Açık Sistem Açısından Örgütsel Muhalefet

Yıl 2017, Cilt: 9 Sayı: 18, 64 - 86, 01.07.2017

Şeyma Gün Eroğlu Erdal Alga

Öz

Örgütler, bir takım ortak amaçları gerçekleştirmek üzere, belirli kaynakların bir araya getirildiği ve insanların işbirliği yaptıkları yapılardır. Örgüt kuramları incelendiğinde, sistem yaklaşımına kadar örgütlerin birer kapalı sistem oldukları kabul edilmiştir. Gerek klasik örgüt kuramı gerekse neoklasik örgüt kuramı olsun, her iki temel örgüt kuramı da örgütün çevresini ve çevresi ile olan ilişkilerini ihmal etmiş ve örgütün içine odaklanmışlardır. Günümüze yaklaştıkça, örgütlerin, kendi içlerinde yoğun bir iç çevreye, dışarıda ise çok geniş bir sistem çevresine sahip oldukları anlaşılmıştır. Örgütlerin, küresel rekabet ortamında varlıklarını etkili ve verimli bir şekilde sürdürebilmeleri için, tam anlamıyla açık birer sistem olarak çalışmaları gerekmektedir. Örgütsel kararların alınmasında ve faaliyetlerin yürütülmesinde, açık bir sistem olan örgütün entropiye düşmeden sürekli yeni bilgi ve enerji sağlanmasında en iyi katkıyı sağlayacak olan imkan, ‚örgütsel muhalefet‛ olgusudur

Anahtar Kelimeler

Açık sistem, örgütsel muhalefet, entropiyi önleme

Organizational Dissent as to Open System Approach

Öz

Organizations are the entities integrating definite resources and providing people for cooperation to achieve delibrate objectives. When the theories of organizations are examined, organizations have been accepted as closed systems until the emergence of the systems approach. Both classic and neo-classic organizational theories neglect environment of organization, the relationship with it, and focus on the inside of organizations. In time, it is realized that organizations own dense inner environment and very wide outer environment. It is necessary for organizations to operate as complete open systems in order to maintain their existance effectively and productively in the global competing climate. When organizations take decisions and perform their activities, organizational dissent is one of the most approporiate organizational concept and instrument in pruducing new information and providing energy continuously without subjecting to entrophy

Anahtar Kelimeler

Open system, organizational dissent, prevention of entrophy

Kaynakça

• ABRAHAM, R. (2000). ‚Organizational Cyni- cism: Bases and Consequences‛, Gene- ric, Social and General Psychology Monographs, 126/3, 269-292.
• AĞALDAY, B. vd. (2014). ‚İlkokul ve Ortao- kullarda Görevli Yöneticilerin Örgütsel Muhalefete İlişkin Algıları‛, Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 4/3, 35-50.
• AKTAN, C.C. (2006). ‚Organizasyonlarda Yanlış Uygulamalara Karşı Bir Sivil Erdem, Ahlaki Tepki ve Vicdani Red Davranışı: Whistleblowing‛, Mercek Dergisi, Ekim, 1-13.
• ANDERSSON, M.L. (1996). ‚Employee Cyni- cism: An Examination Using A Cont- ract Violation Framework‛, Human Relations, 49/11, 1395-1418.
• ARGON vd. (2014). ‚Yöneticilerin Sahip Ol- duğu Güç Stilleri ve İş Çevrelerine Uyuma İlişkin Öğretmen Görüşleri‛, Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3/2, 26-48.
• ASHMOS, D.P. ve Huber, G.P. (1987). ‚The Systems Paradigm in Organization Theory: Correcting the Record and Suggesting the Future‛, Academy of Management Review, 12/4, 607-621.
• BAKAN İ. ve BÜYÜKBEŞE T. (2010). ‚Liderlik Türleri ve Güç Kaynaklarına İlişkin Mevcut-Gelecek Durum Karşılaştırma- sı: Eğitim Kurumu Yöneticilerinin Al- gılarına Dayalı Bir Alan Araştırması‛, KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırma- lar Dergisi, 12/19, 73-84.
• BROWN, A.J. (2008). ‚Whistleblowing in The Australian Public Sector : Enhancing the Theory and Practice of Internal Witness Management in Public Sector Organisations‛, Anu E Press,Australia. Http://Epress.Anu.Edu.Au/Whistleblo wing Citation.Html
• CENKÇİ T. ve Ökten A.B. (2014). ‚Organiza- tion-Based Self-Esteem as A Moderator of the Relationship between Employee Dissent and Turnover Intention‛, Pro- cedia-Social and Behavioral Sciences, 150, 404-412.
• CORNELL, S. vd. (2013). ‚Opening Up Knowledge Systems for Better Respon- ses to Global Environmental Change‛, Environmental Science & Policy, 28, 60-70.
• CUMMİNGS, T.G. ve Worley, C.G. (2009). Organization Development and Chan- ge, South-Western Cengage Learning, Australia, Brazil, Canada, Mexico, Sin- gapore, Spain, United Kingdom, Uni- ted States.
• ÇİĞDEM S. (2013). ‚Büro Yönetiminde Whist- leblowing ve Etik İlişkisi‛, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 93-109.
• DAĞLI, A. (2015). ‚Örgütsel Muhalefet Ölçe- ğinin Türkçe’ye Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenilirlik Çalışması‛, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 14/53, 198- 218.
• DAĞLI, A. ve Ağalday, B. (2014). ‚Öğretmen- lerin Örgütsel Muhalefet Davranış Bi- çimlerine İlişkin Görüşleri‛, Elektro- nik Sosyal Bilimler Dergisi ,13/50, 112-128.
• DEAN, J.W. Jr. vd. (1998) ‚Organizational Cynicism‛, Academy of Management Review, 23/2, 341-352.
• DERELİ, Toker (1976). Organizasyonlarda Davranış, Birinci Cilt, İstanbul Üniver- sitesi Yayınları, No: 2142, İstanbul.
• ERDOST, H.E. vd. (2007). ‚Örgütsel Sinizm Kavramı ve İlgili Ölçeklerin Türki- ye’deki Bir Firmada Test Edilmesi‛, 15. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildiri Kitabı, 514-524.
• GRAHAM, J.W. (1986). ‚Principled Organiza- tional Dissent: A Theoretical Essay‛, Research in Organizational Behavior, 8, 1-52. HALPERN, D.F. (2014). Thought and Knowledge An Introduction to Critical Thinking, Psychology Press, Taylor and Francis Group, Fifth Edition, New York and London.
• HICKSON, M. (1973). ‚The Open Systems Model: Auditing the Effectiveness of OrganizationalCommunication‛, urnal of Business Communication, 10/3, 7-14. Jo
• HUNT, J.W. (1994). Yönetici İçin Örgüt İçinde Davranış Kılavuzu, (Çev. Mesut Od- man), Öteki Yayınları, Ankara.
• JOHNSON, R.A. vd. (1977). ‚Sistemler Teorisi ve Yönetim‛, (Çev. M.Şerif Şimşek), Atatürk Üniversitesi İşletme Fakülte- si Dergisi, 2/2, 98-99.
• JUBB, P.B. (1999). ‚Whistleblowing: A Restric- tive Definition and Interpretation‛, Jo- urnal of Business Ethics, 21, 77-94.
• KASSING, J.W. (1997). ‚Articulating, Antago- nizing, and Displacing: A Model of Employee Dissent‛, Communication Studies, 48, 311-332.
• KASSING, J.W. (1998). ‚Development and Validation of the Organizational Dis- sent Scale‛, Management Communi- cation Quarterly, 12, 183-229.
• KASSING, J.W. (2001). ‚From the Looks of Things: Assessing Perceptions of Or- ganizational Dissenters‛, Management Communication Quarterly, 14/3, 442- 470.
• KASSING, J.W. (2002). ‚Speaking Up: Identif- ying Employees’ Upward Dissent Stra- tegies‛, Management Communication Quarterly, 16/2, 187-209.
• KASSING, J.W. (2008). ‚Consider This: A Comparison of Factors Contributing to Employees’ Expressions of Dissent‛, Communication Quarterly, 56, 342- 355.
• KASSİING, J.W. (2009). ‚Investigating the Relationship Subordinate Relationship Quality and Employee Dissent‛, Communication Research Reports, 17/1, 58-69.
• KASSING, J.W. ve Armstrong, T. A. (2002). ‚Someone’s Going to Hear About This: Examining The Association Between Dissent-Triggering Events and Emplo- yees’ Dissent Expression‛, Manage- ment Communication Quarterly, 16, 39-65.
• KASSING, J.W. ve Avtgis, T.A. (2009). ‚Dis- sension in the Organization as A Func- tion of Control Expectancies‛, Com- munication Research Reports, 18, 118- 127.
• KASSING, J.W. ve DiCioccio, R.L. (2009). ‚Testing A Workplace Experience Explanation of Displaced Dissent‛, Communication Reports, 17, 111-120.
• KASSING, J.W. vd. (2012). ‚Dissent Expres- sion as An Indicator of Work Enga- gement and Intention to Leave‛, Jour- nal of Business Communication, 49, 237-253.
• KAST, F.T. ve Rosenzweing, J.E. (1972). ‚Ge- neral System Theory: Applications for Organization and Management‛, Aca- demy of Management Journal, 15/4, 447-465.
• KOÇEL, T. (2010). İşletme Yöneticiliği, Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş., 12. Baskı, İstanbul
• KOÇEL, T. (2011): İşletme Yöneticiliği, 13. Baskı, Beta, Yayın No: 2551, İstanbul.
• KRONE, K.J. (1992). ‚A Comparison of Orga- nizational, Structural, and Relationship Effects Subordinates’ Upward Influen- ce Choices‛, Communication Quar- terly, 40, 1-15.
• MANSBACH, A. ve Bachner, G. Y. (2010). ‚Internal or External Whistleblowing: Nurses’ Willingness to Report Wrong- doing‛, Nursing Ethics, 17/4, 483-490.
• NEAR, J. ve Miceli M.P. (1985). ‚Organizatio- nal Dissidence: The Case of Whistleb- lowing ‛, Journal of Business Ethics, 4/1, 1-16.
• ÖKTEN, A.B. ve Cenkci, T.(2013). ‚Beş Faktör Kişilik Modeli ve Örgütsel Muhalefet Arasındaki İlişki Üzerine Bir Araştır- ma‛, Marmara Üniversitesi Sosyal Bi- limler Enstitüsü Dergisi, 10/39, 41-51.
• ÖZDEMİR, M. (2010). Ankara İli Kamu Genel Liselerinde Görev Yapan Yönetici ve Öğretmenlerin Örgütsel Muhalefete İlişkin Doktora Tezi). Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• ÖZDEMİR, M. (2011). ‚Lise Yöneticilerinin Öğretmenlerin Örgütsel Muhalefet Davranışlarına İlişkin Görüşleri‛, Ku- ram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11/4, 1895-1908.
• ÖZDEMİR, M. (2013). ‚The Relationship of Organizational Corruption with Orga- nizational Dissent and Whistleblowing in Turkish Schools‛, Çukurova Uni- versity Faculty of Education Journal, 42/1, 74-84.
• QUINN, R.E. ve Rohrbaugh, J. (1983). ‚A Spa- tial Model of Effectiveness Criteria: Towards A Competing Values Appro- ach to Organizational Analysis‛, Ma- nagement Science, 29/3, 363-377.
• PARKER, L.E. (1993). ‚When to Fix ıt and When to Leave: Relationships Among Perceived Control, Self-Efficacy, Dis- sent, and Exit‛, Journal of Applied Psychology, 78/6, 949-959.
• PARKER, L.E. (1997). ‚Silent Dissenters: A Model for Exploring the Sources and Consequences of Principled Turno- ver‛, Academy of Management Pro- ceedings, 71-75.
• RAMALINGAM, P. (1976). Systems Analysis for Manegerial Decissions, A Compu- ter Approach, John Wiley and Sons, New York.
• REDDING, W.C. (1985). ‚Rocking Boats, Blowing Whistles, and Teaching Spe- ech Communication‛, Communication Education, 34, 245-258.
• SADYKOVA, G. ve Tutar, H. (2014). ‚Örgütsel Demokrasi ve Örgütsel Muhalefet Arasındaki İlişki Üzerine Bir İncele- me‛, İşletme Bilimi Dergisi, 2/1, 1-16.
• SAYGAN, S. ve BEDÜK, A. (2013). ‚Ahlaki Olmayan Davranışların Duyurulması (Whistleblowing) ve Etik İklimi İlişkisi Üzerine Bir Uygulama‛, Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 28/1, 1-23.
• SARIASLAN, H. (1984). ‚Sistem Analizinin Temelleri‛, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 39/1, 51-6.
• SHAHINPOOR, N. ve Matt, B.F. (2007). ‚The Power of One: Dissent and Organizati- onal Life‛, Journal of Business Ethics, 74, 37-48.
• SOMMERS, K. (2014). Board Leadership İn- novative Approaches to Governance, No:136, Nov.-Dec.
• STANLEY, J.D. (1981). Dissent in Organizati- ons, The Academy of Management Review, 6/1, 13-19.
• TOKER-GÖKÇE, A. (2014). ‚Okullarda Bilgi Uçurma: İş Doyumu ve Örgütsel Bağlı- lık İlişkisi‛, Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 22, 261-282.
• TürkDilKurumu, http://tdk.gov.tr/index.php?option=co m_bts&arama=kelime&guid=TDK.GTS 5891f3a083adc9.41723081 (25.01.2017)