Recent benthic foraminiferal assemblages on the continental shelf off the Büyük Menderes River delta (W Turkey)

Yıl 2009, Cilt: 30 Sayı: 2, 127 - 144, 01.03.2009

Niyazi Avşar Engin Meriç Müge Gül Çevik Feyza Dinçer

Öz

Anahtar Kelimeler

-

Büyük Menderes Nehri önü (B Türkiye) kıta sahanlığı bölgesi güncel bentik foraminifer toplulukları

Öz

Bu çalışmada, Büyük Menderes Nehri önü (B Türkiye) kıta sahanlığına ait bentik foraminifer toplulukları 16 sediman örneğinde sistematik olarak incelenmiştir. Örnekler genellikle çamur ve çakıl-kumdan ibarettir. Toplam 38 familyaya ait 62 cins ve 87 tür tanımlanmış ve yamaç üzerinde 6 bentik foraminifer topluluğu bulunmuştur. Hiyalin kalker kavkılı 6 türün egemen olduğu bu topluluklar sırasıyla; Valvulineria bradyana (Fornasini), Neoeponides bradyi Le Calvez, Ammonia compacta (Hofker), Ammonia tepida (Cushman), Cribroelphidium poeyanum (d’Orbigny) ve Elphidium crispum (Linné) topluluklarıdır. Ayrıca, egemen türlerin CaCO3 konsantrasyonu ile olan ilişkisi incelenmiş ve topluluk içerisindeki dağılımları verilmiştir

Anahtar Kelimeler

Bentik foraminifer, Büyük Menderes Nehri, Ege Denizi, taksonomi, topluluk

Kaynakça

• Aksu, A., 2005. Erdek Körfezi (GB Marmara Denizi) güncel sedimanlarında bulunan bentik foraminiferlerin taksonomik ince- lemesi. Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü (ya- yımlanmamış).
• Aksu, A.E., and Piper, D. J. W., 1983. Prograda- tion of the late Quaternary Gediz Delta,
• Turkey. Marine Geology, 54, 1-25.
• Artüz, M. I., 1970. Some observations on the hydrography on the Turkish Aegean waters during 4-25 September 1963. İstanbul Üniversitesi, Fen Bilimleri Hid- robiyoloji Araştırma Enstitüsü Yayınları, Seri B, 1-9.
• Avşar, N., 1997. Doğu Akdeniz kıyı bölgesi ben- tik foraminiferleri.Yerbilimleri/Geosound, 31, 67-81.
• Avşar, N., 2002. Gökçeada, Bozcaada ve Ça- nakkale üçgeni kıta sahanlığı (KD Ege Denizi) bentik foraminifer dağılımı ve taksonomisi. Yerbilimleri, 26, 53-75.
• Avşar, N. ve Meriç, E., 1996. İskenderun Körfezi’nde bentik foraminifer dağılımı. Boğaziçi Üniversitesi Sualtı Bilim ve
• Teknolojisi Toplantısı (SBT’96) Bildiriler Kitabı, 220-224.
• Avşar, N., and Ergin M., 2001. Spatial distribu- tion of Holocene benthic foraminifera, Northeastern Aegean Sea. International Geology Review, 43, 754-770.
• Avşar, N. ve Meriç, E., 2001. Çeşme-Ilıca Koyu (İzmir) termal bölgesi güncel bentik fo- raminiferlerinin sistematik dağılımı. Yer- bilimleri, 24, 13-22.
• Avşar, N., Meriç, E. ve Ergin, M., 2001. İskende- run Körfezi’ndeki bentojenik sediman- ların foraminifer içeriği. Yerbilimleri, 24, 97-112.
• Avşar, N., Aksu, A. ve Dinçer, F., 2006, Erdek Körfezi (GB Marmara Denizi) bentik fo- raminifer toplulukları. Yerbilimleri, 27 (3), 125-141.
• Avşar, N., Meriç, E., Alramazanoğlu, A. ve Din- çer, F., 2008, Antalya Körfezi (GB Türki- ye) kıta sahanlığı bölgesi güncel bentik foraminifer toplulukları. Yerbilimleri, 29 (3), 111-136.
• Benli, H. ve Küçüksezgin, F., 1988. Ulusal deniz ölçme ve izleme programı, Ege Denizi ölçme ve izleme alt projesi 1988 döne- mi kesin rapor. 9 Eylül Üniversitesi Deniz Bilimleri ve Teknoloji Enstitüsü, İzmir.
• Cimerman, F., and Langer, M.R., 1991. Mediter- ranean Foraminifera. Slovenska Akade- mija Znanosti in Umetnosti, Ljubljana.
• Ergin, M., Keskin, Ş., Kıratlı, N., Turhan-Akyüz, N., Yaşar, D. ve Tekiroğlu, S.E., 2000, Büyük Menderes Nehri önü (Dip Burnu
• Tekeağaç Burnu arası) kıta sahanlığı
• güncel sedimentlerinin jeokimyası: Jeo
• lojik ve antropojenik etkileşimlerin araş
• tırılması. TÜBİTAK Proje No: YDABÇAG
• /G, Ankara (yayımlanmamış).
• Erinç, S., 1978. Changes in the physical envi- ronment in Turkey since the end of the last glacial. The Environmental History of the Near and Middle East since the Last Ice Age, W.C. Brice, (ed.), Acade- mic Press, London, pp. 87-110.
• Folk, L. R., 1974. Petrology of Sedimentary Rocks. Hemphills, Austin, Texas.
• Hatta, A., and Ujiie, H, 1992. Benthic foraminife- ra from Coral Sea between Ishigaki and Irıomote Islands, Southern Ryukyus, Is- land arc, Northwestern Pasific. Bulletin College of Scinence, University of the Ryukyus, 54, 163-287.
• Hayward, B.W., Grenfell, H.R., Reid, C.M., and Hayward, K.A., 1999. Recent New Zea- land shallow-water benthic foraminifera.
• Taxonomy, ecologic distribution, bioge
• ography and use in paleoenvironmental
• assessment. Institute of Geological and
• Nuclear Science Monograph 21, New Zealand.
• Hottinger, L., Halicz, E., and Reiss, Z., 1993. Recent foraminiferida from the Gulf of Aqaba, Red Sea. Slovenska Akademija
• Znanosti in Umetnosti, Ljubljana, 179 p., 1-230 pls.
• Kaminski, M. A., Aksu, A., Box, M., Hiscott, R. N., Filipescu, S., and Al-Salameen, M., 2002. Late Glacial to Holocene benthic forami- nifera in the Marmara Sea: implications for Black Sea-Mediterranean Sea con- nections following the last deglaciation. Marine Geology, 190, 165-202.
• Loeblich, A.R., and Tappan, H., 1988. Forami- niferal Genera and Their Classification.
• Van Nostrand Reinhold Company, New
• York, V. 2, 970 p., 1-847 pls.
• Loeblich, A.R., and Tappan, H., 1994. Forami- nifera of the Sahul Shelf and Timor Sea. Cushman Foundation for Foraminiferal Research, Special Publication No: 31, USA.
• Loring, D.H., and Rantola, R.T.T., 1992. Manuel for the geochemical analyses of marine sediments and suspended particulate matter. Earth-Science Review, 32, 235- 283.
• Mascle, J., and Martin, L., 1990. Shallow struc- ture and recent evolution of the Aegean Sea: A synthesis based on continuous reflection profiles. Marine Geology, 97, 271-299.
• Meriç, E., and Avşar, N., 2001. Benthic forami- niferal fauna of Gökçeada Island (Nort- hern Aegean Sea) and its local variati- ons. Acta Adriatica, 42 (1), 125-150.
• Meriç. E., Yanko, V. ve Avşar, N., 1995. İzmit Körfezi (Hersek Burnu-Kaba Burun) Kuvaterner istifinin foraminifer fauna- sı. İzmit Körfezi Kuvaterner İstifi Sem- pozyumu Bildiriler Kitabı, E. Meriç (ed.), 105-151.
• Meriç, E., Avşar, N. ve Bergin, F., 2002. Midilli
• Adası (Yunanistan-kuzeydoğu Ege De
• nizi) bentik foraminifer faunası ve bu
• toplulukta gözlenen yerel değişimler.
• Yerbilimleri/Geosound, 40/41, 177-193.
• Meriç, E., Avşar, N., and Bergin, F., 2004. Bent- hic foraminifera of eastern Aegean Sea (Turkey) systematics and autoecology. Chamber of Geological Engineers of
• Turkey and Turkish Marine Research
• Foundation, 18, İstanbul.
• Meriç, E., Avşar, N., Yokeş, B. ve Dinçer, F., 2008. Alibey ve Maden Adaları (Ayvalık- Balıkesir) yakın çevresi bentik foramini- ferlerinin taksonomik dağılımı. Maden
• Tetkik ve Arama Dergisi, 137, 49-65.
• Miller, A. R., 1983. The Mediterranean Sea: A physical aspect. Estuaries and Enclosed seas, Ecosystems of the World 26, B.H. Ketchum (ed.), Elsevier, pp. 219-238.
• Müller, G., 1967. Methods in Sedimentary Pet- rology. Stuttgart. Verlag,
• Parisi, E., 1981. Distribuzione dei foraminiferi bentonici nelle zone batiali del Tirreno e del Canale di Sicilia, Milano. Rivista Italiana Paleontologica, 87 (2), 293-328.
• Sgarrella, F., and Moncharmont-Zei, M., 1993. Benthic foraminifera of the Gulf of Nap- les (Italy): systematics and autoecology, Modena. Bolletino della Societa Pale- ontologica Italiana, 32 (2), 145-264.
• Stanley, D. J., and Blanpied, C., 1980. Late Qu- aternary water exchange between the eastern Mediterranean and the Black Sea. Nature, 285, 537-541.
• Şengör, A. M. C., and Yılmaz, Y., 1981. Theth- yan evolution of Turkey: a plate tecto- nic approach. Tectonophysics, 75, 181- 241.
• Ünlüata, Ü., Oğuz, T., Latif, M. A., and Özsoy, E.,
• On the physical oceanography of
• the Turkish Strait. The Physical Ocea
• nography of Sea Straits, L.J. Pratt, (ed.),
• NATO/ASI Series, Kluwer Academic
• Publications, pp. 25-60.
• Yalçın, H., Meriç, E., Avşar, N., Tetiker, S., Ba- rut, I.F., Yılmaz, Ş. ve Dinçer, F., 2006. Ege ve güneybatı Akdeniz (Gökçeada- Bozcaada-Midilli Adası ve Antalya) sa- hillerinde gözlenen güncel renkli bentik foraminifer türleri ve bunların mineralojik ve jeokimyasal özellikleri. Türkiye Jeolo- ji Bülteni, 49 (2), 29-51.
• Yılmaz, Y., 1990. An approach to the origin of young volcanic rocks of western Turkey. In: Tectonic Evolution of the Tethyan Region, A.M.C. Şengör (ed.), Kluwer Academic Publications, pp. 159-189.
• Yokeş, M.B., Meriç, E., and Avşar, N., 2007. On the presence of Amphistegina lobifera Larsen on the coast of Maltese Islands. Aquatic Invasion, 2 (4), 439-441. LEVHA 1
• Şekil 1-2. Lagenammina fusiformis (Williamson). 1-2 dış görünümler, İstasyon BM4.
• Şekil 3-4. Reophax scorpiurus Montfort. 3-4 dış görünümler, İstasyon BM16.
• Şekil 5. Spiroplectinella sagittula (d`Orbigny). Dış görünüm, İstasyon BM20.
• Şekil 6. Eggerelloides advenus (Cushman) Dış görünüm, İstasyon BM9.
• Şekil 7. Eggerelloides scabrus (Williamson). Dış görünüm, İstasyon BM4.
• Şekil 8. Bigenerina nodosaria d’Orbigny. Dış görünüm, İstasyon BM12.
• Şekil 9-10. Textularia bocki Hoeglund. 9-10 dış görünümler, İstasyon BM15.
• Şekil 11. Siphotextularia concava (Karrer). Dış görünüm, İstasyon BM20.
• Şekil 12. Adelosina cliarensis (Heron-Allen ve Earland). Dış görünüm, İstasyon BM17.
• Şekil 13. Adelosina duthiersi Schlumberger. Dış görünüm, İstasyon BM17.
• Şekil 14. Adelosina mediterranensis (Le Calvez J. ve Y.). Dış görünümler, İstasyon BM17.
• Şekil 15. Spiroloculina angulosa (Terquem). Dış görünümler, İstasyon BM15.
• Şekil 16. Spiroloculina excavata d’Orbigny. Dış görünüm, İstasyon BM15.
• Şekil 17. Spiroloculina ornata d’Orbigny. Dış görünüm, İstasyon BM7.
• Şekil 18. Cycloforina tenuicollis (Wiesner). Dış görünüm, İstasyon BM12.
• Şekil 19. Cycloforina villafranca (Le Calvez J. ve Y.). Dış görünüm, İstasyon BM19.
• Şekil 20. Biloculinella labiata (Schlumberger). Dış görünüm, İstasyon BM20.
• Şekil 21. Miliolinella elongata Kruit. Dış görünüm, İstasyon BM15.
• Şekil 22-23. Miliolinella subrotunda Montagu. 22-23 dış görünümler, İstasyon BM20.
• Şekil 24. Pseudotriloculina oblonga (Montagu). Dış görünüm, İstasyon BM17.
• Şekil 25-26. Pyrgo elongata (d’Orbigny). 25-26 dış görünümler, İstasyon BM15.
• Şekil 27. Sigmoilinita costata (Schlumberger). Dış görünüm, İstasyon BM19.
• Şekil 28. Sigmoilopsis schlumbergeri (Silvestri). Dış görünüm, İstasyon BM19.
• Şekil 29. Amphicoryna scalaris (Batsch). Dış görünüm, İstasyon BM13. NOT: Ölçü çizgileri 100 µm’dir. PLATE 1
• Figures 1-2. Lagenammina fusiformis (Williamson). 1-2 side views, Station BM4.
• Figures 3-4. Reophax scorpiurus Montfort. 3-4 side views, Station BM16.
• Figure 5. Spiroplectinella sagittula (d`Orbigny). Side view, Station BM20.
• Figure 6. Eggerelloides advenus (Cushman) Side view, Station BM9.
• Figure 7. Eggerelloides scabrus (Williamson). Side view, Station BM4.
• Figure 8. Bigenerina nodosaria d’Orbigny. Side view, Station BM12.
• Figures 9-10. Textularia bocki Hoeglund. 9-10 side views, Station BM15.
• Figure 11. Siphotextularia concava (Karrer). Side view, Station BM20.
• Figure 12. Adelosina cliarensis (Heron-Allen and Earland). Side view, Station BM17.
• Figure 13. Adelosina duthiersi Schlumberger. Side view, Station BM17.
• Figure 14. Adelosin mediterranensis (Le Calvez J. and Y.). Side view, Station BM17.
• Figure 15. Spiroloculina angulosa (Terquem). Side view, Station BM15.
• Figure 16. Spiroloculina excavata d’Orbigny. Side view, Station BM15.
• Figure 17. Spiroloculina ornata d’Orbigny. Side view, Station BM7.
• Figure 18. Cycloforina tenuicollis (Wiesner). Side view, Station İstasyon BM12.
• Figure 19. Cycloforina villafranca (Le Calvez J. and Y.). Side view, Station BM19.
• Figure 20. Biloculinella labiata (Schlumberger). Side view, Station BM20.
• Figure 21. Miliolinella elongata Kruit. Side view, Station BM15.
• Figures 22-23. Miliolinella subrotunda Montagu. 22-23 side views, Station BM20.
• Figure 24. Pseudotriloculina oblonga (Montagu). Side view, Station BM17.
• Figures 25-26. Pyrgo elongata (d’Orbigny). 25-26 side views, Station BM15.
• Figure 27. Sigmoilinita costata (Schlumberger). Side view, Station BM19.
• Figure 28. Sigmoilopsis schlumbergeri (Silvestri). Side view, Station BM19.
• Figure 29. Amphicoryna scalaris (Batsch). Side view, Station BM13. P.S. : Scale bars indicate 100 µm.
• Şekil 1. Hyalinonetrion gracillimum (Seguenza). Dış görünüm, İstasyon BM4.
• Şekil 2. Lagena doveyensis Haynes. Dış görünüm, İstasyon BM4.
• Şekil 3-4. Lagena striata d’Orbigny. 3-4 dış görünümler, İstasyon BM12.
• Şekil 5. Fissurina sp. A. Dış görünüm, İstasyon BM12.
• Şekil 6. Glandulina laevigata (d’Orbigny). Dış görünüm, İstasyon BM15.
• Şekil 7. Bulimina elongata d’Orbigny. Dış görünüm, İstasyon BM7.
• Şekil 8. Bulimina marginata d’Orbigny. Dış görünüm, İstasyon BM7.
• Şekil 9. Reussella spinulosa (Reuss). Kenar görünümü, İstasyon BM20.
• Şekil 10. Fursenkoina acuta (d’Orbigny). Dış görünüm, İstasyon BM13.
• Şekil 11-12. Valvulineria bradyana (Fornasini). 11 spiral taraf, 12 ombilikal taraf, İstasyon BM16.
• Şekil 13-14. Neoeponides bradyi (Le Calvez). 13 spiral taraf, 14 ombilikal taraf, İstasyon BM15.
• Şekil 15-16. Planoglabratella opercularis (d’Orbigny). 15 spiral taraf, 16 ombilikal taraf, İstasyon BM15.
• Şekil 17-18. Siphonina reticulata (Czjzek). 17-18 dış görünümler, İstasyon BM15.
• Şekil 19-20. Discorbinella bertheloti (d’Orbigny). 17 ombilikal taraf, 18 spiral taraf, İstasyon BM19.
• Şekil 21. Cibicides advemum (d’Orbigny). Spiral taraf, İstasyon BM20. NOT: Ölçü çizgileri 100 µm’dir.
• Figure 1. Hyalinonetrion gracillimum (Seguenza). Side view, Station BM4.
• Figure 2. Lagena doveyensis Haynes. Side view, Station BM4.
• Figures 3-4. Lagena striata d’Orbigny. 3-4 side views, Station BM12.
• Figure 5. Fissurina sp. A. Side view, Station BM12.
• Figure 6. Glandulina laevigata (d’Orbigny). Side view, Station BM15.
• Figure 7. Bulimina elongata d’Orbigny. Side view, Station BM7.
• Figure 8. Bulimina marginata d’Orbigny. Side view, Station BM7.
• Figure 9. Reussella spinulosa (Reuss). Edge view, Station BM20.
• Figure 10. Fursenkoina acuta (d’Orbigny). Side view, Station BM13.
• Figures 11-12. Valvulineria bradyana (Fornasini). 11 spiral view, 12 umbilical view, Station BM16.
• Figures 13-14. Neoeponides bradyi (Le Calvez). 13 spiral view, 14 12 umbilical view, Station BM15.
• Figures 15-16. Planoglabratella opercularis (d’Orbigny). 15 spiral view, 16 12 umbilical view, Station BM15.
• Figures 17-18. Siphonina reticulata (Czjzek). 17-18 side views, Station BM15.
• Figures 19-20. Discorbinella bertheloti (d’Orbigny). 17 12 umbilical view, 18 spiral view, Station BM19.
• Figure 21. Cibicides advemum (d’Orbigny). spiral view, Station BM20. P.S. : Scale bars indicate 100 µm.