The Course Of The Agrıcultural Sector In Employment: Changes in Türkiye and Future Outlook

Yıl 2025, Cilt: 17 Sayı: 34, 105 - 115, 28.07.2025

Yasemin Koç , İsa Celik

https://doi.org/10.57205/yenifikirjournal.1743354

Öz

Abstract
This study provides a structural analysis of employment in Türkiye's agricultural sector and its components. For this purpose, firstly, the concepts related to the definition and scope of agricultural jobs are emphasized. Following the conceptual framework, annual macro data on agriculture from Turk Stat for the period 2013-2024 are used. According to the last ten years of data, agricultural employment has been on a downward trend. In 2013, the number of agricultural employees was approximately 6 million, while in 2024 it was approximately 4 million 700 thousand. In this case, the share of agriculture in total employment has fallen from 20% to less than 15%.
In the structural analysis of agricultural employment, the employment rates of agriculture across sectors and their changes over time, the characteristics of the agricultural labor force, forms of employment, migration and displacement, technological changes and their effects on the labor force were evaluated. In addition, agricultural employment is discussed in more detail with current data on wages, job security, unpaid family workers and demographic changes. Under these conditions, it has been difficult to classify the agricultural labor force. However, the characteristics of the agricultural labor force were evaluated based on the concepts of migration, informality and seasonal work. As can be seen from the literature review, these concepts have been frequently studied. However, there is no recent assessment of the state of agricultural employment. Therefore, in the present study, the present and future of agricultural employment are analyzed from different perspectives.

Anahtar Kelimeler

agriculturel sector , employment , labor force characteristic

İstihdamda Tarım Sektörünün Seyri: Türkiye’deki Değişimler ve Gelecek Görünümü

Öz

Öz
Bu çalışma ile Türkiye tarım sektörüne ait istihdamın yapısal analizi ve unsurları değerlendirilmiştir. Bunun için öncelikle tarım işlerinin tanımı ve kapsamına ilişkin kavramlar üzerinde durulmuştur. Kavramsal çerçevenin ardından TÜİK’ e ait tarımla ilgili 2013- 2024 dönemine ait yıllık makro veriler kullanılmıştır. Son on yıllık verilere göre tarım istihdamı azalma eğilimindedir. 2013 yılında tarım çalışanlarının sayısı yaklaşık 6 milyon iken 2024 yılına gelindiğinde yaklaşık 4 milyon 700 bin kişi olmuştur. Bu durumda tarımın toplam istihdam içindeki payı %20’lerden %15’in altına düşmüştür.
Tarım istihdamının yapısal analizi ele alınırken; tarımın sektörler arasındaki istihdam oranları ve zaman içindeki değişimi, tarım işgücünün özellikleri, istihdam biçimleri, göç ve yer değiştirme durumları ile teknolojik değişimler ve işgücü üzerindeki etkileri değerlendirilmiştir. Ayrıca ücret, iş güvencesi, ücretsiz aile çalışanı ve demografik değişimler üzerinden güncel verilerle tarım istihdamı daha detaylı ele alınmıştır. Söz konusu koşullar altında tarım işgücünü sınıflandırmak zor olmuştur. Ancak tarım işgücünün özellikleri; göçmenlik, kayıt dışılık ve mevsimlik çalışma kavramlarına dayanarak değerlendirilmiştir. Bu kavramlar, literatür taramalarından anlaşıldığı üzere sıklıkla çalışılan konular olmuştur. Ancak yakın tarihte tarım istihdamının son durumuna ait bir değerlendirme bulunmamaktadır. Bu nedenle mevcut çalışmada tarım istihdamının bugünü ve geleceği farklı perspektiflerden ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

tarım sektörü , istihdam , işgücü özellikleri

Kaynakça

• Dedeoğlu, S. ve Bayraktar, S. (2019). Yoksulun Umudu Çocuk: Mevsimlik Tarım İşçisi Hanelerin Sosyo- Ekonomik Profili ve Çocuk İşçiliği Araştırması. Çocuk İşçiliğiyle Mücadele Programı.
• FAO. (2024). Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım örgütü Genel Bilgi Formu. (09.08.2024) https://www.tarimorman.gov.tr/ABDGM/Belgeler/Uluslararas%C4%B1%20Kurulu%C5%9Flar/FAO%20TR.pdf
• ILO. (2025). ILO Sözleşmeleri. (02.02.2025) https://www.ilo.org/search?search_api_fulltext=agriculture+agreement+turkey&sort_by=search_api_relevance&f%5B0%5D=language%3Aen&f%5B0%5D=language%3Aen
• Kalkınma Atölyesi. (2016). Yabancı Göçmen İşçiler Alan Araştırması. Elde edilme tarihi: 12 Ağustos 2024, https://www.ka.org.tr/publications
• Meçik, O ve Afşar, M. (2014). Türkiye ekonomisinde yapısal dönüşümler ve işgücü piyasasındaki gelişmeler. Optimum Ekonomi ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 1(2).
• Sosyal Güvenlik Kurumu.(2022). İstatistik Bilgileri. (26.07.2024) https://www.sgk.gov.tr/Istatistik/Yillik/fcd5e59b-6af9-4d90-a451-ee7500eb1cb4/
• Türkiye İstatistik Kurumu.(2012-2023). Yıllık İşgücü İstatistikleri. Elde edilme tarihi: 23 Temmuz 2024, https://www.tuik.gov.tr/
• Türkiye İstatistik Kurumu.(2019-2023). İstihdam Edilenlerin Sosyal Güvenlik Kuruluşuna Kayıtlılık Durumu. Elde edilme tarihi: 12 Temmuz 2024, https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Isgucu-Istatistikleri-Temmuz-2020-33791
• Türkiye İstatistik Kurumu.(2016). Tarımsal İşletme Yapı Araştırması, Elde edilme tarihi: 25 Temmuz 2024, https://data.tuik.gov.tr/Kategori/GetKategori?p=Tarim-111
• Türkiye İstatistik Kurumu.(2022). Kent-Kır Nüfus İstatistikleri, Elde edilme tarihi: 2 Temmuz 2024, https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Kent-Kir-Nufus-Istatistikleri-2022-49755
• Türkiye İstatistik Kurumu.(2013-2023). İstatistik Konuları. Elde edilme tarihi: 7 Ağustos 2024, https://data.tuik.gov.tr/
• Türkiye İstatistik Kurumu. (2020-2023). İstihdam Edilenlerin Sosyal Güvenlik Kuruluşuna Kayıtlılık Durumu. Elde edilme tarihi:2 Eylül 2024,https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Isgucu-Istatistikleri-Temmuz-2020-33791
• Türkiye İstatistik Kurumu. (2019- 2023). Tarımsal İşletme İşgücü Ücret Yapısı. Elde edilme tarihi:8 Eylül 2024,https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Tarimsal-Isletme-Isgucu-UcretYapisi202249687%20%20#:~:text=Mevsimlik%20erkek%20i%C5%9F%C3%A7i%20%C3%BCcretleri%20%82,artarak%205%20393%20TL%20oldu
• 5488 Sayılı Tarım Kanunu, Kanun No: 26149. (2006, 25 Nisan). Mevzuat Bilgi Sistemi'nden alındı:https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=5488&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=5
• 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu, Kanun No: 26200. (2006, 16 Haziran). Mevzuat Bilgi Sistemi'nden alındı: https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.5510.pdf
• 4857 Sayılı İş Kanunu, Kanun No: 25134. ( 2003, 22 Mayıs). Mevzuat Bilgi Sistemi'nden alındı:https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=4857&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=5
• Tarım Hukuku Derneği. (2024). Türkiye’de Mevsimlik Tarım İşçileri, (11.08.2024) https://www.tarimhukuku.org/turkiyede-mevsimlik-tarim-iscileri/
• Türkiye Büyük Millet Meclisi. (2015). Mevsimlik Tarım İşçilerinin Sorunlarının Araştırılarak Alınması Gereken Önlemlerin Belirlenmesi Amacıyla Kurulan Meclis Araştırması Komisyonu Raporu, (11.08.2024) https://www5.tbmm.gov.tr/sirasayi/donem24/yil01/ss.7