Ortaokul Sosyal Bilgiler Dersi Coğrafya Ünitelerinde Öğrencilerin Öğrenme Yöntem Tercihleri

Yıl 2017, Cilt: 9 Sayı: 19, 323 - 335, 30.07.2017

İsmail Taşlı

Öz

İlköğretim Sosyal Bilgiler dersinde coğrafya alanını doğrudan veya dolaylı ilgilendiren üniteler vardır. Bu üniteler içinde geçen kavramlar genellikle giriş ve ezber düzeyinde kaldığında coğrafi algı sorunları ortaya çıkmaktadır. Bu bağlamda öğrencilerin bu derse ait kazanımlara nasıl ulaştıklarının bilinmesine ihtiyaç vardır. 20142015 Eğitim- öğretim yılında Manisa il merkezi ortaokullarında bir araştırma yapılmıştır. Araştırmaya bu dersi okuyan 5-6 ve 7. Sınıf öğrencilerinden seçilen denekler dâhil edilmiştir. Oransız küme örnekleme yöntemine göre seçilmiş 90 öğrenciye ‚Coğrafya konularını hangi yöntemle öğreniyorsunuz?‛ ve ‚Bu yöntemi nasıl belirlediniz?‛ sorularını içeren bir form verilmiştir. Nitel araştırma yöntemlerinden olgu bilim modeli kullanılan araştırmada elde edilen sonuçlar, yüzde % ve frekans f ile ifade edilmiştir. Araştırmaya 90 öğrenci dâhil edilmiş olup Ortaokul sosyal bilgiler dersinin okunduğu 5,6 ve 7. Sınıf öğrencilerinden örneklem evrenden basit tesadüfi, oransız küme örnekleme yöntemi ile belirlenmiş ve her sınıf düzeyinden 30 öğrenci araştırmaya dâhil edilmiştir. Araştırma kapsamında öğrencilere tercih ettikleri öğrenme yöntemi, ezberleme durumları, yöntemi belirlemede neyin etkili olduğu sorularına cevap vermeleri istenmiştir. Araştırmaya katılan öğrencilerin %55,5’inin çeşitli yollarla coğrafyanın mantığını kavramaya çalıştığı, %38,8’inin ise coğrafyanın mantığını kavramanın yanında ezberleme yoluna gittiklerini belirtmektedirler. Burada öğrenmenin bireysel bir eylem olduğu gerçeğini yansıtan bir diğer dikkate değer bulgu öğrencilerin % 81,1 nin kazanımlara ulaşırken öğrenme yöntemleri açısından kendi tercihlerinin ön plana çıkmış olmasıdır

Anahtar Kelimeler

Coğrafya Öğretimi, Coğrafya Algısı, Ezberci Öğretim.

STUDENTS’ LEARNING METHOD PREFERENCES IN GEOGRAPHY UNITS OF SECONDARY SCHOOL SOCIAL STUDIES COURSE

Öz

Units in volving directly or indirectly relevant subjects on geography field take place in Elementary social studies lesson. When the concepts in these units remain at the level of beginning and memorization , geographical percepti on problem semerge. Thus, how students acquire the learning out comes of the courses hould be cleared. A research on this subject was carried on in 2014-2015 academic year in Secondary schools of center Manisa. Chosen subjects from 5,6, and 7th year students are in cluded to experiment group. A form in cluding the questions‛ Which method do you use to learn geography subjects?‛ and ‚ How do you settle this method?‛is given to students chosen according to disproportional cluster sampling method. The results of there search that is carried out by phenomenology model, a qualitativere search method, are expressed by percent % and frequency f . 90 students from 5,6 and 7th classes are in cluded in there searc hand 30 students frome achclassare chosen randomlydue to sampling method. Students are asked to in dicate their preferred learning method, memorization and what is effective in their method determining process. % 55,5 students in dicatethat they try to graspthelogic of geographyand % 38,8 of students express they also memorize besides grasping the logic. At this point, another point reflecting that learning is an in dividual activity is that % 81,1 of students prefer their own methods in order to gain the learning out comes.

Anahtar Kelimeler

Teaching Geography, Perception of Geograpy, Rote Learning

Kaynakça

• AKINOĞLU, Orhan (2005), ‚Coğrafya Eğitimi- nin Etkinliği ve Sorunları‛, Marmara Coğrafya Dergisi, sayı: 12, s.80.
• AKINOĞLU, Orhan, BAKIR, Saliha (2003), ‚İl- köğretim Öğrencilerinin Sosyal Bilgiler Dersinde Coğrafya Konularını Öğrenme- leriyle İlgili Durum Analizi‛, Marmara Coğrafya Dergisi, sayı:8, s.83-104.
• ALIM, Mete (2008), ‚Lise Öğrencilerinin Coğ- rafya Dersine Yönelik Tutumları‛, Doğu Coğrafya Dergisi, sayı 19, s. 25-32.
• BÜYÜKÖZTÜRK Şener, ÇAKMAK KILIÇ Eb- ru, AKGÜN Erkân Özcan, KARADE- NİZ Şirin, DEMİRELFunda (2014), bi- limsel araştırma yöntemleri, pegem aka- demi, Ankara. CRESWELL, J. W. (2013). Qualitati- veinquiry&resaerchdesign: Choosinga- mongfiveapproaches (Thirdedition). New York: Sage.
• ÇİFTÇİ, Taner (2016). Coğrafya’da Değer Eğiti- mi, Pegem Akademi, Ankara
• DOANAY Hayati (1989 ) : Coğrafya ve Lisele- rimizde Coğrafya Öğretim Programları, Coğrafya Araştırmaları, Atatürk Kültür Dil ve Tarih Kurumu, Coğrafya Bilim ve Uygulama Kolu, Cilt IX, Sayı 1, 1989, s. 7-24, Ankara.
• L.JAMES Barth, , DEMİRTAŞ, Abdullah (1996 ): İlköğretim Sosyal Bilgiler Öğretimi, YÖK-WORLD BANK. MEGEP , Ankara.
• MERRİAM, S. B. (2013). Nitel araştırma: Desen ve uygulama için bir rehber. S. Turan (Ed.), Ankara: Nobel Akademik Yayıncı- lık.
• MORGAN Clifford T., Psikolojiye Giriş, (16. Baskı). Hacettepe Üniversitesi Psikoloji Bölümü Yayınları, yayın no: 05-06-Y- 0057-10, MeteksanA.Ş., Ankara, 2005
• ÖZGEN, Nurettin ve BİNDAK, Recep (2009), ‚Lise Öğrencilerinin Coğrafya Dersine Yönelik Tutumlarının Çeşitli Değişken- lere Göre İncelenmesi: Siirt Örneği‛, Ga- zi Eğitim Fakültesi Dergisi, sayı: 2, s. 421-440.
• ÖZGEN Nurettin ( 2011 ): Coğrafya Öğretmen Adaylarının CoğrafyaAlgıla- rı,(TürkiyeÖrneği)
• https://www.researchgate.net/publication/301363607(Erişim; 23.08.2017 )
• SEKİN, Sefa ve ÜNLÜ, Mehmet (2002), ‚Coğ- rafya Dersinin Temel Öğretim Sorunla- rı‛, Marmara Coğrafya Dergisi, sayı: 5, s.43-53.
• SENEMOĞLU, Nuray (2003), Gelişim Öğrenme ve Öğretim Kuramdan Uygulamaya, 8. Bası, Gazi Kitabevi, Ankara.
• ŞAHİN Celalettin. (2001). Orta öğretim coğrafya öğretmenlerinin mesleki sorunları Hak- kında bir araştırma. Marmara Coğrafya Dergisi. Cilt: 2, Sayı:3, İstanbul
• TAŞLI, İsmail (2000 ) : Günümüz Coğrafya Öğ- retiminde Öğrenci Aktivitelerinin Bilgi Üretimine Dönüştürülmesinde Olgular, Kavramlar ve Genellemelerin Sistematik Kullanımının Sağlanması, meb.gov.tr/yayimlar/dergiler/Milli_Egiti m_Dergisi/145/tasli.htm.Ankara.
• TAŞLI, İsmail( 2016 ) : Sosyal Bilgiler Öğretimi, ( Sosyal Bilgiler Öğretiminde Coğrafya Eğitimi), Anı Yayıncılık, Ankara.
• SÖZCÜ Ufuk, OĞUZEL Sibel Aydınözü ( 2016 ) :Duran Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin Coğrafya Konularının Öğretimine İlişkin Öz Yeterlilikleri, Marmara Coğrafya Dergisi, 33, s; 155-178, İSTANBUL.
• ŞAHİN Cemalettin. (2003) Türkiye’de coğrafya öğretimi, sorunlar ve çözümönerileri, Gündüz Eğitim ve Yayıncılık, ANKARA.
• ÖNAL Hakan, GÜNGÖRDÜ Ersin ( 2008 ) : Coğrafya Öğretiminde Aktif Öğrenme, Balıkesir Üniversitesi SosyalBilimler EnstitüsüDergisi, Cilt 11 Sayı 19,s.60-74, BALIKESİR
• ÜNLÜ, Mehmet. (2011). Coğrafya derslerinde coğrafi becerilerin gerçekleşme düzeyi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(4), 2155-2172.
• YILDIRIM Tahsin, ŞİMŞEK Ünal ( 2016 ): Sosyal Bilgiler Öğretmenliği öğrencilerinin Coğrafya alanına Yönelik Öz yeterliliklerinin Farklı Değişkenler Açısından İncelenmesi, Marmara Coğrafya Dergisi, Sa- yı 34, İstanbul.