Türkiye’de Sosyal Medya ve Gazetecilik Literatürü: Hakemli Dergi Makaleleri Üzerine Bibliyometrik Bir Analiz

Yıl 2022, Sayı: 12, 117 - 139, 30.06.2022

Çağla Kubilay Nalan Ova

https://doi.org/10.55609/yenimedya.1096527

Cited By: 1

Öz

Son yıllarda öne çıkan sosyal medya platformlarının yaygın kullanımı medya endüstrilerini, özellikle de gazetecilik/habercilik alanını doğrudan etkilemektedir. Bu etki ile bağlantılı olarak ulusal ve uluslararası literatürde sosyal medya ve gazetecilik/habercilik ilişkisini konu alan çalışmalarda hızlı bir artış gözlemlenmektedir. Bu çalışmanın temel amacı, Türkiye’de sosyal medya ve gazetecilik/habercilik ilişkisini konu alan akademik çalışmaların genel bir değerlendirmesini yaparak, alanın gelişim çizgisi ve temel eğilimlerini saptamak, alandaki kör noktaları açığa çıkartarak ileride yapılacak bilimsel çalışmalara katkı sunmaktır. Bu bağlamda çalışma kapsamında 2009-2021 yılları arasında sosyal medya ve gazetecilik/habercilik ilişkini konu alan Türkiye’de akademik hakemli dergilerde yayımlanmış 115 makaleye ulaşılmıştır. Bir literatür incelemesi olan bu çalışmada makaleler bibliyometrik analiz ve atıf analizinden yararlanılarak incelenmiştir. Çalışmanın en önemli bulgularından biri, makalelerin profesyonel ve kurumsal düzlemde değerlendirilebilecek konulara ağırlıkla yer verdiği, buna karşın kullanıcı boyutuyla ilgili çalışmaların sınırlı kaldığıdır. Bir diğer önemli bulgu ise makalelerde belirli sosyal medya platformlarına odaklanmak yerine sosyal medyayı bir bütün olarak değerlendiren çalışmaların çokluğudur. Çalışmanın bulguları bütün olarak değerlendirildiğinde makale sayısında görülen artışa rağmen Türkiye’deki sosyal medya gazetecilik/habercilik literatürünün konular, incelenen sosyal medya platformları, kullanılan araştırma yöntem ve teknikleri bakımından eşitsiz bir gelişim gösterdiği anlaşılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Sosyal Medya, Gazetecilik, Gazetecilik Çalışmaları, Bibliyometrik Analiz, Atıf Analizi.

Destekleyen Kurum

yok

Proje Numarası

yok

Teşekkür

yok

Kaynakça

• Al, U. (2005). Çok Yazarlılığın Bilimsel İletişimdeki Yeri. http://www.openaccess.hacettepe.edu.tr:8080/xmlui/bitstream/handle/11655/11582/multipleauthorship.pdf?sequence=1
• Al, U. (2008). Türkiye’nin bilimsel yayın politikası: atıf dizinlerine dayalı bibliyometrik bir yaklaşım [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Hacettepe Üniversitesi. http://bby.hacettepe.edu.tr/yayinlar/133.pdf
• Al, U., & Tonta, Y. (2004). Atıf analizi: Hacettepe Üniversitesi kütüphanecilik bölümü tezlerinde atıf yapılan kaynaklar. Bilgi Dünyası, 5(1), 19-47. https://doi.org/10.15612/BD.2004.497
• Atabek, Ü., & Atabek, G. Ş. (2019). Türkiye’de gazetecilik literatürü: 1992-2018 yılları arasında yayımlanmış makaleler üzerine bir inceleme. Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 31, 710-732, https://doi.org/10.31123/akil.534400
• Belair-Gagnon, V., & Steinke, A. J. (2020). Capturing digital news innovation research in organizations: 1990-2018. Journalism Studies, 2(12), 1724-1743. https://doi.org/10.1080/1461670X.2020.1789496
• Broadus, R. N. (1987). Toward a definition of ‘Bibliometrics’., Scientometrics, 12(5-6), 373-379, https://link.springer.com/content/pdf/10.1007/BF02016680.pdf
• Broersma, M., & Eldridge, S. A. (2019). Journalism and social media: redistribution of power?. Media and Communication, 7(1), 193-197. https://doi.org/10.17645/mac.v7i1.2048
• Carr, C. T. & Hayes, R. A. (2015). Social media: defining, developing, and divining. Atlantic Journal of Communication, 23, 46-65. https://doi.org/10.1080/15456870.2015.972282
• Hermida, A. (2010). Twittering the news: the emergence of ambient journalism. Journalism Practice, 4(3), 297-308. https://doi.org/10.1080/17512781003640703
• Hermida, A. (2012). Social journalism: exploring how social media is shaping journalism. In E. Siapera & A. Veglis. (Editörler.), The Handbook of Global Online Journalism, (pp.309-328). John Wiley & Sons.
• Lewis, S. C., & Molyneux, L. (2018). A decade of research on social media and journalism: assumptions, blind spots, and a way forward. Media and Communication, 6(4), 11-23. https://doi.org/10.17645/mac.v6i4.1562
• Özenç-Uçak, N., & Al, U. (2008). Sosyal bilimler tezlerinin atıf özellikleri. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 25(2), 223-240, https://app.trdizin.gov.tr/publication/paper/detail/T0RRMU1UQXc
• Özenç-Uçak, N., & Al, U. (2009). Bilimsel iletişimin zamana göre değişimi: bir atıf analizi çalışması. Bilgi Dünyası, 10(1), 1-22, http://eprints.rclis.org/13138/1/1-27.pdf
• Pritchard, A. (1969). Statistical bibliography or bibliometrics, Journal of Documentation, 25(4), 348-349, https://www.researchgate.net/publication/236031787_Statistical_Bibliography_or_Bibliometrics
• Segado-Boj, F. (2020). Research on social media and journalism (2003-2017): a bibliometric and content review. Transinformação, 32, 1-10. http://dx.doi.org/10.1590/1678-9865202032e180096
• Şahin, M., & Görgülü-Aydoğdu, A. (2019). Twitter gazeteciliği çalışmaları. İçinde H. Hülür & C. Yaşin (Editörler.), Bilgi, Doğruluk ve Twitter. (ss. 184-216). Ütopya Yayınevi.
• Şahin, M., & Görgülü-Aydoğdu, A. (2020). Twitter gazeteciliği ile ilgili yapılan lisansüstü tezlerin incelenmesi. Etkileşim, 6, 10-35. https://doi.org/10.32739/etkilesim.2020.6.73
• Taprial , V., & Kanwar, P. (2012). Understanding Social Media, United States. Ventus Publishing.
• Törenli, N., & Kıyan, Z. (2020). Sosyal medya eksenli iletişim araştırmaları: konular, kuramlar, yöntemler. Moment, 7(2), 173-201. https://doi.org/10.17572/mj2020.2.173201
• Ulu, S. & Akdağ, M. (2015). Dergilerde yayınlanan hakem denetimli makalelerin bibliyometrik profili: Selçuk İletişim örneği. Selçuk İletişim, 9(1), 5-21, https://doi.org/10.18094/si.04052
• Üsdiken, B., & Pasadeos, Y. (2008). Türkiye’de yayınlanan yönetimle ilgili makalelerdeki atıflar üzerine bir inceleme. Amme İdaresi Dergisi, 2, 107-134.
• Van Der Haak, B., Parks, M., ve Castells, M. (2017). Gazeteciliğin geleceği: ağ tabanlı gazetecilik. (B. Ayaz, Çev.). İçinde H. Hülür & C. Yaşın (Editörler.), Yeni Medya Geleceğin Gazeteciliği (ss. 67-87). Ütopya Yayınevi.
• Van Dijck, J., & Poell, T. (2020). Sosyal medya mantığını anlamak. (Ş. Koçak Kurt Çev.). Yeni Medya, 9, 110-128, https://dergipark.org.tr/tr/pub/yenimedya/issue/58796/847936
• Weaver, D. H., & Willnat, L. (2016). Changes in US journalism: how do journalists think about social media?. Journalism Practice, 10(7), 844–855. https://doi.org/10.1080/17512786.2016.1171162
• Yalçın, H., & Yayla, K. (2016). Teknolojik pedagojik alan bilgisi konusunda yapılan araştırmaların bilimetrik analizi ve bilimsel iletişim. Eğitim ve Bilim, 41(188), 291-307. http://dx.doi.org/10.15390/EB.2016.6746
• Yıldırım-Becerikli, S. (2013). Türkiye’de sağlık iletişimi üzerine yazılan lisansüstü tezlerin bibliyometrik analizi: eleştirel bir bakış. Ankara Sağlık Hizmetleri Dergisi, 12(2), 25-36. https://doi.org/10.1501/Ashd_0000000089
• Zan, B. U. (2012). Türkiye’de bilim dallarında karşılaştırmalı bibliyometrik analiz çalışması [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Ankara Üniversitesi.https://dspace.ankara.edu.tr/xmlui/handle/20.500.12575/34399
• Zencir, M. B. (2020). Sosyal bilimler alanındaki akademisyenlerin bilgi arama davranışları. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 57(2), 885-920. 10.1501/Dtcfder_0000001543