar ile uygulanmıştır. Araştırma sonucunda, ülkemizde bilirkişilik müessesesinin adli muhasebecilik kapsamında tüm faaliyetleri yerine getirmediği ve müessesenin bu anlamda geliştirilmesi gerektiği tespit edilmiştir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Aktaş, H., Kuloğlu, G. (2008) “Adli Muhasebe ve Adli Muhasebecilik Mesleği”, Muhasebe ve Denetime Bakış, Cilt:8, Sayı:25, Mayıs.
- Akyel, N., (2009) “Adli Muhasebecilik ve Türkiye’de Uygulanabilmesi İçin Altyapı Bileşenlerinin Mevcut Durumu, Değerlendirilmesi ve Öneriler”, Doktora Tezi, Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
- Altınsoy, M., (2011) “Adli Muhasebecilik ve Türkiye’de Uygulanabilirliği”, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Ticaret Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Balcı, A. (2009), Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntem Teknik ve İlkeler, (7. Baskı), Pegem Akademi Yayınları, Ankara.
- Crubmley, D. L., (2000) “The Growing Field of Forensic Accounting”, New Accountant, April.
- Dönmez, A., Karausta, T., (2013) “Mesleki Hile ve Bir Çözüm Önerisi Olarak Adli Denetim: Türkiye’de SPK’dan Yetki Almış Denetim Firmalarına Yönelik Bir Araştırma”, İSMMMO Mali Çözüm Dergisi, 59-88.
- Gray, O. R., Moussalli, S. D., (2006) “Forensic Accounting and Auditing United Again: A Historical Perspective”, Journal of Business Issues, 15-25.
- Gülten, S., (2010) “Adli Muhasebe Kavramı ve Adli Müşavirlik Mesleği”, Ankara Barosu, 311-320.
- Kalaycı, Ş. (2010), “Faktör Analizi”, Şeref Kalaycı (Edit.) (2010), SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri, (5. Baskı), Asil Yayın Dağıtım Ltd. Şti., Ankara.
- Kaya, U., (2005), “Muhasebe Mesleğinde Adli Muhasebe Uzmanlığı ve Türkiye Açısından Gerekliliği”, Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, Cilt.7, S.1, Mart.
- Kayış, A., (2010), “Güvenirlilik Analizi”, Şeref Kalaycı (Edit.) (2010), SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri, (5. Baskı), Asil Yayın Dağıtım Ltd. Şti., Ankara.
- Ojo, M., (2012) “Forensic Accounting and Law: The Forensic Accountant in the Capacity of an Expert Witness”.
- < http://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=2026071> 06.07.2014.
- Okoye, E. I., Akenbor, C. O., (2009), “Forensic Accounting in Developing Economies Problems and Prospectus”, University Advanced Research Journal, 1-13.
- Okoye, E. I, Akamobi, N. L., (2009), “The Role of Forensic Accounting in Fraud Investigation and Litigation Support”, The Nigerian Academic Forum, 39-44.
- Özkul, F. U., Pektekin, P., (2009), “Muhasebe Yolsuzluklarının Tespitinde Adli Muhasebecinin Rolü ve Veri Madenciliği Tekniklerinin Kullanılması”, Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, S.4, Eylül- Aralık.
- Pazarçeviren, S. Y., (2005), “Adli Muhasebecilik Mesleği”, Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1-19.
- Singleton, T., Singleton, A., Bologna, J., Lindquist, R., (2006),“Fraud Auditing and Forensic Accounting”, New Jeysey: John Wiley & Sons Inc. Yayınları.
- Sungur, O., (2010), “Korelasyon Analizi”, Şeref Kalaycı (Edit.) (2010), SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri, (5. Baskı), Asil Yayın Dağıtım Ltd. Şti., Ankara.
- Toraman, C., Abdioğlu, H., İşgüden, B., (2009), “Aklama Suçunun Önlenmesine Yönelik Çabalar: Adli Muhasebecilik Mesleği ve Uygulamaları”, Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 17-55.
- Ural, A., Kılıç, İ., (2006), Bilimsel Araştırma Süreci ve Spss ile Veri Analizi, (Genişletilmiş 2. Baskı), Detay Yayıncılık, Ankara.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 23 Nisan 2016 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2016 Cilt: 14 Sayı: 2 |