Campanian-Maastrichtian planktonic foraminifera biostratigraphy of the Akveren Formation (Bartın, Western Black Sea)

Yıl 2009, Cilt: 30 Sayı: 3, 213 - 233, 01.04.2009

Caner KAYA Özer

Öz

Anahtar Kelimeler

-

Akveren Formasyonu’nun Kampaniyen-Maastrihtiyen planktonik foraminifer biyostratigrafisi (Bartın, Batı Karadeniz)

Öz

Bu incelemede, Bartın i|i KD’sunda Kirlik, Karainler, Doğaşı ve Yeşil Kambur civarında yüzeyleyen ve çalışma ala— nlnda geniş yayılım gösteren Akveren Formasyonu’nun Kampaniyen—Maastrihtiyen planktonik foraminifer biyostra— tigrafisi çalışılmıştır. Akveren Formasyonu’nda dört adet stratigrafik kesit ölçülmüş, 83 tortul kayaç örneğinin kap— sadığı 14 planktonik foraminifer cins ve 44 türü tanımlanmış olup, 7 planktonik foraminifera biyozonu saptanmış— tır. AIt Kampaniyen'de Globotruncanita elevata, Globotruncana ventricosa, Üst Kampaniyen’de Radotruncana cal— carata, Globotruncanella havanensis, Globotruncana aegyptiaca, Üst Kampaniyen’in üstü—Üst Maastrihtiyen’in alt seviyelerinde Gansserina gansseri ile Üst Maastrihtiyen’de Abathomphalus mayaroensis biyozonları tanımlanmıştır

Anahtar Kelimeler

Akveren Formasyonu, Bartın, Kampaniyen, Maastrihtiyen, planktonik foraminifer

Kaynakça

• Akman, Ü., 1992. Amasra-Arıt arasının jeolojisi. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara (yayımlan
• Akyol, Z., Arpat, E., Erdoğan, B., Göğer, E., Gü- ner, Y., Saroğlu, F., Şentürk, İ., Tütüncü, K. ve Uysal, S., 1974. 1/50.000 ölçek- li Türkiye Jeoloji Haritası Serisi, Zongul- dak E29 a, E29 b, E29 c, E29 d, Kasta- monu E30 a, E30 d. MTA Yayınları, An- kara.
• Aydın, A., 2005. İzmit kuzeybatısı Geç Kretase- Paleojen nannoplankton biyostratigrafi- si. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversi- tesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara (ya- yımlanmamış).
• Aydın, M., Şahintürk, Ö., Serdar, H.S., Özçelik, Y., Akarsu, İ., Üngör, A., Çokuğraş, R. ve Kasar, S., 1986. Ballıdağ-Çangaldağ (Kastamonu) arasındaki bölgenin jeolo- jisi. Türkiye Jeoloji Kurultayı Bülteni, 29 (2), 1-16.
• Badgley, P.C., 1959. Sinop Havzasının petrol olanakları. Petrol İşleri Genel Müdürlü- ğü Arşivi, Ankara (yayımlanmamış).
• Barka, A, Sütçü, Y. F., Tekin, F., Gedik, İ, Ka- rabıyıkoğlu, M., Saraç, G, Önal, Ö., Arel, E. ve Özdemir M., 1983. Sinop Yarımadası’nın jeolojisi ve tektonik ev- rimi. Türkiye Jeoloji Kurultayı 1983 Bül- teni, s.55.
• Baş, H., 1986. Sinop volkanitlerinin petrolojisi ve jeokimyası. Türkiye Jeoloji Kurumu Bül- teni, 29 (1), 143-156.
• Blumenthal, M.M., 1940. Gökırmak vadisi ile Karadeniz arasındaki Pontik silsileleri- nin jeolojisi hakkında rapor (Boyabat- Sinop). Maden Tetkik ve Arama Ensti- tüsü, Rapor No. 1067, Ankara (yayım- lanmamış).
• Bolli, H. M., 1951. The genus Globotruncana in Trinidad, B. W. |., Journal of Paleonto- logy, 25 (2), 187-199.
• Bolli, M.H., 1957. The genera Praeglobotrun- cana, Rotalipora, Globotruncana nad Abathomphalus in the Upper Cretaceo- us of Trinidad. B.W.|. United States Na- tional Museum Bulletin, 215, 51 -60.
• Bolli, M.H., 1959. Planktonic foraminifera from the Cretaceous of Trinidad. B.W.|, Bul- letin of American Paleontology, 39 (179), 257—277.
• Bolli, M. H., 1966. Zonation of Cretaceous to Pliocene marine sediments based on planktonic foraminifera. Boletin Infor- mativo Asociacion Venezolana de Geo- logia Mineria Petroleo, 9, 3-32.
• Bragin, N., Bragina, L., Tunoğlu, C., and Tekin, U. K., 2001 . The Cenomanian (Late Cre- taceous) Radiolarians from the Toma- lar Formation, Central Pontides, Nort- hern Turkey. Geologica Carpathica, 52 (6), 349-360.
• Brönnimann, P., 1952. Trinidad Paleocene and Lower Eocene Globigerinidae. Bulletin of American Paleontology, 34, 1-34.
• Caron, M., 1978. Cretaceous planktonic forami- nifers from DSDP Leg 40, southeastern Atlantic Ocean. Initial Reports of the Deep Sea Drilling Project, 40, Washing- ton, pp.78-651.
• Caron, M., 1985. Cretaceous planktic forami- nifera. ln: H.M. Bolli, J.B. Saunders, K. Perch-Nielsen (eds.), Plankton Stra- tigraphy, Cambridge University Press, Cambridge, pp.17-86.
• Dalbiez, F., 1955. The genus Globotruncana in Tunisia. MicropaleontologY, 1(2),161- 171.
• Derman, A.S., 1996. Batı Karadeniz’in Geç Jura paleocoğrafyası. Türkiye 11. Petrol Kongresi Bildirileri, s.75-80.
• Derman, A. S., 2002. Karadeniz’in açılma istifle- ri. Türkiye Petrol Jeologları Derneği Bül- teni, 14 (1), 37 — 66.
• Derman, A.S., Alişan, C. ve Özçelik, Y., 1995. Himmetpaşa Formation: new palynolo- gical age data and its significance. In: A. Erler, T. Ercan, E. Bingöl and S. Ör- çen (eds.), Proceedings of the symposi- um on Geology of the Black Sea Regi- on. Ankara, Turkey, pp.99-103.
• Dizer, A. ve Meriç, E., 1981. Kuzeybatı Anadolu’da Üst Kretase-Paleosen bi- yostratigrafisi, Maden Tetkik ve Arama Enstitüsü Dergisi, 95-96, 149-163.
• Dobrucalı, S., 1985. Akveren Formasyonu (Sinop-Gerze) planktonik foraminifer fa- unası ve stratigrafik konumu. Yüksek Li- sans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversite- si, Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon (ya- yımlanmamış).
• Ekmekçi, E., Toker, V. ve Erdoğan, K., 1999. Du- manlı Formasyonu’nun (Akseki doğu- su) planktik foraminifera biyostratigrafi- si ve Kampaniyen-Maastrihtiyen’in de- ğişen sınırı, Orta Toroslar. Yerbilimleri, 21, 17-31.
• El-Nady, H., 2006. Contribution to the stratig- raphic significance of the Genus Boli- vinoides and their paleoecology ac- ross the Campanian / Maastrichtian bo- undary in the Gabal El-Mouriefik sec- tion, Eastern Sinai, Egypt. Revue de Paléobiologie, 25 (2), 671 -692.
• Erba, E., Watkins, D., and Mutterlose, J., 1995. Campanian dwarf calcareous nanno- fossils from Wodejebatu Guyot. ln: J.A. Haggerty, l. Premoli Silva, F. Rack, and M.K. McNutt. (eds.). Proceedings of the Ocean Drilling Program, Scientific Re- sults, 144, pp.141-156.
• Ergun, O.N., 1980. Sinop, Samsun HavzaSI, Ger- ze, Dikmen dolayları tortul istifinin sedi- mantolojik incelemesi. Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı, Rapor No. 1496, An- kara (yayımlanmamış).
• Gayle, R.B., 1959. Sinop yöresi ile ilgili çalış- ma. Petrol İşleri Genel Müdürlüğü, Arşiv No.17, Ankara (yayımlanmamış).
• Gedik, A., ve Korkmaz, S., 1984. Sinop Havza- sının jeolojisi ve petrol olanakları. Jeoloji Mühendisliği Dergisi, 19, 53-79.
• Gedik, A. Ercan, T. ve Korkmaz, S., 1983. Orta Karadeniz (Samsun-Sinop) havzası jeo- lojisi ve volkanik kayaçlarının petrolojisi . Maden Tetkik ve Arama Enstitüsü Der- gisi, 99-100, 34-51.
• Güray, A. 2006. Campanian-Maastrichtian planktonic foraminiferal investigati- on and biostratigraphy (Kokaksu sec- tion, Bartın, NW Anatolia): remarks on the Cretaceous paleoceanography ba- sed on quantitative data. Yüksek Li- sans Tezi, Orta Doğu Teknik Üniversi- tesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara (ya- yımlanmamış).
• Herm, D., 1962. Stratigraphische und micro- palaontologische Untersuchungen der Oberkreide im Lattergebirge und Neirental. Bayerische Akademie der Wissenschaften, Mathematisch- natunNissenschaftliche Klasse, 104, 1-119.
• Kaya-Özer, C., 2009. Bartın-Kurucaşile yöre- si Geç Kretase birimleri planktonik fo- raminifer ve nannoplankton biyostratig- rafisi. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara (yayım- lanmamış).
• Kennedy, W.J., Cobban, W. A., and Scott, G. R., 1992. Ammonite correlation of the up- permost Campanian of Western Euro- pe, the U.S. Gulf Coast, Atlantic Seabo- ard and Western ınterior and the nume- rical age of the bas of the Maastrichti- an. Geological Magazin, 129, 497-504.
• Ketin, İ. ve Gümüş, A., 1963. Sinop-Ayancık ara- sında lll. Bölgeye dahil sahaların jeolo- jisi. Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı, Arşiv No. 288, Ankara (yayımlanmamış).
• Kırcı, E., 1998. Cide (Kastamonu) yöresinde Kretase-Tersiyer geçişinin biyostratig- rafisi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üni- versitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstan- bul (yayımlanmamış).
• Meriç, E. ve Sengüler, L., 1986. Göynük (Bolu- KB Anadolu) çevresinde Üst Kretase- Paleosen stratigrafisi üzerine yeni gö- rüşler. Jeoloji Mühendisliği Dergisi, 29, 61-64.
• Mogaddam, H.V., 2002. Biostratigraphic study of the İlam and Gurpi formations based on planktonic foraminifera in SE of Shi- raz, İran. Journal of Sciences Islamic Republic of Iran, 13 (4), 339-356.
• Obradovich, J.D., 1988. A different perspecti- ve on glauconite as a chronometer for geologic time scile studies. Paleooceo- nography, 3, 757-775.
• Özçelik, Y. ve Çaptuğ, A., 1990. Amasra doğusu-Cide arasında kalan alanda ya- pılan saha gözlemleri ve revizyon çalış- maları. Türkiye Petrolleri Anonim Ortak- lığı, Rapor No.2789, Ankara (yayımlan
• Özkan, S., and Köylüoğlu, M., 1988. Campanian- Maastrichtian planktonic foraminiferal biostratigraphy of the Beydağları Au- tochthonous Unit, Western Taurids. METU Journal of Pure and Applied Sci- ences, 21 (1-3), 377-388.
• Özkan-Altıner, S., and Özcan, E., 1999. Upper Cretaceous planktonic foraminiferal bi- ostratigraphy from NW Turkey: calibra- tion of the stratigraphic ranges of larger benthonic foraminifera. Geological Jo- urnal, 34, 287-301.
• Postuma, J.A., 1971. Manual of planktonic fora- minifera. Elsevier Publishing Co., Ams- terdam.
• Premoli-Silva, |., and Sliter, W.V., 1995. Creta- ceous planktonic foraminiferal biostra- tigraphy and evolutionary trends from the Bottacioni section, Gubbio, Italy. Palaeontographia Italica, 82, 1-89.
• Premoli-Silva, |., Spezzaferri, S., and D’Angelantonio, A., 1998. 30. Creta- ceous foraminiferal bio-isotope stratig- raphy of hole 967 and paleogene plank- tonic foraminiferal biostratigraphy of hole 966, Eastern Mediterranean: Ro- bertson, A.H.F., Emeis, K.-C., Richter, C., and Camerlenghi, A. (Eds.), Proce- edings of the Ocean Drilling Program, Scientific Results, 160, 377.
• Premoli-Silva, |., Petrizzo, MR, and Melloni, D., 2005. Data report; planktonic foramini- feral biostratigraphy across the Creta- ceous/Paleocene boundary at Shatsky Rise (ODP Leg 198, Northwest Pacific). ln: T.J. Bralower, l. Premoli-Silva, and M.J. Malone, Proceedings of the Oce- an Drilling Program, Scientific Results, 198, pp.1-15.
• Robaszynski, F., Caron M., Gonzalez Dono- so, J. M., and Wonders, A., 1984. At- las of Late Cretaceous globotruncanids. Revue de Micropaleontology, 26 (3-4), 145-305.
• Robaszynski, F., and Caron, M., 1995. Foraminife‘res planctoniques du Cre'tace': commentaire de la zonation Europe-Me'diterrane'e. Bulletin de la Socie'te' Ge'ologique de France, 166, 681-692.
• Saner, S., 1980. Batı Pontidlerin ve komşu hav- zaların oluşumlarının levha tektoniği ku- ramıyla açıklanması, Kuzeybatı Türkiye. Maden Tetkik ve Arama Enstitüsü Der- gisi, 93/94, 1-19.
• Sarıca, N., 1993. Gökçeağaç (Kastamonu) yö- resinde Kretase/Tersiyer sınırının plank- tik foraminiferlerle biyostratigrafik ince- lemesi. Türkiye Jeoloji Kurultayı Bülte- ni, 8, 329-345.
• Sirel, E., 1991. Cide Bölgesi (Kuzey Türkiye) Ma- astrihtiyende bulunan yeni bir foramini- fer cinsi: Cideina n.gen. Maden Tetkik ve Arama Enstitüsü Dergisi, 112, 149- 154.
• Siyako, M., Aksoy, Z., Bürkan, K.A. ve Demir 0., 1980. Zonguldak dolayının jeolojisi ve hidrokarbon olanakları. Türkiye Petrol- leri Anonim Ortaklığı, Rapor No. 1536, Ankara (yayımlanmamış).
• Sunal, G. ve Tüysüz, O., 2001. Batı Pontidler’de Tersiyer yaşlı çarpışma sonrası sıkışma- lı yapıların özellikleri. Türkiye Petrol Jeo- logları Derneği Bülteni, 13 (1), 1-26.
• Şahintürk, O. ve Özçelik, Y., 1983. Zonguldak- Bartın-Amaşra-Kurucaşile-Cide dolay- larının jeolojisi ve petrol olanakları. Tür- kiye Petrolleri Anonim Ortaklığı, Rapor No. 1816, Ankara (yayımlanmamış).
• Sener, S., 2007. Amasra yöresi (Batı Karade- niz) Üst Jura-Alt Kretase İnaltı kireçtaş- larının bentik foraminifer paleontolojişi, Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara (yayım- lanmamış).
• Toker, V., 1977. Haymana yöresinin (GB Anka- ra) planktonik foraminifera ve nannop- lanktonlarla biyostratigrafik incelenmesi. Doçentlik Tezi, Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi (yayımlanmamış). Özer ve Toker
• Tunoğlu, C., 1991. Orta Pontidler’de Devrekani Havzası’nın (Kastamonu kuzeyi) litost- ratigrafi birimleri. Suat Erk Jeoloji Sem- pozyumu Bildiriler Kitabı, s.183-191.
• Tunoğlu, C., 1994. Devrekani Havzası (Kasta- monu kuzeyi) Üst Paleosen-Orta Eo- sen yaşlı karbonat istifinde mikrofasi- yes analizleri. Türkiye Jeoloji Kurultayı Bülteni, 37 (2), 43-51.
• Tunoğlu, C., and Ertekin, İ.K., 2005. Ostraco- da and associate fossil groups from the Campanian-Paleocene Davutlar For- mation, Devrekani (Kastamonu), NW Turkey. 15th International Symposium on Ostracoda, Berlin, pp.121-122.
• Tüysüz, O., 1 993. Karadeniz’den OrtaAnadolu’ya bir Jeotravers: Kuzey Neo-Tetisin Tek- tonik evrimi. Türkiye Petrol Jeologları Derneği Bülteni, 5 (1), 1-33.
• Tüysüz, O., 2002. Upper Cretaceous red pela- gic limestones in the Pontides, northern Turkey and their significance on the ge- ological evolution of Black Sea. lnau- gural Workshop of IGCP 463, Ancona, ltaly. Programme and Abstracts, p.30.
• Tüysüz, O., Kırıcı, S. ve Sunal, G., 1997. Cide- Kurucaşile dolayının jeolojisi. Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı, Rapor No. 3736, Ankara (yayımlanmamış).
• Tüysüz, O., Aksay, A. ve Yiğitbaş, E,. 2004. Batı Karadeniz bölgesi litostratigrafi birimle- ri. Stratigrafi Komitesi Litostratigrafi Bi- rimleri Serisi-1, Maden Tetkik ve Arama Enstitüsü Yayınları. Ankara.
• Yergök, A. F., Akman, Ü., İplikçi, E., Karabalık, N. N., Keskin, l., Mengi, H., Umut, M., Armağan, F., Erdoğan, K., Kaymakçı, H. ve Çetinkaya, A., 1987. Batı Karadeniz bölgesi’nin jeolojisi (|), Maden Tetkik ve Arama Enstitüsü, Rapor No. 8273, An- kara (yayımlanmamış).
• Yıldız, A. ve Özdemir, Z., 1999. Biostratigrap- hic and isotopic data on the Çörek- lik member of the Hekimhan formation (Campanian-Maastrictian) of SE Turkey and their palaeoenvironmental signifi- cance. Cretaceous Research, 20, 107- 117. 229