Use of Waste Banana Peel Ash in Glaze Making

Yıl 2024, Sayı: 32, 1 - 14, 30.07.2024

Selim Çınar , Ferda Tazeoğlu Filiz

https://doi.org/10.17484/yedi.1398190

Öz

Banana peel waste is a very rich organic source of alkali oxides used in glaze composition. Today, the importance of concepts such as sustainability, recycling, and upcycling has accelerated research into recycling mineral-rich resources such as banana peel, which is considered waste. The use of this mineral-rich resource in the production of ash glaze in the field of ceramic art and the development of new surface suggestions in ceramic art in this context constitute the basis of the research. In this research, the banana peel wastes obtained from Selçuk University dining hall were dried and thermal gravimetric analysis (TGA) was performed. The banana peel ash calcined at 1000°C was analyzed by XRF analyzer on an elemental basis between Na-U and oxide semi-quantitatively. Using the binary system, glaze recipes developed at 1200°C from banana peel ash with potassium, sodium and ulexite additives were prepared and the possibilities of using banana peel ash in glaze were investigated.
The research results show that banana peel ash can be used as the main source for obtaining natural ash glaze, as well as an alternative to alkali oxides in standard transparent glaze composition at 1200°C.

Anahtar Kelimeler

Ceramic, glaze, ash glaze, banana peel, waste

Proje Numarası

Bu Çalışma Selçuk Üniversitesi BAP Komisyonunca kabul edilen 23401062 no.’lu proje kapsamında desteklenmiştir

Atık Muz Kabuğu Külünün Sır Yapımında Kullanımı

Öz

Muz kabuğu atığı, sır bileşiminde kullanılan alkali oksitler açısından oldukça zengin bir kaynaktır. Günümüzde sürdürülebilirlik, geri dönüşüm ve ileri dönüşüm gibi kavramların önem kazanması beraberinde atık olarak nitelendirilen muz kabuğu gibi mineral açısından zengin kaynakların yeniden dönüşümüyle ilgili çalışmalara ivme kazandırmıştır. Mineral açısından oldukça zengin olan bu kaynağın seramik sanatı alanında kül sırı yapımında kullanımı ve bu bağlamda seramik sanatında yeni yüzey önerilerinin geliştirilmesi araştırmanın temelini oluşturmaktadır. Yapılan araştırmada Selçuk Üniversitesi yemekhanesinden temin edilen muz kabuğu atıkları kurutularak termal gravimetrik analizi (TGA) yapılmış, daha sonrasında 1000°C’de kalsine edilen muz kabuğu külü XRF analiz cihazı ile Na-U arası elementer bazda ve oksitli yarı kantitatif olarak analiz edilmiştir. İkili sistemden yararlanılarak potasyum, sodyum ve üleksit katkılarıyla muz kabuğu külünden 1200°C’de gelişen sır reçeteleri oluşturulmuş ve sır içerisinde muz kabuğu külünün kullanım olanakları araştırılmıştır.
Araştırma sonucunda muz kabuğu külünün doğal kül sırı elde etmek için ana kaynak olarak kullanılabileceği anlaşılmış olup, bunun yanı sıra 1200°C’de standart şeffaf sır bileşiminde alkali oksitlere alternatif olarak da kullanılabileceği sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Seramik, sır, kül sırı, muz kabuğu, atık

Destekleyen Kurum

Bu Çalışma Selçuk Üniversitesi BAP Komisyonunca kabul edilen 23401062 no.’lu proje kapsamında desteklenmiştir

Proje Numarası

Bu Çalışma Selçuk Üniversitesi BAP Komisyonunca kabul edilen 23401062 no.’lu proje kapsamında desteklenmiştir

Kaynakça

• Cooper, E. (1988). A history of world pottery. Chilton Trade Book Publishing.
• Cooper, E. & Royle, D. (1978). Glazes for the potter. Charles Scribner's Sons.
• Çalışkan Güneş, P. (2014). 1280°C'de gelişen odun külü katkılı sır araştırmaları ve uygulamalar. (Tez no: 38357) [Phd Thesis, Dokuz Eylül University]. Ulusal Tez Merkezi.
• Çalışkan Güneş, P. (2017). Tarihte bilinen en eski seramik sırlarından: Kül sırları. The Journal of Academic Social Science, 45, 37-50.
• Divitcioğlu, G. & Karagül, M.F. (2021). Zeytin çekirdeği külünün artistik seramik sırlarında kullanımı. Journal of Awareness. 6 (3), 155-164.
• Genç, S. (2013). Sır sanatı artistik seramik sırları. Boyut Publishing.
• Kubat, L. (2020). Kestane kabuğu külünün sır bileşeni olarak kullanılabilirliğinin araştırılması. Academic Art. 5 (9), 61-70.
• Muslu, M. (2022). Çöpe atılan fonksiyonel bir besin: Muz kabuğu. International Conference on Multidisciplinary Studies-III. 462-475.
• Rogers, P. (2003). Ash glazes. A&C Black.
• Savaş. F. (2021). Şerbetçi otu küllerinin 1160°C’de sır hammaddesi olarak değerlendirilmesi. International Interdisciplinary and Intercultural Art. 6 (13), 58-67.
• Şölenay, E. & Turan, N. (2020). Patates kabuğu atığı küllerinin 1160°C’de sır hammaddesi olarak değerlendirilmesi. İnönü University Journal of Art and Design. 10 (21), 61-70.
• Şölenay, E. (2011). Seramik sanat eğitiminde sırlama ve pişirme yöntemleri el kitabı. Murat Bookstore Publishing.
• Tizgöl, K. & Gündeslioglu, O. (2016). Bir sera atığı olarak patlıcan dalı külünün düşük dereceli seramik sırlarında kullanımı. Mediterranean Art, 9(18), 11-20.
• Ünal, S. & Akgeyik, E. (2020). Gül posası külünün seramik yüzeylerde kullanımı. Academic Art. 5(10), 90-104.
• Yıldırım, Ö. & Tazeoğlu Filiz, F. (2023). Çağdaş seramik sanatında yeni bir ifade biçimi olarak yoğun sırlama ve sırla şekillendirme. Adıyaman University Journal of Social Sciences Institute. 43, 272-292.