Metafiction as a Visual Expression in the Works of Jorge Méndez Blake

Yıl 2021, Sayı: 25, 91 - 104, 18.01.2021

Aysun Aydın

https://doi.org/10.17484/yedi.810606

Öz

Metafiction is a narrative method that consciously and systematically draws attention to the fact that narrative is a fiction in order to question / problematize the relationship between reality and fiction. Although there are different methods of metafiction used in modern and especially postmodern literature, it is generally known as the narrator's creation of story within the story and fiction within fiction. In addition to being used in the field of literature, it is seen that the method has been applied in the field of visual arts in recent years. In this context, the similarity between the metafiction seen in literary works and the methods applied by contemporary Mexican artist Jorge Méndez Blake while revealing his works is striking. For this reason, while investigating how he applied the metafiction method in his works, in this research, indirectly, the applicability of metafiction to contemporary art as a visual expression method is emphasized. The works of the artist were analyzed by collecting data with the general scanning model and getting information from the artist with the correspondence technique. As a result of the analysis, it is understood that metafiction has started to be used as a method in contemporary art works. 

Anahtar Kelimeler

Jorge Méndez Blake, metafiction, interdisciplinary, literature, contemporary art.

Jorge Méndez Blake’in Eserlerinde Görsel Anlatım Biçimi Olarak Üstkurmaca

Öz

Üstkurmaca (metafiction), gerçek ile kurmaca arasındaki ilişkiyi sorgulamak/sorunsallaştırmak için bilinçli ve sistemli olarak dikkati anlatının bir kurmaca olduğuna çeken bir anlatım yöntemidir. Modern ve özellikle postmodern edebiyatta kullanılan üstkurmacanın farklı yöntemleri olmasına rağmen genel bir ifadeyle anlatıcının öykü içinde öykü, kurmaca içinde kurmaca oluşturması olarak bilinmektedir. Edebiyat alanında kullanılmasının yanında yöntemin son yıllarda görsel sanatlar alanında da uygulandığı görülmektedir. Bu bağlamda bir örnek olarak edebi eserlerde görülen üstkurmaca ile çağdaş Meksikalı sanatçı Jorge Méndez Blake’ in eserlerini ortaya koyarken uyguladığı yöntemler arasındaki benzerlik dikkati çekicidir. Bu sebeple, bu araştırmada üstkurmaca yöntemini Jorge Méndez Blake’in eserlerinde nasıl uyguladığı araştırılırken dolaylı yönden de üstkurmacanın görsel bir anlatım yöntemi olarak çağdaş sanata uygulanabilirliği üzerinde durulmuştur. Sanatçının eserleri genel tarama modeli ile veri toplanarak ve yazışma tekniği ile sanatçıdan bilgi alınarak analiz edilmiştir. Yapılan analiz sonucunda üstkurmacanın bir yöntem olarak çağdaş sanat eserlerinde de kullanılmaya başlandığı anlaşılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Jorge Méndez Blake, üstkurmaca, disiplinlerarasılık, edebiyat, çağdaş sanat

Kaynakça

• Aydoğdu, Y. (2017). Postmodern anlatıda bir imkân olarak üstkurmaca (metafiction) ve Murathan Mungan öykülerine yansımaları. Journal of International Social Research, 10(52), s. 57-68. http://dx.doi.org/10.17719/jisr.2017.1871
• Bolat, T. (2019). Türk romanında üstkurmaca (Yayınlanmamış doktora tezi). Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çanakkale.
• Borges, J. L. (1994). Babil kitaplığı (T. Uyar, Çev.). Ölüm ve Pusula içinde (s. 49-58) (3. bs.). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Cevizci, A. (1999). Felsefe sözlüğü (3. bs.). İstanbul: Paradigma Yayınları.
• Dai, H. ve Huang, Y. (2017). Metafiction and postmodernism. In: 7th International Conference on Education, Management, Information and Mechanical Engineering (EMIM 2017) (pp. 62-66). Paris: Atlantis Press. https://doi.org/10.2991/emim-17.2017.13
• David, E. (2016, Mart 10). Seeing poetry: Mexican artist Jorge Méndez Blake transforms literature into sculpture and visual art. Yatzer. Erişim Adresi: https://www.yatzer.com/jorge-mendez-blake
• Davis, J. (t.y.). A Message from the emperor. Jorge Méndez Blake. Erişim Adresi: http://www.mendezblake.com/un-mensaje-del-emperador
• Gregory, H. (2015, 13 Haziran). Mexican artists Jose Dávila and Jorge Méndez Blake build stories and suspense at Art Basel. Artsy. Erişim Adresi: https://www.artsy.net/article/artsy-editorial-mexican-artists-jose-davila-and-jorge-mendez-blake
• Gorman, D. (2008). Fiction, theories of. In David Herman, Manfred Jahn, Marie Laure Ryan (Eds.), Routledge Encyclopedia of Narrative Theory (pp. 163-167). London: Routledge.
• Hotti, K. (2015). Life was a fiction anyway: Metafiction and Ian McEwan’s Sweet Tooth (Master’s thesis). University of Tampere, Finland. Erişim Adresi: https://core.ac.uk/download/pdf/250137581.pdf
• Hutcheon, L. (1980). Narcissistic narrative. The metafictional paradox. Canada: Wilfrid Laurier University Press.
• Jorge Méndez Blake. (t.y.). Galeria OMR. Erişim Adresi: http://galeriaomr.com/jorge-mendez-blake-2/
• Jorge Méndez Blake, measuring poetry (t.y.). Faggionato. Erişim Adresi: http://www.faggionato.com/exhibitions/jorge-mendez-blake
• Kafka, F. (2017). İmparatorun bir mesajı (T. Turan Çev.). Ceza kolonisinde içinde (s. 137-138) (7. bs.). İstanbul: Can Yayınları.
• Karabostan, A. (2006). Graham Swift’in Waterland, David Lodge’un Small World ve Martin Amis’in London Fields adlı romanlarında üstkurmaca tekniğinin incelenmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Karataş, T. (2001). Ansiklopedik edebiyat terimleri sözlüğü (1. bs.). İstanbul: YediGece Kitapları.
• Mallarmé, S. (1897). Un coup de dés jamais n’abolira le hasard [Şiir]. Erişim Adresi: http://www.mendezblake.com/biblioteca-mallarme/varw9k2xyh45q026qqo38dmbq8kjyn
• Méndez Blake, J. (2007a). The castle [Tuğlalar, kitap]. 2300 x 175 x 40 cm. Jose Cornejo Public Library, Guadalajara, MEX. Erişim Adresi: http://www.mendezblake.com/el-castillo/98uc8wbxs9v0aajdhtj9ncoba0ptdl
• Méndez Blake, J. (2007b). The castle’dan detay, [Tuğlalar, kitap]. 2300 x 175 x 40 cm. Annex M, Athens, GRC. Erişim Adresi: http://www.mendezblake.com/el-castillo/2019/6/12/v5ge6fgvb5m0hob6wpaz1tv6fr0wyv
• Méndez Blake, J. (2010). The Borges library [Ahşap, ayna, duvar boyama]. Fundación PROA, La Boca, Buenos Aires, ARG. Erişim Adresi: http://www.mendezblake.com/la-biblioteca-borges/v6aq84jrppnzl51kpsww0mh50uduf0
• Méndez Blake, J. (2011). Mallarmé library’den detay [Ahşap, metal, ayna, reçine, metakrilat, kurşun kalem ve kâğıt üzerine renkli kalem]. 50 x 70 cm, 95 x 180 x 150 cm. Travesia Cuatro, Madrid, ESP. Erişim Adresi: http://www.mendezblake.com/biblioteca-mallarme/h3zic4xjjl9sqhpiq6c6mdj48ow9a3
• Méndez Blake, J. (2011-2015). Bartlebooth monument [Kâğıt üzerine mürekkep, kurşun kalem]. 50.0 x 70.0 cm. National Gallery of Victoria, Melbourne. AUS. Erişim Adresi: http://www.mendezblake.com/on-perec/2017/1/13/monumento-bartlebooth-bartlebooth-monument
• Méndez Blake, J. (2014a). Complete sonnets (William Shakespeare) [Renkli kalem, kâğıt]. 140 x 315 cm. Faggionato, London, UK. Erişim Adresi: http://www.mendezblake.com/measuring-poetry/x4ls7sdzpkr2uk7gv82jdtvmzozcsl
• Méndez Blake, J. (2014b). Chamber music (James Joyce) [36 adet boyalı anodize edilmiş alüminyum kolon] değişken ölçüler. Faggionato, London, UK. Erişim Adresi: http://www.mendezblake.com/measuring-poetry/tn4zkxqwvkltfqw1wtf03f99veydb9
• Méndez Blake, J. (2015). Bartlebooth monument 2015. Art Basel. Erişim Adresi: https://www.artbasel.com/catalog/artwork/23760/Jorge-M%C3%A9ndez-Blake-Bartlebooth-Monument
• Méndez Blake, J. (2016a). All of Dickinson's hyphens II (poems 117-269) [Keten üzerine akrilik]. 320 x 240 cm. OMR Gallery, Mexico City, MEX. Erişim Adresi: http://www.mendezblake.com/new-gallery-1/0qdulhyxsa4umtkza1xg0lwpjqkcas
• Méndez Blake, J. (2016b). All of Dickinson's hyphens II (poems 117-269) detay [Keten üzerine akrilik]. 320x240 cm. OMR Gallery, Mexico City, MEX. Erişim Adresi: http://www.mendezblake.com/new-gallery-1/f9vbucr9u16zyrcd7lqrb955ez52mr
• Méndez Blake, J. (2017). A message from the emperor [Tuğlalar, kitaplar, tenor trombon, cam, boya]. Marfa contemporary, Marfa, Texas, USA. Erişim Adresi: http://www.mendezblake.com/capitulo-xxxviii-un-mensaje-del-emperador/ebhua4vdfj10evy9kphe91pgoc7yrd
• Méndez Blake, J. (2020). Dear Thomas, I’m writing from Utopia [Video]. Erişim Adresi: http://www.mendezblake.com/captulo-xlix-querido-thomas/querido-thomas-te-escribo-desde-utopia-dear-thomas-im-writing-from-utopia
• Meta. (t.y.). Lexico online dictionary içinde. Erişim Adresi: https://www.lexico.com/definition/meta
• Metafiction. (t.y.). Lexico online dictionary içinde. Erişim Adresi: https://www.lexico.com/definition/metafiction
• Muñoz, M. (2017). Jorge Méndez Blake between the visual arts and literature. Metal. Erişim Adresi: https://metalmagazine.eu/bi/post/interview/jorge-mendez-blake-between-the-visual-arts-and-literature
• Ortiz, S. (t.y.). Biblioteca Mallarmé - Jorge Méndez blake. Jorge Méndez Blake. Erişim Adresi: http://www.mendezblake.com/biblioteca-mallarm
• Picard, C. (2016, Kasım 3). The variations of its shadows: an interview with Jorge Méndez Blake. Art 21. Erişim Adresi: http://magazine.art21.org/2016/11/03/the-variations-of-its-shadows-an-interview-with-jorge-mendez-blake/#.X4SLkcIzbIU
• Waugh, P. (1984). Metafiction: The theory and practice of self-conscious fiction. London: Methuen.
• Zymaraki Tzortzi, E. (2019, Mayıs 9). Jorge Mendez Blake, El castillo / The castle, 2007. Interview. Ex_posure. Erişim Adresi: http://elzimaraki.gr/jorge-mendez-blake-el-castillo-castle-2007/