From “Superiority of Observer” to “Observer and Observed Cooperation”: Voluntary Surveillance in Surveillance Society

Yıl 2018, Sayı: 4, 17 - 28, 01.09.2018

Rumeysa Öztürk

Öz

Surveillance is a phenomenon that is sometimes imposed and ssometimes demanded but always existed in the communities of people living together. At first the surveillance practices carried out unilaterally by the state under the security title were carried out with the cooperation of capital-state with the expansion of the capitalist system. Following the development of communication technologies, surveillance has also become unidirectional and has become fluid. Apart from everyday life practices such as online shopping or any website visit, credit card usage, sharing of personal information any transaction, people are now the vehicle for their own surveillance with the smart phones and social media accounts that almost everyone has. Social media provides people the oppotunity to share informations, comments, photos and videos on daily life with millions of people. In past, they were only shared with the close circle. This has created a new sector for both capital groups and social media users. Social media users have begun to take advertising from companies by allowing their personal lives to surveillance, and companies have started to make long-term advretisement without the necessity of other media tools. With the demand of the survelliance of social media users, a new promotion area and form has emerged. In this study, the shares of the profiles that have benefited from the social media platform they use in this way were analyzed with content analysis method.

Anahtar Kelimeler

Surveillance, Social Media, Privacy

Görenin Üstünlüğünden Gören-Görünen İşbirliğine: Gözetlenen Toplumda Gönüllü Gözetim

Öz

Gözetim, bir arada yaşayan insan toplulukları içinde kimi zaman dayatılan, kimi zaman talep edilen; ancak her hâlükârda var olagelmiş bir olgudur. Önceleri güvenlik başlığı altında devlet eliyle tek taraflı olarak yürütülen gözetim uygulamaları, kapitalist sistemin yayılması ile birlikte sermaye-devlet işbirliğiyle yürütülmüştür. İletişim teknolojilerinin gelişmesinin ardından ise gözetim de tek yönlü olmaktan çıkıp akışkan hale gelmiştir. Çevrimiçi alışveriş ya da herhangi bir internet sitesine ziyaret, kredi kartı kullanımı, kişiye dair bilgilerin herhangi bir işlem esnasında paylaşılması gibi günlük uygulamaların yanı sıra insanlar, artık hemen herkesin sahip olduğu akıllı telefonlar ve sosyal medya hesaplarıyla da kendi gözetimlerine araç olmaktadır. Sosyal medya kişilere, önceleri yalnızca yakın çevrelerle paylaşılan gündelik hayata dair bilgileri, fotoğrafları ya da videoları, çeşitli konulardaki yorumları, kimi zaman milyonları bulan takipçilerle paylaşma olanağı sunmaktadır. Bu da hem sermaye grupları hem de sosyal medya kullanıcıları açısından yeni bir sektör ortaya çıkarmıştır. Sosyal medya kullanıcıları kişisel hayatlarının gözetlenmesine izin vererek, firmalardan reklam almaya, firmalar da diğer medya araçlarının gerektirdiği şartlara takılmadan, uzun süreli tanıtımlar yapmaya başlamıştır. Sosyal medya kullanıcıları tarafından gözetimin talep edilmesiyle birlikte yeni bir tanıtım alanı ve şekli ortaya çıkmıştır. Çalışmada, kullandıkları sosyal medya platformundan bu yolla kazanç elde eden profillerin paylaşımları içerik analizi yöntemiyle incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Gözetim, Sosyal Medya, Mahremiyet

Kaynakça

• Barbarosoğlu, F. (2016). Şov ve Mahrem. İstanbul: Profil Yay.
• Bauman, Z. (2016). Küreselleşme. (A. Yılmaz, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yay.
• Bauman, Z., & Lyon, D. (2013). Akışkan Gözetim. (E. Yılmaz, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yay.
• Bauman, Z., & Tester, K. (2017). Zygmunt Bauman ile Söyleşiler. (M. Hazır, Çev.) Ankara: Heretik Yay.
• Beck, U. (2011). Risk Toplumu Başka Bir Modernliğe Doğru. (K. Özdoğan, & B. Doğan, Çev.) İstanbul: İthaki Yay.
• Canpolat, N. (2005). Foucault. N. Canpolat, & N. Rigel (Dü.) içinde, Kadife Karanlık 1 (s. 73- 142). İstanbul: Su Yay.
• Dijk, J. V. (2016). Ağ Toplumu. (Ö. Sakin, Çev.) İstanbul: Kafka Yay.
• Dolgun, U. (2008). Şeffaf Hapishane Yahut Gözetim Toplumu. İstanbul: Ötüken Yay.
• Foucault, M. (1992). Hapishanenin Doğuşu. (M. A. Kılıçay, Çev.) Ankara: İmge Kitabevi.
• Lyon, D. (2006). Gözetlenen Toplum Günlük Hayatı Kontrol Etmek. (G. Soykan, Çev.) İstanbul: Kalkedon Yay.
• Mattelart, A. (2012). Gözetimin Küreselleşmesi Güvenlileştirme Düzeninin Kökeni. (O. Gay- retli, & S. E. Karacan, Çev.) İstanbul: Kalkedon Yay.