General correlation of the Late Palaeozoic sequences in the Balkans and the Caucasus

Yıl 2010, Cilt: 31 Sayı: 1, 1 - 22, 01.02.2010

Slavcho Yanev Shota Adamıa

Öz

Anahtar Kelimeler

-

Balkanlarda ve Kafkaslardaki Üst Paleozoyik istiflerinin genel karşılaştırması

Öz

Son yıllarda yapılan çalışmalar, Balkanlardaki ve Kafkaslaların kuzeyindeki; özellikle Küçük Kafkaslar, Bachasin veya Laba-Malka (Büyük Kafkasların K yamacı), Büyük Kafkaslar, Büyük Kafkasların G yaması, G ve K Transkafkasya alanlarındaki Üst Paleozoyik istiflerinin litolojik ve fasiyes açısından korelasyonunun mümkün olduğunu göstermektedir. Karşılaştırılabilir nitelikteki bu Üst Karbonifer ve Permiyen birimleri Varisken Orojenik zonu ve buna komşu alanlarda gelişmiştir. Bu orojenez bazı peri-Gondwana kökenli mikrolevhalarla Paleo-Avrupanın G kenarı (D Avrupa Platformu) arasındaki kıta- kıta çarpışması ile ortaya çıkan yığışmanın ürünüdür. Kafkaslarda kıta ve okyanus adası şelfleri, bunların kıta yokuşu ve yamaç birimleri, yay ardı basenleri, volkanik yayları ve okyanus ortası sırt oluşumları ayırtlanabilmektedir. D Balkanlar ve B Kafkaslardaki kıtasal ve sığ denisel fasiyeslerin dağılımı ve ilişkileri Geç Paleozoyikte, bugünkü Karadenizin obduğu alanda, denizel bir basenin varlığına işaret etmektedir. Öte yandan Geç Paleozoyik paleocoğrafyasının yeniden kurgulanması jeodinamik açıdan da önem kazanmaktadir. Zira bu dönem Paleozoyik sıkışmalı veya transpresyonal evresinin sonunu ve Permiyen sonu-Triyas’ta hakim olan yani bir gerilmeli rejimin başını temsil etmektedir. Balkanlar ve Kafkaslar, Alp-Himalaya kuşağı üzerinde, Avrupa va Asya segmenteri arasında, Avrasya va Afroarabistan litosferik levhalarının sınırında yer alırlar. Doğu Akdeniz kıta-kıta çarpışma kuşağının bu günkü konfigürasyonunda bu birimler Euroasiyatik, Tetis ve Gondwana kökenli mikrolevhaların yığışması ile ortaya çıkan bir karışığı temsil ederler. Bu çalışmada, Balkanlarda ve Kafkaslardaki Geç Paleozoyik (esas olarak Geç Karbonifer-Permiyen) sedimentasyon ve volkaniszma olaylarının kısa bir özeti sunulmakta ve jeodinamik anlamda yorumlanmaktadır

Anahtar Kelimeler

Balkan Yarımadası, Geç Paleozoyik, Kafkaslar, paleojeodinamik, paleocoğrafya, Tetis, Varisken Orojenezi