Assessment of the reliability of resistivity inversion of shallow subsurface structures

Yıl 2005, Cilt: 26 Sayı: 3, 25 - 40, 01.04.2005

Mahmut G. Drahor Meriç A. Berge Gökhan Göktürkler T. Özgür Kurtulmuş

Öz

Anahtar Kelimeler

-

Sığ yeraltı yapılarının özdirenç ters-çözümünde güvenilirliğin irdelenmesi

Öz

Bu çalıflmada, sığ yeraltı yapılarının incelenmesinde yaygın olarak kullanılan elektrik özdirenç verilerinin ters-çözümünün güvenilirliği modelleme çalıflmalarıyla irdelenmifltir. Çalıflmada kullanılan modeller, gömülü bir blok ile dirençli ve iletken karstik boflluk modellerinden oluflmaktadır. Özdirenç yönteminde yaygın olarak kullanılan Schlumberger, Wenner, pol-pol ve dipol-dipol dizilimleri ile görünür özdirenç verisi üretilmifl ve çözümler düzgünlük-kısıtlı ters-çözüm algoritması ile elde edilmifltir. Karstik boflluk modelleri kullanılarak elde edilen verilere %5 Gaussiangürültü eklenmifltir. Çözümlerin güvenilirliği veri ve model çakıflmazlık yaklaflımıyla irdelenmifltir. Özdirenç zıtlığı,gürültü düzeyi, dizilim türü ve yüzeye yakın tabakaların varlığının çözümlerin güvenilirliğini etkilediği gözlenmifltir

Anahtar Kelimeler

Modelleme, özdirenç, sığ jeofizik, ters-çözüm, çakıflmazlık

Kaynakça

• Berge, M. A., 2005. İki-boyutlu özdirenç ters-çözüm modellemesi. Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir (yayımlanmamıfl).
• Candansayar, M. E., and Baflokur, A. T., 2001. De- tecting small-scale targets by the 2D inver- sion of two-sided three-electrode data: application to an archaeological survey. Geophysical Prospecting, 49, 13 -25.
• Dahlin, T., and Zhou, B., 2004. A numerical compari- son of 2-D resistivity imaging with 10 elect- rode arrays. Geophysical Prospecting, 52, 379 -398.
• Drahor, M. G., Göktürkler, G., Berge, M. A. ve Kurtul- mufl, Ö. T., 2004. Dört farklı elektrot dizili- mine göre bazı üç-boyutlu sığ yeraltı yapı- larının görünür özdirenç modellemesi. Yerbilimleri, 30, 115-128.
• Drahor, M. G., Göktürkler, G., Berge, M. A. ve Kurtul- mufl, Ö. T., 2005. Bazı sığ yeraltı yapıları- nın özdirenç ters-çözümü. Yerbilimleri, 26 (2), 1-14.
• Geotomo Software, 2001. RES2DINV software, ver. 3.4. http://www.geoelectrical.com, 15 No- vember 2005.
• Loke, M. H., 2001. Tutorial: 2-D and 3-D electrical imaging surveys. Penang, Malaysia, Uni- versiti Sains Malaysia, unpublished course notes, 121pp, http://www.geoelectri- cal.com, 15 November 2005.
• Loke M. H., and Barker R. D.,1996. Rapid least-squ- ares inversion of apparent resistivity pse- udosections using a quasi-Newton met- hod. Geophysical Prospecting, 44, 131- 152.
• Loke M. H., Acworth I., and Dahlin T., 2003. A com- parison of smooth and blocky inversion methods in 2-D electrical imaging surveys. Exploration Geophysics, 34, 182-187.
• Olayinka, A. I., and Yaramancı, U., 2000a. Assess- ment of the reliability of 2D inversion of apparent resistivity data. Geophysical Prospecting, 48, 293-316.
• Olayinka, A. I., and Yaramancı, U., 2000b. Use of block inversion in the 2-D interpretation of apparent resistivity data and its compari- son with smooth inversion. Journal of App- lied Geophysics, 45, 63-82.
• Olayinka, A. I., and Yaramancı, U., 2002. Smooth and sharp-boundary inversion of two-di- mensional pseudosection data in presen- ce of a decrease in resistivity with depth. European Journal of Environmental and Engineering Geophysics, 7, 139-165.
• Sasaki, Y., 1992. Resolution of resistivity tomography inferred from numerical simulation. Ge- ophysical Prospecting, 40, 453–464.