Selahaddin Eyyûbî ve Kudüs’ün Fethi

Yıl 2018, Cilt: 10 Sayı: 21, 72 - 85, 23.12.2018

Selahaddin Eyyûbî

Öz

Malazgirt Savaşı’ndan sonra savunması çöken Doğu Roma İmparatorluğu Bizans , Anadolu topraklarını 1071 öncesi Türk akınlarına kıyasla, bölgeyi tamamen Büyük Selçuklu Devleti ve Türkmenlere bırakmak zorunda kaldı. Böylelikle Diyar-ı Rum olarak adlandırılan Anadolu’da başta Türkiye Selçuklu Devleti olmak üzere, pek çok beylik kurularak adeta Bizans, nefes alamaz hale getirildi. Tüm bunlardan dolayı varlık sorunu yaşayan İmparatorluk, Papa’dan askerî yardım talebinde bulundu. Yardım talebini değerlendiren Papa, bunu kendisi ve temsil ettiği Katolik dünya açısından oluşan ekonomik, siyasî, sosyal ve dinî emelleri gerçekleştirmek için bir fırsat olarak gördü ve değerlendirdi. Askerî, siyasî ve açıdan asıl hedef Kudüs olarak lanse edilip, dinî bir motif ile süslense de, gerçekte amaç, Türkleri Anadolu’dan ve Suriye-Filistin bölgesi topraklarından atmaktır. Nihayetinde 1096 yılında başlayan I. Haçlı Seferi, ordularının Urfa, Antakya ve Kudüs’ü ele geçirerek kısmî bir başarı elde etmiştir. Büyük Selçuklu emîrlerinin, Türkiye Selçuklu Sultanlarının, Anadolu Türk Beyliklerinin direnişleri neticesinde 1101 Haçlı dalgası, II. Haçlı Seferi bertaraf edilmiş, bölgedeki haçlı kontluklarına yapılan seferlerle bu devletçikler köşeye sıkıştırılmış, fakat bölgeden atılmaları ve Kudüs’ün fethi sağlanamamıştır. Nureddin Mahmud Zengi’nin ölümünden sonra Musul Atabeyliği içindeki iktidarı ele geçiren Selahaddin Eyyûbî, devletini kurduktan sonra bu amaca yönelik hayatını adamıştır. Kudüs’ü fethetmek için öncesinde İslam dünyasında ve bölgesinde siyasî birlikteliği sağlayan Selahaddin, Kudüs’ü çevreleyecek biçimde fetihlerde bulunmuş ve nihayetinde 1187 senesinde, Hıttîn Savaşı’nda haçlı ordusunu yenmiş; kısa sayılabilecek bir süre şehri kuşattıktan sonra fethi gerçekleştirmiştir

Anahtar Kelimeler

Selahaddin Eyyûbî, Haçlılar, Kudüs, Hıttîn Savaşı, Türkler, Bizans.

Saladin Eyyubi and The Conquest Of Jarusalem

Öz

Afterthebattle of Malazgirt, the Byzantine Empire left the easternpart of Anatolia to the Turcomans and the Seljuki State. After that besides the Seljuki State, lots of autonomous Turkishbeylikswerefounded in Anatolia that at theendleftsmallerareatotheByzantineEmpire. So as to getout of that harsh atmosphere, the Byzantine Emper or demanded the militaryaid of the Pope of Roman Catholic Church. As the Pope saw this demand as a new chance to makethe politicaland militaryaims of the Church to wardsthe East true, the Roman Catholic Church targeted Jarusalem as a regionto be captured. Inreality, there alaim was to send theTurksout of Anatolia and Syrian-Palestinianregion. Eventually, after the constrcution of the First Crusade under the leadership of the Pope in 1096, the Crusadersinvaded Urfa, Antakya and Jarusalem. Withthe military efforts of the Turcomansand the Seljuks of Anatolia, the Second Crusade of 1101 wasprevented successfully, but theconquest of Jarusalem by the Muslimscould not be managed. Afterthedeath of Nureddin Zengi, theleader of Mousoul Governorship, Saladin got the leadership of the governorshipinstead of Zengi. Beforetheconquest of Jarusalem, Saladin gathered the Muslims together as a form of Islamicunity. At theend, in the battle of Hıttin in 1187, Saladin defeated the Crusadersand conquested Jarusalem

Anahtar Kelimeler

Saladin, Crusaders, Jarusalem, Battle of Hıttin, Turks, ByzantineEmpire

Kaynakça

• AĞIRAKÇA, Ahmet, Selahaddin Eyyûbî ve Kudüs’ün Yeniden Fethi, Akdem yayın- ları, İstanbul 2014
• ANNA KOMMENA,Alexiad:Anadolu’da ve Balkan Yarımadasında İmparator Alexios Kommenos Döneminin Tarihi- Malazgirt’in Sonrası, (çev. Bilge Umar), İnkılap yayınları, İstanbul 1996
• ERSAN, Mehmet-ALİCAN, Mustafa, So- rularla Selçuklular Tarihi-Osmanlılardan Önce Onlar Vardı: Türkiye Selçukluları, Timaş yayınları, İstanbul 2016
• KANAT, Cüneyt-BURÇAK, Devrim, Soru- larla Haçlı Seferleri, Yeditepe yayınları, İstanbul 2013
• KESİK, Muharrem, Türkiye Selçuklu Devleti Tarihi: Sultan I. Mesud Dönemi (1116- 1155), TTK yayınları, Ankara 2003
• KURAT, Akdes Nimet, Çaka Bey: İzmir ve Civarındaki Adaların İlk Türk Beyi (1081- 1096), 3.baskı, Ankara 1966
• KUŞÇU, Ayşe Dudu, Eyyûbî Devleti Teş- kilâtı, TTK yayınları, Ankara 2013
• …………., Peçenek Tarihi, İstanbul 1937.
• MERÇİL, Erdoğan, Müslüman Türk Devlet- leri Tarihi, TTK yayınları, Ankara 1991
• OSTROGORSKY, George, Bizans Devleti Tarihi, (çev. Fikret Işıltan), TTK yayın- ları, 6.baskı, Ankara 2006
• SEVİM, Ali, Anadolu’nun Fethi: Selçuklular Dönemi (Başlangıçtan 1086’ya Kadar), TTK yayınları Ankara 1988
• SEVİM, Ali-YÜCEL, Yaşar, Türkiye Tarihi: Fetih, Selçuklu ve Beylikler Dönemi, TTK yayınları, Ankara 1989
• SEVİM, Ali-MERÇİL, Erdoğan, Selçuklu Devletleri Tarihi, TTK yayınları, 2.baskı, Ankara 2014……….,, Suriye ve Filistin Selçukluları Tarihi, TTK yayınları, 3.baskı, Ankara 2000
• TURAN, Osman, Doğu Anadolu Türk Dev- letleri Tarihi, Ötüken yayınları, İstanbul 2004……., Selçuklular Zamanında Türki- ye, Boğaziçi yayınları, 4.baskı, İstanbul ty..….., Selçuklular Tarihi ve Türk-İslam Medeniyeti, Ötüken yayınları, İstanbul 2012
• ULUÇAY, Çağatay, İlk Müslüman Türk Devletleri Tarihi, Ötüken yayınları, 5.baskı İstanbul 2013
• USTA, Aydın, Çıkarların Gölgesinde Haçlı Seferleri, Yeditepe yayınları,2.baskı, İs- tanbul 2016