Arkeolojik alanlar, tarihsel yapılar ve sit alanları yasa ve yönetmeliklerle korumaya alınmış ve
izinsiz herhangi bir değişiklik veya restorasyon yapılması da yasal sınırlarla engellenmiştir.
Tarihsel bir miras olarak günümüze kadar özelliklerini koruyan mimarı yapılar ve yerleşim
alanlarında zamanla doğal veya yapay etkenlerle meydana gelen hasar, fiziksel ve iklim
koşulları nedeniyle meydana gelen mukavemet kaybının tespiti önemlidir. Ancak bu tür
çalışmalar yapılırken yapılarda kalıcı deformasyona neden olacak karot numunesi alma,
sıyırma vb. uygulamalardan kaçınılması istenir. Bu nedenle hasarsız yöntemlerin kullanılması
öncelikli ve zorunludur. Bu çalışma kapsamında Türkmenistan’ın antik şehri olan Merv’de
sahabelerden Hakem El Gıfari ve Bureyde el-Eslemi’nin bulunduğu 2 kule ve 2 türbe üzerinde
ultrasonik hız, çatlak derinliği ve basınç mukavemetlerinin hesaplanmasıyla yenileme yapılacak
alanlar hakkında bilgiler elde edilmiştir. Hızların Uluslarası Atom Enerjisi Ajansı tarafından
önerilen sınıflandırmaya göre çok kötü ve kötü kaliteye sahip olduğu, çatlak derinliği
sınıflamasına göre II ve III derece çatlak sınıfına girdiği ve basınç mukavemetlerinin kulelerde
2-8 MPa arasında değiştiği, türbelerde ise 20 MPa değerlerine sahip olduğu görülmüştür. Beton
kalitesinin dayanımındaki bu farklılıklar, kuzeybatıdan esen rüzgarlar ve alanın tarihin farklı
dönemlerde restore edilmesinde işçilik farklılıklarından kaynaklı olabileceği düşünülmüştür.
Elde edilen sonuçlar kullanılarak yapıda güçlendirme yapıldığında, hem daha iyi korunacak
hem de bütçe azaltılacaktır.
Basınç mukavemeti çatlak derinliği tahribatsız test ultrasonik puls hızı Türkmenistan
Crack depth non-destructive test compressive strength ultrasonic pulse velocity Turkmenistan
Birincil Dil | İngilizce |
---|---|
Konular | Mühendislik |
Bölüm | Makaleler |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 15 Ağustos 2019 |
Gönderilme Tarihi | 28 Şubat 2019 |
Kabul Tarihi | 15 Ağustos 2019 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2019 |