Planktonic foraminiferal, calcareous nannoplankton biostratigraphy, ostracod assemblage and paleoenvironmental interpretation of the Eocene Seydiler formation (Kastamonu, NW Turkey)

Yıl 2007, Cilt: 28 Sayı: 1, 33 - 53, 01.02.2007

Ayşegül Yıldız Nazan Yeşilyurt Cemal Tunoğlu

Öz

In this study,Truncorotaloides rohri, Globigerinatheka semiinvoluta and Turborotalia cerroazulensis s.l. planktonic foraminiferal zones and Reticulofenestra umbilica and Discoaster barbadiensis calcareous nannoplankton zones, indicating Bartonian-Priabonian interval, were recognized in the samples from the Seydiler formation located between Seydiler and A¤l› towns and ‹mranlar village at the north of Kastamonu city. According to distribution of the planktonic/benthonic foraminiferal ratio (%) and ostra cod assemblage in the samples of the formation, it was determined that the sea was generaly in transgressive character during the Bartonian-Priabonian interval, after that it was in regressive character during the Late Priabonian time in the studied area. Moreover, abundance percentage and diversity of temperature-sensitive calcareous nannoplankton groups indicate that the sea-surface water in the study area had a tropical-temperate character in the Bartonian-Priabonian time interval. In addition, it was determined that tropical-temperate and temperate-cool phases have been occasionally prevailed on the sea and this was only related with cool-water currents at the some intervals in the Priabonian time. 

Anahtar Kelimeler

Bartonian-Priabonian, biostratigraphy, calcareous nannoplankton, Kastamonu, planktonic foraminifera, Seydiler formation

Eosen yaşlı Seydiler formasyonunun (Kastamonu, KB Türkiye) planktonik foraminifer, kalkerli nannoplankton biyostratigrafisi, ostrakod topluluğu ve eskiortam yorumu

Öz

Bu çalışmada; Kastamonu ili kuzeyinde, Seydiler ve Ağlı ilçeleri ile İmranlar köyü arasında yüzeylenen Seydiler formasyonundan derlenen örneklerden Bartoniyen-Priaboniyen zaman aralığını temsil eden Truncorotaloides rohri, Globigerinatheka semiinvoluta ve Turborotalia cerroazulensis s.l. planktonik foraminifer zonları ile Reticulofenestra umbilica ve Discoaster barbadiensis kalkerli nannoplankton zonları tanımlanmıştır.Örneklerdeki planktonik/bentonik foraminifer oranlarının dağılımları ve ostrakod toplulukları birlikte değerlendirildiğinde, inceleme alanında Bartoniyen-Priaboniyen zaman aralığında yöredeki denizin genel olarak önce transgresif, Priaboniyen sonunda ise regresif karakterde olduğu belirlenmiştir. Isıya karşı duyarlı kalkerlinannoplankton türlerinin bolluk dağılımları (%) değerlendirildiğinde, Bartoniyen-Priaboniyen zaman aralığında yörede deniz yüzey suyunun genel olarak ılıman-sıcak karakterde olduğu, bazı seviyelerde zaman zaman ılıman-serin ve ılıman-sıcak fazların birbirlerini izledikleri, dolayısıyla bu dönemde yörede zaman zamansoğuk su akıntılarının etkin olduğu belirlenmiştir

Anahtar Kelimeler

Bartoniyen-Priaboniyen, biyostratigrafi, kalkerli nannoplankton, Kastamonu, planktonik foraminifer, Seydiler formasyonu

Kaynakça

• Bardet, N., and Tunoğlu, C., 2002. First Mosasaurid (Squamata) from Late Cretaceous from Turkey. Journal of Vertebrate Paleonto- logy, 22 (3), 712-715.
• Bolli, H.M., 1957. Planktonic foraminifea from the Eo- cene Navet and San Fernando formations of Trinidad. B.W.I. Bulletin U.S. National Museum, 215, 155-172.
• Bolli, H.M., 1966. Zonation of Cretaceous to Pliocene marine sediments based on planktonic fo- raminifera. Boletino Informativo Asociaci- on Venezolana de Geologia y Petroleo, 9, 3-32.
• Boztuğ, D. ve Yılmaz, O., 1995. Daday-Devrekani masifi metamorfizması ve Jeolojik evrimi, Kastamonu bölgesi, Batı Pontidler. Türkiye Jeoloji Bülteni, 38 (1), 33-52.
• Bukry, D., 1973. Coccolith and silicoflagellate stratig- raphy of Tasman Sea and Southeastern Pacific Ocean. DSDP Leg 21, In: R. E. Burns and J. E. Andrew (ed.), U.S.Govern- ment Printing Office, Washington.
• Bukry, D., 1978. Cenozoic silicoflagellate and cocco- lith stratigraphy, Southeastern Atlantic Ocean. DSDP Leg 40, In: H.M. Bolli and W.B.F. Ryan (ed.), U.S.Government Prin- ting Office, Washington.
• Bukry, D., Douglas, R.G., King, S.A., and Krashenin- nikov, V.A., 1971. Planktonic microfossil biostratigraphy of the northwestern Pacific Ocean. In: B.C.Heezen (ed.), U.S.Go- vernment Printing Office, Washington.
• Dizer, A., 1953. Kastamonu nummulitiğinin paleonto- lojik etüdü. İstanbul Üniversitesi Fen Fa- kültesi Mecmuası, B, 18/3-4, 207-299.
• Ellis, C.H., 1982. DSDP Leg.60. Marathon Oil Com- pany, Littleton, Colorado.
• Haq, B.U., and Lipps, J.H., 1971. Calcareous nan- noplankton silicoflagellate. DSDP Legs 69- 75, In: H.M. J.I. Tracey and G.H. Sutton (ed.), U.S.Government Printing Office. Washington.
• Haq, B.U., Lohmann, G.P., and Wise, S.W., 1974. Calcareous nannoplankton biostratigraphy and its paleoclimatic implications, Cenozo- ic of the Falkland Plateau and Miocene of the Atlantic Ocean. DSDP Leg 36, In: P.F. Barker and L.W.D. Daiziel (eds.), U.S.Go- vernment Printing Office, Washington.
• Haq, B.U., Hardenbol, J., and Vail, P.R., 1987. Chro- nology of fluctuating sea levels since the Triassic. Science, 235, 1156-1167.
• Hardenbol, J., Thierry, J., Farley, M.B., Jacquin, T., Graciansky, P.C., and Vail, P.R., 1998. Me- sozoic and Cenozoic sequence stratigraphy of Europen Basins. Society of Sedimentary Geology Special Publication, 60.
• Ketin, İ., 1966. Tectonic units of Anatolia. Maden Tet- kik ve Arama Enstitüsü Dergisi, 66, 23-24.
• Mac Kenzie, D.T., and Wise, S.W.Jr., 1983. Paleoce- ne and Eocene calcareous nannofossils from DSDP Legs 25 and 40, South and East of Africa.LXXI, U.S.Government Prin- ting Office, Washington.
• Martini, E., 1971. Standard Tertiary and Quaternary calcareous nannoplankton zonation. Pro- ceedings of the 2nd Planktonic Conferen- ce of Rome (2), 739-785.
• Mc Intyre, A., Be, A.W.H., and Roche, M.B., 1970. Modern Pacific coccolithoporida: A Pale- ontological thermometer. N.Y. Academic Science Transactions, 32, 720-731.
• Miller, K.G., Fairbanks, R.G., and Mountain, G.S., 1987. Tertiary oxygen isotope synthesis. Sea level history and continental margin eosion. Paleoceanography, 2, 1-19.
• Okada, H., and Bukry, D., 1980. Supplementary mo- dification and introduction of code num- bers to the low-latitude coccolith biostratig- raphic zonation. Marine Micropaleonto- logy, 5, 321-325.
• Okada, H., and Hanjo, S., 1973. The distribution of oceanic coccolithophorids in the Pacific. Deep Sea Research, 20, 355-374.
• Özgen-Erdem, N., 2001. Nummofallotia kastamonica n. sp. (Foraminifera) a new species from the Upper Maastrichtian of Devrekani (Kastamonu-Turkey). Revue de Paléobi- ologie, 20 (1), 31-37.
• Özgen-Erdem, N., İnan, N., Akyazı, M., and Tunoğlu, C., 2005. Benthonic foraminiferal assemb- lages and microfacies analysis of Paleoce- ne-Eocene carbonate rocs in the Kasta- monu region, Northern Turkey. Journal of Asian Earth Sciences, 25, 403-417.
• Roth, P.H., 1973. Calcareous Nannofossils, Leg 17, Deep Sea Drilling Project. Initial Reports of the DSDP, 17, 695-795.
• Roth, P.H., Baumann, P., and Bertolina, V., 1971. La- te Eocene-Oligocene calcareous nannop- lankton from Central and Northern Italy, Proceedings of 2nd Planktonic Conference of Rome, Vol. 2, 1069-1097.
• Shackleton, N.J., and Kennet, J.P., 1975. Paleotem- perature history of Cenozoic and the initi- ation of Antarctic glaciation. Oxygen and Carbon isotope analyses DSDP, Sites 277-279 and 281. In: J.P.Kennet and R.E.Houtz (eds.), U.S. Government Prin- ting Office, Washington.
• Siesser, W.G., and Haq, B.U., 1987. Calcareous nan- noplankton. In: T.W., Broadhead (ed.), Fossil prokaryotes and protests. Notes for a short course, University of Tenn, Depart- ment of Geological Sciences, 18, 87-127.
• Stainforth, R.M, Lamb, J.L, Luterbacher, H., Beard, J.H., and Jeffords, R.M., 1975. Cenozoic planktonic foraminiferal zonation and cha- racteristics of index forms. University of Kansas Paleontology Contribution Article, 62, 1-426.
• Toker, V., 1987. Korkuteli yöresi (KB Antalya) Üst Eo- sen-Alt Oligosen kalkerli nannoplankton biyostratigrafisi. Türkiye Jeoloji Kurumu Bülteni, 30, 19-34.
• Toker, V. ve Erkan, E., 1985. Gelibolu Yarımadası Eosen formasyonları nannoplankton bi- yostratigrafisi. Maden Tetkik ve Arama Enstitüsü Dergisi, 101/102.
• Toumarkine, M., èt Bolli, H.M., 1975. Foraminiferes planctoniques de I’Eocéne moyen et supé- rieur de la coupe de Possagno. Shweiz. Paleontol. Abh, 97, 69-185.
• Toumarkine, M., and Luterbacher, H. 1985. Paleoce- ne and Eocene planktonic foraminifera. In: H.M. Bolli, J.B. Saunders and K. Perch-Ni- elsen (eds.), Plankton Stratigraphy, 87- 154.
• Tunoğlu, C., 1991a. Devrekani kuzey yöresinin (Kas- tamonu) jeolojik incelenmesi. Doktora Te- zi, Hacettepe Üniversitesi, Jeoloji Mühen- disliği Bölümü (yayımlanmamış).
• Tunoğlu, C., 1991b. Orta Pontidler’de Devrekani Hav- zası’nın (Kastamonu kuzeyi) litostratigrafi birimleri. Suat Erk Jeoloji Sempozyumu Bildiriler Kitabı, Ankara, 183-191.
• Tunoğlu, C., 1993. Devrekani Havzası’nda (Orta Pon- tidler) İncigez ve Davutlar formasyonları kumtaşlarının çökelme koşullarının ince- lenmesi. Yerbilimleri, 16, 145-160.
• Tunoğlu, C., 1994. Devrekani Havzası (Kastamou ku- zeyi) üst Paleosen-orta Eosen yaşlı karbo- nat istifinde mikrofasiyes analizleri. Türkiye Jeoloji Bülteni, 37 (2), 43-51.
• Tunoğlu, C. ve Ertekin, İ.K., 2005. Kretase-Paleosen yaşlı Davutlar formasyonunun (Devreka- ni/Kastamonu) ostrakoda biyostratigrafisi ve kronostratigrafisi TÜBİTAK-YDABAG Projesi:101Y013 (yayımlanmamış).
• Tunoğlu, C. ve Bardet, N., 2006, Mosasaurus hoff- manni Mantell, 1829: Türkiye’de, Geç Kre- tase dönemine ait ilk deniz sürüngeninin keşfi. Türkiye Jeoloji Bülteni, 49 (1), 11-24.
• Varol, O., 1998. Paleogene. In: P.R.Brown (ed.), Cal- careous Nannofossil Biostratigraphy, De- partment of Geolological Sciences Univer- sity College London, 200-225.
• Wei, W., 1988. A. new technique for preparing quan- titative nannofossil slides. Journal of Pale- ontology, 62, 472-473.
• Wei, W., and Wise, W.S.Jr., 1989. Paleogene calca- reous nannofossil magnetobiochronology: Results from South Atlantic Ocean DSDP, Site 516. Marine Micropaleontology, 14, 119-152.
• Yeşilyurt, N., 2004. Seydiler (Kastamonu) Kuzeyi Geç Lütesiyen-Bartoniyen yaşlı Seydiler for- masyonunun ostrakod topluluğu. Yüksek Mühendislik Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Jeoloji Mühendisliği Bölümü (yayımlanma- mış).
• Yeşilyurt, N., Ertekin, İ.K. ve Tunoğlu, C., 2005. Batı Pontidler’de (Seydiler/Kastamonu) yeni bir litostratigrafik birim önerisi: Geç Lütesiyen- Bartoniyen yaşlı Seydiler formasyonu. Tür- kiye Jeoloji Bülteni, 48 (1), 41-55.
• Yıldız, A., 1995. Gürün yöresi (Sivas güneyi) Kretase- Paleojen yaşlı birimlerin planktik foramini- fera ve kalkerli nannoplankton biyostratig- rafisi. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Jeoloji Mühendisliği Bölümü (yayımlanma- mış).
• Yılmaz, O., 1979. Daday-Devrekani Masifi kuzey ke- simi litostratigrafi birimleri ve tektoniği. Do- çentlik Tezi, Hacettepe Üniversitesi, (ya- yımlanmamış).
• Yılmaz, O., 1980. Daday-Devrekani Masifi kuzeydo- ğu kesimi litostratigrafi birimleri ve tektoni- ği. Yerbilimleri, 8, 71-82.