Faunal content of Lower Pliocene Çaybağı Formation and its relationship with depositional environments, Eastern Elazığ/ Turkey

Yıl 2012, Cilt: 33 Sayı: 2, 141 - 168, 01.03.2012

Calibe Koç Taşgın Atike Nazik Yeşim İslamoğlu İbrahim Türkmen

Öz

Anahtar Kelimeler

-

Alt Pliyosen Çaybağı Formasyonu'nun faunal içeriği ve çökelme ortamları ile ilişkisi, Elazığ doğusu/Türkiye

Öz

Çaybağı Formasyonu doğu Torid Tektonik Birliği içerisinde yer alır. Birim alüvyal yelpaze, akarsu, delta ve göl ortamlarında çökelmiştir. Alüvyal yelpaze ve örgülü nehir fasiyesleri içerisinde fosil gözlenemezken, az kıvrımlı nehir, delta-göl çökelleri ostrakod, gastropod ve pelesipod fosilleri içermektedir. Zaman ve mekan boyutunda geçişli olan az kıvrımlı nehir ve delta-göl fasiyeslerinden oluşan Kör Tepe, Çardakdıvar Tepe, Hacısam Dere ve Ziyaret Tepe ölçülü kesitlerinde ostrakodlardan Candona, Ilyocypris, Cyprideis ve Heterocypris cinslerine ait türler ile mollusklardan Valvata, Lymnaea, Tinyyea, Planorbis, Radix, Gyraulus, Hydrobia, Potomida, Unio, Margaritifera, Anadonta ve Leguminaia cinslerine ait türler tanımlanmıştır. Ayrıca Ziyaret Tepe ve Kör Tepe ölçülü kesitlerinin farklı seviyelerinde Charophytes fosilleri gözlenmiştir. Ostakod ve mollusk türlerinin gösterdikleri ortamsal özelliklerle sedimantolojik verilerin uyumlu olduğu, Çaybağı Formasyonu’nun Erken Pliyosen’de akarsu, delta-göl ortamında çökeldiği belirlenmiştir

Anahtar Kelimeler

Ostrakod, mollusk, litostratigrafi, akarsu, delta-göl, Elazığ, Erken Pliyosen

Kaynakça

• Altınlı, İ.E., 1966. Doğu ve Güneydoğu Anadolu’nun Jeolojisi, Maden Tetkik ve Arama Enstitüsü Dergisi, 66, 35-74 , Ankara.
• Araujo, R. ve Ramos, M.A., 2000. Status and conservation of the giant European freshwater pearl mussel (Margaritifera auricularia) (Spengler, 1793) (Bivalvia: Unionoidea). Biological Conservation, 96, 233-239.
• Avşar, N., 1983. Elazığ yakın kuzeybatısında stratigrafik ve paleontolojik araştırma- lar: Doktora Tezi, Fırat Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Elazığ (yayınlanma- mış).
• Bassiouni, M.A., 1979. Brackische und mari- ne Ostracoden (Cytherinae, Hemicy- therinae, Trachyleberidinae) aus dem Oligozän und Neogen der Türkei. Geo- ogische Jahrbuch B, 31, Hannover, 200.
• Beker, K., Tunoğlu, C. and Ertekin, İ.K., 2008. Pliocene-Lower Pleistocene Ostra- coda Fauna from İnsuyu Limestone (Karapınar-Konya/Central Turkey) and its Paleoenvironmental Implications. Geological Bulletin of Turkey 51, 1-31.
• Bingöl, A. F., 1982. Elazığ-Pertek-Kovancılar arası volkanik kayaçların petrolojisi, Fı- rat Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bi- limleri Dergisi, 1, 9-21.
• Bingöl, A.F., 1984. Geology of the Elazığ area in the Eastern Taurus region, In: Tekeli, O. ve Göncüoğlu, M.C., (eds). Geology of the Taurus Belt, 199-208.
• Bulut, C., 1973. Elazığ-Gülüşkür-Ferrokrom te- sislerine su temini hakkında hidrojeoloji etüd raporu. Devlet Su İşleri Yayını Ra- por No: 166 (yayınlanmamış).
• Chepalyga, A.L., 1965. Fossil Margatifera of Moldavia and southwestern Ukrai- ne, International Geology Review, 7/10, 1847-1857.
• Chepalyga, A.L. 1967. Antropogene freshwa- ter molluscs in the south of the Russian plain and their stratigraphic importan- ce. Academy of Sciences of the USSR, Geological Institute, Transactions vol.
• , Publication Office NAUKA, Mos- cow, 222 pp.
• Çelik, H., 1994. Kovancılar (Elazığ) yakın kuzey ve batısındaki alanın jeolojik özellikle- ri, Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversite- si Fen Bilimleri Enstitüsü, Elazığ (yayın- lanmamış).
• Çetindağ, B., 1985. Elazığ, Palu-Kovancılar do- layının hidrojeoloji incelenmesi: Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi Fen Bilim- leri Enstitüsü, Elazığ (yayınlanmamış).
• Freels, D. 1980. Limnische Ostrakoden aus Jungtertiär und Quartär Turkei. Geoo- gische Jahrbuch B, 39, 172p.
• Gökçen, N., 1979. Denizli-Muğla çevresi Neo- jen istifinin stratigrafisi ve paleontoloji- si: Doçentlik tezi, Hacettepe Üniversite- si, 178 s., Ankara.
• İç, Z., 2004. Kırkgeçit Formasyonu’nun Kovan- cılar (D Elazığ) civarındaki yüzeylemele- rinin Mikropaleontolojisi, Yüksek Lisans
• Tezi, Fırat Üniversitesi Fen Bilimleri Ens
• titüsü, 7, Elazığ (yayınlanmamış).
• Jiricek, R. and Riha, J. 1991. Correlation of ostracod zones in the Paratethys and
• Tethys. Saito Ho- On kai Special Pub
• lication, 3rd Proceedings in Shallow Tethys, 3, 435-457.
• Jiricek, R., 1983. Redefination of the Oligocene and Neogene ostracod zonation of the Paratethys. Knihovnicka Zemniho plynu a nafty, 4, 195-236.
• Johnson, P.D. and Brown, K.M., 2000. The im- portance of microhabitat factors and habitat stability to the threatened Lou- isiana pearl shell, Margaritifera hembeli (Conrad). Canadian Journal of Zoology, 78, 271-277.
• Kerey, İ.E. ve Türkmen, İ., 1991. Palu Formasyonu’nun (Pliyosen-Kuvaterner) sedimantolojik özellikleri, Elazığ doğu- su, Türkiye Jeoloji Bülteni 34, 21-26.
• Ketin, İ., 1946. Elazığ-Palu ve Pertek yörelerinin jeolojik etüdüne ait rapor, Maden Tetkik ve Arama Enstitüsü Dergisi Rapor No:
• , Ankara (yayınlanmamış).
• Koç Taşgın, C., 2009. Çaybağı Formasyonu’nun (Elazığ Doğusu) Stratigrafik ve Sedi- mantolojik Özellikleri, Doktora Tezi, Fı- rat Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Elazığ (yayınlanmamış).
• Koç Taşgın, C. and Türkmen, İ., 2009. Analysis of soft-sediment deformation structu- res in Neogene fluvio-lacustrine depo- sits of Çaybağı Formation, Eastern Tur- key. Sedimentary Geology, 218, 16-30.
• Matzke-Karasz, R. and Witt, W., 2005. Ostra- cods of the Paratethyan Neogene Kılıç and Yalakdere Formation near Yalova (İzmit Province, Turkey). Zitteliana, A45, 115-133.
• Meisch, C., 2000. Freshwater Ostraco- da of Western and Central Europe. Süßwasserfauna von Mitteleuropa 8/3. Spektrum Akademischer Verlag. Hei- delberg.
• Nazik, A., Türkmen, İ., Koç, C., Aksoy, E., Avşar, N. and Yayık, H., 2008. Fresh and Brac- kish Water Ostracods of Upper Mioce- ne Deposits Arguvan/Malatya Eastern/ Anatolia, Turkish Journal of Earth Sci- ences, 17,3, 481-496.
• Pipik, R., 2001. Les ostracodes d’un lac anci- en et ses paléobiotopes au Miocène supérieur: Le Bassin de Turiec (Slova- quie). Thèse Université Claude Bernard Lyon I, 337.
• Scholz, H., Tietz, O. and Büchner, J. 2007. Uni- onoid bivalves from the Miocene Berz- dorf Basin (eastern Germany): taxono- mic remarks and implications for pa- laeoecology and palaeoclimatology, Neues Jarhbuch für Geologie und Paläontologie Abh., 244/1: 43-51.
• Sirel, E., Metin, S ve Sözeri, B., 1975. Palu (KD Elazığ) denizel Oligosen’in stratigrafisi ve mikropaleontolojisi, Türkiye Jeoloji Kurultayı Bülteni, 18, 2, 175-180.
• Soytürk, N.,1973. Murat baseni jeolojisi ve hid- rokarbon imkanları raporu, TPAO Arama Grubu Raporu, 791 (Yayımlanmamış).
• Sungurlu, O., Perinçek, D., Kurt, G., Tuna, E., Dülger, S., Çelikdemir, E. ve Naz, H.,
• Elazığ-Hazar-Palu alanının jeolo
• jisi, Petrol İşleri Genel Müdürlüğü Dergi- si, 29, 83-191.
• Şafak, Ü. 1993. Antakya Havzası ostracod bi- yostratigrafisi. Türkiye Jeoloji Bülteni 36, 115-138.
• Şafak, Ü., Avşar, N. and Meriç, E., 1999. Batı Bakırkoy (İstanbul) Tersiyer Cokelleri- nin Ostrakod ve Foraminifer Topluluğu, Maden Tetkik Arama Dergisi, 121, 17- 31.
• Şafak, Ü., Nazik, A. and Şenol, M. 1992. Kay- seri güneydoğusu (Sariz) Pliyosen ost- rakod ve gastropod faunası. Çukurova Üniversitesi, Mühendislik-Mimarlık Fa- kültesi Dergisi 7, 171-195.
• Şaroğlu, F. ve Güner, Y., 1981. Doğu Anadolu’nun jeomorfolojik gelişimine etki eden öğeler: Jeomorfoloji, tektonik, volkanizma ilişkileri, Türkiye Jeol. Kurul- tayı Bülteni, 24, 39-50.
• Şaroğlu, F. ve Yılmaz, Y., 1984. Doğu Anadolu’nun neotektoniği ve ilgili mag- matizması. Ketin Simpozyumu Bildirile- ri, 149-162.
• Şaroğlu, F. ve Yılmaz, Y., 1986. Doğu Anadolu’da Neotektonik dönemdeki jeolojik evrim ve havza modelleri, Maden Tetkik ve Arama Enstitüsü Dergisi, 107, 73-94.
• Tuna, E., 1979. Elazığ-Palu-Pertek dolayının je- olojisi, Türkiye Petrolleri Anonim Ortak- lığı Arşivi Rapor No:1363 Ankara (yayın- lanmamış).
• Tunoğlu C. and Çelik, M. 1995. The Ostracoda association and environmental charac- teristics of Lower Miocene sequence of Ilgın (Konya) District, Central Anatolia, Turkey. In: RIHA, J. (ed): Ostracoda and Biostratigraphy. Proceedings of the 12th International Symposium on Ostracoda, 229-235.
• Tunoğlu, C., Ünal, A. ve Bilen, C., 1997. Doğu Ka- radeniz Kıyısı Boyunca Tetis-Paratetis Gecişi ve Etki Alanlarının Araştırılması, Proje no: Tubitak-YDABCAG-133, An- kara, 149 p.
• Tunoğlu, C. and Ünal, A. 2001a. Pannonian- Pontian Ostracoda fauna of Gelibolu Neogene Basin (NW Turkey), Yerbilim- leri 23, 167-187.
• Tunoğlu, C. and Ünal, A. 2001b. Ostracoda bi- yostratigraphy and chronostratigraphy of Pannonian-Pontian sequence of Ge- libolu Peninsula, NW Turkey, Türkiye Jeoloji Bülteni 44, 15-26.
• Tunoğlu, C., Temel, A. and Gençoğlu, H. 1995. Pliocene Ostracoda associat,on and environmental characteristics of Sivri- hisar (Eskişehir) area, Central Anatolia, Turkey. In: RIHA, J. (ed): Ostracoda and Biostratigraphy. Proceedings of the 12th International Symposium on Ostracoda, 265-275.
• Turan, M. ve Bingöl, F., 1991. Kovancılar- Baskil (Elazığ) arası bölgenin tektono- stratigrafik özellikleri, Çukurova Üniver- sitesi Ahmet Acar Sempozyumu Bildiri- leri, 213-227.
• Türkmen, İ., 1988. Palu-Çaybağı (Elazığ Doğu- su) yöresinin sedimantolojik incelenme- si, Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversite- si Fen Bilimleri Enstitüsü, 79 s.
• Türkmen, İ., 1991. Elazığ doğusunda Çayba- ğı Formasyonu’nun (Üst Miyosen- Pliyosen?) Stratigrafi ve Sedimantoloji- si, Türkiye Jeoloji Bülteni, C. 34, 45-53.
• Türkmen, İ ve Aksoy, E., 1998. Arapgir (Malat- ya), Çemşgezek (Tunceli), Elazığ dolay- larındaki Neojen birimlerinin stratigrafik- sedimantolojik incelenmesi ve bölgesel korelasyonu. TPJD Bülteni, 10/1, 15-33.
• Ünal, A. and Tunoğlu, C. 1996. The upper Mio- cene Ostracoda fauna of Gelibolu Pe- ninsula (NW Turkey). 3rd European Ost- racodologists Meeting, Abstracts, p. 23, Bierville, Paris.
• Ünay, E. and de Bruijin, H., 1997. Plio- Pleistocene rodents and lagomorhs from Anatolia. Mededelingen Nether- lands Instituut voor Toegepaste Geo- wetenschappen TNO, 60.
• Van Morkhoven, F.P.C.M. 1963. Post Palaeozo- ic Ostracoda. Elsevier, Amsterdam, 2, 478.
• Wilkinson, I.P., Bubikyan, S.A. ve Gulakyan, S.Z. 2005. The impact of late Holocene en- vironmental change on lacustrine Ost- racoda in Armenia, Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology, 225, 187-202.
• Yazgan, E., 1983. A geotraverse between the Arabian Platform and the Munzur Nap- pes, In: Tekeli, O. and Güncüoğlu, M.C. (eds) Symp. On the geology of the Ta- urus Belt, Field Guide Book, Excursion V, Ankara.