Turgut Ozal Period Of The Relevant Effective To Increase The Export Turkey International Businessmen Trips

Yıl 2023, Cilt: 15 Sayı: 31, 1 - 17, 28.12.2023

Muhammet Oğur

https://doi.org/10.57205/yenifikirjournal.1285779

Öz

The period between 1980 and 1990 caused Turgut Özal to be called the "Özal Era" in terms of both his role in the January 24 decisions and his becoming prime minister in 1983 and president in 1989. Turgut Özal period constitutes one of the most discussed and exemplary time periods in Turkey, especially in terms of economy and foreign policy. It is thought that the January 24 decisions, which Turgut Özal led before he was the leader of the government, and the economic decisions he mediated as the prime minister, caused the transformation of the Turkish economy. One of the main dynamics of the economy of this period, in which many criticisms were made, is the trips abroad with business people. While these trips had positive results such as increasing Turkey's exports, they also received negative criticism as they caused an increase in imports to Turkey. In this period, which affected the transformation of the economy from an agriculture-based view to an industrial one, it is considered that the foreign trips made with business people contributed to the increase in the share of industry in the economy. Revealing the curious aspects of the economy of this period will be an important guide for researchers and today's politicians.

Anahtar Kelimeler

Turgut Özal, Abroad Trips, Economy.

Turgut Özal Dönemi’nde İş İnsanlarıyla Yapılan Yurt Dışı Gezilerinin, Türkiye İhracatını Artırmaya Yönelik Etkisi

Öz

1980-1990 yılları arasındaki dönem, Turgut Özal’ın hem 24 Ocak kararlarındaki rolü, hem de 1983’te başbakan, 1989’da cumhurbaşkanı olması yönünden, “Özal Dönemi” olarak adlandırılmasına sebep olmuştur. Turgut Özal dönemi, özellikle ekonomi ve dış politika açısından Türkiye’nin en çok tartışılan ve en çok örnek gösterilen zaman dilimlerinden birisini oluşturmaktadır. Turgut Özal’ın daha hükümet lideri olmadan hazırlanmasına öncülük ettiği 24 Ocak kararları ve sonrasında başbakan olarak, alınmasına aracılık ettiği ekonomik kararların, Türk ekonomisinin dönüşümüne sebep olduğu düşünülmektedir. Pek çok eleştirinin yapıldığı bu dönem ekonomisinin temel dinamiklerinden birisi de, iş insanlarıyla yapılan yurt dışı gezileridir. Bu geziler, Türkiye ihracatını artırma gibi olumlu sonuçlar doğurduğu gibi, Türkiye’ye ithalatın artmasına sebep olması yönüyle olumsuz eleştiriler de almıştır. Ekonominin tarıma dayalı görünümden, sanayiye dayalı biçime dönüşmesine etki eden bu dönemde, sanayinin ekonomideki payının artmasında iş insanlarıyla yapılan yurt dışı gezilerinin etkisi olduğu değerlendirilmektedir. Bu dönemin ekonomi ile ilgili merak edilen yönlerinin ortaya konulması araştırmacılar ve günümüz siyasetçileri açısından önemli bir rehber olacaktır.

Anahtar Kelimeler

Turgut Özal, Yurt Dışı Geziler, Ekonomi

Kaynakça

• Alkin, E., Özal Gerçek Bir Devrimciydi, Turgut Özal, Turgut Özal Düşünce Ve Hamle Derneği Yayınları, Ankara 2008.
• Anavatan Partisi, Anavatan Partisi Programı, Tisa Matbaası, Ankara 1983.
• Balci, A., Türkiye Dış Politikası: İlkeler, Aktörler Ve Uygulamalar, Etkileşim Yayınları, İstanbul 2013.
• Barchard, D., Turgut Özal Dış Politikayı Bir Ticaret Misyonu Olarak Ele Aldı, Editör, Erkan Ertosun, Yakın Dostlarının Dilinden Turgut Özal’ın Dış Politikasını Anlamak, Turgut Özal Üniversitesi Yayınları, Ankara 2013.
• Barlas, M., Turgut Özal’ın Anıları, Sabah Kitapları, İstanbul 1994.
• Birand, M. A., Soner Yalçın, The Özal Bir Dava’nın Öyküsü, Doğan Kitapçılık, İstanbul 2001.
• Bleda, T., Maskeli Balo, Doğan Kitap, İstanbul 2000.
• Boratav, K., Türkiye İktisat Tarihi 1908-2002, İmge Kitabevi, Ankara 2004.
• Bozer, A., Özal Dış İlişkilerde İnsani Boyuta Birinci Derecede Önem Veren Kişiydi. Editör, Erkan Ertosun, Yakın Dostlarının Dilinden Turgut Özal’ın Dış Politikasını Anlamak. Turgut Özal Üniversitesi Yayınları, Ankara 2013.
• Cankara, P. Ö., Yunus Emre Aysel, Türkiye’de Siyasal Liberalizmin Nirengi Noktası: Turgut Özal Ve Recep Tayyip Erdoğan'ın Hükümet Etme Yaklaşımlarının Karşılaştırmalı Analizi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt: 8 Sayı: 41, S.531, Samsun 2015.
• Cemal, H., Özal Hikâyesi, Bilgi Yayınevi, Ankara 1989.
• Coşkun, A., Turgut Özal'ın Dış Politikasını Anlamak, Editör, Erkan Ertosun, Yakın Dostlarının Dilinden Turgut Özal’ın Dış Politikasını Anlamak. Turgut Özal Üniversitesi Yayınları, Ankara 2013.
• Duman, M. Z., Türkiye’de Liberal-Muhafazakâr Siyaset, Kadim Yayınları, Ankara 2010.
• Dündar, L., Özal Dönemi Türk Dış Politikasında Turgut Özal’ın Kişisel Özelliklerinin Rolü. Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, Sayı: 58, S. 1-20, Ankara 2016.
• Ertosun, E., Turgut Özal’ın Ekonomi Odaklı Dış Politikası, Yunanistan’a Yönelik ‘‘Zeytin Dalı’’ Diploması Örneği, Bilge Strateji Dergisi, Cilt: 8, Sayı:15, S.33-57, İstanbul 2016.
• Göle, N., Türkiye’nin Özal’lı Yılları, Turgut Özal, Turgut Özal Düşünce Ve Hamle Derneği Yayınları, Ankara 2008.
• Güner, E., Ekonominiz Güçlü Değilse Dış Politikada Hiçbir Şey Yapamazsınız, Editör, Erkan Ertosun, Yakın Dostlarının Dilinden Turgut Özal’ın Dış Politikasını Anlamak, Turgut Özal Üniversitesi Yayınları, Ankara 2013.
• Güzel, H. C., Dışişleri Mensuplarını, Büyükelçileri Ekonomik İşlerdeki Başarılarıyla Değerlendirirdi, Editör, Erkan Ertosun, Yakın Dostlarının Dilinden Turgut Özal’ın Dış Politikasını Anlamak, Turgut Özal Üniversitesi Yayınları, Ankara 2013.
• Harrari, Y. Noah., 21. Yüzyıl İçin 21 Ders, Çeviri: Selin Siral, Kollektif Kitap, İstanbul 2018.
• İhsanoğlu, E., Turgut Özal, Vatansever Ve Türkiye’nin Yüksek Menfaatlerini Düşünen Bir İnsandı. Editör, Erkan Ertosun, Yakın Dostlarının Dilinden Turgut Özal’ın Dış Politikasını Anlamak, Turgut Özal Üniversitesi Yayınları, Ankara 2013.
• Laçinok, N. Y., Türk Dış Politikasında Liderler İçinde Turgut Özal, Bağlam Yayınları, İstanbul 2007.
• Michael, F., Neoliberal Politikalar ve İnsan Hakları. Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 17 (2), İzmir 2015.
• Oran, B., Türk Dış Politikası, C.Ii, İletişim Yayınları. İstanbul 2005.
• Özdemir, H., Turgut Özal, Doğan Kitap Yayınları, İstanbul 2014.
• Özen, H., "Turgut Özal" Türkiye de Siyasal Liderlik: Dönemler Özellikler ve Karşılaştırmalar Menderes, Demirel, Erdoğan Örnekleri”, (Der. E. Toros), Atılım Ünv. Yayınları. s. 122,123, Ankara 2011.
• Öztürk, Ş., Fethi Nas, Vd., 24 Ocak Kararları, Neo- Liberal Politikalar Ve Türkiye’nin Tarımı, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı:1/2, S:15-32, Denizli 2008.
• Sezal, İ., İhsan Dağı, Kim Bu Özal, Siyaset, İktisat, Zihniyet, Boyut Kitapları, İstanbul 2003.
• Şahin, H., Türkiye Ekonomisi, Ezgi Kitabevi, Bursa 2002.
• Şivgin, H., Statükocu Anlayışı Özal Değiştirdi, Editör, Erkan Ertosun, Yakın Dostlarının Dilinden Turgut Özal’ın Dış Politikasını Anlamak, Turgut Özal Üniversitesi Yayınları, Ankara 2013.
• Toperi, K. G., Türkiye Denilince Dışarıda İlk Akla Gelen Şey Özal’dır, Editör, Erkan Ertosun, Yakın Dostlarının Dilinden Turgut Özal’ın Dış Politikasını Anlamak. Ankara: Turgut Özal Üniversitesi Yayınları, Ankara 2013.
• Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği, 1989 Yılına Girerken Türkiye Ekonomisi, İstanbul 1989.
• Üstündağ, R., Türkiye’de Demokratikleşme ve Turgut Özal Dönemi Siyasal Liberalizmi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kütahya-2018.
• Yavuzalp, E., Liderlerimiz Ve Dış Politika. Bilgi Yayınevi, Ankara 1996.
• Yurdusev, A. N., Devlet, Sistem Ve Kimlik: Uluslararası İlişkilerde Temel Yaklaşımlar, İletişim Yayınları, İstanbul 2009.
• Zürcher, E. J., Modernleşen Türkiye’nin Tarihi, İletişim Yayınları, İstanbul 2016.
• İnternet Kaynakları
• http://www.hurriyet.com.tr/ekonomi/ecevitten-abdye-ozal-usulu-gezi-44561, (E.T. 07.04.2018)
• https://www.tarihtarih.com/?Syf= 26&Syz=355218 (E.T. 07.04.2018)
• http://www.yenicaggazetesi.com.tr/gunumuzun-mimari-ozal-47078yy.htm, (E.T.17.04.2018)
• http://www.oib.gov.tr (E.T.17.04.2020)
• http://www.mfa.gov.tr/islam-isbirligi-teskilati.tr.mfa, (E.T. 01.05.2018)
• http://www.yenicaggazetesi.com.tr/dunya-pazari-ve-biz-turkler-43587yy.htm,(E.T. 17.04.2018)
• https://www.dunya.com/kose-yazisi/ihracat-yolunda-ihracatci-kolunda-turkeximbank/417514, (E.T. 17.04.2018)
• http://www.haber7.com/siyaset/haber/184441-864-rakimli-tepenin-seyir-defteri, (E.T. 18.03.2018)
• https://www.tarihtarih.com/?Syf=26&Syz=354899 (E.T. 18.03.2018)
• http://www.radikal.com.tr/yazarlar/funda-ozkan/isadamlarinin-ispanyada-ne-isi-var-596856/, (E.T.01.05.2018)
• http://www.hurriyet.com.tr/kelebek/hayat/oltan-sungurlu-turkiyeye-dine-imana-karismayan-yeni-bir-sosyal-demokrat-parti-lazim-40093471, (E.T. 09.10.2018)
• Cumhuriyet Gazetesi
• Hürriyet Gazetesi
• Milliyet Gazetesi
• Radikal Gazetesi