2290 NUMARALI TEMETTUAT DEFTERİNE GÖRE HASANLI=UZUN HASANLAR KARYESİ

Yıl 2019, Cilt: 11 Sayı: 22, 30 - 44, 22.07.2019

Mehmet Başaran

Öz

Tanzimat Fermanı ile Osmanlı Devleti yeniden yapılanma sürecine girmiştir. Bu amaçla mali alanda halktan vergi mükellefi olanların sahip oldukları mal ve mülklerin yıllık gelirleri üzerinden temettü vergisi alınması esası benimsenmiştir. Bu vergi kayıtları temettuat defterleri adı verilen defterlere yazılmıştır. Bu defterlerde vergi mükellefi hane sayıları, arazi miktarları, yetiştirilen ürünler, ödenen vergiler ve hayvan sayıları ile ilgili detaylı bilgiler bulunmaktadır. Bu çalışmada Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı’nda bulunan Temettuat Defterlerinden Uzun Hasanlar’a ait BOA, ML.VRD.TMT.d kod ve 02290 numaralı defter incelenerek değerlendirilmesi yapılmıştır

Anahtar Kelimeler

Uzun Hasanlar, Menemen, temettuat defterleri, temettu vergisi

HASANLI/UZUN HASANLAR VILLAGE ACCORDING TO DIVIDENDS BOOK NUMBER 2290

Öz

With the Tanzimat Edict, the Ottoman Empire entered the restructuring process. With this aim, getting an income tax basis from properties of the taxpayers living in public according to their annual income was considered. Those tax records were written in profit notebooks. These books contain detailed information about the number of taxpayer households, the amount of land, the products grown, the taxes paid and number of animals. In this research, an evaluation was done by searching Uzun Hasan’s BOA, ML. VRD. TMT.d 02290 numbered notebooks in the profit notebooks of Head of the Presidential State Archives of the Republic of Turkey

Anahtar Kelimeler

Uzun Hasanlar, Menemen, profit notebooks, income tax

Kaynakça

• Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı Osman- lı Arşivi ML. VRD. TMT. d. 02290
• Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı Cum- huriyet Arşivi 30.11.1 / 56-17-7
• Abdurrahman Vefik Sayın, Tekalif Kavaidi (Osmanlı Vergi Sistemi), Ankara 1999.
• Abdurrahman Vefik, Tekâlif Kavâidi, c. II, İstanbul 1330.
• BAŞARAN, Mehmet, SARIBEY HAYKI- RAN, Aysun, 19 Yüzyıl Arşiv Belge- lerinde İncirliova, Aydın, Eylül 2018.
• BAŞARAN, Mehmet, SARIBEY HAYKI- RAN, Aysun, 19. Yüzyıl Osmanlı Belgelerinde Yenipazar, Yenipazar Belediyesi Kültür Yayınları, Anka- ra, Mayıs 2015.
• DEVELLİOĞLU, Ferit, Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lügat, Ankara 1996.
• DOĞER, Ersin, İlk İskânlardan Yunan İşga- line Kadar Menemen ya da Tarhaniyat Tarihi, 1998.
• GÖYÜNÇ, Nejat, “Hane”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, c. 15, İs- tanbul 1997.
• GÜRAN, Tevfik “19. Yüzyıl Temettuat Tahrirleri”, Osmanlı Devleti’nde Bil- gi ve İstatistik, Ankara 2000.
• İNALCIK, Halil, Osmanlı İmparatorluğu Toplum ve Ekonomi, İstanbul 1996.
• KÜTÜKOĞLU, Mübahat, “Osmanlı Sosyal ve İktisadî Tarihi Kaynaklarından Temettü Defterleri”, Belleten, C. LIX/225, Ankara.
• ÖZTÜRK, Said, “Konya Temettuat Defter- leri”, Uluslararası Kuruluşunun 700. Yıldönümünde Bütün Yönleriyle Os- manlı Devleti Kongresi, 7-9 Nisan 1999, Konya.
• ÖZTÜRK, Said, “Türkiye’de Temettuat Çalışmaları”, Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, C. 1, S. 1, İstanbul 2003.
• SERİN, Mustafa, “Osmanlı Arşivi’nde Bu- lunan Temettuat Defterleri”, Başba- kanlık I. Milli Arşiv Şurası 20-21 Ni- san 1998, Ankara, 1998.
• ŞAHİN, Harun, “Osmanlı Vergi Sistemin- de Reform ve Temettü’ Vergisi”, Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bi- limler Dergisi, C. 37, S. 1, Sivas 2013.
• ŞENER, Abdüllatif, Tanzimat Dönemi Vergi Sistemi, Ankara 1990. http://www.os- ar.com/modules.php?name=News &file=article&sid=81 EKLER
• Belge 1: Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı Cumhuriyet Arşivi