Çağdaş Mimarlıkta “Tekrar” Üzerine Bir Değerlendirme

Yıl 2019, Sayı: 22, 91 - 101, 22.07.2019

Esma Eroğlu Adnan Aksu

https://doi.org/10.17484/yedi.536102

Öz

Mimarlık ve
kavramlar arasındaki ilişki tarihsel süreçte çeşitli anlatımlarla
tanımlanmaktadır ve yorumlanmaktadır. Mimari kavramlara yön veren felsefi
oluşumlar da bu çalışmanın hareket noktalarından biridir. Mimarlık için de
tekrar kavramı, değişen düşünsel ve biçimsel değerlendirmelerle tarihte ifade
bulmuştur. Bu çalışmada tekrarın güncel mimarlıktaki yeri sorunsallaştırılarak,
Gilles Deleuze’ün felsefesinde tekrar söylemi üzerinden biçimsel bir okuma
üretmek amaçlanmıştır. Bu noktada ilk olarak, Deleuze’ün tekrara getirdiği
söylemler ışığında çalışmanın kavramsal çerçevesi kurulmuştur. İkinci olarak, tekrarın
tasarım düşüncesindeki değişimini görmek açısından mimarlıkta tekrarın genel
bir değerlendirilmesi yapılmıştır. Son olarak da bazı çağdaş mimarların tekrar
söylemleri ile kavrama dair değişim tartışılmıştır. Özellikle Deleuze’ün tekrar
yaklaşımına referans veren çağdaş mimarlık yaklaşımları ele alınmıştır. Çalışmada
tekrarın mimarlık için yeni anlamı, sunduğu bakış açısı ve mimarlıkta yaratıcı
düşünceye katkısı çağdaş mimarların tasarım yaklaşımları ile okunarak değerlendirilmiştir.
Buradan hareketle tekrardaki farkı ortaya çıkarmak çağdaş mimarlıkta tasarım
yaklaşımlarında bir ifade biçimine dönüştüğü gözlemlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Çağdaş Mimarlık, Tekrar, Fark, Gilles Deleuze

Kaynakça

• Andy Warhol Foundation for the Visual Arts. (2019). Andy Warhol Self-Portrait 1966, https://www.moma.org/collection/works/79889 (24.02.2019).
• Alexpankratz. (2018). Mies van der Rohe: The Modernist Architect Who Led The Bauhaus To Its End, https://www.dezeen.com/2018/11/19/mies-van-der-rohe- modernist-architect-third-director-bauhaus-100/ (24.02.2019). Artun, A. (1998). “Çağdaş sanat tarihleri ve Türkiye’de sanatın çağdaşlaşması”. Toplum ve Bilim, 79, 24-65.
• Belting, H. (2012). Floransa ve Bağdat, (Çev: Zehra Aksu Yılmazer), İstanbul: Küy Yayınevi.
• Berlage, H.P. (1996). Thoughts on Style, 1886—1909, Santa Monica: The Getty Center for the History of Art and the Humanities.
• Binet, H. (2012). Heydar Aliyev Center, http://www.zaha-hadid.com/architecture/heydar-aliyev-centre/ (03.01.2017).
• CCA Mellon Lectures. (2011). AD Classics: Amsterdam Orphanage / Aldo van Eyck, https://www.archdaily.com/151566/ad-classics-amsterdam-orphanage-aldo-van- eyck (03.01.2017).
• Colebrook, C. (2013). Gilles Deleuze, (Çev: Cem Soydemir), Ankara: Doğubatı Yayınevi.
• Coleman, N. (2007). Utopias and architecture, New York: Routledge.
• Deleuze, G. (2015). Anlamın Mantığı, (Çev: Hakan Yücefer), İstanbul: Norgunk Yayınevi.
• Deleuze, G. (2017). Fark ve Tekrar, (Çev: Burcu Yalım ve Emre Koyuncu), İstanbul: Norgunk Yayınevi.
• Deleuze, G. (2013). Kritik ve Klinik, (Çev: İnci Uysal), İstanbul: Norgunk Yayınevi.
• Deleuze, G. ve Guattari, F. (2015). Felsefe Nedir?, (Çev: Turhan Ilgaz), İstanbul: Yapı Kredi Yayınevi.
• Eisenman, P. (1984). “The End of the Classical: The End of the Beginning, the End of the End”. In Nesbitt, K. (Ed). Theorizing A New Agenda For Architecture An Ontology of Architectural Theory 1965-1995 (p.217), New York: Princeton Architectural Press.
• Eisenman, P., Dobney, S., Kwinter, S., and Architects, E. (1995). Eisenman Architects: Selected and Current Works, New Yor: Images Publishing Group.
• Foster, H. (2013). Sanat ve Mimarlık Kompleksi,(Çev: Serpil Özaloğlu), İstanbul: İletişim Yayınevi.
• Giedion, G. (1958). “Aesthetics and the Human Habitat,” Architecture and Me: The Diary of a Development. Cambridge, MA: Harvard University Press.
• Giedion, G. (1982). Space, Time and Architecture, Cambridge: Harvard University Press.
• Greg Lynn Form. (1999). Greg Lynn: Korean Presbyterian Church. https://www.designboom.com/architecture/greg-lynn-korean-presbyterian-church-of-new-york/ (03.01.2017).
• Hays, K. M. (2011). Mimarlığın Arzusu; Geç Avangardı Okumak, (Çev: Volkan Atmaca ve Bahar Demirhan), İstanbul: Yem yayınevi.
• Hejduk, J. (1972). “Wall House”. In Hays, K.M. (Ed.) Architecture theory since 1968, (p.86-87) Cambridge: The Mit Press.
• Khan, L. (1974). “Lav and Rule in Architecture”. In Twombly, R. (Ed.), Louis Kahn: Essential Text, (p123-129),. London: W.W. Norton &Company.
• Koolhaas, R. (1995). S, M, L, XL, New York: Monecelli Press.
• Kumar, K. (2013). Sanayi Sonrası Toplumdan Post-modern Topluma, Çağdaş Dünyanın Yeni Kuramlar, (Çev: Mehmet Küçük), Ankara: Dost Yayınevi.
• Kurokawa, K. (1997). “Makine Çağından Yaşam Çağına”. İçinden Ekincioğlu, M. (Der.) Kisho Kurokawa, (s.58), İstanbul: Boyut Yayın Grubu.
• Lefebvre, H. (2017). Ritimanaliz, (Çev: Ayşe Lucie Batur), İstanbul: Sel Yayınları.
• Moussavi, F. (2011). Biçimin İşlevi. (Çev: Pelin Derviş), İstanbul: Yem Yayınevi.
• Oosterman, A. and Cormier, B. (2014). “Critical Globalism: Rem Koolhaas Interviewed by Brendan Cormier and Arjen Oosterman”.Volume, 41,6-9.
• Rappolt, M. (2008). Greg Lynn Form, New York: Rizzoli İnternational Publications.
• Rasmussen, S. E. (2016). Yaşayan Mimari, (Çev: Ömer Erduran), İstanbul: Remzi Kitapevi.
• Roth, L. M. (2006). Mimarlığın Öyküsü. (Çev: Ergün Akça), İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
• Ruault, P. (2009). Seattle Central Library / OMA + LMN. https://www.archdaily.com/11651/seattle-central-library-oma-lmn (28.05.2018).
• Picon, A. (2014). Ornament : the politics of architecture and subjectivity, Chichester: John Wiley & Sons, Incorporated.
• Picon, A. (2006). “Construction History: Between Technological and Cultural History”. Construction History, 21, 5-19.
• Schumacher, P. (2011). The Autopoiesis of Architecture, A New Framework for Architecture, New Jersey: John Wiley&Sons Publishers.
• Schmarsow, A. and Fiedler, K. (2017). Mimarlığın Özü ve Mimari Yaratım, (Çev: Alp Tümertekin), İstanbul: Janus Yayıncılık.
• Smith, A. (2004). Architectural Model as Machine : A New View of Models from Antiquity to the Present Day, Jordan Hill: Taylor & Francis Group.
• Spencer, D. (2018). Neoliberalizm Mimarlığı. (Çev: Akın Terzi), İstanbul: İletişim Yayınevi.
• Sykes, A. K. and Hays, K. M. (2010). Constructing a New Agenda : Architectural Theory, 1993-2009, New York: Princeton Architectural Press.
• Büyük Türkçe Sözlük, Türk Dil Kurumu, http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_bts&arama=kelime&guid=TDK.GTS.5b84600e9928e0.26055832 (28.05. 2018).
• van Berkel, B. and C.Bos. (1999). Move:(1) Techniques: Networ Spin, Amsterdam: UN Studio&Goose Press.
• van Eyck, A. (1962). “Steps Toward a Configurative Discipline”. In Ockman, J. (Ed.), Architecture Culture: 1943– 1968 (p.349), New York: Rizzoli and Columbiap.
• van der Rohe, L. M. and Puente, M. (2008). Conversations with Mies van der Rohe, New York: Princeton Architectural Press.
• Vitruvius, (2015). Mimarlık Üzerine On Kitap. (Çev: Suna Güven), Ankara: Şevki Vanlı Mimarlık Vakfı.
• von Meiss, P. (2013). Elements of Architecture: From Form to Place+ Tectonics, London: EPFL Press.
• Wolfe, R. (2014). “Repetition-Compulsion:World-Historical Rhythms in Architecture”. e-flux. https://www.e-flux.com/journal/54/59858/repetition-compulsion-world- historical-rhythms-in-architecture/ (28.05.2018).