Geological and morphotectonic features of the Namrun Fault Zone: The southwestern part of the Central Anatolian Fault System (Central Taurus-Turkey)

Yıl 2007, Cilt: 28 Sayı: 3, 147 - 158, 01.04.2007

Selim İnan Serkan Ekingen

Öz

Anahtar Kelimeler

-

Namrun Fay Zonu’nun jeolojik – morfotektonik özellikleri: Orta Anadolu Fay Sistemi’nin güneybatı bölümü (Orta Toroslar – Türkiye)

Öz

Kuzeyde Düzyayla (Sivas) civarından başlayıp, Kayseri, Çamardı (Niğde), Kamışlı, Pozantı ve Gülek Boğazını takiben Mersin’in kuzeyinden geçerek yaklaşık K60D doğrultusuyla Anamur’a kadar uzanan Orta Anadolu Fay Sistemi, Türkiye’nin en uzun üçüncü doğrultu atımlı fay kuşağını oluşturmaktadır. Orta Anadolu Fay Sisteminin(CAFS) Gülek ile Anamur arasında kalan bölümü ise Namrun Fay Zonu olarak adlandırılmıştır. Bu çalışmada,Namrun Fayının Namrun ve yakın yöresindeki jeolojik ve morfotektonik özellikleri incelenmiştir. Orta Toroslar’ıngüney bölümünde yer alan bölgenin temelini Jura – Alt Kretase yaşlı dolomit ve dolomitik kireçtaşlarıyla temsil edilen Cehennemdere formasyonu oluşturur. Bu temel; kumtaşı, marn ve türbiditik kireçtaşlarından oluşan Santoniyen-Kampaniyen yaşlı Yavca formasyonu tarafından uyumsuzlukla üzerlenir. Her iki birim Maastrihtiyen’de Fındıkpınarı karışığı tarafından tektonik dokanakla örtülür. Bu istifler, Tersiyer yaşlı kaya birimleri tarafından uyumsuzolarak üzerlenir. Bunlar sırasıyla; karasal-lagüner ortam ürünü Oligosen yaşlı Gildirli formasyonu; sığ denizel ortamda depolanan Alt-Orta Miyosen yaşlı Kaplankaya formasyonu ve resifal kireçtaşları ile temsil edilen Alt-OrtaMiyosen yaşlı Karaisalı kireçtaşlarıdır. Namrun Fay Zonu bölgede K60-80D doğrultularında ve 3-8 km uzunluğunda çok sayıda fay ile temsil edilmektedir. Bunlar sırasıyla; Namrun, Çamarası, Sebil, Cehennemdere, Alaiye, Tepetaş, Meydan ve Çevlik faylarıdır. Tersiyer yaşlı kaya birimlerinin sınırları ile morfolojide gözlenen sol yanal ötelenmeler, fay düzlemi çözümleri ve bölgede meydana gelen depremler, bu fayların önemli bir düşey bileşene sahip sol yanal doğrultu atımlı diri fay olduğuna işaret etmektedir

Anahtar Kelimeler

-

Kaynakça

• Açlan, M., 1993. Namrun güneydoğusu (Mer- sin) yöresinin jeolojik ve petrografik in- celenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Fen Bi- limleri Enstitüsü, Çukurova Üniversitesi, Adana (yayımlanmamış).
• Arpat, E. ve Şaroğlu, F. D., 1975. Türkiye’deki bazı önemli genç tektonik olaylar. Türki- ye Jeoloji Kurumu Bülteni, 18, 91-101.
• Avşar, N., 1992. Namrun (Mersin) yöresinin bentik foraminifer faunası. Maden Tet- kik ve Arama Enstitüsü Dergisi, 114, 127-144.
• Aydoğdu, E., 2002. Boğazpınar-Sandal (İçel) dolayının stratigrafisi. Yüksek Lisans Tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Çukurova Üniversitesi, Adana (yayımlanmamış).
• Blumental, M. M., 1947. Belemedik Paleozoyik penceresi ve bunun Mezozoyik kalker çerçevesi (Kilikya Torosları). Maden Tetkik ve Arama Enstitüsü Yayınları, 3.
• Bozkurt, E., 2001. Neotectonics of Turkey – a synthesis. Geodinamica Acta, 14, 3–30.
• Demirtaşlı, E., 1984. Stratigraphy and tectonics of the area between Silifke and Anamur, Central Taurus Mountains. In: O. Tekeli and M. C. Göncüoğlu, (eds), Procee- dings of the International Symposium on the Geology of the Taurus Belt, Special Puplication, Ankara, pp. 101-118.
• Demirtaşlı, E., Turhan, N., Bilgin, A.Z., Erenler, F., Işıklar, S., Sanlı, D.Y., Selim, M., and Turhan, N., 1984. Geology of Bol- kar Mountains. In: O. Tekeli and M. C. Göncüoğlu, (eds), Proceedings of the International Symposium on the Geo- logy of the Taurus Belt, Special Pupli- cation, Ankara, pp. 125-141.
• Dilek, Y., Thy, P., Hacker, B., and Grundvig, S., 1999. Structure and petrology of Tauri- de ophiolites and mafik dike intrusions (Turkey): Implications for the Neo-Teth- yen Ocean. Geological Society of Ame- rica Bulletin, 111, 1192-1216.
• Eyidoğan, H., Utku, Z., Güçlü, U. ve Değirmen- ci, E., 1991. Türkiye Büyük Depremleri Makro-sismik Rehberi. İstanbul Teknik Üniversitesi, Maden Fakültesi Yayını.
• Gençoğlu, S., İnan, E. ve Güler, H., 1990. Tür- kiye’nin deprem tehlikesi. TMMOB Je- ofizik Mühendisleri Odası Yayını, Anka- ra.
• Gül, M. A., Çuhadar, Ö., Özbaş, Y., Aklan, H. ve Efeçınar, T., 1984. Bolkar-Belemedik yöresinin jeolojisi ve petrol olanakları. Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı, Ra- por No. 1979 (yayımlanmamış).
• İçel, İ., 1989. İçel-Tarsus-Çamlıyayla 36624 no- lu ruhsat sahası jeoloji ve rezerv rapo- ru. Maden Tetkik Arama Raporu (ya- yımlanmamış).
• İlker, S., 1975. Adana baseni kuzeybatısının je- olojisi ve petrol olanakları. Türkiye Pet- rolleri Anonim Ortaklığı Raporu (yayım- lanmamış).
• Jaffey, N., and Robertson, A. H. F., 2001. New sedimentological and structural data from the Ecemiş fault zone, southern Turkey: implications for its timing and offset and Cenozoic tectonic escape of Anatolia. Journal of Geological Society, 158, 367-378.
• Kandilli Rasathanesi veDeprem Araştırma Ens- titüsü, 2007. http://www.koeri.bo- un.edu.tr, 30 Nisan 2007.
• Koçyiğit A., and Beyhan A., 1998. A new intra- continental structure: the Central Ana- tolian Fault Zone. Tectonophysics, 284, 317-336.
• Koçyiğit, A., and Beyhan, A., 1999. Reply to Rob Westaway’s comment on “ A new intracontinenthal transcurrent structure: the Central Anatolian Fault Zone”. Tec- tonophysics, 314, 481-496.
• Özçelik, N. ve Yetiş, C., 1994. Adana baseni, Tersiyer istifi Güvenç formasyonunun li- tobiyostratigrafisi. Türkiye 10. Petrol Kongresi Bildiriler Kitabı, s. 73-85.
• Özgül, N., 1984. Stratigraphy and tectonic evo- lution of the Central Taurides, In: O.,Te- keli and M.C., Göncüoğlu (eds), Pro- ceedings of the International Symposi- um on the Geology of the Taurus Belt, Special Puplication, Ankara, pp. 77-90.
• Özgül, N., Metin, S., Görür, E., Bingöl, İ., Bay- dar, O. ve Erdoğan, B., 1973. Tufan- beyli dolayının (Doğu Toroslar-Adana) Kambriyen-Tersiyer kayaları. Türkiye Jeoloji Kurumu Bülteni, 16(1), 82-100.
• Schmidt, G. C., 1961. Stratigraphic nomenclatu- re for the Adana Region, Petroleum District 7. Petroleum Administration Bulletin, 6, 47-63.
• Tekbaş, M., 2000. Namrun Güneyi (Çapar-Par- makkurdu arası) ofiyolit diliminin jeoloji- si ve petrografik İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Çu- kurova Üniversitesi, Adana (yayımlan- mamış).
• Westaway, R., 1999. Comment on ‘‘A new intra- continental transcurrent structure: the Central Anatolian Fault Zone, Turkey’’ by A. Koçyiğit and A. Beyhan. Tecto- nophysics, 314, 469–479.
• Yetiş, C., 1984. New observations on the age of the Ecemiş Fault. In: O.,Tekeli and M.C., Göncüoğlu (eds), Proceedings of the International Symposium on the Geology of the Taurus Belt, Special Puplication, Ankara, pp. 159-164.
• Yetiş, C. ve Demirkol, C., 1986. Adana baseninin batı kesiminin detay jeolojik etüdü. MTA Rapor No. 8037 (yayımlanmamış).
• Yıldırım, F., 1978. İçel ili Tarsus ilçesi Namrun ci- varında sınırları belirtilen maden kömürü sahasına ait Maden Kanunu’nun 44. maddesine göre tanzim edilen işletme projesi. MTA Raporu (yayımlanmamış).