Teknolojinin Eleştirel Değerlendirilmesi Üzerine Göstergebilimsel Bir İnceleme: Black Mirror (Kara Ayna) Dizisi Hated in The Nation (Sosyal Linç) Bölümü Örneği

Yıl 2022, Sayı: 12, 17 - 35, 30.06.2022

Başak Akgül Muzaffer Şahin

https://doi.org/10.55609/yenimedya.1032235

Öz

Bu çalışmada modern toplum ve teknoloji eleştirisi yapan aynı zamanda her bölümünde farklı bir konuyu işleyen Black Mirror dizisinin Hated In The Nation (Sosyal Linç) bölümü örneklemi incelenmiştir. Dizi bölümü, dizide yer alan teknolojik ögeler bağlamında, teknolojiye ilişkin eleştiriler üzerinden ve yöntem olarak Ferdinand de Saussure’un göstergebilimsel yöntemi ve Roland Barthes’ın anlamlandırma yöntemi ile incelenmiştir. Çalışmada, örneklem içerisinde anlatılan teknolojiler ve teknolojik gelişmeler, topluma ve insanlığa faydalı mıdır? İnsan eylemleri üzerinde ne gibi etkiler yaratmaktadır? sorunsalına cevap aranmıştır. Genel olarak analizde teknoloji ve teknolojik gelişmeler ile birlikte sosyal medya hesapları insanların sürekli bir gözetim mekanizması ile çevrelendiği, mahremiyetlerinin yok sayıldığı dahası teknolojinin insanlara faydadan çok zarar getirdiği gözlenmiş ve insanların ötekileştirildiği, yalnızlaştırıldığı, ifşa edildiği, hedef gösterildiği sonuçlarına varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Teknoloji Eleştirileri, Göstergebilimsel Analiz, Kara Ayna (Black Mirror), Sosyal Linç (Hated In The Nation)

A Semiotic Review On The Critical Evaluation Of Technology: The Sample of Hated in The Nation Episode Of The Black Mirror Series

Öz

In this study, the sample of the Hated in The Nation episode of the Black Mirror, the series which criticizes modern society and technology while dealing with a different subject in each episode, has been examined. The episode has been examined in the context of the technological elements in the series, by means of criticisms of technology, and as a method, through the semiotic method of Ferdinand de Saussure and the interpretation method of Roland Barthes. This study aims to answer the questions of “Are technologies and technological advancements included in the sample, beneficial to society and humanity? What effects does it have on human actions? Overall, results obtained from the analysis indicated that, in correlation with technology and technological advances, individuals are being surrounded by surveillance mechanisms by social media accounts, their privacy being ignored and moreover, technology doing more harm to people than good while making them more alienated, isolated, exploited and targeted.

Anahtar Kelimeler

Criticism of Technology, Semiotic Analysis, Hated in The Nation, Black Mirror

Kaynakça

• Adorno, T. W. & Horkheimer, M. (2014). Aydınlanmanın Diyalektiği. (Çev. N. Ülner & E. Öztarhan Karadoğan), İstanbul: Kabalcı Yayıncılık.
• Atabek, Ü. (2001), İletişim ve Teknoloji: Yeni Olanaklar Yeni Sorunlar, Ankara: Seçkin Yayıncılık
• Atalay, G. E. (2018). “Dijital Çağda Marshall McLuhan’ı Yeniden Düşünmek: Bir Uzantı ve Ampütasyon olarak Yeni Medya Teknolojileri”. Sosyal Araştırmalar ve Davranış Bilimleri Dergisi, Cilt 4, Sayı 6, s. 27-48.
• Barthes, R. (2005). Göstergebilimsel Serüven. (Çev. Mehmet Rifat, Sema Rifat), İstanbul: Yapı Kredi Yayınları
• Behrens, R. (2011). Adorno Sözlüğü. (Çev. Mustafa Tüzel), İstanbul: Versus Yayıncılık
• Black Mirror Wiki (2016), https://black-mirror.fandom.com/wiki/Granular . Erişim Tar. 21.10.2021
• Cevizci, A. (1999). Felsefe Sözlüğü, İstanbul: Pradigma Yayınları
• Çakır, M. (2014). “Yeni Medyaya İlişkin Eleştirel Yaklaşımları ve Tespitleri ile Christian Fuchs”, Yeni Medyaya Eleştirel Yaklaşımlar, İstanbul: Doğu Kitabevi
• Dusek, V. (2006). Philosophy of Technology: An Introduction. Oxford: Blackwell Publishing
• Ellul, J. (1964). The Technological Society, New York: Random House
• Erdoğan, İ. Alemdar, K. (2010). Öteki Kuram, 3. Baskı, Ankara: Erk Yayınları
• Feenberg, A. (2002). Transforming Technology: A Critical Theory Revisited. Oxford University Press.
• Fiske, J. (2003). İletişim Çalışmalarına Giriş. (Çev. Süleyman İrvan). Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları
• Foucault, M. (1992). Hapishanenin Doğuşu. (Çev. Mehmet Ali Kılıçbay). İstanbul: İmge Yayınları
• Gelişim Hachette (1993). Alfabetik Genel Kültür Ansiklopedisi 1. Fransa ve İstanbul: Le Livre De Paris S.N.C. Biblio Club De France, Hachette Et Cie ve Interpres Basın ve Yayıncılık
• Giddens, A. (2012). Sosyoloji. İstanbul: Kırmızı Yayınları
• Hauer, T. (2017). “Technological Determinism and New Media”, International Journal of English, Literature and Social Science (IJELS), 2 (2). https://www.neliti.com/publications/239174/technological-determinism-and-new-media Erişim tarihi: 09.10.2021
• Heidegger, M. (1977). The Question Concerning Technology and Other Essays. New York and London: Garland Publishing Inc.
• IMDB (2016), https://www.imdb.com/title/tt5709236/.ımdb .Erişim Tar. 29.07.2021
• Innis, A., H. (1950). Empire and Communications, London: Oxford Clarendon Press, https://www.gutenberg.ca/ebooks/innis-empire/innis-empire-00-h.html. Erişim tarihi: 04.09.2018
• Lyon, D. (2003). Surveillance as Social Sorting: Privacy, Risk and Digital Discrimination. London and New York: Routledge
• Marcuse, H. (1968). Tek Boyutlu İnsan, (Çev. Seçkin Çağan), İstanbul: May Yayınları
• Mattelart, A., ve Mattelart. M. (1998). İletişim Kuramları Tarihi, (Çev. Merih Zıllıoğlu), İstanbul: İletişim Yayınları
• McLuhan, M. (1964). Understanding Media: The Extensions of Man. New York: McGraw Hill
• McLuhan, M. (1966). Understanding Media: The Extensions of Man. New York: Signet Book
• Moles, A. (2012). Belirsizin Bilimleri. İnsan Bilimleri İçin Yeni Bir Epistemoloji. (Çev. Nuri Bilgin), 4. Baskı, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları
• Netflix (2021), https://www.netflix.com/tr/ . Erişim Tar. 22.09.2021
• Rifat, M. (2009). Göstergebilimin ABC’si, İstanbul: Say Yayınları
• Saussure, F. (1998). Genel Dilbilim Dersleri. (Çev. Berke Vardar). İstanbul: Multilingual Yayınları
• Sayın, B. (2015). “Yeni Medya ve Siber Zorbalık”, https://docplayer.biz.tr/814908-Yeni-medya-ve-siber-zorbalik.html. Erişim Tar. 18.10.2021
• Slater, P. (1998). Frankfurt Okulu Kökeni ve Önemi, (Çev. Ahmet Özden), İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
• TDK (2021), https://sozluk.gov.tr/ .Erişim Tar. 17.10.2021
• Timisi, N. (2003). Yeni İletişim ve Demokrasi, Ankara: Dost Yayınları
• Tunney, D. A. (2016). “Rousseau and Technology: The Invention of a New Ecological Paradigm”. Rousseau Between Nature and Culture.
• Villains Wiki, (2016), https://villains.fandom.com/wiki/Garrett_Scholes . Erişim Tar. 21.10.2021
• Weinberg, A. (1978). “Beyond The Technological Fix”. Institute for Energy Analysis, Oak Ridge Associated Universities. ORAU/IEA 78-5(0)
• Yaman, M. (2014), “Determinizm, Teknolojik Determinizm ve Araç Mesajdır İlişkisi”, https://mzffryaman.tumblr.com/. Erişim Tar. 09.04.2018.
• Yaylagül, L. (2006). Kitle İletişim Kuramları, Egemen ve Eleştirel Yaklaşımlar, Ankara: Dipnot Yayınları