Bir Postmodern Ölüm: olumhaberi.com Sitesinin Göstergebilimsel Analizi

Yıl 2022, Sayı: 13, 168 - 187, 29.12.2022

Osman Burak Tosun Devrim Deniz Erol

https://doi.org/10.55609/yenimedya.1165034

Öz

Ölüm olgusu, gerek modernitede gerekse postmodernitede, belirli ve birbirinden farklı tüketim pratikleriyle ilişkili olarak varolmuştur. Aynı zamanda postmodernitede ölüm yaşamdan tam anlamıyla dışlanmaya çalışılmış, yok sayılmış, bireyselleştirilmiş ve tıbbileştirilmiştir. Bu çalışma ise olumhaberi.com isimli siteyi Adami’nin araştırma tasarımından yola çıkarak analiz etmeyi amaçlamıştır. Göstergebilime dayanan bu analizde site, postmodern ölüm ve tüketim pratikleri bağlamında çözümlenmiştir. Araştırmanın bulgularından yola çıkıldığında sitenin bir sosyal medya platformuna benzer biçimde tasarlandığı, memento mori işlevi gördüğü, kullanıcılara geçici bir ölümsüzlük vaadinde bulunduğu, onları ölü-diri üretüketiciler olarak konumlandırdığı, postmodern dijital bir mezarlık olarak sunulduğu ve ölümü hem bireysel hem de kamusal kıldığı söylenebilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Ölüm, Modernite, Postmodernite, Tüketim, Göstergebilim

A Postmodern Death: Semiotic Analysis of olumhaberi.com Website

Öz

The phenomenon of death has existed both in modernity and in postmodernity in relation to different and particular consumption practices. At the same time, death has been tried to be completely excluded from life in postmodernity, ignored, individualized, and medicalized. This study aimed to analyze the website named olumhaberi.com based on Adami's research design. In this analysis based on semiotics, the site has been analyzed in the context of postmodern death and consumption practices. Based on the findings of the research, it can be said that the site was designed like a social media platform, functions as a memento mori, promises users temporary immortality, positions them as dead-alive producers, presented websites as a postmodern digital cemetery, and makes death both individual and public at the same time.

Anahtar Kelimeler

Death, Modernity, Postmodernity, Consumption, Semiotics

Kaynakça

• Adami, E. (2015). What’s in a click? A social semiotic framework for the multimodal analysis of website interactivity. Visual Communication 14(2), 133–153. https://doi.org/10.1177/1470357214565583.
• Aries, P. (1991), Batılının ölüm karşısındaki tavırları. (M.Ali Kılıçbay, Çev). Gece.
• Aries, P. (2004). Ölüm döşeğinden mezara (B. Doğan, Çev.). Cogito: Ölüm: Bir Topografya 40 (3), 213-244.
• Aries, P. (2015), Batı’da ölümün tarihi. (I. Gürbüz, Çev). Everest.
• Batchen, G. (2004). Forget me not, photography & remembrance. Architectural Press.
• Barthes, R. (1979). Göstergebilim ilkeleri (B. Vardar ve M. Rifat, Çev.). Kültür Bakanlığı.
• Baudrillard, J. (2016). Simgesel değiş tokuş ve ölüm (O. Adanır, Çev.). Boğaziçi.
• Bauman, Z. (2000), Ölümlülük, ölümsüzlük ve diğer hayat stratejileri. (N. Demirdöven, Çev.). Ayrıntı.
• Bauman, Z. (2000). Postmodernlik ve hoşnutsuzlukları (İ.Türkmen, Çev.). Ayrıntı.
• Bauman, Z. (2001). Parçalanmış hayat (İ.Türkmen, Çev.). Ayrıntı.
• Bown, N. (2009). Empty hands and precious pictures: post-mortem portrait photographs of children. Australasian Journal of Victorian Studies 14 (2), 8-24.
• Erol, D.D. (2019, 2-3 Mayıs). Postmortem fotoğraftan günümüze: sosyal paylaşım sitelerindeki ölü beden fotoğrafları. [Konferans sunumu özeti]. Üsküdar Üniversitesi İletişim Fakültesi 6. Uluslararası İletişim Günleri Dijital Dönüşüm Sempozyumu, İstanbul, Türkiye, 206-219.
• Etlin, R. A. (1984), Père Lachaise and the garden cemetery. The Journal of Garden History, 4(3), 211-222.
• Hallam, E. ve J. Hockey (2001), Death, memory and material culture. Berg.
• Hannavy, J. (Editör.). (2013). Encyclopedia of nineteenth-century photography, Volume 1-A-I. Routledge.
• History, (2019, March 8). History storys. https://www.history.com/news/post-mortem- photos-history#&gid=ci02360e15600424d6&pid=burnsarchive-pm-history-5
• Kastenbaum, R. (1993). Reconstructing death in postmodern society. OMEGA-Journal of Death and Dying, 27(1), 75-89.
• Kastenbaum, R. (2012). Death, society and human experience, Routledge.
• Kellehear, A. (2012). Ölümün toplumsal tarihi (T. Kılınç, Çev.). Phoneix.
• Metropolitan Museum of Art, (2019, November 20). Mourning picture. https://www.metmuseum.org/art/collection/search/5175.
• Nietzsche, F. (2003). Ecce homo (Çev. Alkor, C). İthaki.
• Ölüm Haberi. (2022, Ağustos 1). Anasayfa. https://www.olumhaberi.com.
• Ramshaw, E. J. (2010). The personalization of postmodern post-mortem rituals. Pastoral Psychology, 59 (2), 171-178.
• Rugg, J. (2000). Defining the place of burial: what makes a cemetery a cemetery?. Mortality, 5(3), 259-275.
• Sağır, A. (2012). Toplu merasimlerden belediye hizmetlerine kurumsallaşan ölüm bağlamında bir ölüm sosyolojisi denemesi. Electronic Turkish Studies, 7(2). 903-925.
• Simon, W., Haney, C. A. ve Buenteo, R. (1993). The postmodernization of death and dying. Symbolic Interaction, 16(4), 411-426.
• The Burns Archive (2019, Nisan 15). Death and memorial collection. http://www.burnsarchive.com/Explore/Historical/Memorial/index.html.
• The Editors of Encyclopaedia Britannica. (2019, Mart 3). Death mask. https://www.britannica.com/topic/death-mask.
• Tosun, O. B. (2018), Tüketim kültürü perspektifinden internet sitelerindeki reklamlarda kişiselleştirilmiş ürün temsilleri [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Ege Üniversitesi.
• Walter T. (1996) Facing death without tradition. G. Howarth & P.C.Jupp (Editörler.) Contemporary Issues in the Sociology of Death, Dying and Disposal. (pp.193-204). Palgrave Macmillan.