Examining the Privacy Orientations of Social Media Users in Terms of Different Variables

Yıl 2023, , 92 - 111, 29.12.2023

Süleyman Şahan

https://doi.org/10.55609/yenimedya.1355358

Öz

The concept of privacy, which we can find traces of at every stage of human life, has become more prominent in social life, especially after modernization. Following the process that started with the modern period, with the developments in technology, privacy has emerged as an important problematic today. In parallel with the developments in internet technology, the use of social media has become widespread, and new forms of communication beyond time and space have caused new concepts in the individual-society relationship to be questioned. Such a questioning has resulted in the concept of privacy being addressed in different dimensions.
In this study, mixed method was used to determine the privacy orientations of social media users. In the study, firstly, an online questionnaire was applied to 707 people and then in-depth interviews were conducted with 8 of these people. As a result of the analysis, differentiation was found between the age, education, occupation and income of the participants, which are among the socio-demographic characteristics of the participants, and the dimensions of the "Multidimensional Privacy" scale used in the study. In the in-depth interviews, it was observed that the participants defined privacy in terms of relational and spatial elements. Again, for the participants, social media creates a space for people to present their selves. Therefore, everything that should be private turns into a sharing material.

Anahtar Kelimeler

Social media, Privacy, Dimension of privacy, Surveillance, Disclosure

Sosyal Medya Kullanıcılarının Mahremiyet Yönelimlerinin Farklı Değişkenler Açısından İncelenmesi

Öz

İnsan hayatının her aşamasında izlerini bulabileceğimiz mahremiyet kavramı özellikle modernleşme sonrasında toplumsa hayatın içerisinde daha fazla belirginleşmeye başlamıştır. Modern dönemle başlayan sürecin ardından teknolojide yaşanan gelişmelerle birlikte günümüzde mahremiyet önemli bir sorunsal olarak karşımıza çıkmaktadır. İnternet teknolojisinde yaşanan gelişmelere paralel olarak sosyal medya kullanımı yaygınlaşmış, zaman ve mekânın ötesindeki yeni iletişim biçimleri, birey-toplum ilişkisinde yeni kavramların gündeme gelip sorgulanmasına neden olmuştur. Böyle bir sorgulama mahremiyet kavramının farklı boyutlarda ele alınmasıyla sonuçlanmıştır.
Bu çalışmada sosyal medya kullanıcılarının mahremiyet yönelimlerini tespit edebilmek için karma yöntem kullanılmıştır. Çalışmada öncelikle 707 kişiye online olarak anket uygulanmış, ardından bu kişiler arasından 8 kişi ile derinlemesine görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Yapılan analizler sonucunda katılımcıların sosyo-demografik özellikleri arasında yer alan yaş, eğitim, meslek ve gelirleri ile çalışmada kullanılan “Çok Boyutlu Mahremiyet” ölçeğinin boyutları arasında farklılaşma bulunmuştur. Yapılan derinlemesine görüşmelerde ise katılımcıların mahremiyeti ilişkisel ve mekânsal unsurlar bağlamında tanımladıkları görülmüştür. Yine katılımcılar için sosyal medya, insanlara benliklerini sunmak için bir alan yaratmaktadır. Bundan dolayı da mahrem olması gereken her şey birer paylaşım materyaline dönüşmektedir.

Anahtar Kelimeler

Sosyal Medya, Mahremiyet, Mahremiyet Boyutları, Gözetim, Teşhir

Kaynakça

• Aslan, C. (2011). Türkiye’de özel alanın ifşası ve mağduriyet halleri: “Deniz Baykal örneği”. İçinde Hüseyin Köse (Editör), Medya Mahrem Medyada Mahremiyet Olgusu ve Transparan Yaşamdan Parçalar. (ss.84-122). Ayrıntı Yayınları.
• Aydemir, A. (2021). Mahremiyetten rızaya dijital albümler “Instagram örneği”. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 2021 (54), 114-140, https://doi.org/10.47998/ikad.912140
• Baruh, L & Cemalcılar, Z. (2014). It is more than personal: Development and validation of a multidimensional privacy orientation scale. Personality and Individual Differences. 70, 165-70.
• Berkup, S.B. (2015). Sosyal ağlarda bireysel mahremiyet paylaşımı: X ve Y kuşakları arasında karşılaştırmalı bir analiz [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Ege Üniversitesi.
• Bostancı, M. (2019). Dijital ebeveynlerin sosyal medyada mahremiyet algısı. AJIT-e: Online Academic Journal of Information Technology. 10 (38), 116-128, https://doi.org/10.5824/1309-1581.2019.3.005.x
• Budak, H. (2016). Yeni çağda mahremiyet ve mahremiyetin sınırları [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Selçuk Üniversitesi.
• Büyüköztürk, Ş, Çokluk Ö & Köklü, N. (2011). Sosyal bilimler için istatistik. Pegem Akademi
• Can, A. (2014). Spss ile bilimsel araştırma sürecinde nicel veri analizi. Pegem Akademi.
• Cho, H., Sanchhez, M.R. & Lim, S.S. (2009). A Multinational Study on Online Privacy: Global Concerns and Local Responses. New Media and Society, 11 (3), 395-416. https://doi.org/10.1177/1461444808101
• Christofides, E., Muise, A., & Desmarais, S. (2009). Information disclosure and control on Facebook: Are they two sides of the same coin or two different processes? Cyberpsychology and Behavior, 12(3), 341–345. https://doi.org/10.1089/cpb.2008.0226
• Creswell, J. (2017). Karma yöntemler ( G. Hacıömeroğulları). İçinde Selçuk Beşir Demir (Çeviri Editörü), Araştırma Deseni: Nitel, Nicel ve Karma Yöntem Yaklaşımları. (ss. 215-239). Eğiten Kitap.
• Çakır, M. (2015). İnternette gösteri ve gözetim eleştirel bir okuma. Ütopya.
• Çokluk Ö, Şekercioğlu G. & Büyüköztürk Ş. (2012). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik: Spss ve lisrel uygulamaları. Pegem Akademi Yayıncılık.
• Fischer, S. & Hüber, M. (2000). Privacy and security at risk in the global information society. In dougles Thomas & B. D. Loader (Eds.) Cybercrime: Law Enforcement, Security and Surveillance in the Information Age. (pp.173-193) Routhledge.
• Fogel, J., & Nehmad, E. (2009). Internet social network communities: Risk taking, trust, and privacy concerns. Computers in Human Behavior, 25, 153–160. https://doi.org/10.1016/j.chb.2008.08.006
• Kalaycı Ş. (2014). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri. Asil Yayın Dağıtım.
• Kayıhan, B. (2021). Sosyal medyada nesneleştirme aracılığıyla mahremiyetin reddi. Youtuberlar üzerine bir değerlendirme. Selçuk İletişim Dergisi, 14 (2), 1039-1069, https://doi.org/10.18094/josc.878783
• Kütükoğlu, E. (2019). Sosyal medyadaki mahremiyet algısının belirlenmesi: X, y ve z kuşakları üzerinde bir araştırma [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Erciyes Üniversitesi.
• Livberber Göçmen, T. (2018). Toplumsal yaşamda bireylerin mahremiyet yönelimleri: Sosyal ağ kullanıcıları üzerine bir saha çalışması [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Selçuk Üniversitesi.
• Mumcu, Ö.M. & Özsoy, A. (2006). Sınır kavramına mekânsal bir yaklaşım: Bahçelievler örneği. İTÜ Dergisi Mimarlık, Planlama ve Tasarım. 5 (2), 11-24.
• Niedzviecki, H. (2010). Dikizleme günlüğü (G. Gündüç, Çev.). Ayrıntı.
• Özdamar K.(2004). Paket programlar ile istatiksel veri analizi. Kaan Kitabevi.
• Semiz Türkoğlu, H. (2018). Sosyal medya üzerinden mahremiyet farkındalığı ve değişimin ölçümlenmesine yönelik bir araştırma. Connectist: İstanbul University Journal of Communication Sciences, 54, 163-189.
• Şener, G. (2013, 7-8 Mayıs). Sosyal Ağlarda ve Yeni Mahremiyet Stratejileri [Konferans sunum tam Metni]. Yeni Medya Çalışmaları I. Ulusal Kongresi, Kocaeli, Türkiye.
• Vedder, A. (2011). Privacy 3.0. In Simone Van Der Hof & Marga M. Groothuis (Eds.) Innovating Goverment: Normative, Policy and Technological Dimeonsion Of Modern Goverment. (pp. 17-28). Springer.
• Yıldırım, M. (2019). Örneklem ve örneklem yöntemleri. İçinde Sedat Şen &İbrahim Yıldırım (Editörler), Eğitimde Araştırma Yöntemleri. (ss.61-97). Nobel.
• Yörükan, T. (2012). Sosyolojik ve sosyal psikolojik görüş açısıyla şehir, konut ve mahremiyet. Atatürk Kültür Merkezi
• Yüksel, M.(2009). Mahremiyet hakkına ve bireysel özgürlüklere felsefi yaklaşımlar. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi. 64 (1), 275-298. https://doi.org/10.1501/SBFder_0000002130
• Yüksel, M. (2003). Mahremiyet hakkı ve sosyo-tarihsel gelişimi. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi. 58 (1), 181-213. https://doi.org/10.1501/SBFder_0000001619