The Changing Cinematographic Expression Through Digitalization: A Case Study of The End of Time Documentary Film

Yıl 2024, Sayı: Sanatta Dijitalizm Özel Sayısı, 183 - 200, 28.11.2024

İrem Çoban

https://doi.org/10.17484/yedi.1499040

Öz

This article focuses on how cinematographic expression in documentary filmmaking has been transformed by the effect of digitalization. The aim of the study is to analyze how digitalization has changed the documentary film narrative, focusing on Peter Mettler's award-winning documentary The End of Time (2012). Sample selection was decided by the fact that the production has an experimental visual narrative that combines different techniques using digital tools. The film is examined using the cinematographic analysis method based on Gilles Deleuze's film theory. The examination was conducted in the following categories: framing, shooting angles, light, editing, and sound. As a result of the analysis, it is determined that, based on the narrative structure of the film that questions the concept of time, a different visual storytelling language is preferred by choosing an immersive and thought-based approach that stimulates the audience’s senses with digital techniques such as time lapse, negative space, slow motion, long exposure, and superimposed transitions. The decision to use the Mixxa HD video mixer in the Touchdesigner program for a sequence of the production ensures that real-time sound and visual design harmony is included in the editing process. Thus, with the opportunities provided by digitalization, the documentary creates its story in accordance with Deleuze's definition of crystal-images. Therefore, it can be stated that the documentary film The End of Time is an example that successfully demonstrates the contribution of digital tools in effective cinematographic expression. The study aims to contribute to the field by revealing the creative opportunities provided by digital technologies in creating effective cinematography (intellectually) in documentary filmmaking.

Anahtar Kelimeler

Cinema, documentary filmmaking, video design, digitalization, movement-image, time-image, crystal image, cinematographic expression

Dijitalleşme ile Değişen Sinematografik Anlatım: The End of Time Belgesel Film Örneği

Öz

Bu makale, belgesel film yapımında sinematografik anlatımın dijitalleşme olgusuyla nasıl dönüştüğüne odaklanmaktadır. Çalışmanın amacı, dijitalleşmenin belgesel film anlatısını ne şekilde değiştirdiğini Peter Mettler'in ödüllü The End of Time (2012) belgesel filmi üzerinden analiz etmektir. Örneklem seçiminde, yapımın dijital araçlar kullanarak farklı teknikleri deneysel biçimde birleştiren bir görsel anlatıya sahip olması etkili olmuştur. Yapım, Gilles Deleuze'un sinematografik imge kuramı temelinde, sinematografik analiz yöntemi kullanılarak incelenmektedir. Yöntem altında inceleme başlıkları, çerçeveleme, çekim ölçekleri, ışık, kurgu ve ses olarak kategorilendirilmektedir. Yapılan analiz sonucunda; filmin zaman kavramını farklı bakış açılarıyla sorgulayan anlatı yapısı temelinde, time lapse, negatif alan kullanımı, slow motion, uzun pozlama, bindirme geçişler gibi dijital tekniklerle izleyicinin duyularını harekete geçiren sürükleyici ve düşünceye dayalı bir yaklaşımı tercih ederek farklı bir görsel anlatım dili oluşturduğu tespit edilmektedir. Touchdesigner programı içinde yer alan Mixxa HD video karıştırıcısının yapımın bir sekansında kullanılma tercihi ise, gerçek zamanlı ses ve görsel tasarım uyumunun kurgu sürecine dahil edilmesini sağlamaktadır. Böylece dijitalleşmenin sağladığı olanaklarla anlatı, Deleuze'ün kristal imge tanımına uygun biçimde oluşturulmaktadır. Bu nedenle The End of Time belgesel filminin, etkili sinematografik anlatımda dijital araçların katkısını başarıyla ortaya koyan bir örnek olduğu ifade edilebilmektedir. Çalışma, dijital teknolojilerin (düşünsel biçimde) etkili bir belgesel sinematografisi oluşturmada sağladığı yaratıcı olanakları ortaya koyarak alana katkı sunmayı hedeflemektedir.

Anahtar Kelimeler

Sinema, belgesel film yapımı, video tasarımı, dijitalleşme, hareket-imge, zaman-imge, kristal imge, sinematografik anlatım.

Kaynakça

• Allan-Blitz, E. (Yönetmen). (2022). Remembering [Film]. Walt Disney Studios Motion Pictures.
• Arda, Ö. (2020). An assessment of the new media documentary. OPUS International Journal of Society Researches, 15 (24), 2937-2956. https://doi.org/10.26466/opus.678458
• Benioff, D. (Yapımcı). (2011-2019). Game of Thrones [Taht Oyunları] [Dizi]. HBO; Television 360; Grok! Television; Generator Entertainment; Bighead Littlehead.
• Bordwell, D. ve Thompson K. (2011). Film sanatı (E. Yılmaz ve E. S. Onal, Çev.). De Ki Basım Yayım Ltd.
• Buyan, B. (2006). Dijital Sinema: Sayısal mı? Pelikül mü?. Yeni İletişim Ortamları ve Etkileşim Uluslararası Konferansı Bildiri Kitabı, (s. 57-62) içinde.
• Cameron, J. (Yönetmen). (2009). Avatar [Film]. Twentieth Century Fox; Dune Entertainment; Lightstorm Entertainment.
• Chion, M. (1994). Audio-Vision: Sound on screen. Columbia University Press.
• Clouds over Sidra, (t.y.) Syrian refugee crisis. United Nations Virtual Reality. https://unvr.sdgactioncampaign.org/cloudsoversidra/
• Çelenk, S. (2015). Görsel gerçekçilik rejiminin sonu mu? “Yeni” medya döneminde sinema. Mülkiye Dergisi, 39 (1), 215-245. https://search.trdizin.gov.tr/tr/yayin/detay/188702/gorsel-gercekcilik-rejiminin-sonu-muyeni-medya-doneminde-sinema
• Dancyger, K. (2011). The technique of film and video editing: History, theory, and practice. 5. baskı. Routledge.
• De Jong, W., Knudsen, E. ve Rothwell, J. (2013). Creative documentary theory and practice. Routledge. https://books.google.com.na/books?id=8ySsAgAAQBAJ&printsec=frontcover#v=onepage&q&f=false
• Deleuze, G. (1997a). Cinema 1 the movement-image. The University of Minnesota Press.
• Deleuze, G. (1997b). Cinema 2 the time-image. The University of Minnesota Press.
• Derivative. (t.y.a). Touchdesigner. https://derivative.ca/
• Derivative. (t.y.b). Mixxa. Touchdesigner. https://derivative.ca/UserGuide/Mixxa.
• Derivative (2013, Şubat 23). Keeping in real time with Peter Mettler and Mixxa. Touchdesigner Derivative. https://derivative.ca/community-post/keeping-real-time-peter-mettler-and-mixxa.
• Docter, P. (Yönetmen). (2015). Inside Out [Ters Yüz] [Film]. Walt Disney Pictures; Pixar Animation Studios.
• Ergül, R. R. (2014). Ses uygulamaları. S. Yıldız (Ed.), Sinema Dili Beyazperdeyi Yaratanlar (s. 307-351) içinde. Su Yayınları.
• Fincher, D., Donen, J. (Yapımcı). (2019-). Love, Death & Robots [Aşk, Ölüm ve Robotlar] [Dizi]. Blur Studio; Netflix.
• Flaherty, R. J. (Yönetmen). (1922). Nanook of the North [Kuzeyli Nanook] [Film]. Robert J. Flaherty.
• Fricke, R. (Yönetmen). (2011). Samsara [Film]. Magidson Films; Moonlighting Films; Bullet Productions; Bali Film Center; Bang Singapore; Panorama Films.
• Grierson, J. (1933), The documentary producer. Cinema Quarterly, 2(1), 7–9. https://dn790004.ca.archive.org/0/items/cinema02gdro/cinema02gdro.pdf
• Guggenheim, D. (Yönetmen). (2006). An Inconvenient Truth [Uygunsuz Gerçek] [Film]. Participant Productions; Lawrence Bender Productions.
• Güngör, Ş. (2014). Görüntü düzenlemesi. S. Yıldız (Ed.), Sinema Dili Beyazperdeyi Yaratanlar (s. 119-168) içinde. Su Yayınları.
• Home After War. (2020). Home After War. https://www.homeafterwar.net/
• Jackson, P. (Yönetmen). (2001). The Lord of the Rings: The Fellowship of the Ring [Yüzüklerin Efendisi: Yüzük Kardeşliği] [Film]. New Line Cinema; WingNut Films, Peter Jackson.
• Karabağ, C. (2011). Dijital sinema 2. bölüm. Broadcaster Info Televizyon, Radyo, Sinema Teknolojileri Dergisi, 87 (Ağustos), 116-119.
• Kılıçoğlu, B. (2023). Sanat, tasarım ve teknoloji ekseninde disiplinlerarasi bir inceleme: Tony Oursler’in görsel anlatı evreni. IAR-ARDE 2023 2. Uluslararası Mimarlık, Sanat ve Tasarım Sempozyumu Proceedings Book, (s. 166-181) içinde. https://aybu.edu.tr/GetFile?id=2d64c5bc-e7e3-460c-88e8-6884875a4ab9.pdf
• Koştumoğlu, M., Taranç, R., ve Tomak, M. (2020). Fotoğraf sanatının teknolojik gelişmelerle kazandığı yeni bakış açıları. Pearson Journal, 5 (5), 38–57. https://doi.org/10.46872/pj.22
• Kovács, A. (2000). The film history of thought. G. Flaxman (Ed.), The Brain Is the Screen (s. 153-171) içinde. The University of Minnesota Press.
• Maldonado, F., Tereso, J. (Yönetmen). (2019). Gloomy Eyes [Film]. Atlas V.; 3DAR; RYOT; Arte.
• Manovich, L. (2001). The language of new media. MIT Press.
• Manovich, L. ve Kartzy, A. (2005). Soft cinema: navigating the database. MIT Press.
• Mettler, P. (Yönetmen). (2012). The End of Time [Film]. Grimthorpe Film; Maximage GmbH; National Film Board of Canada (NFB).
• Mettler, P. (t.y.). The end of time. https://www.petermettler.com/the-end-of-time.
• Morris, E. (Yönetmen). (1988). The Thin Blue Line [İnce Mavi Çizgi] [Film]. American Playhouse.
• Morris, E. (Yönetmen). (2003). The Fog of War [100 Yılın İtirafları] [Film]. Sony Pictures Classics; Radical Media; SenArt Films; The Globe Department Store.
• Mükerrem, Z. (2012). Sinematografi üzerine düşünceler: kuram ve uygulamalar. Ayrıntı Yayınları.
• Nichols, B. (2001). Introduction to Documentary. Indiana University Press.
• Nolan, C. (Yönetmen). (2014). Interstellar [Yıldızlararası] [Film]. Paramount Pictures; Warner Bros.; Legendary Entertainment; Syncopy; Lynda Obst Productions; Government of Alberta, Alberta Media Fund; Atvinnuvega- og nýsköpunarráðuneytið.
• Nowell-Smith, G. (2003). Dünya sinema tarihi (A. Fethi, Çev.). Kabalcı Yayınevi.
• Ocak, E. (2012). New forms of documentary-filmmaking within new media. AVANCA|CINEMA International Conference, (s. 1169-1175) içinde.
• Orpen, V. (2003). Film editing: The art of the expressive. Wallflower Press.
• Öngören, M. T. (1982). Senaryo ve yapım. A.İ.T.İ.A. Yayını.
• Plantinga, C. (2005). What a documentary is, after all. The Journal of Aesthetics and Art Criticism, 63 (2), 105-117. https://www.jstor.org/stable/3700465.
• Renov, M. (1993). Toward a poetics of documentary. M. Renov (Ed.), Theorizing Documentary (s. 12-37) içinde. Routledge.
• Ritchie, K. (2012, Eylül 6). TIFF ’12: Mettler’s “Time” arrives in Toronto. RealScreen. https://realscreen.com/2012/09/06/tiff-12-mettlers-time-arrives-in-toronto/
• Salman, S. (2020). Sinemada Kurgu ve Anlatı İlişkisi Ümit Ünal Filmlerinin Analizi. Kriter Yayınevi.
• Slade, D. (Yönetmen). (2018). Black Mirror Bandersnatch [Kara Ayna Bandersnatch] [Film]. House Of Tomorrow; Netflix.
• Sözen, M. (2010). Belgesel filmin tasarım boyutu ve Türk belgesel sinemasından örnek uygulamalar, ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 6 (11), 241–266.
• Sözen, M. (2017). Anlatımsal bir öğe olarak sinemada ses efektleri: tanımlamalar, filmler, çözümlemeler. Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler Dergisi, 61, 477-503.
• Stanton, A. (Yönetmen). (2008). Wall-E [VOL-İ] [Film]. Pixar Animation Studios for Walt Disney Pictures.
• Stasukevich, I. (2012, Eylül). Around the world in 65 mm. American Cinematographer, 46-61. https://www.scribd.com/doc/129877546/American-Cinematographer-Sept-2012
• Tartakovsky G. (Yönetmen). (2012). Hotel Transylvania [Otel Transilvanya] [Film]. Sony Pictures Animation; Columbia Pictures; Happy Madison Productions.
• The End of Time. (t.y.). The end of time. https://theendoftimemovie.com/
• Tricart C. (Yönetmen). (2019). The Key. [VR Film].
• Gloria BradburyVardar, B. (2014). Aydınlatma. S. Yıldız (Ed.), Sinema Dili Beyazperdeyi Yaratanlar (s. 217-282) içinde. Su Yayınları.
• Vertov, D. (1968). "Sinema-göz"cülerin devrimi. Türk Dili Sinema Özel Sayısı, (196), 295-298. https://sinematek.tv/wp-content/uploads/2015/02/turkdili_1968.pdf
• Vimeo. (2018). The end of time. Vimeo Kanalı. https://vimeo.com/ondemand/eot
• Williams, R. R. (Yönetmen). (2019). Traveling While Black [Film]. Felix & Paul Studios.
• Yıldız, S. (2014a). Önsöz. S. Yıldız (Ed.), Sinema dili beyazperdeyi yaratanlar (s. 11-14) içinde. Su Yayınları.
• Yıldız, S. (2014b). Sinematografik anlatım. Su Yayınları.
• Zengin, F. (2018). Dijital dönüşüm çağında dijital sinemanın avantajları ve ortaya çıkardığı yeni sorunlar. Journal of Social and Humanities Sciences Research, 5 (21), 844-859. https://avesis.gelisim.edu.tr/yayin/facd848c-0a5e-4ce2-984b-29cae77b8db0/dijital-donusum-caginda-dijital-sinemanin-avantajlari-ve-ortaya-cikardigi-yeni-sorunlar
• Žižek, S. (2008). Yamuk bakmak popüler kültürden Jacques Lacan’a giriş (T. Birkan, Çev.). Metis Yayınları.