SOSYOEKONOMİK FAKTÖRLERİN EĞİTİM PERFORMANSI ÜZERİNE ETKİSİ: PISA 2015 TÜRKİYE ÖRNEĞİ

Yıl 2020, Cilt: 18 Sayı: 2, 41 - 58, 30.06.2020

Asli Dolu

https://doi.org/10.11611/yead.607838

Cited By: 4

Öz

Sosyoekonomik
durum; öğrenci, okul veya okul sisteminin birçok farklı yönünü özetleyen geniş
bir kavramdır. Sosyoekonomik altyapı ve öğrenci başarısı arasındaki ilişki,
eğitim politikasına ilişkin araştırmaların sıklıkla ele aldığı konulardan
biridir. Bu alanda yapılan çok sayıda çalışma, ailenin sosyoekonomik statüsü ve
öğrencinin öğrenme çıktıları arasında kuvvetli bir ilişki olduğunu
göstermektedir. Ayrıca, akademik performansı düşük olan öğrencilerin daha düşük
sosyoekonomik altyapıdan gelme ihtimallerinin daha yüksek olduğu
bulgulanmaktadır.

Uluslararası
Öğrenci Başarılarını Değerlendirme Projesi (PISA)'da bir öğrencinin
sosyoekonomik statüsü PISA ekonomik, sosyal ve kültürel durum endeksi (ESCS)
ile tahmin edilmektedir. Bu endeks, ailenin eğitimi, mesleği, zenginlik olarak
görülen bir dizi ev eşyası ve evdeki kitap sayısı ve diğer eğitim kaynakları
gibi öğrencilerin aile geçmişleri hakkında bilgi veren çeşitli değişkenlerden
türetilmiştir. Bu endeks ile PISA sonuçları arasındaki ilişki incelendiğinde,
Türkiye bu ilişkinin 2006 PISA’dan itibaren yıllar içerisinde azaldığı
ülkelerden biridir. 2015 PISA sonuçlarında ise sosyoekonomik kültürel endeks ve
öğrenci başarısı arasındaki ilişki en küçük ve pozitif olarak elde edilmiştir. Sosyoekonomik
statü değişkeninin Türkiye’nin başarısı üzerindeki etkisinin azalmasına rağmen
Türkiye’nin başarı performansında ciddi düşüş yaşaması başarıyı etkileyen
faktörleri detaylı bir şekilde incelemeyi zorunlu kılmaktadır.

Bu
çalışmada OECD tarafından uygulanan PISA araştırmasının 2015 yılı verileri
kullanılarak Türkiye’de eğitimdeki başarı farklılıklarına neden olan faktörler
incelenmiştir. Sonuç olarak, OECD tarafından ölçülen sosyal ve kültürel durum
endeksinin öğrencilerin başarı performansı üzerindeki etkisinin küçük olduğu
elde edilmiştir.  Bu durumun nedenini
anlamak için 2015 PISA verileri çok düzeyli bir model olan hiyararşik lineer
model kullanılarak incelenmiştir. Analiz sonucunda, sosyoekonomik statü
faktörünün başarı üzerinde eğitim sistemindeki eşitsizlikten kaynaklandığı ve
sosyoekonomik statü değişkeninin öğrencilerin yaşadıkları bölgeler ve gittikleri
okul türleri ile gösterildiği sonucu elde edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

PISA, sosyal ve kültürel durum endeksi, hiyerarşik lineer modelleme

IMPACT OF SOCIO-ECONOMIC FACTORS ON EDUCATIONAL PERFORMANCE: PISA 2015 TURKEY CASE

Öz

Socioeconomic status; It is a broad concept that summarizes many different aspects of a student, school or school system. The relationship between socioeconomic background and student achievement is one of the most frequently addressed issues of research on educational policy. Numerous studies in this area show that there is a strong relationship between the socioeconomic status of the family and the student's learning outcomes. In addition, students with lower academic performance are more likely to come from lower socioeconomic background.
In the International Student Achievement Assessment Project (PISA), a student's socioeconomic status is estimated by the PISA economic, social and cultural status index (ESCS). This index is derived from a variety of variables that provide information about family backgrounds of students, such as family education, occupation, a range of household items considered as wealth, and the number of books at home and other educational resources. When the relationship between the PISA results with this index, Turkey is one of the country decreased over the years from PISA 2006 for this. In the 2015 PISA results, the relationship between socioeconomic cultural index and student achievement was the smallest and the least positive. Despite the reduction of the impact on Turkey's success of socioeconomic status variable factors affecting the success of Turkey's success had a serious decline in performance necessitates a detailed examination of the way.
In this study, success factors that cause differences in education in Turkey using data from the 2015 PISA survey implemented by the OECD were examined. As a result, it was found that social and cultural status index measured by OECD had a limited effect on students' achievement performance. 2015 PISA data were analyzed using a hierarchical linear model which is a multi-level model. As a result of the analysis, it was concluded that the socioeconomic status factor was caused by inequality in the education system on achievement and the socioeconomic status variable was indicated by the regions where the students live and the types of schools they go to.

Anahtar Kelimeler

PISA, Social and Cultural Situation Index, Hierarchical lineer modelling

Kaynakça

• 1. HOX, Joop J., “Multilevel Analysis: Techniques and Applications”, New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates, 2002.
• 2. HEYNEMAN, Stephen P., William A. LOXLEY, “The Distribution of Primary School Quality Within High-and Low-Income Countries”, Comparative Education Review, 1983, 27.1: 108-118.
• 3. FULLER, Bruce, “What School Factors Raise Achievement in the Third World?”, Review of Educational Research, 1987, 57.3: 255-292.
• 4. RAUDENBUSH, Stephen W., Anthony S. BRYK, “Hierarchical Linear Models: Applications and Data Analysis Methods (Volume I)”, Sage, 2002.
• 5. ANDERSON, Daniel, “Hierarchical Linear Modeling (HLM): An Introduction to Key Concepts within Cross-Sectional and Growth Modeling Frameworks. Technical Report# 1308”, Behavioral Research and Teaching, 2012.
• 6. BAKER, David P., B. GOESLING, K. LETENDRE, “Socioeconomic Status, School Quality, and National Economic Development: A Cross-National Analysis of the “Heyneman-Loxley Effect” on Mathematics and Science Achievement”, Comparative Education Review, 2002, 46.3: 291-312.
• 7. COLEMAN, James S., “Equality of Educational Opportunity”, Washington, DC: US Department of Health, Education, and Welfare, US Government Printing Office, 1966.8. EURYDICE, National Testing of Pupils in Europe: Objectives, Organisation and Use of Results, Brussels: Education, Audiovisual and Culture Executive Agency, 2009.9. OECD, Against the Odds: Disadvantaged Students Who Succeed in School, OECD Publishing, Paris, 2011.
• 10. OECD, Equity and Quality in Education: Supporting Disadvantaged Students and Schools, OECD Publishing, Paris, 2012.
• 11. OECD, PISA 2015 Results Excellence and Equility In Education (Volume 1), OECD Publishing, Paris, 2016.
• 12. OECD, PISA Data, web sayfası, (çevrimiçi) http://www.oecd.org/pisa/data/
• 13. MEB, Eğitim İstatistikleri, (çevrimiçi) http://sgb.meb.gov.tr/www/resmi-istatistikler/icerik/64
• 14. TURKAN, A., S. UNER, B. ALCI, “2012 PISA Matematik Testi Puanlarının Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi”, Ege Eğitim Dergisi, 2015, 16.2: 358-372.
• 15. GÜNER, H., N. ÇELEBİ, G. T. KAYA, M. KORUMAZ, “Neoliberal Eğitim Politikaları Ve Eğitimde Fırsat Eşitliği Bağlamında Uluslararası Sınavların (PISA, TIMSS Ve PIRLS) Analizi”, Journal of History Culture and Art Research, 2014, 3.3: 33-75.
• 16. SCHLEICHER, Andreas, “Lessons From PISA For The United States, Strong Performers and Successful Reformers in Education”, 2011.
• 17. SCHÜTZ, G., W. URSPRUNG, L. WÖßMANN, “Education Policy and Equality of Opportunity”, Kyklos, 2008, 61.2: 279-308.
• 18. VAN EWIJK, P. SLEEGERS, “The Effect of Peer Socioeconomic Status on Student Achievement: A Meta-Analysis”, Educational Research Review, 2010, 5.2: 134-150.