BİLGİ EKONOMİSİNİN EKONOMİK BÜYÜME ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ: BRICS ÜLKELERİ VE TÜRKİYE İÇİN BİR ANALİZ

Yıl 2019, Cilt: 17 Sayı: 4, 248 - 268, 30.12.2019

Mehmet Emin Erçakar , Hilmi Çolakoğlu

https://doi.org/10.11611/yead.608595

Cited By: 3

Öz

Günümüzdeki gelişmiş ülkelerin
birçoğu kalkınma süreçlerinde bilgi, yenilik ve teknolojiden faydalanarak bu
süreci önemli ölçüde kısaltmış ve kolaylaştırmıştır. Gelişmiş ülkelerin bu
tecrübesi ve bilgi ekonomisi unsurlarının özellikle günümüzde hızla gelişmesi nedeniyle
bilgi ekonomisi kavramı, ekonomilerini büyütmek ve refah artışı sağlamak
isteyen özellikle gelişmekte olan ülkelerin en fazla üzerinde durdukları
konulardan biri haline gelmiştir. Bu sebeple BRICS ülkeleri ile Türkiye
1995-2017 dönemi için kişi başı gayri safi yurtiçi hasıla, internet kullanım
oranı, eğitim endeksi ve patent başvuru sayısı değişkenleri kullanılarak panel
veri analizi tekniği ile analiz edilmiştir. Elde edilen sonuçlara göre bilgi
ekonomisinin üç farklı boyutunu temsil eden bağımsız değişkenler, ekonomik
büyümeyi farklı oranlarda ve pozitif yönde etkilemektedir. Bu sonuçlar neticesinde
bilgi ekonomisinin ekonomik büyümenin ve refah artışının sağlanması konusunda
önemli bir unsur olduğu söylenebilmektedir. 

Anahtar Kelimeler

Bilgi Ekonomisi, Ekonomik Büyüme

THE EFFECTS OF KNOWLEDGE ECONOMY ON ECONOMIC GROWTH: AN ANALYSIS FOR BRICS COUNTRIES AND TURKEY

Öz

Many of today's developed countries have significantly shortened and facilitated this process by utilizing knowledge, innovation and technology in their development processes. Due to this experience of developed countries and the rapid development of knowledge economy elements, the concept of knowledge economy has become one of the most emphasized subjects of developing countries, especially those who want to grow their economies and increase welfare. Therefore BRICS countries with the Turkey were analyzed by panel data analysis technique using gross domestic product per capita, internet usage rate, education index and patent applications variables for the period of 1995-2017. According to the results, independent variables representing three different dimensions of knowledge economy affect economic growth at different rates and positively. As a result of these results, it can be said that the knowledge economy is an important factor in providing economic growth and welfare increase.

Anahtar Kelimeler

Knowledge Economy, Economic Growth, New Economy, Panel Data Analysis, Information and Communication Technologies

Kaynakça

• Afzal, M., Malik, M. E., Begum, I., Sarwar, K., ve Fatima, H. (2012) “Relationship among Education, Poverty and Economic Growth in Pakistan: An Econometric Analysis”, Journal of Elementary Education, 22(1): 23-45.
• Ağayev, S. (2012) “Geçiş Ekonomilerinde Liberalleşmenin Ekonomik Büyüme Üzerinde Etkisi”, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21(3): 309-322.
• Aktan, C. C. ve Vural, İ. Y. (2016) “Bilgi Toplumu, Yeni Temel Teknolojiler ve Yeni Ekonomi”, Yeni Türkiye, 88: 1-37.
• Aslan, Ö. (2007) “Yeni Ekonomi: Özellikleri ve Endüstrileri”, Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, 52: 299-318.
• Başaran, F. (2010) “Yeni İletişim Teknolojileri, Alternatif İletişim Olanakları”, Mülkiye Dergisi, 34(269): 255-270.
• Bensghir, T. K. (1996) “Bilgi Teknolojileri ve Örgütsel Değişim”, 1.bs., Ankara, Türkiye ve Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsü Yayınları.
• Breusch, T. S. ve Pagan, A. R. (1980) “The Lagrange Multiplier Test and Its Applications to Model Specification in Econometrics”, The Review of Economic Studies, 47(1): 239-253.
• Castells, M. (2008) “Enformasyon Çağı: Ekonomi, Toplum ve Kültür - Ağ Toplumunun Yükselişi (Cilt 1)”, Çev. Ebru Kılıç, 2.bs., İstanbul, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Choi, C. ve Yi, M. H. (2018) “The Internet, R&D Expenditure and Economic Growth”, Applied Economics Letters, 25(4): 264-267.
• Chuang, Y. C. (2000) “Human Capital, Exports, and Economic Growth: A Causality Analysis for Taiwan 1952–1995”, Review of International Economics, 8(4): 712-720.
• Colecchia, A. ve Schreyer, P. (2001) “ICT Investment and Economic Growth in the 1990s: Is the United States a Unique Case? A Comparative Study of Nine OECD Countries", OECD Science, Technology and Industry Working Papers, No.2001/7, Paris, OECD Publishing.
• Çatalbaş, G. K. ve Yarar, Ö. (2015) “Türkiye'deki Bölgeler Arası İç Göçü Etkileyen Faktörlerin Panel Veri Analizi İle Belirlenmesi”, Alphanumeric Journal, 3(1): 99-117.
• Çınar, S. ve Özçalık, M. (2014) “Gelişmekte Olan Ülkelerde Mali Sürdürülebilirlik: Panel Veri Analizi”, Journal of Yaşar University, 9(33): 5623-5635.
• David, O. O. (2019) “Nexus Between Telecommunication Infrastructures, Economic Growth and Developmentn in Africa: Panel Vector Autoregression (P-VAR) Analysis”, Telecommunications Policy.
• Değirmencioğlu, G. (2016) “Dijitalleşme Çağında Gazeteciliğin Geleceği ve İnovasyon Haberciliği”, TRT Akademi, 1(2): 590-606.
• Dilek, S. (2016) “Enformasyon ve Bilgiye Dayalı Yeni Ekonomi”, Kastamonu Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 11(1): 87-91.
• Doğrul, A. N. (2008) “Türkiye’de Eğitim Harcamalarının Ekonomik Büyüme Üzerine Etkileri”, Doktora Tezi, Dumlupınar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kütahya.
• Dünya Bankası Veri Tabanı, https://data.worldbank.org, (20.09.2018).
• Freund, C. L. ve Weinhold, D. (2000) “On the Effect of the Internet on International Trade”, FRB International Finance Discussion Paper, No.693.
• Gelgeç, G. ve Hatırlı, S. A. (2018) “Bilgi Ekonomisi ve Büyüme Arasındaki İlişki: Türkiye Örneği”, Süleyman Demirel Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 23(1): 97-122.
• Genç, M. C. ve Atasoy, Y. (2010) “Ar&Ge Harcamaları ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Panel Veri Analizi”, Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, 5(2): 27-34.
• Gholizadeh, H., Salehi, H., Embi, M. A., Danaee, M., Motahar, S. M., Ale Ebrahim, N., Habibi Tanha, F. ve Osman, N. A. A. (2014) “Relationship among Economic Growth, Internet Usage and Publication Productivity: Comparison among ASEAN and World’s Best Countries”, Modern Applied Science, 8(2): 160-170.
• Godin, B. (2008) “The Knowledge Economy: Fritz Machlup’s Construction of a Synthetic Concept”, Project on the History and Sociology of S&T Statistics Working Paper, No.37.
• Gözgör, G. ve Pişkin, A. (2011) “İşsizlik ve Dış Ticaret: Türkiye’deki Bölgeler İçin Genelleştirilmiş Momentler Yöntemi-Dinamik Panel Veri Yaklaşımı”, Business and Economics Research Journal, 2(3): 121-138.
• Gülbaş, S. Y. (2011) “İnovasyon: Teknopark Modeli”, Ankem Dergisi, (25): 139-145.
• Gülmez, A. ve Akpolat, A. G. (2014) “AR-GE, İnovasyon ve Ekonomik Büyüme: Türkiye ve AB Örneği İçin Dinamik Panel Veri Analizi”, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(2): 1-18.
• Haftu, G. G. (2019) “Information communications technology and economic growth in Sub-Saharan Africa: A panel data approach” Telecommunications Policy, 43(1): 88-99.
• Hurlin, C. ve Mignon, V. (2007) Second Generation Panel Unit Root Tests”, https://halshs.archives-ouvertes.fr/halshs-00159842, (05.03.2019).
• Işık, C. (2014) “Patent Harcamaları ve İktisadi Büyüme Arasındaki İlişki: Türkiye Örneği”, Sosyoekonomi, 21(1): 69-86.
• Işık, N. ve Kılınç, E. C. (2013) “Bilgi Ekonomisi ve İktisadi Büyüme: OECD Ülkeleri Üzerine Bir Uygulama”, Akdeniz Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 13(26): 21-54.
• Karaaslan, A. ve Yıldız, F. (2011) “Telekomünikasyon Sektöründe Regülasyon ve Özelleştirmenin Etkileri: OECD Ülkeleri Üzerine Ampirik Bir Çalışma”, Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 18(2): 1-21.
• Kaynak, S. (2008) “Bilgi Toplumuna Geçiş Sürecinde Bilgi Ekonomisi ve Türkiye Üzerine Bir Uygulama”, Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
• Kevük, S. (2006) “Bilgi Ekonomisi”, Journal of Yaşar University, 1(4): 319-350.
• Köse, Z. ve Şentürk, M. (2017) “Ar&Ge - Patent Harcamaları ve Teknolojik İlerlemenin Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisi: Ampirik Bir Uygulama”, Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 9(17): 215-221.
• Majeed, M. T. ve Ayub, T. (2018) “Information and Communication Technology (ICT) and Economic Growth Nexus: A Comparative Global Analysis”, Pakistan Journal of Commerce and Social Sciences (PJCSS), 12(2): 443-476.
• Moon, H. R. ve Perron, B. (2004) “Testing for a unit root in panels with dynamic factors”, Journal of Econometrics, 122(1): 81-126.
• Noh, Y. H. ve Yoo, K. (2008) “Internet, Inequality and Growth”, Journal of Policy Modeling, 30(6): 1005-1016.
• OECD Veri Tabanı, https://data.oecd.org, (29.07.2019).
• Oğuz, S. (2011) “Bilgi Ekonomisi Büyüme İlişkisinde Eşik Etkisinin İncelenmesi”, Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Özkan, G. ve Çelik, H. (2018) “Bilgi İletişim Teknolojileri ile Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: Türkiye İçin Bir Uygulama”, Uluslararası Ticaret ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 2(1): 1-15.
• Özşahin, Ş. ve Karaçor, Z. (2013) “Ekonomik Büyümenin Belirleyicilerinden Biri Olarak Beşeri Sermaye: Yükseköğrenimin Türkiye Ekonomisi İçin Önemi”, Ömer Halisdemir Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 6(1): 148-162.
• Pala, A. (2016) “AB-28 Ülkelerinde Teknoloji ve Ekonomik Büyüme İlişkisinin Teknoloji-Sermaye (AK) Modeliyle İncelenmesi”, İşletme Araştırmaları Dergisi, 8(4): 473-487.
• Pesaran, M. H. (2004) “General Diagnostic Tests for Cross Section Dependence in Panels”, CESifo Working Paper, No.1229.
• Pesaran, M. H., Ullah, A., Yamagata, T. (2008) “A Bias-Adjusted LM Test of Error Cross-Section Independence”, The Econometrics Journal, 11(1): 105-127.
• Pohjola, M. (2000) "Information Technology and Economic Growth. A Cross-Country Analysis", World Institute for Development Economics Research, Research Paper No.173.
• Sarafidis, V. ve Wansbeek, T. (2010) “Cross-Sectional Dependence in Panel Data Analysis”, Econometric Reviews, 31(5): 483-531.
• Sungur, O., Aydın, H. ve Eren, M. (2016) “Türkiye’de Ar-Ge, İnovasyon, İhracat ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: Asimetrik Nedensellik Analizi”, Süleyman Demirel Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 21(1): 173-192.
• Şaf, M. Y. (2015) “Bilgi ve İletişim Teknolojileri Sektörünün Makroekonomik Etkileri: Uluslararası Karşılaştırma ve Türkiye Değerlendirmesi”, Uzmanlık Tezi, T.C. Kalkınma Bakanlığı Bilgi Toplumu Dairesi Başkanlığı.
• Şahin, D. ve Durmuş, S. (2018) “Türkiye ve BRICS Ülkelerinde Beşeri Sermaye ve Ekonomik Büyüme İlişkisi”, Journal of Social And Humanities Sciences Research, 5(30): 4049-4060.
• Şimşek, M. ve Kadılar, C. (2010) “Türkiye’de Beşeri Sermaye, İhracat ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişkinin Nedensellik Analizi”, Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 11(1): 115-140.
• Taşçı, K. (2007) “Bilgi Ekonomisinin Kuramsal Çerçevesi”, 12. Türkiye’de İnternet Konferansı, Ankara, Türkiye.
• Taşçı, K. (2010) “Teorik Çerçevesi ve Uygulama Örnekleriyle Dünyada ve Türkiye’de Yazılım Endüstrisi”, Uzmanlık Tezi, T.C. Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı Bölgesel Gelişme ve Yapısal Uyum Genel Müdürlüğü.
• Tonta, Y. ve Küçük, M. E. (2005) “Sanayi Toplumundan Bilgi Toplumuna Geçiş Sürecinde Temel Dinamikler”, Bilgi Çağı ve Teknolojik Gelişmeler Işığında Toplum, Yönetim, Yönetici ve Lider Yaklaşımları Uluslararası Sempozyumu, İstanbul, Türkiye.
• Topal, K. H. (2016) “Yapısal Kırılmalı Panel Birim Kök Testleri ve Eşbütünleşme Yaklaşımı: BRIMCS Ülkeleri İçin Satın Alma Gücü Paritesinin Geçerliliği”, Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Türedi, S. (2012) “Bilgi ve İletişim Teknolojileri Temelinde Yeni Ekonominin Ekonomik Büyümeye Etkisi: Teori, Literatür ve Uygulama”, Doktora Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Trabzon.
• Türedi, S. (2013) “Bilgi ve İletişim Teknolojilerinin Ekonomik Büyümeye Etkisi: Gelişmiş ve Gelişmekte Olan Ülkeler İçin Panel Veri Analizi”, Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi, 4(7): 298-322.
• Uluslararası Telekomünikasyon Birliği (1999) “Challenges To The Network: Internet For Development”, Cenevre.
• Uluslararası Telekomünikasyon Birliği, Dünya Telekomünikasyon / Bilgi ve İletişim Teknolojileri Göstergeleri Veri Tabanı, www.itu.int/en/ITU-D/Statistics/Pages/stat, (24.10.2018).
• Uluyol, O. ve Türk, V. E. (2013) “Finansal Rasyoların Firma Değerine Etkisi: Borsa İstanbul (BİST)’da Bir Uygulama”, Afyon Kocatepe Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 15(2): 365-384.
• UNDP İnsani Gelişme Verileri, http://hdr.undp.org/en/data, (08.12.2018).
• Vu, K. M. (2011) “ICT As a Source of Economic Growth in The Information Age: Empirical Evidence From The 1996–2005 Period”, Telecommunications Policy, 35(4): 357-372.
• WIPO İstatistik Veri Tabanı, https://www3.wipo.int/ipstats/, (19.11.2018).