Rezerve Boyalı Tekstillerin Gelenekten Modern Tekstil Tasarımları ve Uygulamalarına Dönüşüm Süreci

Yıl 2017, Sayı: 17, 87 - 101, 25.01.2017

Gülcan Batur Ercivan

Öz

Bu çalışmada
geleneksel rezerve boyalı tekstiller iki grupta sınıflandırılmış ve uygulama teknikleri detaylı olarak açıklanmıştır. Bunlardan ilki
olan fiziksel rezerve
boyama tekniklerinde, kumaş
yüzeyine ya da ipliğine (ikat)
fiziksel yolla yapılan bağlama,
sıkıştırma, bükme ve dikiş gibi
yöntemler kullanılmaktadır. İkincisinde ise, kumaş
yüzeyi bölgesel olarak balmumu, kil, nişasta ya da mısır unu gibi bir rezerve
maddesi kullanılarak kapatılır. Bu makalede, rezerve
boyama teknikleri iki farklı
açıdan incelemektedir. Rezerve boyama
teknikleri dünya genelinde pek çok kültürde görülen bir desenlendirme yöntemidir. Ancak
coğrafyalara göre kumaşlar, rezerve maddeleri ve uygulama yöntemleri değişmektedir. Bu durum
bir tekniğin birden fazla isimle anılmasına sebep olmaktadır. Bu nedenle bu makalede her bir teknik, farklı bölgelerdeki yerel isimleri
ve uluslararası genel adlarıyla birlikte
verilmektedir. Ayrıca,
Kuzey Amerika’da 1960’lı yıllarda
Hippi akımı gibi gençlik
hareketlerinin simgeleri olarak
önem kazanan bu desenlendirme yöntemlerinin geleneksel kullanımlarından modern yaşamın
simgelerine dönüşümü ve bugünün kumaş endüstrisindeki yerleri değerlendirilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Geleneksel, Rezerve Boyama, Batik, Lif Sanatı, Shibori

The Transition Process of Modern Textile Designs and Applications from the Reserved Dyed Textiles

Öz

In this article,
traditional reserve-dyed textiles are classified in two groups:
Physical and Natural. When doing physical dyeing, the fabric surface or the fiber goes through physical
force such as tying, clamping,
twisting, stitching. The second technique
is done with natural
reserve materials such as wax and starch being applied
on the surface of the fabric.
This article approaches reserve dyeing techniques in two different manners. Reserve dyeing
techniques are common
techniques internationally. Although sometimes, the materials and fabric changes depending on the culture.
Since the same techniques are seen in many cultures,
this causes the same technique
to be referred with multiple
names. For this reason,
this article demonstrates both the domestic and the international name of a technique. This article also focuses on the effect
of movements like 60’s Hippies
of the US. These reserve techniques gained importance after being symbolised as part of these movements. This article also includes how these techniques
have transformed from the movement
to our modern day.

Anahtar Kelimeler

Traditional, Resist Dyeing, Batik, Fiber Art, Shibori

Kaynakça

• Balfour, Jenny (2000). Indigo, London: British Museum Publication Ltd.
• Harris, Jennifer (1993). 5000 Years of Textiles, London, British Museum Publication Ltd.
• Gardetti, Angel Miguel (2016). Ethnic Fashion, Singapur: Business Media ,Springer Science.
• Gibbon, K. F. & Hale A. (1997). Ikat Silk of Central Asia, London: Laurance King Publishing.
• Gillow, John & Barnard, Nicholas (1993). Traditional Indian Textiles, London: Thames&Hudson.
• Gillow, John & Sentance, Bryan (2004). A Visual Guide To Traditional Techniques World Textiles, London: Thames Hudson.
• Gittinger, Mattiebelle (2005). Textile For This World and Beyond, London: Scala Publisher.
• Gunner, Janice (2006). Shibori for Textile Artist, London: Basford.
• Kerlogue, Fiona (2004). Batik Design Style&History, London: Tha mes&Hudson. Murashima, Kumiko (1993). Katazome Japanese Paste- Resist Dyeing For Contemporary Use, USA: Lark Books.
• Roojen P.V. (1993). Batik Design, Amsterdam: The Pepin Press. Yağan Şahin, Yüksel (1978). Türk El Dokumacılığı, İstanbul:
• Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Stevens, Rebecca&Yoshika I., Wada (1996). The Kimona Inspiration Art and Art to Wear America, Washington DC.: Pomegranate Artbooks.
• Wada, Yoshiko Iwamoto (2002). Memory On Cloth Shibori Now, New York: Kodansha International, Ltd.
• Wada, Yoshiko Iwamoto; Kellog, Mary Rice; Barton, Jane (1999). Shibori: The Inventive Art of Japanese Shaped Resist Dyeing, New York: Kodansha International.
• Wells, Kate (1997). “Fabric Dyeing Printing”, London, Conran Octopus Ltd.
• Wilson Janet (2013),“ Classic and Modern Fabrics The complete Illustrated Sourcebook”, Holland, Thames&Hudson.
• Acar Sedef (2013) “Jack Lenor Larsen: İç Mekan Tekstili Tasarımında Bir Öncü” İnönü Üniversitesi Sanat ve Tasarım Dergisi, Malatya, Cilt 3, Sayı 7
• Shapro Barbara (2015) “ The Ever Widening Vision of Yoshika Iwamoto Wada”, Surface Design , Journal, Surface Design Association, Summer/Fall,
• Yaşar Neslihan (2016) “Lif Sanatının Öncülerinden Ed Rossbach” İnönü Üniversitesi Sanat ve Tasarım Dergisi, Malatya, Cilt 6, Sayı 14
• Atalayer Günay(1997) “Anadolu Dokumacılığında “İkat” Geleneği ve Çağdaş Bir Yaklaşım”, Türkiye’de El Sanatları Geleneği ve Çağdaş Sanatlar İçindeki Yeri”, Ankara,T.C. Kültür Bakanlığı Yayınları :1861 Hagem Yayınları:237
• Buckley Chris(2014) “Ikat in Asia: An Overview”, China,.9.
• Wells Kate (2013). “Invent – Reinvent Itajame Digital Created Board Clamping”, Bangkok Thailand,The 2rd. International Textiles and Custome Congress.
• Hiroshi, Ishızuka (2014). “Replication of Izumo Carved Board Clamp Resist Dyeing in Indigo”, China,.9. International Shibori Symposium.