OKUL YÖNETİCİLERİ DENETİM YAPISININ KARŞILAŞTIRILMASI (Türkiye ve ABD Ohio Eyaleti Karşılaştırması)

Yıl 2013, Sayı: 3, 20 - 40, 22.12.2013

Süleyman Göksoy

Öz

Araştırmanın amacı Türkiye ile ABD okul yöneticileri değerlendirme yapılarını analiz ederek farklılık ve benzerlikleri, olumlu ve olumsuz yönleri ortaya koyabilmek ve bu alandaki karar mercilerine veriler sunabilmektir. Araştırma nitel bir araştırmadır. Araştırmada; veriler nitel araştırma yöntemlerinden dokümanlardan veri toplanması yöntemiyle elde edilmiştir. Çalışmada Türkiye ile ABD Ohio Eyaleti okul yöneticilerinin değerlendirilme sistemi; yapı, amaç, ilke, düzey ve standartlar açılarından karşılaştırılarak yorumlanmıştır. Çalışma ile şu sonuçlara ulaşılmıştır: ABD Ohio Eyaleti değerlendirme mevzuatına kıyasla, Türkiye okul yöneticileri değerlendirme mevzuatı amaç yönünden aşırı detaylar içermekte ve güncellenmesi gerekmektedir. Amaçlar açısından Ohio Eyaleti okul yöneticileri değerlendirme ifadeleri daha öz, sade ve, kapsayıcı anlamlar içermektedir. Değerlendirme düzeyleri açısından ABD Ohio Eyaleti okul yöneticileri değerlendirme skalasının daha işlevsel ve yöneticilere rehberlik ve yol gösterici olduğu söylenebilir. Türkiye’de okul yöneticilerinin değerlendirme/teftiş yapısı daha çok sonuç değerlendirme anlayışı üzerine kurulu iken ABD Ohio Eyaleti okul yöneticileri değerlendirme siteminin yapısı hem sonuç ve hem de süreç değerlendirme anlayışına sahip olduğu görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

okul yöneticisi, denetim, kriter

Kaynakça

• Arabacı, İ.B. (1995). İlköğretim Müfettişlerinin Teftiş İlkeleri Konusundaki Yeterlikleri, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Argon, Türkan, Nartgün, S., Şenay, Göksoy, Süleyman (2013), “Views Of Education İnspectors Regarding Loneliness At Work And Employee Performance” Energy Education Science and Technology Part B: Social and Educational Studies 2013 Volume (issue) 5(3): 573-582.
• Aslan, H. Göksoy, S., Damla, A. (2013). Yöneticilerin Teknolojik Yeterlikleri 5. Uluslar Arası Katılımlı Eğitim Denetimi Kongresi, Kahramanmaraş Üniversitesi ve TEMSEN, 20-22 Haziran 2013, KAHRAMANMARAŞ.
• Aslanargun, E ve Göksoy, S. (2013), Öğretmen Denetimini Kim Yapmalıdır? Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Özel Sayı, 98-121, UŞAK. Aydın, M. (1986), Çağdaş Eğitim Denetimi. (3. Baskı), Ankara: PEGEM Yayınları. No 4. Aydın, M. (1986), Çağdaş Eğitim Denetimi. Ankara: İM Eğitim Araştırma Yayın Danışmanlık AŞ.
• Burgaz, B. (1995), İlköğretim Kurumlarının Teftişinde Yetince Yerine Getirilmediği Görülen Bazı Teftiş Rolleri ve Nedenleri, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11,73-78. Bursalıoğlu, Z. (2010), Okul Yönetiminde Yeni Yapı ve Davranış, Ankara: PEGEM Yayınları.
• Certo, S., C. (1997), Supersision:Quality, Diversity and Technology: Second Edition. Irwin Book Team. USA. Çelik, V. (1999).Eğitimsel Liderlik. Ankara: Pegem Yayınları,
• Doğanay, E. (2006), Taşra Birimlerindeki İlk ve Ortaoğretim Kurumlarında Yürütülen Teftiş Hizmetlerinin Karşılaştırılması, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Van. Göksoy, S. ve Aslanargun, E. (2012). Okul Müdürü ve Eğitim Denetmenleri Bağlamında Öğretmen Denetimi, 4. Uluslar Arası Katılımlı Eğitim Denetimi Kongresi, Muğla Üniversitesi ve TEMSEN, 31 Mayıs-02 Haziran 2012, MUĞLA.
• Göksoy, S., Emen, E., Aksoy, C.(2013). Eğitim Denetmenlerinin Örgütsel Özdeşleşme ve Örgütsel Destek Algıları (İstanbul Örneği) 5. Uluslar Arası Katılımlı Eğitim Denetimi Kongresi, Kahramanmaraş Üniversitesi ve TEMSEN, 20-22 Haziran 2013, KAHRAMANMARAŞ.
• Göksoy, S.,M.Sağır (2012) Turkish Journal of Educatin. “ Okul Yöneticilerinin Örgütsel Problemlere Karşı Bilimsel Problem Çözme süreç ve Tekniklerini Uygulama Düzeyleri” July www.turje.org.
• Göksoy, Süleyman, Yenipınar, Ş. (2012) “İstanbul İlinde Görev Yapan İl Eğitim Detentmenlerinin Denetim Hizmetlerinin Etkililiğine İlişkin Görüşleri” Eğitim ve İnsani Bilimler Dergisi, Teori ve Uygulama, Cilt (Vol):3 Sayı:5 Bahar 37-54. (http://www.egitimbirsen.org.tr/yayinlarimiz/156-egitimbirsen.org.tr-156.pdf)
• Göksoy, S., Sağır, M., Yenipınar, Ş. (2013) İlkokul Ve Ortaokul Yöneticilerinin Yönetsel Etkililik Düzeyi (Managerial Effectiveness Levels Of Primary School And Secondary School Administrator), Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt 2, Sayı, 1. Bartın. (http://buefad.bartin.edu.tr/index.php/buefad/issue/view/2/showToc).
• Ilgaz, A, Ö.,(2011), Öğretmen Performansına Denetimin ve Yöneticilerin Etkileri, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. Karasar, N. (2005). Bilimsel Araştırma Yöntemi, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
• Kayıkçı, K, Emiroğlu, S, E. (2012), Denetmen Rollerine Göre Oluşturulmuş Denetim Gruplarının Uygulamalarının İncelenmesi (İstanbul İli Örneği), 4. Uluslar Arası Katılımlı Eğitim Denetimi Kongresi, Muğla Üniversitesi ve TEMSEN, 31 Mayıs-02 Haziran 2012, MUĞLA.
• Kızılkanat, A. (2011), İlköğretim Okullarında Yapılan Denetim Etkinliklerinin Öğretmenlerin Mesleki Gelişimleri Üzerine Katkısı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul. MEB (Millî Eğitim Bakanlığı) Eğitim Müfettişleri Başkanlıkları Yönetmeliği (10/09/2013 tarihinde http://mevzuat.meb.gov.tr/html/27974_0.html- adresinden alındı). MEB (Millî Eğitim Bakanlığı) İlköğretim Müfettişleri Başkanlıkları Rehberlik ve Teftiş Yönergesi (02/09/2013 tarihinde http://mevzuat.meb.gov.tr/html/54.html - adresinden alındı).
• Merriam,S.B. (2013), Nitel Araştırma, Desen ve Uygulama İçin Bir Rehber, (Çeviri Editörü, Selahattin Turan), Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Nartgün, S., Şenay, Argon, Türkan, Göksoy, Süleyman, , (2013), “Views of education inspectors on behavioral empowerment and organizational commitment” Energy Education Science and Technology Part B: Social and Educational Studies 2013 Volume (issue) 5(4): 603-612
• Oktar, A. N. (2010), Eğitim Denetimi Sisteminin Yasal Dayanaklara Göre Değerlendirilmesi Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir,
• Olgun, R. (2005), İlköğretim Okulu Müdür ve Müdür Yardımcılarının İlköğretim Müfettişlerinin Yapmış Olduğu Teftiş Etkinliklerine İlişkin Görüşleri, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kırıkkale, OPES, (Ohio Principal Evaluation System), (02/09/2013 tarihinde http://education.ohio.gov/Administrators adresinden alındı).
• Özer, A. (2006), Branş Değişkeni Açısından İlköğretim Denetçi Yeterliklerine İlişkin Denetçi ve Öğretmen Görüşleri, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.
• Özkan, S., Bilgen, S. (2006). Bilişim Sistemleri Değerlendirme Modeli ve Üç Örnek Olay İncelemesi,, Enformatik Enstitüsü Orta Doğu Teknik Üniversitesi.Ankara. Principal/Assistant Principal Evaluations Overview (10/09/2013 tarihinde http://education.ohio.gov/Topics/Teaching/Educator-Evaluation-System/Ohio-Principal-Evaluation-System-OPES/Principal-FAQs- adresinden alındı).
• Seçkin, N. (1978), MEB Müfettişlerinin Yeterlikleri, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara. Süngü, H. (2005). “Fransa, İngiltere ve Almanya Eğitim Denetimi Sisteminin Yapı ve İşleyişi”. Milli Eğitim, Sayı: 167, Yaz, 394-415.
• Taymaz, H. (2002), Teftiş, Kavramlar, İlkeler, Yöntemler, Pegem Yayıncılık, Ankara. Taymaz, H.(1997). Eğitim Sisteminde Teftiş Kavramlar İlkeler Yöntemler. Ankara: Pegem Yayıncılık. Yıldırım, A. Ve Şimşek, H. (2000), Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Seçkin Yayınları, Ankara.
• Yıldırım, İ. ve Koçak, Ş. (2008) Eğitim denetiminde ilköğretim müfettişleri yetiştirilmesi ve sorunları. 31.12.2010 tarihinde
• http://www.cu.edu.tr/insanlar/kocaks/ilk%C3%B6%C4%9Fretim%20m%C3%BCfetti%C5%9Fleri.html adresinden alınmıştır.