CONSOCIATIONAL DEMOCRACY IN SYRIA: POSSIBLE RISKS AND OPPORTUNITIES

Yıl 2020, Cilt: 18 Sayı: 3, 168 - 189, 30.09.2020

Dilek Canyurt Mehmet Dalar

https://doi.org/10.11611/yead.756546

Öz

One of the most intensive debates in the political theory is the question of which models of democracy might be convenient for countries with the mere existence of radical differences. Syria, which includes many different subcultures and its own demands, has been undergoing a civil war since 2011, largely due to administrative problems. The situation at the same time has paved the way for the debate on democracy for Syria. In this study, the consociational model of democracy was evaluated through the social, political and historical structure of Syria and the possible risks and opportunities of the model for the country were tried to be put forward. In this work, relevant democracy theory is primarily examined in detail and historical structure of Syria is investigated. Then the political and social texture of Syria is analyzed, which is followed by the investigation of the current process generally through the scanning the media news and the use of relevant personal interviews. A model of consociational democracy for the future of Syria; describes a system that emphasizes power-sharing on the basis of a broad coalition cabinet with federal or decentralized government, strong bi-parliaments and other institutions in a multiparty system with a proportional electoral system. As a result, this model also has many risky aspects such as deepening of the divisions in the country and being dysfunctional due to the cumbersome nature of the new system. however, it is inevitable to deploy consociational instruments by taking into consideration the intellectual resources of the society. Some of the characteristics of the consociational model, such as the elites in the country being effective and negotiating to reach a compromise, can be used for the continuation of peace and stability in the future Syria.

Anahtar Kelimeler

Syria, consociational democracy, fragmented society, elite

SURİYE’DE OYDAŞMACI DEMOKRASİ: OLASI RİSKLER VE FIRSATLAR

Öz

Siyaset biliminde yapılan yoğun tartışmalardan biri, farklı alt kültürlere sahip ülkelere, hangi demokrasi modellerinin uygun olabileceği konusudur. İçerisinde çok farklı alt kültürleri ve bunlara ait talepleri barındıran Suriye, 2011 yılından beri temelde yönetimsel sorunlarından kaynaklı patlak veren bir iç savaş yaşamaktadır. Ülkenin içinde bulunduğu durum aynı zamanda Suriye için demokrasi tartışmalarının da önünü açmıştır. Bu çalışmada da oydaşmacı demokrasi modeli, Suriye’nin toplumsal, siyasal ve tarihi yapısı üzerinden değerlendirilmiş ve modelin ülke için olası riskleri ve fırsatları ortaya konulmaya çalışılmıştır. Bu çalışmada, ilgili demokrasi teorisi öncelikle ayrıntılı olarak ele alınmış ve Suriye'nin tarihi yapısı incelenmiştir. Daha sonra Suriye'nin siyasal ve toplumsal dokusu analiz edilmiş, bunu genel olarak medya haberlerinin taranması ve ilgili kişisel görüşmelerin kullanılması yoluyla mevcut sürecin araştırılması takip etmiştir. Geleceğin Suriye’si için muhtemel bir model olan ‘consociational’ demokrasi modeli; nispi seçim sisteminin olduğu çok partili sistemde, federal ve ya merkezi olmayan yönetim, güçlü iki meclislilik ve diğer kurumlar ile geniş bir koalisyon kabinesinin temelinde güç paylaşımına vurgu yapan bir sistemi tarif etmektedir. Sonuç olarak modelin ülkedeki ayrılıkların daha bir derinleşmesi ve yeni kurulacak sistemin hantallığından kaynaklı işlevsiz kalması gibi oldukça riskli yönleri de bulunmaktadır. Bununla birlikte oydaşmacı modele ait, toplumun entelektüel kaynaklarını dikkate alarak, oydaşmacı araçları yerleştirmek kaçınılmazdır. Ülkedeki elitlerin etkili oldukları ve uzlaşmaya varabilmek için pazarlıkların yapılması gibi bazı özellikleri, geleceğin Suriye’sinde barış ve istikrarın devamı adına kullanılabileceği düşüncesine varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Suriye, oydaşmacı demokrasi, parçalanmış toplum, elit, çok katmanlı

Kaynakça

• Bozarslan, H. (2016). Ortadoğu'nun Siyasal Sosyolojisi: Arap İsyanlarından Önce ve Sonra. (M. I. Durmaz, Çev.) İstanbul: İletişim Yayınları. Caves, J. (2012). Syrian Kurds and the Democratic Union Party (PYD ),. Institute Study Of War, 1-15. Cleveland, W. L. (2008). Modern Ortadoğu Tarihi. (M. Harmancı, Çev.) İstanbul: Agora Kitaplığı. Çakmak, C. (2016). Suriyeli Muhalifler Ne İstiyor? Ortadoğu Analiz, 8(73), s. 51-53. Dam, N. v. (1980). Middle Eastern Political Clichés: Takriti and Sunni Rule in Iraq; Alawi Rule in Syria: A Critical Appraisal. Orient, 21(1), 42-57. Dede, E. (2016, Şubat 25). (M. E. Duşak, Röportaj Yapan) Doğan, R. (2015, Aralık 6). (D. Canyurt, Röportaj Yapan) Dryzek, J. S. (2005). Deliberative Democracy in Divided Societies: Alternatives to Agonism and Analgesia. Political Theory, 33(2), 218-242. El-Bayanuni, A. S. (2011, Haziran 11). Suriye Müslüman Kardeşler Cemaatinin Eski Genel Sekreteri ve Şura Meclisi Üyesi Ali Sadrettin El-Bayanuni ile Röportaj. 17-19. (V. Ayhan, & O. Orhan, Röportajı Yapanlar) Ortadoğu Analiz. Esad, B. (2016a, Kasım 19). (ABNA24, Röportaj Yapan) Ehli-Beyt Haber Ajansı. Esad, B. (2016b, November 16). (R. Kanalı, Röportaj Yapan) SANA. Şam. Foweraker, J., & Krznaric, R. (2000). Measuring Liberal Democratic Performance: an Empirical and Conceptual Critique. Political Studies, 48, s. 759-787. Haddam, A. (2011, Nisan 29). Abdülhalim Haddam Hürriyet’e konuştu. (M. Elveren, Röportaj Yapan) Halepli, R. (2016, Ocak 17). (D. Canyurt, Röportaj Yapan) Halil, U. (2013, Temmuz 19). Suriye Ulusal Koalisyonu ABD Temsilcisi Ubab Halil ile Söyleşi. (H. Kanbolat, & O. Orhan, Röportajı Yapanlar) Ankara: Ortadoğu Stratejik Araştırmalar Merkezi. Hasan, Z. (2012, Şubat 24). 2012 Suriye Söyleşileri. (O. Orhan, Röportaj Yapan) Ortadoğu Stratejik Araştırmalar Merkezi. Ankara. Hinnebusch, R. (2011). The Ba'th Party in Post-Ba'thist Syria:President, Party and the Struggle for ‘Reform. Middle East Critique, 20(2), 109-125. Hoca, H. (2012, Ağustos 2). Esed Sonrası Suriye. (T. E. Öztürk, & A. Semin, Röportajı Yapanlar) Hussein, L. (2015, May). Syria Pulse. (S. M. Drwish, Röportaj Yapan) Al Monitor. Kılınçkaya, M. D. (2004). Osmanlı Yönetimindeki Topraklarda Arap Milliyetçiliğinin Duğuşu ve Suriye. Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi. Lardeyret, G. (1995). Orantılı Temsile İlişkin Sorun. L. Diamond, & M. F. Plattner (Dü) içinde, Demokrasinin Küresel Yükselişi (M. Turhan, Çev., s. 199-205). Ankara: Yetkin Yayınları. Lehmbruch, G. (1975). Consociational Democracy in the International System. European Journal of Political Research(2), s. 377-391. Lijphart, A. (1969). Consociational Democracy. World Politics, 21(2), s. 207-225. Lijphart, A. (1984). Çağdaş Demokrasiler. Yirmibir Ülkede Çoğunlukçu ve Oydaşmacı Yönetim Örüntüleri,. (E. Özbudun, & E. Onulduran, Çev.) Ankara: Türk Demokrasi Vakfı Yayınları. Lijphart, A. (1989). Democratic Political Systems Types, Cases, Causes, and Consequences. Journal of Theoretical Politics January(1), s. 33-48. Lijphart, A. (1995). L. Diamond, & M. F. Plattner (Dü) içinde, Demokrasinin Küresel Yükselişi (E. Özbudun, Çev., s. 185-198). Ankara: Yetkin Yayınları. Lijphart, A. (1998). Consensus and Consensus Democracy:Cultural, Structural, Functional, and Rational-Choice Explanations. Scandinavian Political Studies, 21(2), s. 99-108. Lijphart, A. (2004, April). Constituonal Design For Divided Societies. Journal of Democracy, 15(2), s. 96-109. Mayo, H. B. (1964). Demokratik Teoriye Giriş. (E. Kongar, Çev.) Ankara: Türk Siyasi İlimler Derneği Yayınları. Mecit, A. (2016, Ocak 17). (D. Canyurt, Röportaj Yapan) Öztürkmen, A. (2011, Haziran 1). Suriye Türkmen Hareketi Sözcüsü Ali Öztürkmen ile Röportaj. 24-29. (V. Ayhan, & O. Orhan, Röportajı Yapanlar) Ortadoğu Analiz. Quade, Q. L. (1995). Orantılı Temsil ve Demokratik Devlet Yönetimi. L. Diamond, & M. F. Plattner (Dü) içinde, Demokrasinin Küresel Yükselişi (M. Turhan, Çev., s. 207-214). Ankara: Yetkin Yayınları. Salamey, I. (2009). Failinf Consociationalism. International Journal of Peace Studies, 14(2), s. 83-105. Sartori, G. (1996). Demokrasi Teorisine Geri Dönüş (2. b.). (T. Karamustafaoğlu, & M. Turan, Çev.) Ankara: Yetkin Hukuk Yayınları. Schmidt, M. G. (2002a). Demokrasi Kuramlarına Giriş. (M. E. Köktaş, Çev.) Ankara: Vadi Yayınları. Shishakli, A. (2012, September 12). History of Islamists in Syria. Ocak 5, 2017 tarihinde Syrian for Peace: https://syrianforpeace.wordpress.com/tag/adib-shishakli/ adresinden alındı Suriye Etnik Ve Dini Haritası. (2017, Eylül 28). Temmuz 15, 2019 tarihinde Haberyirmi.net: https://www.haberyirmi.net/2017/09/suriye-etnik-ve-dini-haritas.html adresinden alındı Tanrıverdi, N. (2013). 2012 Suriye Söyleşileri. Taştekin, F. (2015). Suriye: Yıkıl Git, Diren Kal! (4. b.). İstanbul: İletişim Yayınları. Vatter, A. (2007). Three Dimensions of Democracy? Lijphart’s Typology and Direct Democracy. 35th Joint Sessions of Workshops of the European Consortium for Political Research, 12(7), s. 1-28. Villoro, L. (1998). Which Democracy? C. Bassiouni (Dü.) içinde, Democracy: Its Princıples and Achievement (s. 95-103). Geneva: I n t e r - P a r l i a m e n t a r y Union. Ward, C. (2012, Mayıs 31). 2012 Suriye Söyleşileri. (O. Orhan, Röportaj Yapan) Ankara: Ortadoğu Stratejik Araştırmalar