Sanat Aracılığı ile Çevre Sorunlarına Bakışta Güncel Yaklaşımlar: Von Wong

Yıl 2024, Sayı: 32, 125 - 139, 30.07.2024

Uğur Günay Yavuz , Ahmet Sait Yıldız

https://doi.org/10.17484/yedi.1471029

Öz

Doğa, sanat için gerek tema gerekse malzeme bağlamında Lascaux ve Altamira mağaralarından bugüne her zaman çok önemli bir kaynak olma özelliğini göstermekte, sanat tarihinin farklı dönemlerinde ve akımlarında farklı yaklaşımlarla kullanılmaya bugün de devam etmektedir. Bu birliktelik ilk dönemlerde doğanın güzelliğinden, eşsizliğinden ilham alırken, ilerleyen yıllarda özellikle 1960’lı yılların ikinci yarısı sonrası bu bakış açısı değişim göstermiş, sanat üretiminde malzeme/mekân olarak kullanılmasına dayanan sanatsal anlayışlarla eserler üretilmiştir. Daha sonra ise sanat, çevresel sorunlara ve doğanın insanlığın artan tüketimi ve bu nedenle artan üretimi neticesinde doğal kaynakların zarar görmesini de konu olarak ele almaya başlamıştır. Bu çalışma, günümüz çağının en önemli problemlerinden biri olması nedeniyle çevre sorunlarına sanat aracılığı ile bakıştaki güncel yaklaşımlara odaklanmıştır. Bu amaçla, çalışmada doğa ve sanat ilişkisi hakkında alan yazın taraması yapılmış, ekolojik sanat ve çevresel sorunlar üzerinde günümüzde üretimde bulunan, farklı coğrafyalardan sanatçıların atık kullanarak ürettikleri eserler ve bu eserlerdeki yaklaşımları, bakış açıları saptanmıştır. Çalışmaya örneklem olarak seçilen Von Wong'un, çevre sorunu odaklı çalışmaları betimsel yöntem çerçevesinde analiz edilerek, bu sorunu sanatında ele alma ve sanat nesnesine dönüştürme yaklaşımı ve çalışmaları ortaya konmuştur. Çalışma sonucunda; aşırı avlanma, plastik, elektronik ve tekstil atıklarının çevreye verdiği zararı yine bu malzemeleri kullanarak tasarladığı sanat enstalasyonlarına dönüştüren Wong'un aynı zamanda bu eserlerinin fotoğraf ve videolarını çekmesi ile projelerinin sadece sergilendiği yerin ötesinde daha çok sayıda kişiye ulaşmasını sosyal medyayı aktif olarak kullanarak başarılı bir şekilde sağladığı görülmüştür. Wong, kendisine paydaşları nedeniyle yöneltilen eleştirilere rağmen dünya genelinde ortak bir problem olan bu konu hakkında gönüllüler ve yerel halkı da eser üretimine dâhil ederek farklı coğrafyalarda üretimde bulunmakta daha az tüketmek konusunda bilinçli olunmasını başarılı bir şekilde teşvik etmekte olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Sanat, fotoğraf, ekolojik sanat

Current Approaches to Environmental Isuues Through Art: Von Wong

Öz

Since the time of the Lascaux and Altamira caves, nature has been a major source of inspiration for art in terms of both theme and medium. It has been employed in many ways throughout art history's various periods and movements. In the years that followed, particularly after the second half of the 1960s, this perspective changed, and works were produced with artistic approaches based on the use of nature as a material/space in art production. Initially, this association was inspired by the beauty and uniqueness of nature. Later, art started to address environmental problems and the damage to natural resources as a result of the increasing consumption of nature by humanity and therefore the increasing production of nature. This study focused on current approaches to environmental problems through art. For this purpose, a literature review on the relationship between nature and art was conducted, the works produced by artists from different geographies using waste and their approaches and perspectives on ecological art and environmental problems were determined. The works of Von Wong, who was selected as an example for the study, were analyzed and his approach to addressing this problem in his art and transforming it into an art object was revealed. The study's findings have led to the observation that Wong, who uses plastic, electronic, textile, and overfishing wastes, among other materials, to create art installations that repair environmental harm, also takes pictures and videos of these creations and effectively uses social media to spread the word about his projects beyond the walls of the venues where they are displayed. By creating works in various regions and enlisting volunteers and locals in the creation of works about this issue—a widespread one throughout the world—Wong urges society to be mindful of consuming less.

Anahtar Kelimeler

Art, photography, ecological art

Kaynakça

• Antmen, A. (2008). 20. Yüzyıl batı sanatında akımlar. Sel Yayıncılık.
• Atakan, N. (2008). Sanatta alternatif arayışlar. Karakalem Kitabevi.
• Aydın, İ. ve Zümrüt, Y. (2013). Doğa ve sanat ekseninde farklı yaklaşımlar. Sanat ve Tasarım Dergisi, 4(4), 53-78.
• Barker, M. https://www.mandy-barker.com/
• Baudrillard J. (2018). Tüketim toplumu. Ayrıntı Yayınları.
• Brown, A. (2014). Güncel sanat ve ekoloji (Emre G. ve Yiğit A., Çev.). Akbank.
• Deleuze, G. ve Guattari, F. (2014). Anti ödipus kapitalizm ve şizofreni. Bilim ve Sosyalizm Yayınları.
• Duran, A. (2019, Eylül). Okyanuslarımızdaki plastik kirliliğiyle mücadele etmek için sanatı nasıl kullanıyorum [Video]. TED Konferansı. https://www.ted.com/talks/alejandro_duran_how_i_use_art_to_tackle_plastic_pollution_in_our_oceans/transcript?language=tr
• Gombrich, E. H. (1997). Sanatın öyküsü. Remzi Kitabevi.
• Grande, J. (1994). Balance: Art and nature. Black Rose.
• Guattari, F. (2001). The three ecologies. The Athlone Press.
• Lıppard, L (1983). Overlay: Contemporary and the art of prehistory, Pantheon Books,
• Matilsky, B. (1992). Fragile ecologies: Contemporary artists interpretations and solutions. Rizzoli International.
• Niceaunties. (t.y.). Anasayfa [YouTube channel]. YouTube. Erişim Adresi (Temmuz 20, 2023): https://www.youtube.com/@niceaunties
• Nişanyan Sözlük. (t.y.) Ekoloji. Nisanyan Sözlük içinde. Erişim adresi (Mart 20, 2024): https://www.nisanyansozluk.com/kelime/ekoloji
• Ripple Plastic. (t.y.). RIPPLE. The unintended life of plastics at sea. https://rippleplastic.netlify.app/
• Rojas, C. (2023, Temmuz 20). Nice aunties: Living a dream life thanks to A. I. [Hoş teyzecikler: Y. Z. sayesinde rüya gibi bir hayat yaşamak]. Artifier. https://www.artifier.net/2023/07/nice-aunties-living-dream-life-thanks-to-a-i.html
• Türk Dil Kurumu. (t.y.). Atık. Güncel Türkçe sözlük içinde. Erişim adresi (Mart 21, 2024): https://sozluk.gov.tr/
• Türk Dil Kurumu. (t.y.). Ekoloji. Güncel Türkçe sözlük Erişi içinde. Erişim adresi (Mart 20, 2024): https://sozluk.gov.tr/
• Türk Dil Kurumu. (t.y.). Çevre bilimi. Güncel Türkçe sözlük içinde. Erişim adresi (Mart 20, 2024): https://sozluk.gov.tr/
• Sezgin, E. (2022). Sanat ve ekoloji: Sanat/Yaşam/Üretim. İletişim Yayınları.
• Smith, M. (2019, Eylül1). A to Z photography: Von Wong and vivitar, Fstoppers, https://fstoppers.com/originals/z-photography-von-wong-interview-and-vivitar-363786
• Suggitt, C. (2019, Şubat 15). The amazing sculpture is made from thousands of recycled straws, Guiness world records [Bu muhteşem heykel geri dönüştürülmüş binlerce pipetten yapıldı. Guiness dünya rekorları]. Guinness world records. https://www.guinnessworldrecords.com/news/2019/2/this-amazing-sculpture-is-made-from-thousands-of-recycled-straws-561097
• Toffler, A. (2008). Üçüncü dalga: Bir fütürist ekonomi analizi klasiği. Koridor Yayıncılık.
• Ünder, H. (1996). Çevre felsefesi etik ve metafizik görüşler. Doruk Yayıncılık.
• Wong, B. V. (2015a, Nisan 27). How I designed the craziest photo ever taken with a smartphone [Akıllı telefonla çekilen en çılgın fotoğrafı nasıl tasarladım?], Medium. https://medium.com/von-wong/craziest-photo-ever-taken-with-a-smartphone-f6a9b2dcbf1c
• Wong, B. V. (2015b). Sharkshepherd. Blog Von Wong, https://blog.vonwong.com/sharkshepherd/
• Wong, B. V. (2016), International Support for Masidi & the Creation of a Malaysian Shark Sanctuary [Masidi’ye ve Malezya Köpekbalığı Koruma Alanı Oluşturulmasına uluslararası destek]. Change.org. https://www.change.org/p/support-malaysian-shark-sanctuaries?recruiter=449399486&utm_source=share_petition&utm_medium=copylink
• Wong, B. V. (2017a). Nike challenged me to walk on air so I jumped off a skyscraper [Nike havada yürümem için bana meydan okudu, ben de gökdelenden atladım]. Blog Von Wong, https://blog.vonwong.com/nikevapormax
• Wong, B. V. (2017b). My friend and I built the world's tallest closet [Arkadaşım ve ben dünyanın en uzun dolabını inşa ettik]. Blog Von Wong. https://blog.vonwong.com/tallestcloset/
• Wong, B. V. (2018a). Mermaids hate plastic: Pledge to re-use [Denizkızları plastikten nefret eder: Yeniden kullanmaya söz verin]. Change.org. https://www.change.org/p/i-pledge-to-re-use-because-mermaids-hate-plastic
• Wong, B. V. (2018b). 10000 plastic bottles, one mermaid and a single wish [10000 plastik şişe, bir deniz kızı ve tek bir dilek]. Blog Von Wong. https://blog.vonwong.com/mermaidplastic
• Wong, B. (2019). Strawpocalypse. Thestrawpocalypse.com. https://thestrawpocalypse.com/
• Wong, B. V. (2023). I built an 11 foot skull covered in e-waste to expose Bitcoin’s impact on [Bitcoin'in etkisini ortaya çıkarmak için e-atıklarla kaplı 11 fitlik bir kafatası inşa ettim]. Blog Von Wong. https://blog.vonwong.com/skull/
• Wong, B. V. (t.y).Did you know your laundry is toxic, Laundry monsters represent reality [Çamaşırlarınızın zehirli olduğunu biliyor muydunuz? Bu çamaşır canavarları gerçeği temsil ediyor]. Blog Von Wong, https://blog.vonwong.com/toxiclaundry
• Yıldırım, C. (2017). Ekoloji düşüncesinde insan ve toplum anlayışı. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 6(1), 289-308.
• Yılmaz, M. (2004). Sanatın felsefesi felsefenin sanatı. Ütopya Yayıncılık.
• Yılmaz, M. (2005). Modernizmden postmodernizme sanat. Ütopya Yayıncılık.
• Zhang, M. (2013, Temmuz 3). A shutter sound symphony created with 30 .000 dolar in Nikon DSLR gear [30.000 dolarlık Nikon DSLR ekipmanı ile yaratılan bir deklanşör sesi senfonisi]. Petapixel. https://petapixel.com/2013/07/03/a-shutter-sound-symphony-created-with-30000-in-nikon-dslr-gear/