THE EFFECTS OF STRATEGIC HUMAN RESOURCE PRACTICES ON SOCIAL PROTECTION AND EXTERNALITIES

Yıl 2025, Cilt: 23 Sayı: 2, 49 - 69, 07.07.2025

Ekrem Bulut , Doğa Sarıipek , Abdülkadir Akturan , Gökçe Cerev

https://doi.org/10.11611/yead.1675759

Öz

Globalization has spurred the evolution of production processes, necessitating new markets to absorb surpluses and driving global trade beyond national boundaries. The success of contemporary and future organizations hinges significantly on effective human resource management. This study explores how companies implementing robust HR practices extend social protection to their employees, whether on a global or national scale.
This study aims to explore the impact of strategic human resource practices on social protection and externalities. A qualitative research approach was adopted, utilizing semi-structured interviews as the primary method. Employees working in strategic human resource management departments of Turkish pharmaceutical companies were interviewed, and their responses were analyzed in relation to the study’s central research question. Data analysis was conducted using MAXQDA 2022. The findings indicate that social protection measures and human resource management policies within the strategic HR departments of international pharmaceutical companies fall short of adequately addressing employee demands.

Anahtar Kelimeler

Human Resource Management , Social Protection , Externalities

STRATEJİK İNSAN KAYNAKLARI UYGULAMALARININ SOSYAL KORUMA VE DIŞSALLIK ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ

Öz

Küreselleşmeyle beraber üretim sürecinin gelişimi ve beraberinde ortaya çıkan üretim fazlalıklarının azalması açısından yeni pazar ihtiyacını oluşturmuş ve insanların kendi sınırlarının ötesinde küresel boyutta ticaret yapmak zorunda bırakan etken olmuştur. Günümüzdeki ve gelecekteki kurumların ulaşacakları başarıları ancak insan kaynakları yönetiminin işleyişi kapsamında belirgin şekilde ortaya çıkaracaklardır. Çalışma insan kaynakları yönetimini uygulayan işletmelerin, küresel veya ulusal ölçekte çalışanlarına nasıl sosyal koruma sağladıklarını araştırmaktadır.
Çalışmanın amacı, stratejik insan kaynakları uygulamalarının sosyal koruma ve dışsallık üzerindeki etkisini incelemektedir. Çalışmada araştırma yöntemi olarak nitel araştırma yöntemlerinden yarı-yapılandırılmış mülakat tekniğinden yararlanılmıştır. Görüşme soruları Türk İlaç Şirketlerinde, stratejik insan kaynakları yönetimi departmanlarında çalışan, çalışanlara yönelik sorularak ulaşılan cevaplar çalışmanın başlıca sorusu çerçevesinde değerlendirilmiştir. MAXQDA 2022 programı kullanılarak analiz edilmiştir. Çalışmanın sonucunda, uluslararası ilaç şirketlerinin stratejik insan kaynakları departmanlarındaki sosyal koruma ve insan kaynakları yönetimi politikaları bağlamındaki uygulamaların, çalışanların isteklerini yeteri kadar karşılayamadığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

İnsan Kaynakları Yönetimi , Sosyal Koruma , Dışlanma

Kaynakça

• Altay, A. (2017) “Kamu Maliyesi”, Buca: Seçkin Kitabevi.
• Altınay, M. and Yavuz, E. (2015) “Stratejik İnsan Kaynakları Yönetiminin Örgütlerde Çalışanların Tükenmişliğine Etkisi: Kamu Çalışanları Üzerine Bir Uygulama”, “Is, Guc” Industrial Relations and Human Resources Journal, 17(1), 21-42.
• Balaban, Ö. and Palaz, P. (2018) “İnsan Kaynakları Yöneticileri Perspektifinden Stratejik İnsan Kaynakları Yönetimi”, Sakarya İktisat Dergisi, 7(14), 77-96.
• Bulut, E. (2024) “Post-Endüstriyel Refah Devletinde Uluslararası İnsan Kaynakları Yönetiminin Sosyal Koruma İşlevi”, Doktora Tezi, Kocaeli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli.
• Fraser, D. (2017) “The Evolution of the British Welfare State: A History of Social Policy Since the Industrial Revolution”, Bloomsbury Publishing.
• Irmak, R. (2023) “İKY Uygulamalarında Dönüşüm ve Dijitalleşme Ölçeğinin Geliştirilmesi”, İşletme Araştırmaları Dergisi, 15(2), 1152-1164.
• İnan, M. (2018) “Kamu Ekonomisi ve Dışsallıkların İçselleştirilmesi”, Econharran Harran Üniversitesi İİBF Dergisi, 2(2), 76-107.
• Lowder, S. K., Bertini, R. and Croppenstedt, A. (2017) “Poverty, Social Protection and Agriculture: Levels and Trends in Data”, Global Food Security, (15), 1-96.
• Min, J., Kim, Y., Lee, S., Jang, T. W., Kim, I., and Song, J. (2019) “The Fourth Industrial Revolution and its Impact on Occupational Health and Safety, Worker's Compensation and Labor Conditions”, Safety and Health at Work, 10 (4), 400-408.
• Moonga, F. and Green, S. (2016) “Risks and Vulnerabilities of Children in Zambia: Mooting Responsive Social Protection Interventions”, Social Work, 52(3), 4.
• Özbay, F. and Akyıldız, S. (2021) “Dışsallıkla Mücadelede Düzenleyici ve Denetleyici Kurumların Rolü: RTÜK Örneği”, Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 11(2), 524-538.
• Özdemir, S. (2019) “İktisat Tarihi”, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Yayınları.
• Schuler, R. S. (1992) “Strategic Human Resource Management: Linking the People with the Strategic Need of the Business”, Organisational Dynamics, 21(1), 18-32.
• Stiglitz, J. E. (1994) “Kamu Kesimi Ekonomisi”, Çev. Batırel, Ö. F., İstanbul: Marmara Üniversitesi Yayını.
• Şenkal, A. (2021) “Sosyal Korumada Küresel Boyutlar: Sorunlar ve Temel Tartışmalar”, İnsan&İnsan Dergisi, 8(30), 13-28.
• Tokgöz, N., Ulukan, İ. C., Erdoğan, B. Z., Demirci, A. E., Baraz, A. B., Tilyay, M. A., Taşçı, D. and Besler, S. (2014). “Stratejik İnsan Kaynakları Yönetimi (Eds. Taşçı, D. ve Ulukan, İ. C.)”, Kitap İçinde: Stratejik Yönetim. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi AÖF Yayını, No. 1531.
• Wheeler, Rachel, S. and Kabeer, N. (2005) “Gender Equality and Extension of Social Protection”, ILO, Geneva: Extension of Social Security Paper.