PİYASA YOĞUNLUĞUNUN ÖLÇÜLMESİ: BEYAZ EŞYA SEKTÖRÜ ÜZERİNE BİR UYGULMA

Yıl 2018, Cilt: 16 Sayı: 1, 64 - 84, 30.09.2018

Halim Tatlı

https://doi.org/10.11611/yead.441971

Cited By: 7

Öz

Yoğunlaşma, herhangi bir sektördeki ekonomik faaliyetlere birkaç firmanın
hakim olması olarak ifade edilmektedir. Bir piyasadaki yüksek yoğunlaşma oranı,
o piyasanın rekabetçi bir yapıdan uzak olduğunu gösterir. Bu çalışmanın amacı CR_n,
Herfindahl-Hirschman Indeksi, Entropy Indeksi, Rosenbluth/Hall
Tideron İndeksi, Hannah-Kay ve Gini Indeksi kullanarak Türk beyaz eşya sektöründeki yoğunlaşma düzeyini
analiz etmektir. Çalışmada Türkiye beyaz eşya sektöründe 2005-2015
yılları arasında faaliyet gösteren firmaların üretimden net satış rakamları kullanılarak
yoğunlaşma oranları belirlenmiştir. Yapılan analizler sonucunda Türk beyaz eşya
endüstrisinde yoğunlaşma oranının oldukça yüksek olduğu tespit edilmiştir ve rekabet
düzeyi oligopol piyasalarına yakın olduğu saptanmıştır. Ayrıca çalışmada
sektördeki rekabetin sağlanmasına yönelik öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

iyasa yoğunlaşması, Beyaz eşya sektörü, Rekabet, CRn indeksi, Herfindahl-Hirschman indeksi, Entropy indeksi, Hannah-Kay indeksi, Gini indeksi

MEASURING MARKETCONCENTRATION: AN APPLICATION WHITE GOODS INDUSTRY

Öz

Concentration is stated as the dominance of several firms in economic activities in any sector. The high concentration rate in a market shows that the market is far from a competitive structure. The aim of this study, using CR_n, Herfindahl-Hirschman Index, Entropy Index, Rosenbluth-Hall Tideron Index, Hannah-Kay Index and Gini Index is to analyze the degree of concentration of the Turkish white goods industry. In the study, concentration rates are determined by using the net sales figures of the companies operating in the Turkish white goods industry between 2005 and 2015. As a result of the analyzes, it is determined that the concentration rate of the Turkish white goods industry is very high and it is determined that the level of competition is close to the oligopolistic market. Moreover, in the study, suggestions were provided to ensure competition in the sector

Anahtar Kelimeler

Concentration; White Goods Industry; Competition, Herfindahl-Hirshman Index

Kaynakça

• Acemoğlu, D., Laibson D. VE List, J.A. (2016) “Mikroekonomi”, Beta Basım Yayım, İstanbul.
• Akal, M. (2008) “Ortadoğu Sınır Ülkeleriyle Dış Ticaret Yoğunlaşması ve Yapısal Değişim”, Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(2): 271-296.Akan, Y. (2002) “Türk İmalat Sanayinde Yoğunlaşma: 1980-96”, İktisat İşletme ve Finans, 17(198): 91-97.
• Bikker, J. ve Haaf, K. (2002) “Measures of Competition in Banking Industry:A Review of Literature”, Economic and Financial Modelling, 9(1): 53-98.
• Donowitz, I., Hubbard, R.G. ve Petersen, B.C. (1987) “Oligopoly Supergames: Some Empirical Evidence on Prices and Margins”, The Journal of Industrial Economics, 17:1-17.
• Durukan, T. ve Hamurcu, Ç. (2009), “Mobil İletişimde Pazar Yoğunlaşması Türkiye İle Kazakistan, Kırgızistan, Tacikistan, Türkmenistan ve Özbekistan Karşılaştırması”, Karadeniz Karşılaştırmaları, 6(22):75-86.
• Fedderke, J., ve Szalontai, G. (2009) “Industry concentration in South African manufacturing industry: Trends and consequences 1972–96”, Economic Modelling, 26(1): 241-250.
• Ginevičius, R. (2005) “Some problems of measuring absolute market concentration, in Modern business: priorities of development”, Vilnius: Technika, 12-36 (in Lithuanian).
• Ginevičius, R. ve Čirb, S. (2009) “Additive measurement of market concentration”, Journal of Business Economics and Management, 10(3): 191-198.
• Güneş, M., Köse, A. ve Yeldan, E. (1997) “Input-output tablosu tasnifine göre Türkiye imalat sanayinde yoğunlaşma eğilimleri 1985-1993”, Ekonomik Yaklaşım, 8(26): 33-47.
• Güven, A. ve Yeni, O. (2013) “Türkiye İmalat sanayinde yoğunlaşma, Karlılık ve ücret ilişkisi: Yeniden”, H.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 31(2): 95-115.Hall, M., Tideman, N. (1967) “Measures of Concentration”, Journal of The American Statistical Association, 62: 162-168.
• Hannah, L. ve Kay, J. (1977) “Concentration In Modern Industry", London, MacMillan.
• Hazar, A., Sunal, O., Babuşçu, Ş. ve Sezgin Alp, Ö. (2017) “Türk Bankacılık Sektöründe Piyasa Yoğunlaşması: 2001 Krizi Öncesi ve Sonrasının Karşılaştırılması”, Maliye Finans Yazıları, 107:41-68.
• Herfindahl, O.C. (1950) “Concentration in the Steel Industry”, Yayınlanmamış doktora tezi, Columbia Universitesi.
• Hexter, J.L. ve Snow, J.W. (1970) “An Entropy Measure of Relative Aggregate Concentration”, Southern Economic Association, 36(3): 239-243.Hirschman, A.O. (1964) “The Paternity of an Index”, American Economic Review, 54:761-762.
• Kaynak, S. ve Arı, Y.O. (2011) “Türk otomotiv sektöründe yoğunlaşma: binek ve hafif ticari araçlar üzerine bir uygulama”, Ekonomik Yaklaşım, 22(80): 39-58.
• Kaynak, S. (2016) “Giyim Eşyası İmalatı Piyasa Yapısı ve Yoğunlaşma Oranı: Türkiye’nin İlk 500 Sanayi Kuruluşu Üzerine Bir Uygulama”, Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi,12(30): 21-37.
• Keil, J. (2016) “Is There a Causal Effect of Concentration on Persistent Profitability Differentials?” Working paper, https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=2879163
• Kiracı, K., Yaşar, M., Kayhan, S. ve Ustaömer, T . (2017) “A Concentration Analysis In The Turkish Domestic Air Transporation Industry using with CRm and Herfindahl-Hirschman Indexes”, Gaziantep University Journal of Social Sciences, 6(3): 687-704.
• Kostakoğlu, F. (2015). “İnternet Servis Sağlayıcıları Piyasasına Yönelik Yoğunlaşma Analizi”, Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 11(25): 129-140.
• Kösekahyaoğlu, L. (2007). “Türkiye Dış Ticaretinde Ürün ve Ülke Bazında Yoğunlaşma: 1980-2005 Dönemi Üzerine Karşılaştırmalı Bir Analiz”, İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, (36): 15-34.
• Krugman, P. (1991) “Geography and Trade”, Cambridge: MIT Press.
• Kumar, P., Bishnoi, N.K. ve Chauhan, P. (2015) “Bank Market Strucuture and Concentration in Indian Banking Sector”, The Journal of Institute of Public Enterprise, 38(1-2): 103-127.
• Laaser, C.F. ve Schrader, K. (2002) “European Integration and Changing Trade Patterns: The Case of the Baltic Statets”, Kiel Working Paper, No.1088, January. Martin, S. (1988). “Market Power and/or Efficiency?”, The Review of Economics and Statistics, 70(2): 331-335.
• Matthes, F.C., Poetzsch, S. ve Grashoff, K. (2005) “Power generation market concentration in Europe 1996-2005. An empirical analysis”,Okoinstitut, Berlin. https://www.oeko.de/oekodoc/308/2007-002-en.pdf (21.06.2018)
• Önder, K. (2016) “Türkiye Bisküvi, Çikolatalı ve Şekerli Mamuller Sektörü: Firma Yoğunlaşma Analizi”, Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 31(2):179-208.
• Öztürk, A.B. (2016) “Beyaz Eşya Sektörü”, Türkiye İş Bankası, İktisadi Araştırmalar Bölümü, https://ekonomi.isbank.com.tr/UserFiles/pdf/beyaz_esya_-_mart_2016.pdf (21.06.2018)
• Parkin, M. (2003) “Economics”, Sixth Edition, Pearson Education, New York: Addison Wesley World Student Series.
• Pehlivanoğlu, F. ve Tekçe, E. (2013) “Türkiye elektrik enerjisi piyasasında Herfindahl-Hirschman ve CRm indeksleri ile yoğunlaşma analizi”, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(2): 363-385.
• Polat, Ç. (2007) “Yoğunlaşma ve piyasa yapısı ilişkisi çerçevesinde Türk çimento sektörünün yapısal analizi”, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(2): 97-116.
• Pulaj, E. ve Kum, V. (2013) “Measuring market concentration of construction industry: Vlora Region evidence”, European Scientific Journal, 9(32): 121-136.
• Rosenbluth, G. (1955), “Measures of concentration”, Business concentration and Price Policy . National Bureau of Economic Research. Special Conference Series No. 5. Princeton, 57-89.
• Rosenbluth, G. (1961), “Diskussionsbeitrag, in Nichans, J.Round Table-Gespräch über Messung des industriellen Konzentration”. Berlin: Duncker & Humbolt, 367-395.
• Shy, O. (1995) “Industrial organization: Theory and applications”, New York: MIT Press.
• Silk, A.J. ve King, C. (2008) “Concentration levels in the US advertising and marketing services industry: Myth vs. Reality”, Harvard Business School Marketing Unit Working Paper, (09-044).
• Sung, N. (2014) “Market Consentration and Competition in OECD Mobile Telecominications Markets”, Applied Economics, 46(25): 3037-3048.
• T.C. Gümrük Ve Ticaret Bakanlığı Risk Yönetimi ve Kontrol Genel Müdürlüğü Ekonomik Analiz ve Değerlendirme Dairesi (2017) Beyaz Eşya Sektörü, Yayın No: 978, Ankara. http://risk.gtb.gov.tr/data/52c53691487c8eca94a7c66a/beyaz%20e%C5%9Fya_05_10_2017.pdf (29.05.2018)
• Tirole, J. (1988) “The Theory of industrial organization”, USA: MIT Press.
• Türkiye Beyaz Eşya Sanayicileri Derneği (TÜRKBESD) (2017) http://www.turkbesd.org/ (22.06.2018)Ünsal, E.M. (2016). İktisadi Büyüme, BB101 Yayınları, Ankara.
• Yayla, M. (2007) “Türk Bankacılık Sektöründe Yoğunlaşma ve Rekabet: 1995- 2005”, Bankacılık ve Finansal Piyasalar, 1(1): 35-61.
• Zeng, S. X. Chen, H. M. ve Tam, C. M. (2005). Market structure of construction industry of China, Architectural Science Review, 48(4), 367-375.
• TÜİK (2017) “Sanayi ve Hizmet Sektörlerinde Yoğunlaşma”, 2015 Haber Bülteni, Sayı: 24867. http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do;jsessionid=BRrTbrKPwmyNz5BgKYSWXR3Tnz3YjTXCcTx5JKmZJWhFmQfYrN2k!384109176?id=24867 (22.06.2018)